ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Μια αντεργατική παραλλαγή από τη ΝΔ
Τετάρτη 2 Μάη 2001

Είναι γεγονός ότι το μέτωπο που άνοιξε η κυβέρνηση με τις θέσεις της για το σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, θέσεις που ανατρέπουν ό,τι απέμεινε από τις ως τώρα παρεμβάσεις στη 10ετία του '90, (νόμος Σιούφα, που αποδέσμευσε για τους εργαζόμενους μετά το 1993 το ύψος της κατώτερης σύνταξης από τα 20 ημερομίσθια έτσι που σήμερα να έχει φτάσει στα 15,5 ημερομίσθια, ενώ ανέβασε τα ηλικιακά όρια κατοχύρωσης δικαιώματος σύνταξης για τις γυναίκες, μίνι ασφαλιστικό κλπ.), έδρασε σαν καταλύτης στη διογκούμενη δυσαρέσκεια της εργατικής τάξης από την πολιτική των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων, έτσι που η συσσωρευμένη ενέργεια δράσης να δώσει μια πρώτη απάντηση με την πρωτοφανέρωτη σε όγκο, για πολλά χρόνια, μαχητική κινητοποίηση, το ίδιο και στην απεργία της Πρωτομαγιάς. Αυτό έσπευσαν να εκμεταλλευτούν και τ' άλλα κόμματα του συστήματος, προκειμένου να καρπωθούν οφέλη από τη λαϊκή δυσαρέσκεια.

Συναινετική ταχτική

Η ΝΔ από την πρώτη στιγμή φάνηκε να οξύνει την «αντιπολιτευτική» της στάση, έτσι που να δείχνει ότι ενδιαφέρεται για την Κοινωνική Ασφάλιση. Βεβαίως, η ΝΔ βρίσκεται στην αντιπολίτευση. Ως κόμμα του κεφαλαίου, δεν έχει την πρώτη ευθύνη στην εφαρμογή πολιτικής που από τη σύλληψή της είναι αντιλαϊκή. Ταυτόχρονα, όμως, ως μέρος του αστικού πολιτικού συστήματος, είναι υποχρεωμένη να δρα έτσι ώστε και οι επιλογές προς όφελος της πλουτοκρατίας να εφαρμοστούν, αλλά και να δείχνει ικανή ότι μπορεί να απορροφήσει τη λαϊκή δυσαρέσκεια από τον άλλο εταίρο της, το ΠΑΣΟΚ. Φαίνεται πως το μέτωπο της Κοινωνικής Ασφάλισης τη «βόλεψε», γι' αυτό και προπαγανδιστικά βγήκε με υψηλούς αντιπολιτευτικούς τόνους. Το βασικό, όμως, με τη ΝΔ είναι τούτο. Ποιες θέσεις παίρνει για την Κοινωνική Ασφάλιση;

Από την άποψη της ταχτικής εστίασε στο γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν ήταν συνεπής στις υποχρεώσεις του κράτους, με βάση το νόμο Σιούφα, παρ' όλο που οι προτάσεις της είναι επέκταση του ίδιου νόμου. Δεν απέδωσε στα ασφαλιστικά ταμεία το ποσό που όφειλε ως συγχρηματοδότης το κράτος. Το δεύτερο σημείο, στο οποίο εστίασε την «αντικυβερνητική» της στάση, ήταν η λαθεμένη διαχειριστική πολιτική με τα προτεινόμενα μέτρα και που οδηγεί σε κινδύνους την κοινωνική συνοχή. Το τρίτο σημείο ήταν ότι έπρεπε η κυβέρνηση να επιδιώξει την έναρξη «διαλόγου» από μηδενική βάση, αλλά δεν είναι ικανή να το χειριστεί και το τέταρτο η ανάγκη «εθνικής πολιτικής» για την εξεύρεση πόρων στήριξης της Ασφάλισης. Βεβαίως, από την άποψη των δικών της προτάσεων ήταν φειδωλή, αφού ήταν έτοιμη να συμβάλει στο διάλογο αρκεί να αποσύρονταν τα μέτρα. Αφησε ένα θολό τοπίο σχετικά με το ότι έχει θέσεις ολοκληρωμένες, μόνο που αυτές είναι συνάρτηση της πολιτικής για την ανάπτυξη της οικονομίας, έτσι που να γίνει ανταγωνιστική στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ενωσης, να αυξηθεί η απασχόληση, για να υπάρξει δυνατότητα αντιμετώπισης και της Κοινωνικής Ασφάλισης. Εχουν σημασία όλα τα παραπάνω, γιατί επί της ουσίας η ΝΔ δεν αντιτίθεται στις κατευθύνσεις της πολιτικής της κυβέρνησης, αφού άλλωστε τής είναι καθαρό ότι πάνω απ' όλα είναι τα συμφέροντα της ολιγαρχίας. Με τους «αντιπολιτευτικούς» τόνους επιδίωκε την όσο το δυνατό πιο γοργή έναρξη του «διαλόγου» και όχι τη διεκδίκηση Κοινωνικής Ασφάλισης, σύμφωνα με τις ανάγκες και τα συμφέροντα της εργατικής τάξης. Αλλωστε, «μηδενική βάση» σημαίνει ότι δεν υπάρχουν κεκτημένα. Οσο για τους πόρους, κορυφαία στελέχη της ΝΔ, (Μ. Γιαννάκου), όσο και του ΠΑΣΟΚ, (Β. Παπανδρέου), προτείνουν την επιβολή του λεγόμενου κοινωνικού φόρου, είτε στα λεγόμενα μεγάλα εισοδήματα, (δε μιλούν για την εργοδοσία), είτε σε διάφορα προϊόντα. Δε θεωρούν ότι πρέπει να πληρώσει η εργοδοσία και το κράτος, αλλά η μεγάλη πλειοψηφία του λαού. Η σιωπή τους, επίσης, για την εργατική εισφορά, (αναγκαία η μείωσή της), είναι επίσης κακός οιωνός για την εργατική τάξη.

Οι προγραμματικές θέσεις

Αλλά, ας δούμε πώς όλα τα παραπάνω συνδέονται με τις θέσεις της ΝΔ για την Κοινωνική Ασφάλιση, όπως καταγράφονται στο πρόγραμμά της, στο οποίο ανάμεσα σ' άλλα αναφέρονται τα εξής:

«Βασικές αρχές της πολιτικής για τη βελτίωση της Κοινωνικής Προστασίας και Ασφάλισης είναι:

Οι βασικές επιδιώξεις, οι στόχοι και τα μέτρα για την αποτελεσματική αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος περιλαμβάνουν:

Και η αποκάλυψη του ταξικού τους περιεχόμενου

Από το πρώτο σημείο κιόλας η διατήρηση του «δημόσιου και υποχρεωτικού χαρακτήρα της Ασφάλισης υπονομεύεται, αν δεν αναιρείται, από τη συμπληρωματικότητα της ιδιωτικής ασφάλισης. Το πρώτο σημείο οδηγεί κατ' ευθείαν στο λεγόμενο «τριαξονικό» σύστημα, όπου ο πρώτος άξονας, η λεγόμενη κατώτατη ή εθνική, θα 'ναι βεβαίως υποχρεωτική και δημόσια, αλλά ως προς το ύψος της θα είναι όπως το επίδομα του ελάχιστου ορίου διαβίωσης των εξαθλιωμένων, (ελάχιστο κοινωνικό εισόδημα). Ο δεύτερος άξονας θα είναι αυτή των επικουρικών ταμείων, ανταποδοτική ανάλογα με το ύψος των εισφορών. Γι' αυτό τον άξονα ήδη οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες έχουν έτοιμα πακέτα διαχείρισής τους. Αλλωστε, τα στελέχη της ΝΔ με προεξάρχουσα την Μ. Γιαννάκου, υπεύθυνη του τομέα κοινωνικής πολιτικής μιλά για την ανάγκη συνδυασμού του αναδιανεμητικού με το κεφαλαιοποιητικό σύστημα. Το δεύτερο σημαίνει αξιοποίηση μέρους των ασφαλιστικών πόρων των εργαζομένων ως κεφάλαιο, το οποίο θα αποφέρει κέρδη και μ' αυτά θα «εξυγιανθεί το σύστημα. Και, βεβαίως, ο τρίτος άξονας είναι η ιδιωτική ασφάλιση. Βεβαίως, ο τελευταίος άξονας δεν απαιτεί θεσμοθέτηση. Εδώ, λοιπόν, πέφτει το δόλωμα της δημόσιας ασφάλισης, αλλά ανοίγει ο δρόμος στην ιδιωτική. Αυτή είναι η βασική αρχή της ΝΔ. Μήπως ίδια δεν ήταν η κατεύθυνση της κυβέρνησης με τα μέτρα Γιαννίτση ανεξάρτητα από τη μεθόδευση εφαρμογής τους;

Ταυτόχρονα, η θέση για «περιορισμό της σπατάλης, των καταχρήσεων και των υπερβολών ως προς τις παροχές, σημαίνει κουτσούρεμα των ασφαλιστικών δικαιωμάτων της εργατικής τάξης και ως προς τις συντάξεις και ως προς την Υγεία, τις παροχές υγειονομικής περίθαλψης και ως προς τις προνοιακές παροχές. Οπως, επίσης, σημαίνει ότι τμήματα της εργατικής τάξης που για διαφόρους λόγους δεν μπορούν να εργαστούν, (άνεργοι, άτομα με ειδικές ανάγκες, -ΑΜΕΑ-, ανίκανοι για εργασία λόγω εργατικού ατυχήματος, κλπ.) δε θα έχουν πλήρη ασφαλιστική κάλυψη. Αυτό διαφαίνεται, από την επιδίωξη για διαχωρισμό των «ασφαλιστικών παροχών ανταποδοτικού χαρακτήρα» από «τις περιπτώσεις μη ανταποδοτικότητας» που προκύπτουν από την εσωτερική αλληλεγγύη, (π.χ. άνεργοι), «από τις προνοιακές παροχές», (π.χ. ΑΜΕΑ). Σ' αυτές τις κατηγορίες, κατά τη ΝΔ, το κράτος πρέπει να φροντίζει από πόρους που εξασφαλίζονται από τη φορολογία. Αν δε το συνδυάσουμε με τη θέση της σε άλλο σημείο του προγράμματός της για εναπόθεση τομέων κοινωνικής πολιτικής στις «Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις», (ΜΚΟ), γίνεται ακόμη πιο κατανοητό ότι το σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης που προτείνει η ΝΔ, αναφέρεται μόνο στα τμήματα της εργατικής τάξης που δουλεύουν. Για τα υπόλοιπα τμήματα υπάρχει και η ελεημοσύνη του κράτους και ο εθελοντισμός.

Η θέση, επίσης, για «προοδευτική άρση των κοινωνικών διαφορών ανάμεσα στις κοινωνικές ομάδες» σημαίνει εξισωτική τάση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων προς τα κάτω και όχι ασφαλιστικά δικαιώματα που να ικανοποιούν τις σύγχρονες ανάγκες. Γι' αυτό η ΝΔ εστίασε την υποτιθέμενη κριτική της στην κυβέρνηση στις κατώτερες συντάξεις, οι οποίες δεν έπρεπε να πειραχτούν, όπως και στα ανώτερα όρια ηλικίας θεμελίωσης σύνταξης. Φαίνεται πως μέσω αυτής της αναδιανομής θεωρεί ότι θα εξασφαλίσει πόρους. Μα από την άποψη της ταχτικής και η κυβέρνηση έβαλε αρχικά στο στόχαστρο τα λεγόμενα «ευγενή ταμεία», δηλαδή κλάδους εργαζομένων με καταχτήσεις σε ασφαλιστικά δικαιώματα υψηλότερα από αυτά των κατωτέρων ορίων. Επίσης, με τη θέση για μη αύξηση των εισφορών, η ΝΔ ικανοποιεί το αίτημα των επιχειρηματιών που το απαιτούν, ζητώντας ταυτόχρονα και μείωσή τους.

Τέλος, το πιο σοβαρό είναι ότι η ΝΔ, (την ίδια «φιλοσοφία» έχει και η κυβέρνηση), συνδέει την πρότασή της για σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, με την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και την καπιταλιστική ανάπτυξη. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζονται «αναδιαρθρώσεις», που να διευκολύνουν την κερδοφορία των επιχειρήσεων, του μεγάλου κυρίως κεφαλαίου. Σημαίνει ένταση της εκμετάλλευσης. Μια απ' αυτές, σε συνάφεια βεβαίως με τις άλλες, (ελαστικές εργασιακές σχέσεις, ιδιωτικοποίηση Υγείας - Πρόνοιας κλπ.), είναι και η επίθεση στο σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης. Αφ' ενός, γιατί επιδιώκεται μείωση και σε μερικές περιπτώσεις κατάργηση ασφαλιστικών δικαιωμάτων, με την πλήρη έννοια του όρου, (συντάξεις στο ύψος των αναγκών, πλήρη υγειονομική περίθαλψη και προνοιακές παροχές για ολόκληρη την εργατική τάξη), αφ' ετέρου, γιατί οι πόροι των Ταμείων που προέρχονται από τις εισφορές των εργατών με το κεφαλαιοποιητικό σύστημα, (το επιδιώκει η κυβέρνηση, το προτείνει η ΝΔ), δίνονται στην ολιγαρχία σαν κεφάλαιο. Κάθε εργατικό δικαίωμα που έχει σχέση με τη ζωή και την ικανότητα του εργάτη για δουλιά, που αφαιρείται αντί να αναπτύσσεται σύμφωνα με τις ανάγκες του, μεγαλώνει και την εκμετάλλευση, αυξάνει τα κέρδη. Αυτό επιδιώκουν κυβέρνηση και ΝΔ, με διαφορετική μορφή διαχείρισης. Να γιατί και στο μέτωπο της Κοινωνικής Ασφάλισης, η ΝΔ, αν και φαίνεται να διαφέρει από την κυβέρνηση, η ουσία της πολιτικής της ταυτίζεται μ' αυτήν της κυβέρνησης.


Στέφανος ΚΡΗΤΙΚΟΣ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Από τον ουρανό;(2020-09-02 00:00:00.0)
«Ρίσκο» και «αποδόσεις»... αντί για συντάξεις(2017-11-04 00:00:00.0)
Το τέλος του κοινωνικού χαρακτήρα της Ασφάλισης(2010-01-28 00:00:00.0)
Οι εργαζόμενοι πλήρωσαν ακριβά τα «ελλείμματα»(2009-10-25 00:00:00.0)
Τα 14 χτυπήματα στους ασφαλισμένους(2007-10-06 00:00:00.0)
Σχέδια κατεδάφισης του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης(1997-02-23 00:00:00.0)