ΒΙΒΛΙΟ
«Φώτισε» το θέατρο
Κυριακή 18 Αυγούστου 2002

Μόνο ένας άνθρωπος με βαθύτατη αγάπη για τη θεατρική τέχνη, αλλά και με ερευνητικό μεράκι γύρω από το δικό του εργασιακό αντικείμενο, μπορούσε να γράψει τόσο ελκυστικά, παρά το άκρως ειδικό θέμα του, ένα βιβλίο σαν του Κώστα Σπανόπουλου «Ο φωτισμός του θεάτρου με φωταέριο» (εκδόσεις «Διογένης»). Το βιβλίο προλογίζουν οι Μάνος Στεφανίδης (ιστορικός τέχνης), Δημήτρης Τσατσούλης (θεατρολόγος) και Δημήτρης Στέλλας (πρόεδρος Συλλόγου Εργαζομένων της ΕΠΑ Αττικής). Ο Κ. Σπανόπουλος, στις αρχές του 1980, άρχισε να δουλεύει, σαν απλός εργάτης, στο Γκάζι. Ο απλός εργάτης, όμως, έμελλε να γίνει δημοσιογράφος και ερευνητής της ιστορίας του φωταερίου, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες. Στα νιάτα του, όπως εξομολογείται εισαγωγικά, στο βιβλίο του (το αφιερώνει στους συναδέλφους του), παρακολούθησε μερικά θεωρητικά σεμινάρια σε ιδιωτική δραματική σχολή. Από αγάπη για το θέατρο και από «έρωτα» για τη δουλιά του στο Γκάζι, άρχισε να ψάχνει, καταφεύγοντας σε διάφορες γραπτές και μη «πηγές», τη σχέση του ελληνικού θεάτρου με το φωταέριο. Από πότε, πώς, με ποιους τρόπους και από ποια θέατρα, άρχισε να χρησιμοποιείται το φωταέριο στην Ελλάδα, με πρώτα βέβαια, εκείνα που βρίσκονταν γύρω από τις «γειτονιές των αγγέλων» (Μεταξουργείο, Ψυρρή, Θησείο, Κολοκυνθού), που περιέκλειαν το «Γκαζοχώρι». Η έρευνα του Κ. Σπανόπουλου παραθέτει και ιστορικά στοιχεία (κείμενα, εικαστικά τεκμήρια, φωτογραφικά και άλλα ντοκουμέντα θεάτρων και παραστάσεων) για το φωτισμό των θεάτρων από την αρχαιότητα και εντεύθεν, και κατόπιν για την εφεύρεση και τη θεατρική χρήση του φωταερίου στο εξωτερικό και στην Ελλάδα, τη μεγάλη συμβολή του στην εξέλιξη του θεάτρου, αλλά και για τις καταστροφικές πυρκαγιές που προκάλεσε σε ξένα και σε ελληνικά θέατρα.

Το φωταέριο ήρθε καθυστερημένα, το 1862, στην Αθήνα. Τα πρώτα θέατρα που το χρησιμοποίησαν, γύρω στα 1878, ήταν τα (υπαίθρια κυρίως), Παριλίσια θέατρα (αυτά που βρίσκονταν κοντά στον Ιλισό ποταμό) «Αντρον των Νυμφών» (μετέπειτα «Ζάππειον»), «Ιλισίδων Μουσών» (μετέπειτα «Παράδεισος»), «Απόλλων» και «Παρθενών» (μετέπειτα «Ποσειδών») και βέβαια το σημαντικότερο, το «Ολύμπια» που έχτισε ο Τσίλερ. Με φωταέριο πρωτοφωτίστηκαν το Δημοτικό Θέατρο Αθηνών (το οποίο γκρέμισε προς χάριν της τράπεζάς του ο Κ. Κοτζιάς) και το «Βασιλικό», σημερινό Εθνικό Θέατρο. Με γκάζι, βέβαια, φωτίστηκαν αργότερα και δημοτικά θέατρα άλλων πόλεων (λ.χ. Πειραιά, Πάτρας, Κεφαλονιάς, Ερμούπολης, Κέρκυρας, Καλαμάτας, Βόλου).


Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Τελευταία παράσταση για την «Γκαζοχωρίτισσα» (2024-04-10 00:00:00.0)
Ειδική προσφορά για το θεατρόφιλο κοινό (2024-03-20 00:00:00.0)
«Το φως του γκαζιού» (2018-02-15 00:00:00.0)
ΑΤΙΤΛΟ (2013-04-19 00:00:00.0)
ΑΤΙΤΛΟ (2012-07-31 00:00:00.0)
Ανακόπηκε η άνοδος της βιομηχανικής παραγωγής (1995-04-28 00:00:00.0)