Οι εικαστικές τάσεις στη χώρα μας στις αρχές του 21ου αιώνα αποτυπώνονται στην έκθεση «Μήνας Εικαστικών Τεχνών», που φιλοξενείται αυτές τις μέρες στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων (Πειραιώς 100). Διοργανώνεται από το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας σε συνεργασία με την Τεχνόπολη. Πρόκειται για την αρχή ενός θεσμού, που με μια από τις μεγαλύτερες εκθέσεις εικαστικής δημιουργίας της χώρας μας (συμμετέχουν 357 καλλιτέχνες - μέλη του ΕΕΤΕ), καλύπτονται όλοι οι τομείς της τέχνης: ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, κεραμική, φωτογραφία, νέες τεχνολογίες κ.ά.

Οπως μας λέει ο πρόεδρος του ΕΕΤΕ, Μιχάλης Παπαδάκης «Πρόθεσή μας είναι να ξεκινήσουμε ένα θεσμό, ο οποίος θα γίνεται κάθε δύο χρόνια και όπου οι καλλιτέχνες - μέλη του ΕΕΤΕ - θα μπορούν να παρουσιάζουν τη δουλιά τους ελεύθερα, χωρίς η έκθεση να έχει κάποια αισθητική άποψη, όπως συνηθίζεται να γίνεται με άλλες διοργανώσεις. Στόχος μας δεν είναι να προβάλουμε το λεγόμενο "σύγχρονο". Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι οι ποιοτικά άρτιες εκθέσεις και το δικαίωμα του κάθε δημιουργού να μπορεί να εκφράζεται μέσα από αυτές τις εκθέσεις ελεύθερα».

«Το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας, ως κύριο στόχο έχει τη μέριμνα για τα συμφέροντα των Ελλήνων καλλιτεχνών και την προαγωγή της καλλιτεχνικής δημιουργίας στην Ελλάδα, τη διασφάλιση του δικαιώματος της ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης σε όλους τους τομείς των εικαστικών τεχνών, χωρίς να παρεμβαίνει σε θέματα αισθητικών απόψεων. Ως όργανο Δημοσίου Δικαίου εκπροσωπεί όλους τους καλλιτέχνες (3.700 μέλη) και έχει μέσα στο καταστατικό του, στο νόμο του, αυτόν ακριβώς τον περιορισμό: ότι δεν κάνει διάκριση σε απόψεις αισθητικές κλπ. Αρα, είναι σε αντιστοιχία με την ύπαρξή του, η προάσπιση και η προαγωγή της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Εμείς παλεύουμε για την απελευθέρωση της καλλιτεχνικής δημιουργίας από κάθε μορφής χειραγώγηση. Στο χώρο μας η οικονομική χειραγώγηση είναι το υπ' αριθμόν ένα όπλο που διαθέτουν».

Στον «Μήνα Εικαστικών Τεχνών 2001» παίρνουν μέρος 356 καλλιτέχνες - μέλη του ΕΕΤΕ. «Επιδιώκουμε να έχουμε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της εικαστικής δημιουργίας. Ο χώρος δε μας επέτρεψε να τα εκθέσουμε όλα, ώστε να μην έχουμε διαδικασία κρίσεων. Πιστεύουμε ότι το αποτέλεσμα είναι σημαντικό από πολλές απόψεις. Μια από αυτές, η πιο σημαντική, είναι ότι αποτυπώνει και προβάλλει εικαστικές τάσεις Ελλήνων δημιουργών, στις αρχές του 21ου αιώνα, μ' έναν αντικειμενικό τρόπο μέσα στις δυνατότητες που μας προσφέρθηκαν».

Η κρατική βοήθεια και σε αυτή τη σημαντική διοργάνωση, ελλιπής. «Η πολιτεία, παρ' όλο που ομολογεί ότι η διοργάνωση αυτή, σαν πολιτιστική δραστηριότητα, είναι σημαντική και αναγκαία για τον τόπο, δεν έδειξε τη συμπαράσταση που περιμέναμε. Η ενίσχυση που έχουμε μέσω του προϋπολογισμού του Επιμελητηρίου, γίνεται με πολλές δυσκολίες και δεν ξέρουμε αν θα καλύψει τελικά το κόστος όλης της διοργάνωσης. Η Πανελλήνιος το 1987 είχε προϋπολογισμό 200 εκατομμύρια. Εμείς τον "Μήνα Εικαστικών Τεχνών 2001", τον κάνουμε με το ένα τέταρτο αυτού του προϋπολογισμού, ενώ ως μέγεθος είναι σχεδόν αντίστοιχος με την Πανελλήνια. Συγκεκριμένα, συμμετέχουν 360 περίπου καλλιτέχνες και στην Πανελλήνια συμμετείχαν 480. Τα παραπάνω ζητήματα συνδέονται βέβαια με τα άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο δημιουργός, λόγω της "μέριμνας" των εικαστικών καλλιτεχνών από την πολιτεία. Αναφέρομαι στα άλυτα συνταξιοδοτικά, ασφαλιστικά ζητήματα... αλλά και στην κατοχύρωση της δουλιάς. Ενα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο δημιουργός είναι η μη εφαρμογή των θεσμών. Ενώ υπάρχει στα χαρτιά κάποια νομική κάλυψη, η διαδικασία της υλοποίησης αυτού του νομικού πλαισίου δεν είναι επαρκής, ώστε να διασφαλίζει την απασχόληση και τη δουλιά. Η ενίσχυση του κράτους προς το δημιουργό θα πρέπει να είναι πολύ πιο άμεση, ώστε να μην αναγκάζεται ο καλλιτέχνης, για να επιβιώσει, να καταφεύγει στη λεγόμενη "ελεύθερη αγορά" με πολλές συνέπειες και παρενέργειες για τη δραστηριότητά του».

Κατά τη διάρκεια της έκθεσης στο χώρο της Τεχνόπολης διοργανώνονται ενδιαφέρουσες ημερίδες. Ηδη πραγματοποιήθηκαν οι ημερίδες με θέματα: «Ο εικαστικός δημιουργός σήμερα» (10/10) και «Η τέχνη της χαρακτικής χτες και σήμερα» (12/10).

«Οι ημερίδες αυτές αποτελούν θεωρητική προσέγγιση στα προβλήματα αισθητικής, ιστορίας και κοινωνιολογίας που αντιμετωπίζει ο δημιουργός. Επίσης, έχουν σχέση με το ζήτημα της ελευθερίας της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ετσι, πάντα αυτός ο θεσμός θα συνοδεύεται από μία θεωρητική δουλιά. Ζητήσαμε τη βοήθεια και συνδρομή της ΑΙCΑ Ελλάδας, δηλαδή της Εταιρείας Τεχνοκριτών και με χαρά τους παίρνουν μέρος.

Θα ακολουθήσουν: «Η γλυπτική στο δημόσιο χώρο» (17/10, 9π.μ.). Θα μιλήσουν οι: Χρήστος Γιανναράς: «Η γλυπτική τέχνη ως εκφραστής ιδεών και μηνυμάτων της εποχής της, αλλά και μέσον διαχρονικής επικοινωνίας σαν τέχνη μνήμης, τιμής, αναγνώρισης και παιδείας». Θύμιος Πανουργιάς: «Η ένταξη του γλυπτικού έργου στην πόλη, τους δημόσιους χώρους». Νικήτας Χιωτίνης: «Η τέχνη ως έκφραση του πολιτισμού και (τα μνημεία) ως έκφραση συλλογικών στόχων». Μαρία Λίτινα: «Η συνύπαρξη και ο συγκερασμός της τρισδιάστατης φόρμας, με άλλες μορφές τέχνης στο δημόσιο χώρο». Χρήστος Μέλλιος: «Εφήμερα έργα προαποφασισμένης σύντομης διάρκειας από το δημιουργό. Διαγωνισμοί γλυπτικών έργων από δημόσιους φορείς. Συμπόσια γλυπτικής». Αθηνά Σχινά: «Η Ελληνική γλυπτική στη σημερινή της διάσταση». Ασπασία Παπαδοπεράκη: «Οι επιρροές της επιστήμης και της τεχνολογίας στη σύγχρονη γλυπτική». Ξενοφών Δεστέφανος: «Η γλυπτική θεώρηση καθοριστική συνιστώσα για την ένταξη της αρχιτεκτονικής στο χώρο της τέχνης».

Στις 20 και 21 Οκτωβρίου θα πραγματοποιηθεί διήμερο με θέματα «Ο κοινωνικός ρόλος του καλλιτέχνη» και «Ο νόμος του ΕΕΤΕ στη σημερινή πραγματικότητα των εικαστικών τεχνών» αντίστοιχα. Την πρώτη μέρα (10π.μ.) θα μιλήσουν οι: Δώρα Μαρκάτου για το «Ρόλο της τέχνης στην κοινωνία». Δημοσθένης Κοκκινίδης, Βαγγέλης Δημητρέας για το θέμα: «Τέχνη και εμπόριο τέχνης στις σύγχρονες κοινωνίες». Εύα Μελά, Μαίρη Μιχαηλίδου για το θέμα: «Κράτος, κρατική πολιτική και εικαστικές τέχνες». Ανδρέας Ιωαννίδης, Ευγένιος Ματθιόπουλος με θέμα: «Θεωρητικές προσεγγίσεις της τέχνης και του καλλιτέχνη» και η Πέγκυ Κουνενάκη για τις «Καλλιτεχνικές ομάδες στην Ελλάδα από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα». Στις 21 Οκτωβρίου (10π.μ.) θα μιλήσουν οι: Χαράλαμπος Δαραδήμος, Μάριος Βατζιάς, Ευθύμιος Πανουργιάς και Γιάννη Καρούσος.

Στις 24/10, (4μ.μ,) για το θέμα: «Η τέχνη στο δημόσιο χώρο» θα μιλήσουν οι: Παναγιώτης Τουρνικιώτης, Εφη Στρούζα, Μέμος Φιλιππίδης, Σάββας Κονταράτος, Σταύρος Σταυρίδης. Στις 25/10 (11.30π.μ.) στην ημερίδα της Εταιρείας Ελλήνων Τεχνοκριτών με θέμα: «Ρευστά σύνορα - Η τέχνη στην εποχή των ανακατατάξεων» θα μιλήσουν οι: Μαριλένα Κασιμάτη, Νίκος Ξυδάκης, Μανώλης Μαυρομάτης, L. Kelly, E. Hadziomerspahic, A. Gilbert, Ντόρα Ρογκάν, Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα, Αννα Χατζηγιαννάκη.