Τα εκθέματα, άρτια δεμένα με τον ιδιαίτερα όμορφο Πολιτιστικό Πολυχώρο «Μάνος Λοΐζος» του Δήμου Νίκαιας ζωντανεύουν κορυφαίες στιγμές από την 90χρονη ζωή και δράση του ΚΚΕ, μέσα από την οποία αποτυπώνονται ανάγλυφα οι αγώνες και οι θυσίες της εργατικής τάξης, των ανθρώπων του μόχθου για μια καλύτερη ζωή. Ζωντανεύουν ιστορικούς σταθμούς του παγκόσμιου εργατικού λαϊκού κινήματος, την Παρισινή Κομμούνα, την Α' Διεθνή και όλα τα γεγονότα που συγκλόνισαν την ανθρωπότητα, όπως η μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση.

Τα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν την 1η Οκτώβρη στις 7 το απόγευμα. Εκ μέρους της Κεντρικής Επιτροπής την έκθεση θα «ανοίξει» η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, ενώ για το περιεχόμενο της έκθεσης θα μιλήσει ο Μάκης Μαΐλης, μέλος της ΚΕ. Η έκθεση θα λειτουργεί καθημερινά για ένα μήνα, και 7 μέρες τη βδομάδα, από τις 10 το πρωί ως τη 1 το μεσημέρι και από τις 5 ως τις 8 το απόγευμα. Στο χώρο θα υπάρχουν σύντροφοι που θα ξεναγούν τους επισκέπτες, θα ενημερώνουν για το περιεχόμενο της έκθεσης, θα συζητούν, θα εξηγούν, θα απαντούν σε ερωτήσεις.

Ο «Ρ» συνομίλησε με τον Μάκη Μαΐλη για το μέγεθος, το περιεχόμενο και τη δομή της έκθεσης. Τα όσα προκύπτουν από τη συζήτηση είναι καθηλωτικά. Μέσα από έναν τεράστιο όγκο υλικών, από το Αρχείο του Κόμματος και του «Ριζοσπάστη», από αρχεία συντρόφων και φίλων και άλλες πηγές, επιλέχθηκαν πάνω από 1.400 ντοκουμέντα, που περιλαμβάνουν φωτογραφίες, εφημερίδες, περιοδικά και αυθεντικά χειρόγραφα, άλλα σπάνια αντικείμενα. Η έκθεση «απλώνεται» σε 307 επιφάνειες που έχουν συναρμολογηθεί σε 91 καλαίσθητα ταμπλό και 18 κατασκευές (πύργους). Στα ταμπλό υπάρχουν πάνω από 150 κείμενα, 18 ποιήματα και περισσότεροι από 80 τίτλοι θεμάτων. Υπάρχουν 16 προθήκες (βιτρίνες), στις οποίες βρίσκονται υλικά όπως μπροσούρες, φυλλάδια, προκηρύξεις, εφημερίδες της εποχής - όλα στην αυθεντική τους μορφή.

Τα πάντα είναι προσεγμένα μέχρι την τελευταία τους λεπτομέρεια, από την επένδυση και τα χρώματα των ταμπλό και των κατασκευών μέχρι και το τελευταίο γράμμα. Πρόκειται για μια δουλειά που άρχισε να προετοιμάζεται από τον περασμένο Μάη. Η αρχική ομάδα ήταν μία επιτροπή 10 ατόμων, που συγκροτήθηκε από το Κόμμα, σήκωσε και κατηύθυνε ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς. Ομως συνολικά εργάστηκαν δεκάδες άνθρωποι. Μαραγκοί, ταπετσέρηδες, ηλεκτρολόγοι, γραφίστες, βαφείς, αρχιτέκτονες, άνθρωποι που σκανάρισαν το υλικό, που δακτυλογράφησαν τα κείμενα, που δούλεψαν για τον τελικό έλεγχο των κειμένων, της ακρίβειας της λεζάντας, οδηγοί για τη μεταφορά των υλικών. Συνολικά ήταν μία βασανιστική, επίπονη και επίμονη δουλειά, που αναγνωρίζεται πλήρως στο τελικό αποτέλεσμα.

Επιτυχία της έκθεσης, σημειώνει ο Μ. Μαΐλης, θα είναι βέβαια να περάσουν όσο γίνεται περισσότεροι άνθρωποι. Αλλά έχει ιδιαίτερη σημασία να επισκεφτεί την έκθεση η νεολαία και πρώτα από όλα η εργαζόμενη νεολαία, οι νέοι κομμουνιστές, οι φίλοι της ΚΝΕ, νέα παιδιά, μαθητές και εργάτες.

Οπως εξηγεί ο Μάκης Μαΐλης, η επιλογή των υλικών προσαρμόζεται στη λογική και τις κατευθυντήριες γραμμές που περιέχουν οι 7 ενότητες, και ήταν πραγματικά δύσκολη δουλειά, καθώς δεν έχει ταξινομηθεί ακόμα πλήρως όλο το αρχειακό υλικό του Κόμματος. Για παράδειγμα, το 1924, στο τρίτο έκτακτο Συνέδριό του, το ΣΕΚΕ αποφάσισε να μετονομαστεί σε ΚΚΕ, τμήμα της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Αυτή η απόφαση επίσης δημοσιεύτηκε σε συγκεκριμένο «Ρ» και είχε μεγάλη σημασία να βρεθεί.

Για την ανάδειξη του πατριωτικού χαρακτήρα του Κόμματος, ένα βασικό γεγονός που αποτέλεσε κριτήριο για να αναζητηθούν τα ανάλογα υλικά, είναι τα γράμματα των Ακροναυπλιωτών, προς τους Μανιαδάκη, Μεταξά που ζητούσαν να πάνε στον πόλεμο και η απάντηση ήταν ότι «αυτό δεν μπορεί να γίνει αν δεν κάνετε δήλωση». Επίσης, να αναζητηθεί και να παρουσιαστεί απόσπασμα της ομιλίας του Μπελογιάννη, ή το γράμμα του Ζαχαριάδη το 1940. Αυτό είναι η μια πλευρά. Η άλλη αφορά τις περιόδους των φυλακών, εξοριών κλπ, τόποι που έγιναν σύμβολα αυτοθυσίας, όπως η Μακρόνησος, ο Αϊ-Στράτης...

Για πρώτη φορά στην έκθεση δημοσιεύονται και είναι αναρτημένα σε ξεχωριστό ταμπλό τα ονόματα των 38 κομμουνιστών εξορίστων στον Αϊ-Στράτη, που πέθαναν το χειμώνα 1941-1942 από την πείνα επειδή αρνήθηκαν να κάνουν δήλωση. Επίσης σε ξεχωριστό ταμπλό και για πρώτη φορά δημοσιεύονται τα ονόματα των 118 εκτελεσμένων στην Κέρκυρα από το 1947 ως το 1950.

Γενικά το βασικό κριτήριο για το τι θα παρουσιαστεί στην έκθεση, είτε αφορά κείμενο, είτε φωτογραφικό υλικό, είναι τα συμπεράσματα, πολιτικά - ιδεολογικά, που βγαίνουν από όλη αυτή την πορεία του Κόμματος. Πώς εκφράζεται η θετική και αρνητική πείρα που συγκεντρώνεται από μία τέτοια θυελλώδη πορεία 90 χρόνων. Εγινε προσπάθεια, όσο γίνεται περισσότερο να αναδειχτεί μέσα από την έκθεση η συλλογική πάλη, η προσφορά και αυτοθυσία του Κόμματος. Πορεία που συνεχίζει σήμερα με τιμή και περηφάνια και με βάση τα διδάγματα και την πείρα του. Εγινε προσπάθεια να αναδειχτεί ότι κανένας αγώνας δεν πήγε χαμένος. Αναδεικνύεται και αυτό ολοκληρώνει την έκθεση - με αναφορές στο 15ο, 16ο, 17ο Συνέδριο - το αισιόδοξο μήνυμα ότι υπήρξε μία ήττα μεγάλη, αλλά προσωρινή. Δεν έχει χαθεί ο πόλεμος. Οι λαοί θα αντιδράσουν. Το μέλλον είναι ο σοσιαλισμός, κομμουνισμός.