Πάτρα: Πολιτιστική πρωτεύουσα της ανεργίας | Η ΑΛΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ | ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Είμαι πολύ τυχερός άνθρωπος! Πριν από δέκα μέρες βρέθηκα, για τρία εικοσιτετράωρα, στην Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Την Πάτρα! Και είδα την πόλη να αναδύεται μέσα από τις στάχτες της και τα χαλάσματά της. Είδα τα δεκάδες εργοστάσια, που εδώ και χρόνια στέκονταν ερμητικά κλεισμένα, να ανοίγουν ή να προσποιούνται ότι ανοίγουν τις πόρτες τους. Να ξεσκονίζουν ή να κάνουν ότι ξεσκονίζουν τις αράχνες τους. Να πλένουν ή να κάνουν ότι πλένουν τις αυλές τους. Μην πάει ο νους σας στο πονηρό, σε κανένα απ' αυτά δεν πρόκειται να μπούνε εργάτες. Να αρχίσουν οι μηχανές να δουλεύουν! Η πόλη, σας είπα, Πολιτιστική Πρωτεύουσα είναι. Φρου - φρου και αρώματα, δηλαδή! Τα εργοστάσια μολύνουν το περιβάλλον!

«Πολιτισμός σημαίνει να έχεις παραστάσεις, να ανταλλάσσεις πρωτοποριακές ιδέες και απόψεις, να προάγεις καλλιτεχνικές δημιουργίες, να ανακαλύπτεις νέες μορφές έκφρασης, να δημιουργείς ρεύματα, να ξεπερνάς τα σύνορα και να φέρνεις κοντά διαφορετικούς ανθρώπους, μιλώντας την ίδια κοινή γλώσσα, τη γλώσσα της Τέχνης», γράφουν οι διοργανωτές στο πολυτελές φυλλάδιο που μοιράζουν.

Πολιτισμός, βέβαια, σημαίνουν όλα τα παραπάνω! Ομως, πολιτισμός, πρώτ' απ' όλα, σημαίνει να έχεις δουλιά! Να έχεις περίθαλψη και σύνταξη. Σχολεία και δασκάλους. Να έχεις αξιοπρέπεια. Στην Πάτρα, όμως, τα νούμερα σπάνε κόκαλα! Η ανεργία ξεπέρασε το 27%. Τα μαγαζιά χτυπάνε με το τουφέκι τον πελάτη. Τα εργοστάσια χάσκουν ερειπωμένα. Και αυτό δεν είναι πολιτισμός. Είναι βαρβαρότητα! Στην τρίτη πόλη της χώρας εδώ και χρόνια δεν ακούγεται ούτε μια σειρήνα εργοστασίου. Δε βλέπεις ούτε ένα φουγάρο να καπνίζει. Το εργοστασιακό προλεταριάτο σαπίζει στα καφενεία. Και μαζί του σαπίζει και η οικονομία της πόλης!

«Ο πολιτισμός αξιοποιούσε πάντα τα κομβικά λιμάνια. Πότε ως πέρασμα, πότε ως τόπο εγκατάστασης, ανθούσε ανέκαθεν σε εξωστρεφή περιβάλλοντα. Η Πάτρα ως κατεξοχήν ανοιχτή κοινωνία, δε θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση», γράφει ο κ. Τατούλης στο ίδιο φυλλάδιο.

Δε θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση, συμφωνώ! Δε θα μπορούσε αν, βέβαια, η πόλη έπαιζε το ρόλο της είτε σαν πέρασμα είτε σαν τόπος εγκατάστασης. Ομως, πολιτικές χρόνων ακύρωσαν τη γεωγραφική θέση της. Ετσι, όπως την έχτισαν τα άνομα συμφέροντα και το δολοφονικό κέρδος, το πέρασμα γίνεται μετ' εμποδίων και η εγκατάσταση αδύνατη. Αυτοκίνητα, τρένα, νταλίκες, καράβια, όλα ένα κουβάρι! Δουλιές πουθενά στον ορίζοντα. Ποιος να αποφασίσει την εγκατάσταση; Πάει, λοιπόν, η Πάτρα! Ενας χώρος πραγματικά από το «θεό» και τους ανθρώπους ευλογημένος.

«Η Πάτρα, μεγάλη πύλη της Ελλάδας προς τη Δύση, υποδέχεται το θεσμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης γεμάτη υπερηφάνεια και αυτοπεποίθηση», γράφει ο δήμαρχος κύριος Καράβολας.

Η Πάτρα, δήμαρχε, μοιάζει με ένα τραυματισμένο πουλί. Παντού μπαλώματα, σκαλωσιές. Μισό χιλιόμετρο δρόμο, χρειάζεσαι έναν αιώνα για να τον διανύσεις! Το τρένο χωρίζει την πόλη στα δύο. Σχεδόν περνάει πάνω από τους ανθρώπους. Τα θαυμάσια νεοκλασικά κτίρια χάθηκαν το ένα μετά το άλλο. Αν από λάθος βγεις από το κέντρο είναι σίγουρο πως θα χαθείς στις πολυπληθείς και ακανόνιστα ρυμοτομημένες συνοικίες. Θεσμοί, όπως αυτός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, δε λύνουν το πρόβλημα. Αντίθετα το επιδεινώνουν! Γιατί, οι χοροί και οι παράτες, τα εξωτερικά φτιασιδώματα, οι αφίξεις και οι αναχωρήσεις κάποιων καλλιτεχνών και κάποιων συγκροτημάτων, στην ουσία σπρώχνουν τα πραγματικά προβλήματα στα σκοτάδια.

Πολιτισμός, κυρίες και κύριοι, δεν είναι μόνον οι εκδηλώσεις τέχνης. Και, μάλιστα, όταν αυτές οι εκδηλώσεις γίνονται σε ακατάλληλους χώρους. Σε μουχλιασμένα εργοστάσια και σε λυόμενα θέατρα, που δεν έχουν ακόμα στηθεί. Η προχειρότητα δεν είναι καλός σύμβουλος του πολιτισμού. Η προχειρότητα διευκολύνει την αυθαιρεσία, τις σπατάλες, τις οικονομικές ατασθαλίες. Ακόμα δεν έχει κοπάσει ο θόρυβος για τη Θεσσαλονίκη.

Και μια είδηση της τελευταίας στιγμής. «Συνεισφορά» στον πολιτισμό! Μαζί μου έφερα ένα κομμάτι χαρτί, που έκοψα από μια τοπική εφημερίδα. «Ενας 21χρονος Αφγανός υπέστη ισχυρό σοκ και έπεσε νεκρός, στη λιμενική ζώνη, όταν είδε μπροστά στα μάτια του να ξυλοκοπείται 12χρονος συμπατριώτης του, με τον οποίον είχαν έρθει προ διημέρου από τη Λέσβο και επρόκειτο να φύγουν για την Αγγλία. Ο 12χρονος, με τραύματα σε όλο του το σώμα, δήλωσε (σύμφωνα με πληροφορίες, που λόγω της προχωρημένης ώρας δε διασταυρώθηκαν) ότι χτυπήθηκε από λιμενικούς».

Του Νίκου ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ