Στο τραπέζι το σχέδιο των ΗΠΑ - «Υποβαθμίστηκαν» οι χτεσινές συνομιλίες στο Λονδίνο
Οι ΗΠΑ ακύρωσαν τη συμμετοχή του Μ. Ρούμπιο στις χτεσινές συνομιλίες στο Λονδίνο, μετά την αρνητική στάση από Κίεβο και Ευρωπαίους στο αμερικανικό σχέδιο |
Σε αυτό το πλαίσιο, μετά τις απευθείας διαπραγματεύσεις ΗΠΑ - Ρωσίας το τελευταίο διάστημα και τις συνομιλίες που ακολούθησαν την προηγούμενη βδομάδα στο Παρίσι, όπου οι ΗΠΑ παρουσίασαν σε Γαλλία, Βρετανία και Γερμανία το «σχέδιό» τους για τη «διευθέτηση» της σύγκρουσης, η κυβέρνηση Τραμπ αποφάσισε να υποβαθμίσει τις χτεσινές νέες διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους στο Λονδίνο, ενώ ο Αμερικανός Πρόεδρος με ανάρτησή του επέρριψε εκ νέου ευθύνες στον Ουκρανό ομόλογό του, Β. Ζελένσκι, για «επιζήμια» στάση στις «ειρηνευτικές» διαπραγματεύσεις.
Μετά την ακύρωση της συμμετοχής του Αμερικανού ΥΠΕΞ, Μ. Ρούμπιο, στις χτεσινές συνομιλίες στο Λονδίνο, ακυρώθηκαν οι συνομιλίες σε υψηλό επίπεδο με τους ΥΠΕΞ της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ουκρανίας και πλέον συνεχίστηκαν σε «επίπεδο συμβούλων». Οι ΗΠΑ εκπροσωπήθηκαν από τον απεσταλμένο για την Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ.
Ορισμένες από τις προτάσεις της Ουάσιγκτον που παρουσιάστηκαν στο Παρίσι ήταν απαράδεκτες για τις ευρωπαϊκές χώρες και το Κίεβο, σύμφωνα με πληροφορημένες πηγές. Ευρωπαϊκές πηγές εξήγησαν ότι η αναγνώριση της προσάρτησης της Κριμαίας από τη Ρωσία δεν γίνεται αποδεκτή από την ουκρανική και την ευρωπαϊκή πλευρά.
Η Ευρώπη είναι επίσης κατηγορηματικά αντίθετη στην προοπτική άρσης των διεθνών κυρώσεων κατά της Ρωσίας πριν την ολοκλήρωση των «ειρηνευτικών» διαπραγματεύσεων.
Ευρωπαίος αξιωματούχος επισήμανε ότι ο Ρούμπιο είχε αναφέρει στους Βρετανούς τις ανησυχίες του ότι η Ουκρανία μπορεί να αναδιπλωθεί στις πιο σκληρές θέσεις της, καθιστώντας αδύνατη οποιαδήποτε πρόοδο στις διαπραγματεύσεις.
Σε ένα τέτοιο φόντο, με αφορμή τη δήλωση του Ζελένσκι ότι δεν πρόκειται να αναγνωρίσει ποτέ νομικά τη ρωσική κατοχή στην Κριμαία, ο Ντ. Τραμπ έγραψε σε ανάρτησή του πως «αυτή η δήλωση είναι πολύ επιζήμια για τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, καθώς η Κριμαία χάθηκε πριν από χρόνια υπό την αιγίδα του Προέδρου Μπαράκ Χουσεΐν Ομπάμα και δεν αποτελεί καν θέμα συζήτησης». Προειδοποίησε δε ότι ο Ζελένσκι «μπορεί να έχει ειρήνη ή μπορεί να πολεμήσει για άλλα τρία χρόνια πριν χάσει ολόκληρη τη χώρα (...) Είμαστε πολύ κοντά σε ένα deal, αλλά ο άνθρωπος "χωρίς χαρτιά να παίξει" πρέπει τώρα, επιτέλους, να ΤΟ ΚΑΝΕΙ».
Νωρίτερα ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζ. Ντ. Βανς είχε απειλήσει με αποχώρηση των ΗΠΑ από τις «ειρηνευτικές» προσπάθειες αν Κίεβο και Μόσχα δεν συμφωνήσουν με το αμερικανικό «σχέδιο».
Στο μεταξύ, πληθαίνουν τα δημοσιεύματα που παρουσιάζουν πλευρές της πρότασης της κυβέρνησης Τραμπ για τη σύγκρουση με τη Ρωσία στην Ουκρανία - έναν προσωρινό και αβέβαιο συμβιβασμό, ο οποίος στην πραγματικότητα θα συσσωρεύει υλικό για τον επόμενο γύρο της σύγκρουσης, με όλα τα ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα να εντείνουν την πολεμική προπαρασκευή για ακόμα πιο γενικευμένες αναμετρήσεις.
Μετά την «Washington Post», που αποκάλυψε ότι οι ΗΠΑ προτείνουν να αναγνωριστεί η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία και να «παγώσουν» οι γραμμές του μετώπου με την Ουκρανία, ο ειδησεογραφικός ιστότοπος Axios, επικαλούμενος πηγές του ενήμερες σχετικά, παρουσίασε αντίστοιχες πληροφορίες για το «τελικό», όπως το χαρακτηρίζει, «ειρηνευτικό πλαίσιο».
Αυτό προβλέπει, σύμφωνα πάντα με το Axios, de facto αναγνώριση του ελέγχου της Ρωσίας σε σχεδόν όλες τις περιοχές που έχει καταλάβει από την εισβολή τον Φλεβάρη του 2022 σε Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα, Ζαπορίζια και de jure αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας στη χερσόνησο της Κριμαίας, καθώς και δέσμευση πως η Ουκρανία δεν θα γίνει μέλος του NATO. Η ένταξη στην ΕΕ θα παραμείνει πιθανή.
Κατά το ρεπορτάζ, η πρόταση, που υποβλήθηκε την περασμένη βδομάδα, προβλέπει επίσης πως οι ΗΠΑ θα προχωρήσουν σε άρση των κυρώσεων που επέβαλαν στη Ρωσία από το 2014 και ενισχυμένη οικονομική συνεργασία με τη Μόσχα, κυρίως στους τομείς της Ενέργειας και της βιομηχανίας.
Τμήμα της περιφέρειας του Χαρκόβου που έχει καταληφθεί από τον ρωσικό στρατό θα επιστραφεί στον έλεγχο της Ουκρανίας. Ακόμη, το ηλεκτροπαραγωγικό πυρηνικό εργοστάσιο στη Ζαπορίζια θα θεωρείται ουκρανικό έδαφος, αλλά θα το διαχειρίζεται εταιρεία των ΗΠΑ, που θα προμηθεύει με ρεύμα την Ουκρανία αλλά και τη Ρωσία.
Για την Ουκρανία προβλέπονται τα εξής: Εγγυήσεις ασφαλείας από ομάδα ευρωπαϊκών (και πιθανώς μη ευρωπαϊκών) χωρών, χωρίς να αποσαφηνίζεται ο ρόλος των ΗΠΑ. Επιστροφή μικρής περιοχής της περιφέρειας Χάρκοβο που κατέχει η Ρωσία. Ελεύθερη διέλευση στον ποταμό Δνείπερο, ο οποίος χωρίζει τα μέτωπα στη νότια Ουκρανία. Αποζημιώσεις και βοήθεια για ανοικοδόμηση, χωρίς να προσδιορίζεται η πηγή χρηματοδότησης.
Στο σχέδιο αναφέρεται επίσης η συμφωνία ΗΠΑ - Ουκρανίας για τον ουκρανικό ορυκτό πλούτο και τις στρατηγικές υποδομές.
Σύμφωνα με το Axios, το πλαίσιο εκπονήθηκε έπειτα από τετράωρη συνάντηση του ειδικού απεσταλμένου του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, με τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλ. Πούτιν, την προηγούμενη βδομάδα στην Αγία Πετρούπολη.
Από την πλευρά του, ο Ρώσος Πρόεδρος φέρεται να έχει προσφερθεί - ως ένδειξη «καλής θέλησης» - να «παγώσει» τις τρέχουσες γραμμές του μετώπου, ωστόσο έχει προηγουμένως απορρίψει άλλα στοιχεία του σχεδίου των ΗΠΑ, όπως η παρουσία ευρωπαϊκής στρατιωτικής δύναμης στο ουκρανικό έδαφος.
Οπως έγραψε η εφημερίδα «Financial Times», ο Πούτιν είπε στον Γουίτκοφ ότι η Ρωσία θα μπορούσε να παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις της σε εκείνες τις περιοχές των τεσσάρων εν μέρει κατεχόμενων ουκρανικών επαρχιών που παραμένουν υπό τον έλεγχο του Κιέβου.
Ο Γουίτκοφ αναμένεται να συναντηθεί ξανά με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλ. Πούτιν αύριο, μετέδωσε ο ιστότοπος Axios, επικαλούμενος Αμερικανό αξιωματούχο.
Γάλλοι, Βρετανοί και Γερμανοί διαπραγματευτές σκόπευαν να προωθήσουν τα επιχειρήματα του Κιέβου - και τις θέσεις που υπηρετούν τα δικά τους συμφέροντα - στο Λονδίνο, σημειώνοντας ότι οποιαδήποτε συμφωνία θα πρέπει να περιλαμβάνει «εγγυήσεις ασφαλείας» και μεταπολεμικά προγράμματα ανοικοδόμησης, τα οποία πιθανώς θα πληρωθούν εν μέρει με «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, αναφέρει δημοσίευμα της «Washington Post».
Η Ευρώπη έχει κάποια «πλεονεκτήματα», συμπεριλαμβανομένων δισεκατομμυρίων σε κατασχεθέντα ή «παγωμένα» ρωσικά κεφάλαια που θα μπορούσαν να επιστραφούν ή να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση μεταπολεμικών επενδυτικών προγραμμάτων ανοικοδόμησης.
«Οι Ευρωπαίοι έχουν κάποια χαρτιά να παίξουν», αναφέρει η εφημερίδα προσθέτοντας: «Αν δεν υπάρξει ελάφρυνση στις κυρώσεις από την πλευρά της ΕΕ και (υπάρξει) μόνο από τις ΗΠΑ τα οικονομικά οφέλη για τη Ρωσία θα ήταν οριακά».
Επίσης τονίζονται η σημασία της Κριμαίας και της Σεβαστούπολης, του βασικού λιμανιού της Μαύρης Θάλασσας.
«Η Κριμαία είναι τόσο στρατηγικής σημασίας για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, που δεν μπορεί να υπάρξει απολύτως κανένα ενδιαφέρον από την πλευρά της Ευρώπης να τεθεί υπό οποιαδήποτε μορφή μόνιμου ρωσικού ελέγχου ή κάτι τέτοιο να αναγνωριστεί από το διεθνές δίκαιο», ανέφερε στην «Washington Post» ο Στ. Μάιστερ του Γερμανικού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων.
Στο Λονδίνο η ουκρανική ομάδα ζήτησε μια «άνευ όρων κατάπαυση του πυρός ή μερική κατάπαυση του πυρός», ενώ σύμφωνα με τον Ζελένσκι η Ουκρανία είναι έτοιμη για απευθείας διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, υπό οποιαδήποτε μορφή, από τη στιγμή που θα τεθεί σε ισχύ η κατάπαυση του πυρός.
Ταυτόχρονα ο Ζελένσκι επέμεινε ότι «δεν θα είναι δυνατόν να συμφωνηθούν τα πάντα πολύ γρήγορα», καθώς υπάρχουν πολλά περίπλοκα θέματα, όπως το εδαφικό, οι εγγυήσεις ασφαλείας και η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Με φόντο την ακύρωση της συμμετοχής του Αμερικανού ΥΠΕΞ στις συνομιλίες στο Λονδίνο και τη νέα «επίθεση» του Ντ. Τραμπ στον Ζελένσκι, ο Ουκρανός υπουργός Αμυνας, Ρ. Ουμέροφ, συναντήθηκε χθες στη βρετανική πρωτεύουσα με τον απεσταλμένο των ΗΠΑ Κιθ Κέλογκ, δηλώνοντας ότι «από την πλευρά μου, πιστεύω ότι η συνάντηση ήταν πολύ παραγωγική και επιτυχής».
Ο δε Α. Γερμάκ, προσωπάρχης του Ζελένσκι, συναντήθηκε στο Λονδίνο με ανώτερους διπλωμάτες από τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, σε μια συνάντηση όπου δεν συμμετείχαν οι ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ έχουν διατυπώσει «πολύ ξεκάθαρη πρόταση» για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζ. Ντ. Βανς, ο οποίος δήλωσε ότι είναι καιρός, είτε το Κίεβο και η Μόσχα να συμφωνήσουν σε ένα πλαίσιο για την ειρηνευτική συμφωνία, είτε οι ΗΠΑ να αποχωρήσουν από τη διαδικασία.
«Οι τρέχουσες γραμμές του μετώπου, κάπου κοντά τους, είναι εκεί που τελικά, νομίζω, θα χαράξουν τις νέες γραμμές στη σύγκρουση», είπε ο Βανς, δηλώνοντας «αισιόδοξος» για τις συνομιλίες.
Ο σεβασμός της «εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας και ο ευρωπαϊκός της προσανατολισμός είναι πολύ ισχυρά αιτήματα των Ευρωπαίων», σχολίασε χτες η γαλλική προεδρία σχετικά με το τελεσίγραφο του Αμερικανού αντιπροέδρου για «εδαφικές ανταλλαγές» μεταξύ Κιέβου και Μόσχας προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία κατάπαυσης του πυρός. «Ο στόχος παραμένει η οικοδόμηση μιας κοινής προσέγγισης που θα μπορούσαν να παρουσιάσουν οι ΗΠΑ στους Ρώσους», ανέφερε το Ελιζέ.
Από βρετανικής πλευράς, εκπρόσωπος της Ντάουνινγκ Στριτ δήλωσε πως εναπόκειται «στην Ουκρανία να αποφασίσει για το μέλλον της».
Το Κρεμλίνο δήλωσε χτες πως οι χώρες που εμπλέκονται σε «ειρηνευτικές» συνομιλίες σχετικά με την Ουκρανία θα πρέπει ακόμη να μικρύνουν την απόσταση μεταξύ τους και πως υπάρχουν «πολλές λεπτές διαφορές» μέχρι να καταστεί δυνατή η επίτευξη οποιασδήποτε συμφωνίας.
Αρνήθηκε δε να σχολιάσει δημόσια τις αναφορές στον Τύπο, τονίζοντας πως οι συζητήσεις πρέπει να διεξαχθούν στη σιωπή.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ είπε πως η Ρωσία εξακολουθεί να συζητάει με τις ΗΠΑ σχετικά με μια ενδεχόμενη διευθέτηση, αλλά δεν είναι σε επαφή με την Ευρώπη ή την Ουκρανία για το θέμα. Ο Ρώσος Πρόεδρος παραμένει ανοικτός σε συνομιλίες με όλες τις πλευρές ωστόσο, πρόσθεσε.