Ο αντεργατικός νόμος στη Γαλλία αντιγράφει «βέλτιστες πρακτικές» από την Ελλάδα | ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Από τις μαζικές κινητοποιήσεις στο Παρίσι, ενάντια στο νόμο που προωθεί η κυβέρνηση για τα Εργασιακά

Μετά το «νόμο Μακρόν» του προηγούμενου καλοκαιριού, η γαλλική κυβέρνηση προσπαθεί τώρα με το νομοσχέδιο για τα Εργασιακά, της υπουργού Μυριάμ Ελ Κομρί, να ενισχύσει ακόμα περισσότερο το γαλλικό κεφάλαιο στην προσπάθειά του να επανακάμψει και να μειώσει την απόσταση που το χωρίζει από τους βασικούς του ανταγωνιστές, κυρίως το γερμανικό και βρετανικό κεφάλαιο. Το μέσο για να γίνει η γαλλική καπιταλιστική οικονομία πιο «ανταγωνιστική» είναι η μείωση του κόστους εργασίας, με διάφορα μέτρα που χτυπούν τους μισθούς, τις ώρες εργασίας και τις συλλογικές συμβάσεις.

Τι προβλέπει το νομοσχέδιο

Η βασική καινοτομία που διέπει το νομοσχέδιο και είναι πρωτοφανής για τα γαλλικά δεδομένα, είναι ότι οι επιχειρησιακές συμβάσεις θα θεωρούνται πλέον ανώτερες των κλαδικών. Ετσι, η εργοδοσία θα μπορεί ευκολότερα να εκβιάζει τους εργαζόμενους στο επίπεδο της επιχείρησης, ενώ παράλληλα εξασθενεί η διαπραγματευτική δύναμη της εργατικής τάξης, αφού χάνεται η συλλογική διαπραγμάτευση στον κλάδο και αποδυναμώνονται τα σωματεία που στη Γαλλία είναι κλαδικά.

Τα μέτρα που φιλοδοξεί να περάσει το νέο νομοσχέδιο, μπορούν να ταξινομηθούν σε πέντε βασικούς άξονες:

1. Ωρες εργασίας. Στα λόγια, ο εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας παραμένει το 35ωρο, που ήταν το σύμβολο της σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης Ζοσπέν από τη μια και το «κόκκινο πανί» για την εργοδοσία από την άλλη. Ομως, αυτές οι 35 ώρες εργασίας μπορεί να γίνουν και 48 όταν το επιβάλλουν οι ανάγκες της παραγωγής σε κάθε επιχείρηση, μέχρι και 60, αν το συμφωνήσει η επιχειρησιακή σύμβαση. Το ίδιο και για το μέγιστο αριθμό ωρών εργασίας ανά ημέρα, που μπορεί να περάσει από 10 σε 12 με επιχειρησιακή σύμβαση. Ο υπολογισμός, όμως, σύμφωνα με το νέο νόμο, θα γίνεται σε ετήσια βάση, με τρόπο τέτοιο ώστε ο εβδομαδιαίος μέσος όρος να βγαίνει γύρω στις 35 ώρες. Οπότε, με αυτόν τον υπολογισμό, υπερωρίες θα πληρώνονται σπάνια. Πρόκειται για κλασική διευθέτηση του χρόνου εργασίας, η οποία προβλέπεται από οδηγίες της ΕΕ και ουσιαστικά οδηγεί σε ένταση της εργασιακής εκμετάλλευσης, καθώς καταργείται ο σταθερός ημερήσιος χρόνος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη δυνατότητα αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης, για τη φθορά της υγείας του εργαζόμενου και την ασφάλεια στην εργασία, όπως και για την απορρύθμιση της οικογενειακής και κοινωνικής ζωής των εργαζομένων.

2. Μισθοί. Οι μισθοί θα ακολουθούν πλέον την τύχη της επιχειρησιακής διαπραγμάτευσης, στο βαθμό που αποσυνδέονται από τις κλαδικές συμβάσεις και ο εκβιασμός είναι μεγαλύτερος όταν γίνεται στο επίπεδο της κάθε επιχείρησης χωριστά.

3. Ανήλικοι μαθητευόμενοι. Ενώ μέχρι τώρα οι μαθητευόμενοι είχαν προστασία στα ωράρια και στη νυχτερινή εργασία, τώρα ο εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας μπορεί να φτάσει έως και τις 40 ώρες.

4. Αποζημιώσεις σε περίπτωση απόλυσης. Οποιος κι αν είναι ο λόγος της απόλυσης (έστω κι αν είναι καταχρηστικές ή σε εργαζόμενους με αρκετά χρόνια προϋπηρεσίας), οι αποζημιώσεις δεν θα ξεπερνούν τους μισθούς 15 μηνών. Μέχρι σήμερα η μακρά προϋπηρεσία προστάτευε τους εργαζόμενους, γιατί τυχόν απόλυσή τους θα επέβαλλε πληρωμή αποζημίωσης που θα αντιστοιχούσε σε μισθούς αρκετών ετών (24-36 μήνες ή και παραπάνω). Οι καταχρηστικές απολύσεις, πάλι, τιμωρούνταν από τα εργατοδικεία με υψηλές αποζημιώσεις. Αυτό το μέτρο θα λύσει τα χέρια στους εργοδότες, που θα απολύουν ευκολότερα κυρίως παλιούς εργαζόμενους με καλούς μισθούς, για να προσλαμβάνουν νεότερους, φθηνότερους και χωρίς δικαιώματα.

5. Διαπραγμάτευση για σύμβαση έργου. Αυτό που ίσχυε μέχρι στιγμής για κάποια στελέχη, που δεν πληρώνονταν βάσει των ωρών εργασίας, αλλά ανάλογα με το έργο που προσφέρουν, θα μπορεί να ισχύει και για τα μη στελέχη των επιχειρήσεων. Αυτό το μέτρο συχνά οδηγεί σε ωράρια - λάστιχο, όπου για να βγει ο όγκος του έργου, ο εργαζόμενος δουλεύει και στο σπίτι, νύχτες και σαββατοκύριακα, με ό,τι κινδύνους συνεπάγεται.

Ιδια μέτρα, ίδιες μέθοδοι

Είναι φανερό από τα παραπάνω ότι η κυβέρνηση στη Γαλλία προωθεί μέτρα ανάλογα με αυτά που πήραν οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα με τα δυο προηγούμενα μνημόνια, τα οποία διατηρούνται και εμπλουτίζονται από τη σημερινή κυβέρνηση. Για παράδειγμα, η επί της ουσίας κατάργηση των κλαδικών συμβάσεων με την υπερίσχυση των επιχειρησιακών, αλλά και ο υπολογισμός της αποζημίωσης με τρόπο που να γίνονται οι απολύσεις φτηνότερες για τον εργοδότη, είναι μέτρα που ήδη εφαρμόζονται στην Ελλάδα. Οπως βέβαια και η διευθέτηση του χρόνου εργασίας.

Δηλαδή, οι «βέλτιστες πρακτικές» για τη μεταρρύθμιση του Εργασιακού στη Γαλλία, είναι τα αντιλαϊκά - αντεργατικά μέτρα που εφαρμόζονται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Αντίστροφα, η αντεργατική νομοθεσία στη Γαλλία και σε άλλες χώρες - μέλη της ΕΕ θα αποτελέσουν τον οδηγό για τα μέτρα που σχεδιάζει η κυβέρνηση αμέσως μετά το τέλος της πρώτης «αξιολόγησης», ρίχνοντας από τώρα τροχιοδεικτικές βολές.

Ωστόσο, η ελληνική και η γαλλική κυβέρνηση δεν ταυτίζονται μόνο στο περιεχόμενο των μέτρων που προωθούν σε βάρος της εργατικής τάξης και του λαού, αλλά και στις μεθόδους. Ετσι, ο πρωθυπουργός Βαλς, για να διασφαλίσει την αναγκαία πλειοψηφία για την ψήφιση του νομοσχεδίου, θα χρησιμοποιήσει κατά πάσα πιθανότητα το άρθρο 49-3 του γαλλικού Συντάγματος, που ορίζει ότι καταψήφιση του νομοσχεδίου σημαίνει αυτόματα ψήφο μομφής στην κυβέρνηση.

Η αντιπολιτευόμενη «δεξιά» δηλώνει υποκριτικά αντίθετη στο νομοσχέδιο, αν και είναι σίγουρο ότι θα το στηρίξει στη Γερουσία (Ανω Βουλή) κι αν χρειαστεί και στην Εθνοσυνέλευση. Το μεταλλαγμένο Γαλλικό ΚΚ έχει δηλώσει ότι θα καταψηφίσει το νομοσχέδιο. Το εθνικιστικό - ακροδεξιό FN, παρά τη ρητορική του ενάντια στο νομοσχέδιο, έχει δηλώσει σε όλους τους τόνους ότι έχει θετικά σημεία, ενώ έχει εκφράσει τη στήριξή του στους εργοδότες και στην ανάγκη να παρθούν μέτρα υπέρ τους.

Ενδοαστικές αντιθέσεις και αντιδράσεις

Το νομοσχέδιο έφερε στην επιφάνεια και τις αντιθέσεις που υπάρχουν ανάμεσα σε μερίδες της αστικής τάξης στη Γαλλία, οι οποίες είτε θίγονται, είτε ευνοούνται συγκριτικά λιγότερο στο μεταξύ τους ανταγωνισμό από την εφαρμογή των μέτρων που προωθεί η κυβέρνηση.

Για παράδειγμα, ο Σύνδεσμος Βιομηχάνων (Medef) και κυρίως η Ενωση Μεταλλουργίας (η παραδοσιακή «καρδιά» του γαλλικού καπιταλισμού) βρέθηκαν σε διάσταση απόψεων με το Γενικό Συμβούλιο Μεσαίων και Μικρών Επιχειρήσεων (CGPME), που απασχολούν μέχρι 250 εργαζόμενους ή έχουν ετήσιο τζίρο μέχρι 50 εκατ. ευρώ. Κι οι δύο τα έβαλαν με την κυβέρνηση, ζητώντας ακόμα περισσότερα μέτρα υπέρ τους, αλλά με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να κατηγορούν τις μεγαλύτερες ότι ευνοούνται τα μέγιστα από τις αντεργατικές ανατροπές και ενισχύονται στον ανταγωνισμό σε βάρος τους.

Η παρουσίαση του νομοσχεδίου το Φλεβάρη προκάλεσε λαϊκές αντιδράσεις, απεργίες και συλλαλητήρια, με αποκορύφωμα την 31η Μάρτη. Μαζική ήταν η συμμετοχή και στην απεργία της 28ης Απρίλη και της Πρωτομαγιάς, παρά την εντεινόμενη καταστολή, παίρνοντας υπόψη τα έκτακτα μέτρα που ισχύουν μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στις 13 Νοέμβρη.

Σημειώνουμε, τέλος, ότι στις κινητοποιήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη από τα συνδικάτα, υπαγορευμένες από τις αγωνιστικές διαθέσεις και την αγανάκτηση των εργαζομένων και του λαού, συμμετέχουν και χιλιάδες νέοι, αφού τα μέτρα θα πλήξουν κυρίως αυτούς, όταν θα βγουν στην αγορά εργασίας.

Η κυβέρνηση, με διαπραγματευτή τον ίδιο τον πρωθυπουργό, προσπάθησε να «χρυσώσει το χάπι», με μέτρα 400-500 εκατ. ευρώ (επίδομα για εξεύρεση πρώτης εργασίας, υποτροφίες, πλήρη ιατροφαρμακευτική κάλυψη για όσους δεν στηρίζονται από τις οικογένειές τους, εγγυητικός φορέας για ενοικίαση κατοικίας κ.ά.), χωρίς ωστόσο να μπορέσει να κάμψει τη συμμετοχή των νέων στις κινητοποιήσεις.

Γ.