ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΝΕΟ ΝΟΜΟ - ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ
Στα μέτρα των αξιώσεων του κεφαλαίου
Σάββατο 24 Δεκέμβρη 2005 - Κυριακή 25 Δεκέμβρη 2005

ICON

Οταν ο στόχος είναι η πλήρης παράδοση της ανώτατης εκπαίδευσης στους κανόνες και τα ήθη της καπιταλιστικής αγοράς, καμιά επιτροπή δήθεν «σοφών» και δήθεν «ανεξάρτητων» δεν μπορεί να τον κρύψει. Ο λόγος για το πόρισμα που έδωσε στη δημοσιότητα, τη βδομάδα που μας πέρασε, η επιτροπή που στήθηκε στο πλαίσιο του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας (ΕΣΥΠ), για να μελετήσει αλλαγές στο νόμο - πλαίσιο των πανεπιστημίων.

Το πόρισμα της επιτροπής δεν είναι τίποτε άλλο από μια πρόταση για παραπέρα ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης και ένταση των ταξικών φραγμών στα πανεπιστήμια, δομημένη σε εννιά σημεία, τα οποία εξετάζοντάς τα ξεχωριστά μπορεί να φαίνονται αποσπασματικά και δευτερεύοντα, όμως όλα κατατείνουν στη διευκόλυνση της ιδιωτικοοικονομικής λειτουργίας των ιδρυμάτων. Εξάλλου, και η ίδια η επιτροπή «φωστήρων» συνοψίζοντας το κείμενό της, δεν μπορεί να κρύψει την ουσία των προτάσεών της:

«Η μεταρρύθμιση στην Πανεπιστημιακή εκπαίδευση καθίσταται ακόμη πιο επιτακτική από τις τελευταίες εξελίξεις σε επίπεδο Ευρώπης... η χώρα μας θα αναγκαστεί να αναγνωρίσει και τυπικά τίτλους σπουδών που χορηγούν κοινοτικά πανεπιστήμια, τα οποία, με ποικίλες επωνυμίες («κολέγια», «κέντρα ελεύθερων σπουδών» κ.ά.), λειτουργούν αμφίβολης ποιότητας παραρτήματα στην Ελλάδα... η Ελλάδα δε θα μπορεί, επικαλούμενη το άρθρο 16 του Συντάγματος, να εμποδίσει την εγκατάσταση κοινοτικών Πανεπιστημίων στο έδαφός της».

Δηλαδή, λέει ότι εφόσον θα αναγνωριστούν στο άμεσο μέλλον τα διάφορα «κολέγια»... πρέπει και τα ελληνικά πανεπιστήμια να μετατραπούν σε «κολέγια», να επιταχύνουν αλλαγές που ήδη εφαρμόζονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο (με τραγικές συνέπειες για την ανώτατη εκπαίδευση) για να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό!

Ενταση των ταξικών φραγμών

Το πόρισμα της επιτροπής μιλάει για περιορισμό του χρόνου φοίτησης σε δύο ή τρία χρόνια παραπάνω από τον κανονικό κι όποιος δεν προλαβαίνει να πάρει πτυχίο... να πετιέται εκτός πανεπιστημίου. Προσπαθώντας να θολώσει τα νερά απέναντι στην ένταση των ταξικών φραγμών που προτείνει, η επιτροπή λέει ότι μια τέτοια λύση «θα πρέπει να συνοδεύεται από μέτρα που να ενισχύουν τη φοίτηση ατόμων που δεν έχουν οικονομικές δυνατότητες» και ως τέτοιο μέτρο προτείνει τις «ανταποδοτικές υποτροφίες»! «Η εισαγωγή ανταποδοτικών υποτροφιών σημαίνει ότι ο/η φοιτητής/τρια θα εργάζεται για περιορισμένο αριθμό ωρών (π.χ. 40 ώρες μηνιαίως) μέσα στο Πανεπιστήμιο, προσφέροντας τις υπηρεσίες του/της σε βιβλιοθήκες, σπουδαστήρια, εργαστήρια, φοιτητική λέσχη, φοιτητικές εστίες κτλ.».

Δηλαδή, θεωρεί δεδομένο ότι οι φοιτητές των λαϊκών στρωμάτων πρέπει να δουλεύουν παράλληλα με τις σπουδές κι όχι να εξασφαλίζονται όλες οι προϋποθέσεις τόσο γι' αυτούς όσο και για τις οικογένειές τους, ώστε να μπορέσουν να αφιερωθούν στις σπουδές τους και να τις ολοκληρώσουν σε όσο χρόνο χρειαστεί. Μάλιστα, η πρόταση για μερική απασχόληση των φοιτητών στο πανεπιστήμιο σημαίνει να μπουν οι νέοι από πολύ νωρίς στη λογική της μερικής δουλιάς - μερικής ζωής. Ταυτόχρονα, φέρνει αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων στα ίδια τα ιδρύματα, όπου αντί για διοικητικούς υπαλλήλους με πλήρη δικαιώματα, θα προτιμούνται ως πιο φθηνοί εργαζόμενοι οι φοιτητές!

«Ανταποδοτικές φοιτητικές υποτροφίες», προτείνει η επιτροπή ως αντιστάθμισμα και για την πλήρη κατάργηση των μεταγραφών, που θεωρεί ότι πρέπει να εφαρμοστεί. Δηλαδή, «τα παιδιά οικογενειών χωρίς οικονομικές δυνατότητες, που φοιτούν σε τόπο διαφορετικό από τον τόπο μόνιμης κατοικίας των γονέων τους...» για να μπορέσουν να τα βγάλουν πέρα με τις σπουδές τους θα γίνονται φθηνό εργατικό δυναμικό στα ιδρύματα που σπουδάζουν!

Στη συνέχεια, η επιτροπή «ανοίγει» το θέμα των συγγραμμάτων, προτείνοντας «περιορισμό της δωρεάν διανομής συγγραμμάτων στα μαθήματα κορμού και προσφυγή σε δανεισμό των συγγραμμάτων στα μαθήματα επιλογής». Γενικά, με προτάσεις περί δανεισμού, κουπονιών και άλλα τερτίπια, λέει ότι πρέπει να ξεμπερδεύουμε με το «σπάταλο, αναχρονιστικό και περιοριστικό» θέμα της δωρεάν διανομής ενός τουλάχιστον συγγράμματος ανά μάθημα. Δηλαδή, να ξεμπερδεύουμε με βασικές παιδαγωγικές αρχές όπως την ύπαρξη ενός βιβλίου - οδηγού για κάθε μάθημα. Είναι φανερό ότι αν οι φοιτητές αρχίσουν να πληρώνουν τα βιβλία τους και όποιες υπηρεσίες του πανεπιστημίου, ο (έστω και κουτσουρεμένος σήμερα) δωρεάν χαρακτήρας της ανώτατης εκπαίδευσης πάει περίπατο... και λόγω του κόστους των επιστημονικών συγγραμμάτων (μπορεί να ξεπερνούν τα 200 ευρώ το εξάμηνο) θα διευρυνθεί ο αριθμός των φοιτητών που δε θα καταφέρνουν να παρακολουθήσουν τις σπουδές τους για οικονομικούς λόγους.

Επιχειρηματική λειτουργία του πανεπιστημίου

Μάλιστα, η επιτροπή προτείνει «οι εξοικονομούμενοι πόροι» από την κατάργηση της δωρεάν διανομής «να διατεθούν αποκλειστικά για την επέκταση των συλλογών των Πανεπιστημιακών Βιβλιοθηκών». Δηλαδή, αντί το πανεπιστήμιο να διεκδικεί τα απαραίτητα κονδύλια για τις υποδομές του, να «κόβει» από τη μια μεριά για να μπαλώσει τις τρύπες στην άλλη μεριά! Ετσι σκέφτεται ένας καλός επιχειρηματίας!

Γι' αυτό και παρακάτω το πόρισμα αναφέρει: «Ο προτεινόμενος από πολλές πλευρές επαγγελματίας οικονομικός διαχειριστής ("μάνατζερ") στα Πανεπιστήμια, υπό την άμεση όμως εποπτεία του αντίστοιχου Αντιπρύτανη Οικονομικού Προγραμματισμού και Ανάπτυξης και με πλήρη λογοδοσία στη Σύγκλητο του Ιδρύματος, θεωρείται ως μια θετική προοπτική»... Αραγε, οι «σοφοί» πανεπιστημιακοί που απαρτίζουν την επιτροπή, δε γνωρίζουν ότι στα ιδρύματα υπάρχει διοικητική οικονομική υπηρεσία, με τον αντίστοιχο προϊστάμενό της, που λογοδοτεί και ελέγχεται από τη Σύγκλητο; Σαφώς το γνωρίζουν! Αλλά η πρότασή τους περί μάνατζερ στα ιδρύματα παραπέμπει σε άλλου είδους λειτουργία των ιδρυμάτων από αυτήν που υπάρχει σήμερα: σε αμιγώς ιδιωτικοοικονομική λειτουργία.

Ανάμεσα στις προτάσεις είναι η σύσταση ενός Εθνικού Συμβουλίου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης, στο πλάι της κυβέρνησης ως «ανεξάρτητου συμβουλευτικού και επιτελικού οργάνου» για τη «χάραξη μιας σύγχρονης πολιτικής για τα πανεπιστήμια»! Δηλαδή, για τη «χάραξη» μιας πολιτικής ήδη προαποφασισμένης... το όργανο αυτό θα νομιμοποιεί τις κυβερνητικές επιλογές, επιτηρώντας την υλοποίησή τους. Μάλιστα, θα γνωμοδοτεί προς το υπουργείο για «θέματα καθημερινότητας» των ιδρυμάτων, για τα οποία μέχρι τώρα γνωμοδοτούσαν τα δημοκρατικά εκλεγμένα όργανα των ιδρυμάτων (Σύγκλητοι, Τμήματα, κλπ.).

Χτύπημα δημοκρατικών θεσμών

Αντιδημοκρατικές στην εφαρμογή τους θα είναι οι διάφορες προτάσεις της επιτροπής για αλλαγές στην ανάδειξη των εκλεκτόρων των φοιτητών για τις πρυτανικές και προεδρικές εκλογές στα ιδρύματα, ή και τον περιορισμό της συμμετοχής των φοιτητών στα εκλεκτορικά σώματα, στο όνομα της πάταξης της διαφθοράς στα ιδρύματα! Ομως, πρόκειται για απλή συγκάλυψη της «επιχείρησης» ρουσφετιών και εξαγοράς συνειδήσεων. Το πραγματικό ζητούμενο για να αλλάξει η κατάσταση, δεν είναι ο περιορισμός των δημοκρατικών δικαιωμάτων των φοιτητών, αλλά η αλλαγή συσχετισμών στο φοιτητικό κίνημα.

Σ' αυτό το αντιδημοκρατικό επιχειρηματικό πλαίσιο έρχεται και η πρόταση αλλαγής του θεσμού του ακαδημαϊκού ασύλου. «Θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα παραβιάζονται, πανεπιστημιακές εκδηλώσεις διαλύονται...» αναφέρει, για να προλειάνει το έδαφος σταδιακής κατάργησης του ασύλου, η επιτροπή «σοφών», διαβλέποντας και «εσωτερικό εχθρό» στα ιδρύματα, που δεν είναι άλλος από το φοιτητικό κίνημα. Ωστόσο, η μόνη πρόταση που τολμάει προς το παρόν, είναι να αλλάξει η σύνθεση της Επιτροπής Ασύλου, ώστε να διευκολύνεται η ενδεχόμενη απόφαση για άρση του ασύλου και να μπορεί να παίρνει τέτοια απόφαση το πρυτανικό συμβούλιο. Την ίδια ώρα φουντώνουν οι φήμες περί ίδρυσης σώματος «πανεπιστημιακής αστυνομίας», το οποίο στο όνομα της «περιφρούρησης» του ασύλου θα... το καταργήσει φακελώνοντας κι ελέγχοντας τα πάντα μέσα στα ιδρύματα.

Τέλος, η επιτροπή προτείνει και αλλαγή στα εκλεκτορικά σώματα που κρίνουν την εξέλιξη των μελών Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ) με εισαγωγή σε αυτά «εξωτερικών κριτών», ή, καλύτερα, αξιολογητών! Ουσιαστικά, πρόκειται για πρόταση εφαρμογής της αξιολόγησης με τους όρους και τα κριτήρια της ΕΕ, στην εξέλιξη των μελών ΔΕΠ και αντίστοιχη κατηγοριοποίηση ιδρυμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο ανάλογα με πόσο έχει προσαρμοστεί το επιστημονικό προσωπικό τους στις επιταγές του κεφαλαίου.


Γιάννα ΣΤΡΕΒΙΝΑ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Οχι στις αναδιαρθρώσεις που στοχεύουν στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας στα πανεπιστήμια (2019-09-26 00:00:00.0)
Τροπολογίες συναίνεσης στο νόμο πλαίσιο (2007-03-18 00:00:00.0)
«Ιδιωτικοποιημένες» σπουδές και ιδρύματα (2006-06-22 00:00:00.0)
Αγώνες ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης (2006-04-19 00:00:00.0)
Ολοταχώς για την ιδιωτικοποίηση των ιδρυμάτων (2006-04-18 00:00:00.0)
Ιδιωτικοποίηση και ένταση των ταξικών φραγμών (2005-12-20 00:00:00.0)