Τη δυσφορία της με κάθε τρόπο δείχνει η ρωσική ηγεσία σχετικά με τα αποτελέσματα των συνομιλιών για την ενέργεια, της Ουκρανίας με την ΕΕ, από τις οποίες αποχώρησε η Ρωσία.

Τα σχέδια για τον εκσυγχρονισμό του ουκρανικού δικτύου φυσικού αερίου με την οικονομική συμβολή της ΕΕ (λόγος γίνεται για τα 3 δισεκατομμύρια δολάρια, από τα 5,5 που οι Ουκρανοί εκτιμούν ότι χρειάζονται), προκάλεσαν την αντίδραση του Ρώσου πρωθυπουργού Βλαντιμίρ Πούτιν, που προειδοποίησε ότι η Μόσχα θα αναθεωρήσει τους δεσμούς της με την ΕΕ σχετικά με την παροχή φυσικού αερίου αν αγνοηθούν τα ρωσικά συμφέροντα.

Από τη μεριά του, ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ανακοίνωσε την αναβολή των συνομιλιών με ανώτερους κυβερνητικούς Ουκρανούς αξιωματούχους στη Μόσχα. «Τέτοιες διαβουλεύσεις μπορούν να λάβουν χώρα μόνον αφού η ρωσική πλευρά αποσαφηνίσει ορισμένα ζητήματα», πρόσθεσε ο Μεντβέντεφ, για να ακολουθήσει λίγα εικοσιτετράωρα αργότερα, κατά τη συνάντησή του με την Γερμανίδα πρωθυπουργό, Αγκελα Μέρκελ, η προειδοποίηση προς την ουκρανική ηγεσία να μην περιμένει οικονομική στήριξη από τη Ρωσία, για την αντιμετώπιση της κρίσης, σε περίπτωση που επιμείνει στο «ευρωπαϊκό» σχέδιο εκσυγχρονισμού των αγωγών της.

Τι είναι όμως αυτό που τόσο εξόργισε τη ρωσική πλευρά; Τη Μόσχα φαίνεται να ανησυχούν τουλάχιστον τρία ζητήματα.

Πρώτον, ότι επίσημα πλέον η ΕΕ μπαίνει στο «παιχνίδι» του ελέγχου των αγωγών φυσικού αερίου στην Ουκρανία, παρεμβάλλοντας νέες δυσκολίες στα ανάλογα ρωσικά σχέδια.

Δεύτερον, η συγκεκριμένη συμφωνία της ΕΕ με την Ουκρανία προβλέπει πως η εταιρεία που θα αναλάβει τον εκσυγχρονισμό θα έχει ρόλο και στη διαμόρφωση των τιμών μεταφοράς του ρωσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας. Κάτι τέτοιο σαφώς και δεν αρέσει στη Μόσχα, που εκτιμά πως έρχεται σε αντίθεση με προηγούμενες ρωσο-ουκρανικές συμφωνίες.

Τρίτον, η συγκεκριμένη συμφωνία προβλέπει πως θα αυξηθεί η μεταφορική ικανότητα των αγωγών της Ουκρανίας, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τα ρωσικά εναλλακτικά σχέδια κατασκευής αγωγών, που θα παρακάμπτουν τις Ουκρανία, Λευκορωσία και Πολωνία, όπως είναι το «Βόρειο ρεύμα» (ο υποθαλάσσιος αγωγός της Βαλτικής από τη Ρωσία προς τη Γερμανία) και το «Νότιο ρεύμα» (ο αγωγός που θα περάσει από τα Βαλκάνια).

Λόγος λοιπόν γίνεται για το ποιος (Ρωσία, ΕΕ, ΗΠΑ) και σε ποιο βαθμό θα μπορεί να ελέγχει τους αγωγούς φυσικού αερίου τις επόμενες δεκαετίες. Η συμφωνία, που έκλεισε η ουκρανική ηγεσία κινείται στην κατεύθυνση της αλλαγής ορισμένων «σταθερών» στο ζήτημα, κάτι που προκαλεί την αντίδραση της Ρωσίας.

Η ρωσική ηγεσία δεν έδειξε μόνον τα «δόντια» της στην Ουκρανία, αλλά και προσπάθησε με μια σειρά διπλωματικών και οικονομικών κινήσεων να χρησιμοποιήσει τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, που υπάρχουν τόσο στα πλαίσια της ΕΕ όσο και εκτός αυτής, για να «αδειάσει» τους ανταγωνιστές της.

Κατ' αρχήν στα σχέδιά της έχει, όπως φαίνεται από διάφορες πηγές, τη στήριξη της Γερμανίας, που όλο και περισσότερο κάνει σαφές πως δεν ενδιαφέρεται να χρηματοδοτήσει την κατασκευή του Nabucco, που επίσημα στηρίζεται από την ΕΕ και τις ΗΠΑ και να θυμίσουμε πως με μια διαδρομή 3.300 χιλιόμετρων, προβλέπεται να μεταφέρει φυσικό αέριο από την περιοχή της Κασπίας (Αζερμπαϊτζάν και Τουρκμενιστάν) στην Αυστρία μέσω Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Ουγγαρίας και Τουρκίας, παρακάμπτοντας ουσιαστικά τη Ρωσία.

Ταυτόχρονα, η ρωσική «Gazprom» επεδίωξε και φαίνεται να πέτυχε στα τέλη του Μάρτη μεγάλες συμφωνίες τόσο με το Τουρκμενιστάν όσο και με το Αζερμπαϊτζάν, για την αγορά μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου τα επόμενα χρόνια. Αν επαληθευτούν αυτές οι πληροφορίες ο Nabucco «θάφτηκε» πριν καν ξεκινήσει η κατασκευή του.

Πώς όμως η «φιλοαμερικάνικη» ηγεσία του Αζερμπαϊτζάν, του πιο πιστού συμμάχου των ΗΠΑ στην Κασπία, επέτρεψε μια τέτοια συμφωνία; Η απάντηση πιθανόν να βρίσκεται στα λόγια του Προέδρου της Επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων της ρωσικής Κρατικής Δούμας, Κ. Κοσατσιόφ, ο οποίος δήλωσε πως η Ρωσία δε θα ήταν αντίθετη αν οι ΗΠΑ αποκτούσαν απευθείας πρόσβαση στο φυσικό αέριο της Κεντρικής Ασίας και μάλιστα η Ρωσία θα μπορούσε να βοηθήσει (!) τις ΗΠΑ, αρκεί αυτές να παραιτούνταν από τα σχέδια στρατιωτικής εμπλοκής στην περιοχή και διοργάνωσης «πορτοκαλί επαναστάσεων».

Οι εξελίξεις αυτές, οπωσδήποτε, είναι ενδεικτικές των αναζητήσεων, των παζαριών που γίνονται ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, στην κατεύθυνση της αναδιάταξης των «συμμαχιών» τους. Τουλάχιστον όπως τις γνωρίζαμε ως τα σήμερα.

Η Ουκρανή πρωθυπουργός, Γιούλια Τιμοσένκο, που φέρεται ως ο «εγκέφαλος» της συμφωνίας με την ΕΕ, υποστήριξε πως το σχέδιο εκσυγχρονισμού του ουκρανικού συστήματος διαμετακόμισης φυσικού αερίου με χρήματα της ΕΕ δεν έχει στόχο τη Μόσχα και κάλεσε τη Ρωσία να συμβάλει και αυτή στον εκσυγχρονισμό του.

Σίγουρα σ' αυτές τις εξελίξεις εμπλέκονται και οι προσεχείς προεδρικές και βουλευτικές εκλογές στην Ουκρανία.

Από τη μεριά του το ΚΚ Ουκρανίας κατήγγειλε πως ο εκσυγχρονισμός των ουκρανικών αγωγών «είναι στοιχείο μιας μεγάλης γεωπολιτικής τυχοδιωκτικής περιπέτειας που υλοποιείται από τις κυβερνήσεις των χωρών ΕΕ και τις ΗΠΑ, και ο στόχος της είναι η διεύρυνση του ζωτικού τους χώρου» καθώς και η απόκτηση του συνολικού ελέγχου επάνω σε νέους στρατηγικούς πόρους, πρώτα απ' όλα στους ενεργειακούς.

«Η Ουκρανία στο σχέδιο αυτό δεν θεωρείται ισότιμος εταίρος αλλά είναι ένα πιόνι πάνω στην ευρωπαϊκή σκακιέρα», δήλωσε ο Π. Σιμονιένκο, Α' Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚ Ουκρανίας, που τάχθηκε κατά του σχεδίου με την ΕΕ εφόσον δε συμμετέχει σ' αυτό η Ρωσία.

Ο Π. Σιμονιένκο υποστήριξε μάλιστα πως η συμφωνία Ουκρανίας ΕΕ, εάν υλοποιηθεί, θα οδηγήσει την Ουκρανία στη χειροτέρευση των σχέσεων με τη Ρωσία και «θα βαθύνει τις εσωτερικές αντιθέσεις στην ουκρανική κοινωνία, τη διάσπαση της Ουκρανίας σε εδαφική, εθνική, γλωσσική και πνευματική βάση».

Πράγματι, το ενεργειακό «παιχνίδι», που εκτυλίσσεται πίσω από το ζοφερό τοπίο της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές διεργασίες, ένα είδους «ντόμινο», όχι μόνον στην Ουκρανία, αλλά σε μια ευρύτερη περιοχή, με πολλές και κυρίως αρνητικές συνέπειες για τους λαούς.