Ο στόχος για την προσέλκυση μιας ικανής μάζας νέων κερδοφόρων επενδύσεων, η διαμόρφωση του «κατάλληλου» «φιλικού» περιβάλλοντος μέσα από ένα μπαράζ αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων, σε συνδυασμό βέβαια με τη μονιμοποίηση και την επέκταση των μέτρων της μνημονιακής περιόδου, βρίσκεται στον πυρήνα του λεγόμενου «εθνικού αναπτυξιακού σχεδίου», που αναμένεται να παρουσιάσει η κυβέρνηση στη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ στις 27 του Απρίλη.

Θυμίζουμε ότι η απόφαση προηγούμενης συνεδρίασης του Γιούρογκρουπ (22/1), «επαναβεβαίωνε» «τη σημασία μιας φιλόδοξης συνολικής στρατηγικής ανάπτυξης με ισχυρή κυριότητα από τις ελληνικές αρχές», την οποία «οι αρχές καλούνται να την ολοκληρώσουν σε συνεργασία με τα θεσμικά όργανα πολύ πριν από το τέλος του προγράμματος», με στόχο βέβαια να αποτελέσει μια ακόμη «βαλβίδα ασφαλείας» για την «επόμενη μέρα» στην προοπτική ανάκαμψης της ανταγωνιστικότητας των εγχώριων επιχειρηματικών ομίλων.

Σε αυτό το φόντο, ανοιχτά εκδηλώνονται πλέον οι στρατηγικού χαρακτήρα συμπλεύσεις της κυβέρνησης και άλλων αστικών «θεσμών» και επιτελείων, όπως της Τράπεζας της Ελλάδας, του ΣΕΒ και του ΙΟΒΕ, στη γραμμή της αναδιάρθρωσης του παραγωγικού προτύπου και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων, των ισχυρών επιχειρήσεων και ομίλων με εξαγωγικό προσανατολισμό.

Σύμφωνα με το Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), σε έκθεση που δημοσιοποιήθηκε τις προάλλες για την «επαναφορά της ελληνικής οικονομίας σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης χρειάζεται αλλαγή του αναπτυξιακού προτύπου» με βάση τους παρακάτω άξονες:

-- Περιορισμός της σημασίας της καταναλωτικής δαπάνης για τη μεγέθυνση της οικονομίας.

-- Επιτάχυνση του ρόλου των επιχειρηματικών επενδύσεων, οι οποίες «βελτιώνουν την παραγωγική δυναμικότητα».

-- Ανοδος της συμβολής του εξωτερικού τομέα, «κυρίως από την αύξηση των εξαγωγών».

Οπως τονίζει το ΙΟΒΕ, «για την επιδίωξη αυτών των στόχων απαιτείται πρωτίστως η διευκόλυνση των επενδύσεων και της εξαγωγικής δραστηριότητας τομέων, οι οποίοι καινοτομούν και παράγουν διεθνώς ανταγωνιστικά εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες με υψηλή προστιθέμενη αξία και πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στην ελληνική οικονομία».

Σε αυτό το πλαίσιο, στους κλάδους με τις «καλύτερες προοπτικές ανάπτυξης και υψηλή πιθανότητα πραγματοποίησης επενδύσεων στα προσεχή έτη» συγκαταλέγονται «εξωστρεφείς κλάδοι της μεταποίησης», το «οικοσύστημα δραστηριοτήτων στις μεταφορές και την αποθήκευση» και η Ενέργεια. Επιπλέον, όπως λένε, «οι παραχωρήσεις και οι αποκρατικοποιήσεις αναμένεται να επιδράσουν θετικά καταλυτικά στην υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων σε αυτές και άλλες δραστηριότητες».

Στα κεντρικά ζητούμενα της «επόμενης μέρας» βρίσκονται, μεταξύ άλλων, και οι τρόποι για τη διοχέτευση φτηνής χρηματοδότησης προς τους επιχειρηματικούς ομίλους. Σε αυτό το επίπεδο «με δεδομένη την πιστωτική στενότητα στο τραπεζικό σύστημα (...) και λαμβάνοντας υπόψη τις υψηλές χρηματοδοτικές ανάγκες για τη σταθερή ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας» η μελέτη του ΙΟΒΕ εξετάζει τους «εναλλακτικούς τρόπους άντλησης ρευστότητας» μέσω των κεφαλαιαγορών.

Μεταξύ άλλων, στους τρόπους φτηνής χρηματοδότησης των επιχειρηματικών σχεδίων συγκαταλέγεται και η «αξιοποίηση» της περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων.

Η έκθεση του ΙΟΒΕ τονίζει ότι «τα ιδιωτικά, επαγγελματικά και προσωπικά συνταξιοδοτικά προγράμματα εγχωρίως είναι πολύ λίγα» και όπως λένε η «Ελλάδα συγκαταλέγεται στους ουραγούς μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ». Οπως συμπεραίνουν «οι επιλογές τοποθετήσεων των ασφαλιστικών ταμείων στην Ελλάδα διαφέρουν από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ, έχοντας περισσότερο αποταμιευτικό και λιγότερο επενδυτικό χαρακτήρα», όπως για παράδειγμα είναι οι «επενδύσεις» σε μετοχές επιχειρήσεων.

Ταυτόχρονα, «κεφάλαια τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την εξέλιξη της οικονομίας (σ.σ. διάβαζε για τη χρηματοδότηση των επιχειρηματικών ομίλων) κατευθύνονται στο ασφαλιστικό της σύστημα», ενώ «αυτό το γεγονός υποσκάπτει τις αναπτυξιακές προοπτικές μιας χώρας και περαιτέρω τη δυνατότητα χρηματοδότησης του ασφαλιστικού της συστήματος».

Τα παραπάνω έρχονται να κουμπώσουν με τις γενικότερες αναδιαρθρώσεις που δρομολογούνται σε επίπεδο ΕΕ με άξονα την «εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης». Σε αυτό το πλαίσιο, το ΙΟΒΕ εστιάζει «στην αναγκαία σταδιακή αναδιάρθρωση του ασφαλιστικού συστήματος εγχωρίως στην κατεύθυνση της ανάπτυξης του κεφαλαιοποιητικού του σκέλους» και όπως διαπιστώνει το ΙΟΒΕ στην κατεύθυνση των νέων ανατροπών στην Κοινωνική Ασφάλιση «μπορεί να συμβάλει η προωθούμενη Ενωση Κεφαλαιαγορών στην ΕΕ».

Χαρακτηριστικά επισημαίνεται ότι «η Ενωση Κεφαλαιαγορών θα προσφέρει στα νοικοκυριά περισσότερες δυνατότητες αξιοποίησης των αποταμιεύσεών τους, π.χ. σε προγράμματα συντάξεων τα οποία επενδύουν και σε αγορές κεφαλαίων» (χρηματιστήρια μετοχών).

Στο διά ταύτα υπογραμμίζουν ότι «η συνταξιοδοτική δαπάνη ως ποσοστό του ΑΕΠ δεν πρέπει να είναι επί σειρά ετών υψηλή».

Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομικών, Ευ. Τσακαλώτος, μιλώντας στην εκδήλωση για την παρουσίαση της έκθεσης του ΙΟΒΕ, σημειώνοντας ότι το «αναπτυξιακό σχέδιο» της κυβέρνησης έχει καθυστερήσει να παρουσιαστεί, έθεσε και το ρόλο που έχει να διαδραματίσει η «αναπτυξιακή τράπεζα», ως ένα ακόμη εργαλείο χρηματοδότησης. Ο ίδιος υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση στοχεύει σε μια «ισόρροπη, βιώσιμη, κοινωνική» ανάπτυξη, τονίζοντας ότι θα δοθεί έμφαση στους τομείς που η Ελλάδα έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα.

Την ίδια ώρα, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται από υψηλόβαθμο κυβερνητικό παράγοντα, το «αναπτυξιακό σχέδιο» θα είναι «δικής μας ιδιοκτησίας και ένα είδος συμφώνου κατανόησης» με τρεις αποδέκτες και συγκεκριμένα τους «θεσμούς», τις αγορές και το εσωτερικό της χώρας.

Σύμφωνα με τον ίδιο κυβερνητικό παράγοντα, πρέπει να ικανοποιηθούν «λεπτές ισορροπίες», αλλά σε κάθε περίπτωση το κεντρικό μήνυμα που θα αποσταλεί στις αγορές είναι: «Επενδύστε σε εμάς γιατί δεν πρόκειται να υπάρξουν αρνητικές εκπλήξεις μόλις τελειώσει το μνημόνιο, αλλά και να δώσουμε το μήνυμα πως τα πολύ δύσκολα έχουν τελειώσει». Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι το «αναπτυξιακό σχέδιο» θα περιλαμβάνει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και στόχους αναφορικά με την κλιμάκωση των αναδιαρθρώσεων, των ιδιωτικοποιήσεων και βέβαια των εξελίξεων στα μεγέθη των κρατικών προϋπολογισμών.

Σε αυτό το φόντο, το «αναπτυξιακό σχέδιο» έρχεται να προστεθεί στο σύνολο των αντιλαϊκών μέτρων της μνημονιακής περιόδου, που με τη σειρά του «πρέπει να κριθεί επαρκές από τις αγορές, από τις οποίες η Ελλάδα αναζητεί νέα κεφάλαια».