Αυτό θα κάνω. Θα πω ότι παρακολουθώ εκπομπή του Τριανταφυλλόπουλου, όπου ο Μητσοτάκης δεν είναι ο Μητσοτάκης, αλλά εκείνος ο μυστήριος γιατρός με τα φουλάρια και τα χρυσά μανικετόκουμπα. Ο Λαλιώτης δεν είναι ο Λαλιώτης, αλλά εκείνος ο μπλαζέ εκδότης που μιλάει αργκό. Η Ντόρα δεν είναι η Ντόρα, αλλά εκείνη η καθηγήτρια Ψυχολογίας, που κουβαλάει στους ώμους της όλα τα βάσανα της ανθρωπότητας. Ο Εβερτ δεν είναι ο Εβερτ, αλλά ο ποιητής με την κοτσίδα.

Και θα παρακολουθώ, πάντα καθισμένος στη βαθιά πολυθρόνα μου, αδιάφορος και αδιαφορώντας για τα τεκταινόμενα, όλο το θίασο -και τι θίασο; - επί σκηνής. Θα παρελάσουν μπροστά στα μάτια μου πράκτορες, κλέφτες, απατεώνες, καταδότες, υπάλληλοι του ΟΤΕ να υποκλέπτουν συνομιλίες, κορίτσια της ΚΥΠ να την πέφτουν σε Ρώσους κατασκόπους, διαιτητές να πουλάνε παιχνίδια, στρατηγούς να παίρνουνε μάτι! Τι κόσμος, θεέ μου! Τι θέαμα! 200 πρωταγωνιστές και χιλιάδες κομπάρσοι. Το Μπεν Χουρ της ελληνικής πραγματικότητας στο σπίτι μας - και χωρίς να διαθέτεις ΝΟVΑ που κοστίζει.

Γιατί αν καταλήξω ότι όλα αυτά που βλέπω και ακούω γύρω μου, ότι όλες αυτές οι αθλιότητες που βγαίνουν στον αέρα, ότι όλος αυτός ο συρφετός που σέρνεται στα πόδια μου και βρωμίζει τον τόπο, ότι όλα αυτά τα ανθρωπάκια που κατηγορεί το ένα το άλλο, όλα αυτά δεν είναι κινηματογραφικό έργο, αλλά η ζωντανή πραγματικότητα που με δαγκώνει, τότε θα πρέπει να αντιδράσω. Να μπω, δηλαδή, σε φασαρίες. Να χάσω την ησυχία μου. Κι εγώ συνήθισα θεατής. Βολεύομαι στην πολυθρόνα μου...

Πολύ μακριά απέχουμε στον τόπο μας από το να γίνουν η ισοτιμία και η χειραφέτηση της γυναίκας πραγματικότητα: Αυτό δεν είναι κάτι που το επαναλαμβάνουν σε όλους τους τόνους μόνον οι γυναικείες οργανώσεις, δεν είναι κάτι που επιβεβαιώνεται απλά από την καθημερινή ζωή, αλλά το επιβεβαιώνουν και επιστημονικές έρευνες. Οπως οι έρευνες που έκανε πρόσφατα το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας και μερικά αποτελέσματά τους ανακοινώθηκαν την περασμένη Τετάρτη στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, σε συνέδριο με θέμα «Οχι πια οι γυναίκες στο περιθώριο».

Αποκαλυπτική ήταν η ομιλία της ερευνήτριας Μαρίας Ζερβού, οικονομολόγου Εργασίας, για το μέγεθος των περικοπών στις κοινωνικές και ασφαλιστικές παροχές εις βάρος των δεδουλευμένων των γυναικών: Μιλώντας για τη γενική αναδιάρθρωση της οικονομίας που επιχειρείται, επισήμανε: «Γίνεται τεράστια εξοικονόμηση δημοσίων πόρων με περικοπές στο Ασφαλιστικό και στα "προνόμια" των γυναικών λόγω μητρότητας. Οι συντάξεις λόγω θανάτου του συζύγου έχουν περικοπεί και θα περικοπούν πάλι. Χρειάζεται να γίνει στο μέλλον μελέτη για το πόσα δισεκατομμύρια έχει κερδίσει το κράτος, με την αναδιοργάνωση στο Ασφαλιστικό!

Οι πολλαπλές διακρίσεις βασίζονται στην "εθελοντική" προσφορά εργασίας των γυναικών εκτός εργασίας. Οι γυναίκες έχουν μερίδιο κατά 80% στην αύξηση των θέσεων εργασίας... Ομως, γίνεται κακή χρήση της ευελιξίας στην εργασία. Οι γυναίκες ασφαλίζονται για μερική απασχόληση, ενώ στην πραγματικότητα εργάζονται με πλήρες ωράριο. Ετσι, τόνισε χάνουν πολλά από τα δικαιώματά τους και δυσκολεύονται να συνταξιοδοτηθούν»...

Ναι, είναι αλήθεια - και σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε η ερευνήτρια - ότι οι Ελληνίδες μετέχουν με 40,2% στο εργατικό δυναμικό. Ομως, αποτελούν το 61,4% των ανέργων. Ναι, είναι αλήθεια ότι οι νέες εργαζόμενες έχουν καλή εκπαίδευση και δουλεύουν σ' όλους τους τομείς, μάλιστα οι νεότερες, όπως αποδεικνύουν οι αριθμοί, έχουν επίπεδο εκπαίδευσης ανώτερο από αυτό των ανδρών (μόνο 15% έχουν τελειώσει κατώτερη εκπαίδευση, ενώ στους άντρες το αντίστοιχο ποσοστό είναι διπλάσιο). Αυξήθηκε η απασχόληση γυναικών σαν ανώτερα στελέχη. Ομως, από την άλλη πλευρά, οι περισσότερες γυναίκες δεν εξελίσσονται στην καριέρα τους, δεν απολαμβάνουν την ίση αμοιβή στην εργασία τους, έχουν χαμηλούς μισθούς. Μια στις πέντε εργαζόμενες είναι συμβοηθούντα και μη αμειβόμενα μέλη οικογενειακής επιχείρησης. Αυξήθηκαν οι ανειδίκευτες εργάτριες και σ' αυτό συνετέλεσε η μεγάλη αύξηση εισόδου μεταναστών, που εργάζονται στη μεταποιητική βιομηχανία. Οι μετανάστριες εργάζονται, επίσης, σε μεγάλα ποσοστά σαν προσωπικό σε νοικοκυριά με χαμηλούς μισθούς, καθώς και σε ξενοδοχεία και σε εστιατόρια. Στα πλαίσια της αναδιάρθρωσης της οικονομίας, πολλές εργαζόμενες έχουν χάσει τη δουλιά τους σαν καθαρίστριες, γιατί τη δουλιά αυτή την έχουν αναλάβει εταιρίες καθαρισμού.

Οπως είναι γνωστό, οι γυναίκες υποκαθιστούν τις κοινωνικές υπηρεσίες, που θα έπρεπε να παρέχει το κράτος. Αλλο, όμως, είναι να το λέμε και άλλο να ακούμε μερικές από τις επιπτώσεις, βασισμένες σε έρευνα που έγινε για τον «ελεύθερο χρόνο και τον πολιτισμό». Μιλώντας για την έρευνα αυτή - που έγινε χωρίς καμιά χρηματοδότηση - η Αλέκα Κορωναίου, επίκουρη καθηγήτρια του Παντείου, παρατήρησε ότι η Ελληνίδα εξακολουθεί να έχει η ίδια την ευθύνη για την οργάνωση και την εκτέλεση της εργασίας στο σπίτι και την ανατροφή των παιδιών και, μάλιστα, στη χώρα μας ο ρόλος αυτός είναι πιο ενισχυμένος απ' ό,τι σε άλλες χώρες. Καθώς, μάλιστα, η μητέρα είναι επιφορτισμένη να λειτουργεί ...δεύτερο σχολείο στο σπίτι, αναλαμβάνοντας τη μελέτη των παιδιών, νιώθει πολύ επιβαρυμένη. Οι μητέρες βιώνουν τη μητρότητα σαν μια βαρύτατη θυσία: «Είναι ωραία να ασχολούμαι με τα παιδιά μου, λένε, όμως πρέπει να τους δώσεις πάρα πολλά. Εχω γίνει χειρότερα από στρατιωτάκι. Μ' αρέσει, αλλά θέλω ένα διάλειμμα στη ζωή μου, μιαν ανάσα».

Οι περισσότερες δεν έχουν δικό τους χρόνο να κάνουν κάτι για τον εαυτό τους, δεν έχουν ελεύθερο χρόνο ξεχωριστό από τον οικογενειακό ελεύθερο χρόνο. «Η διατήρηση των παραδοσιακών ρόλων είναι εντυπωσιακή στη χώρα μας», παρατήρησε η ερευνήτρια. «Μόνο μια πρωτοπορία γυναικών επενδύουν στον προσωπικό ελεύθερο χρόνο και αυτό γίνεται αφετηρία διεκδικήσεων... Ομως, οι περιορισμοί στο χώρο και στο χρόνο για την πλειονότητα των γυναικών σηματοδοτούν διακρίσεις και σ' αυτόν τον τομέα!».

Μια πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα έγινε από την ομάδα συμβούλων του ΚΕΘΙ Βόλου, στο Νομό Μαγνησίας ανάμεσα σε γυναίκες - υπεύθυνες μονογονεϊκών οικογενειών. Εδώ, όπως φάνηκε, οι κοινωνικές προκαταλήψεις για τις χωρισμένες ή άγαμες μητέρες ζουν και βασιλεύουν, ενώ οι ίδιες δυσκολεύονται να βρουν μια δουλιά και να επιβιώσουν οι ίδιες και τα παιδιά τους.

Η έρευνα έγινε από τις: Μαρία Τόπα, Ανθή Αναστασίου, Διονυσία Καλκαβούρα και Βιβή Μάνθου. Οπως αποκάλυψε, στην περιοχή, το ποσοστό διαζυγίων είναι υψηλό και οι ίδιες οι ερωτώμενες το απέδωσαν στα προβλήματα που δημιουργεί στην οικογένεια κυρίως η ανεργία.

Οι διαζευγμένες αντιμετωπίζονται αρνητικά έως επικριτικά από το κοινωνικό περιβάλλον, ιδιαίτερα αν πήραν οι ίδιες την πρωτοβουλία για το διαζύγιο. Η άγαμη μητέρα ενοχλεί και τρομοκρατεί - δεν υπολογίζονται συνήθως οι συνθήκες που την ώθησαν να κάνει τη συγκεκριμένη επιλογή. Οι αποκλίσεις και η διαφορετικότητα προκαλούν συχνά κοινωνικό αποκλεισμό. Οι μητέρες που καταφεύγουν στο ΚΕΘΙ έχουν σαν αρχικό αίτημα την απασχόληση, χωρίς να τους ενδιαφέρει το είδος της εργασίας που θα βρουν, φτάνει να επιβιώσουν αυτές και τα παιδιά τους. Συνήθως, δε διαθέτουν επαγγελματικά προσόντα, δεν έχουν «δικτύωση», που θα τους επέτρεπε να βρουν δουλιά και η αυτοεκτίμησή τους είναι χαμηλή. Οσες παρακολουθούν σεμινάρια επιδοτούμενα κατάρτισης, το κάνουν για το μικρό εισόδημα - που θα είναι βέβαια προσωρινό (σε συνέχεια, όμως, δεν υποστηρίζονται από τις υπηρεσίες για να βρουν δουλιά).

Η κοινωνία, όμως, περιμένει πολλά από τη γυναίκα, υπογράμμισε η ψυχολόγος Μαρία Τόπα. Πρέπει να είναι καλή μητέρα, παιδαγωγός, σύντροφος του άντρα, επαγγελματίας. Αν παραβεί τους «κανόνες», απομονώνεται κοινωνικά. Η κοινωνία είναι πιο ανεκτική για τον άντρα, ενώ είναι σκληρή για τη γυναίκα, που ξεφεύγει από τους προγεγραμμένους ρόλους και θέλει να διεκδικήσει τα προσωπικά της «θέλω» και «πιστεύω». Είναι, κατέληξε, μύθοι αυτά που λέγονται για τα βήματα προς την ισότητα!

Οικονομική εξάρτηση από την οικογένεια, δουλιά διπλή και κακοπληρωμένη, περικοπή κοινωνικών υπηρεσιών - ή, πιο συχνά, ανυπαρξία τους - χωρίς ανάλογη κρατική μέριμνα, εκμετάλλευση απ' όλες τις μεριές, ανεργία, υποτίμηση - αυτό είναι το τοπίο της «ισότητας» στην Ελλάδα, που κυβερνητικοί εκπρόσωποι θέλουν να παρουσιάσουν ότι έχει επιτευχθεί για τις γυναίκες. Ζητούν να κάνουν «αφαίμαξη», ακόμα και από αυτά τα λίγα δικαιώματα που έχουν κατακτηθεί σε διάρκεια χρόνων με αγώνα και αίμα.

Σύμφωνα με τη Γενική Διεύθυνση Γεωργικών Εφαρμογών - Ερευνας του υπουργείου Γεωργίας, στήθηκαν τα ακόλουθα «οικοπάρκα»:

Στον Εβρο: η ΑΓΡΟΒΙΟΠΑΡΚ, στις Βαρνάβες Σαμοθράκης (2.053 στρ.).

Στην Ημαθία: η ΑΓΡΟΔΑΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ και η ΕΥΡΩΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ στο Μεγάλο Μέρα Κάτω Βερμίου (5.170 στρ.). Η ΟΙΚΟΑΝΑΠΤΥΞΗ στο Μικρό Μέρα Κάτω Βερμίου (1.414 στρ.). Το ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ ΚΤΗΜΑ ΣΤΕΡΓΙΟΥ στο Αγρόκτημα Κλειδιού στις εκβολές του Αλιάκμονα (3.638 στρ.)

Στο νομό Θεσσαλονίκης: Η ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΙΝΔΟΥ στο Γαλλικό ποταμό (478.675 στρ.). Και η ΟΙΚΟΑΝΑΠΤΥΞΗ (δραστηριοποιήθηκε και στην Ημαθία) σε κοινοπραξία με το Δήμο Χαλάστρας στο δέλτα του Αξιού (1.356,7 στρ.).

Στα Ιωάννινα: Η ΕΥΡΟΒΙΟΠΑΡΚ με τέσσερις συμβάσεις στα Δημοτικά Διαμερίσματα Δίστρατου, Ελατοχωρίου και Λίμνης (16.000 στρ.). Η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ με τέσσερις συμβάσεις στα Δημοτικά Διαμερίσματα Παλαιοσελίου, Πληκατίου και Αγίας Παρασκευής (12.300 στρ.). Η ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΔΗΜΟΥ ΜΕΤΣΟΒΟΥ στο Μαυροβούνι (3.500 στρ.). Και η ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΝΘΟΧΩΡΙΟΥ στη Σπανούρα (4.000 στρ.).

Στο νομό Καρδίτσας: Οι αδελφοί Μάνου με τον Κατσίγερα Μιχάλη στον Πέτρινο (4.837 στρ.). Η ΑΓΡΟΔΑΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ (την είδαμε και στην Ημαθία) στο Καροπλέσι (1.500 στρ. που νοίκιασε από τον ιδιώτη Σαργιώτη). Και ένα περίεργο εταιρικό σχήμα (χρειάζεται περαιτέρω αποσαφήνιση) των ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟ ΔΑΣΟΣ ΚΑΤΟΥΝΑΣ - εταιρία ΠΑΛΑΝΤΑΣ ΝΑΠΟΛΕΩΝ - ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΟΡΕΙΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ «Ο ΒΙΟΤΟΠΟΣ» στα Ελληνικά (3.300 στρ.).

Στο νομό Κοζάνης: Με δύο συμβάσεις η ΕΥΡΩΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ (δραστηριοποιήθηκε και στην Ημαθία) στους Πύργους Εορδαίας (4.750 στρ.).

Στο νομό Λάρισας: Ο Παν. Καλφούτζος στον Πρινιά (1.750 στρ.), 37 ιδιώτες στον Πρινιά και την Πλασιά (12.000 στρ.). Και η ΑΓΡΟΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ στην Ερέτρια (1.736 στρ.).

Στο νομό Μαγνησίας: Η Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας Αγίου Ορους με εκπρόσωπο τον Γ. Γουλάρα και τρεις συμβάσεις στα νησιά Κυρα - Παναγιά (7.000 στρ.) και Σκάντζουρα (5.100 στρ.). Η Ιερά Μονή Ξενοφώντος Αγίου Ορους με εκπρόσωπο τον Στ. Γεωργούλα για έκταση στη Σκόπελο (2.500 στρ.). Η ΑΓΡΟΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ (δραστηριοποιήθηκε και στη Λάρισα) με δύο συμβάσεις στη Μιτζέλα Πουρίου (8.500 στρ.) και εκπρόσωπο τον Κ. Καράτζο, αλλά και στην Κοκίνα Περιβλέπιου (2.374 στρ.) όπου παραχώρησε τη χρήση και τα δικαιώματα στον Παν. Καλφούτζο, ο οποίος επίσης εμφανίζεται να δραστηριοποιείται και στη Λάρισα. Η Δούκα Μαρία στο Κάτω Γεντζελί (1.457 στρ.). Ο ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΕΞΑΓΟΡΑΣ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΟΣ ΖΑΡΚΑΔΟΧΩΡΙΟΥ στο Ζαρκαδοχώρι Αλμυρού (4.990 στρ.). Ο ΔΑΣΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΗΛΙΑ - ΜΑΥΡΙΚΕΣ στους Κωφούς Αλμυρού (4.700 στρ.). Και 31 συνιδιοκτήτες αγροκτήματος στο Ανω Γεντζελί Αλμυρού (1.430 στρ.).

Στο νομό Πειραιά: Τρεις συμβάσεις οι Μ. Γαβαλάς (πρόεδρος της ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΗΣ), Ν. Καράτζης και Ζ. Ματρίμης για ενιαία έκταση στην Αίγινα (7.340 στρ.) και κοινή εκμετάλλευση με τη Μονή Χρυσολεόντισσας.

Στη Ροδόπη: Κοινοπραξία της ΑΓΡΟΒΙΟΠΑΡΚ (δραστηριοποιήθηκε και στον Εβρο) με την ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΣΑΛΛΗΣ στη Βάλτα (2.850 στρ.)

Στο νομό Σάμου: Η ΒΙΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ στην Αρέθουσα Ικαρίας (6.204 στρ.).

Στο νομό Τρικάλων: Η ΟΙΚΟΠΑΡΚΑ ΕΛΛΑΔΟΣ στην Παλαιοσαλαμίνα Παλαιοκάστρου (7.500 στρ.). Η ΑΓΡΟΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ (δραστηριοποιήθηκε στη Μαγνησία και στη Λάρισα) στο Βαθύρεμα Πύλης Τρικάλων (2.500 στρ.) και εκπρόσωπο τον Σ. Καράτζο (έχει σχέση με τον Κ. Καράτζο που εκπροσωπεί την εταιρία σε «οικοπάρκο» στη Μαγνησία;). Και οι οικογένειες Αγγέλη και Νάνη στο Ζάρκο - Φαρκαδόνας (στρ. 4.072).

Στη Φθιώτιδα: Η ΟΙΚΟΠΑΡΚΑ ΕΛΛΑΔΟΣ (τα είδαμε και στα Τρίκαλα) στη Δελικάνδρα Στυλίδος με εκπρόσωπο τον Ν. Δανιήλ (3.933 στρ.). Η ΕΥΡΩΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ (την είδαμε και στην Ημαθία) στο Ζηλευτό (1.577 στρ.) με εκπρόσωπο το Γ. Δανιήλ. Εχει σχέση με τον έτερο Δανιήλ της ΟΙΚΟΠΑΡΚΑ ΕΛΛΑΔΟΣ;

Στο νομό Φλώρινας: Η ΓΑΙΑ στη Μαλκουτσίτσα (4.500 στρ.). Η ΑΓΡΟΔΑΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ (την είδαμε και σε Ημαθία - Καρδίτσα) με συμβάσεις για τη Νεομάνα - Γρέντζια και την Κιβανίτσα - Πολυνέρι (2.000 στρ.). Τα ΑΓΡΟΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ (τα είδαμε και σε Μαγνησία, Λάρισα, Τρίκαλα) στη Λίμνη Πετρών - Βουνό (5.000 στρ.). Ο Κ. Καράτζος (εμφανίζεται και ως εκπρόσωπος της ΑΓΡΟΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ σε «οικοπάρκο» της στη Μαγνησία) στη Βεγορίτιδα (5.000 στρ.).

Στη Χαλκιδική: Η Μονή Διονυσίου στη Μεταμόρφωση Ορμυλίας και στο Καλαμίτσι Συκιάς (8.500 στρ.). Η Μονή Βατοπεδίου στον Αγ. Φωκά Μεταμόρφωσης Ορμυλίας (5.000 στρ.). Και το Μοναστήρι Παναγίας στην Ορμυλία (300 στρ.), που μέχρι και τις 26/7 δεν είχε πάρει επιδότηση.

Στους νομούς Κιλκίς και Πρέβεζας υπογράφτηκαν δύο συμβάσεις, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουμε περισσότερες αποδείξιμες πληροφορίες.

Τόσα χρόνια, στη λογική των Βρυξελλών για μείωση της αγροτικής παραγωγής, δε δίνονται αναγκαία κονδύλια για στήριξη της παραγωγής. Αντίθετα χρηματοδοτούνται αλλαγές καλλιεργειών, καταστροφή αγροτικών προϊόντων, δάσωση αγροτικών εκτάσεων. Χρηματοδοτείται η είσοδος του ιδιωτικού κεφαλαίου στην εκμετάλλευση των δασών, η ιδιωτικοποίησή τους δηλαδή.

Ετσι, στήθηκαν προγράμματα, ήρθαν ιδιώτες να εκμεταλλευτούν δασικές εκτάσεις ή απλά να κερδοσκοπήσουν ροκανίζοντας επιδοτήσεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται (διαφθορά, άμβλυνση συνειδήσεων, παρασιτισμός).

Στο συγκεκριμένο: Ο Κανονισμός 2078/92 της ΕΕ προβλέπει κοινοτικές επιδοτήσεις για όσους αποσύρουν (εξαναγκαστούν λόγω της αντιαγροτικής πολιτικής της ΕΕ και της ελληνικής κυβέρνησης) εκτάσεις από την καλλιέργεια. Σε εφαρμογή του Κανονισμού στήθηκε το Πρόγραμμα «Μακροχρόνια Παύση Καλλιέργειας Γεωργικών Γαιών».

Χώρια από ιδιώτες, και κάποιες «εμπνευσμένες» δημοτικές αρχές έστησαν Αναπτυξιακές Εταιρίες στις οποίες «παραχώρησαν» εκτάσεις έναντι συμβολικού τιμήματος. Οι εταιρίες αυτές είτε επιχειρούσαν να ενταχθούν στο Πρόγραμμα είτε νοίκιαζαν τις εκτάσεις σε ιδιώτες. Οι εκτάσεις για να ενταχθούν στο Πρόγραμμα πρέπει να αποδεικνύεται ότι τα τελευταία πέντε χρόνια καλλιεργούνταν.

Γνώστες του αντικειμένου αναφέρουν: Ερχονταν επιτήδειοι, μίσθωναν από απελπισμένους αγρότες τα χωράφια τους έναντι πινακίου φακής, εντάσσονταν στο πρόγραμμα, πληρώνονταν κάθε χρόνο, χωρίς να κάνουν τίποτα, χωρίς να γίνεται έλεγχος από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Και το ιδιοκτησιακό καθεστώς κάθε έκτασης είναι ένα ερωτηματικό.

Μόνο κατόπιν θορύβου που ξεσπούσε, οι επιδοτούμενοι όρθωναν πινακίδες όπως «Οικολογικό Πάρκο» ή «Απαγορεύεται η βοσκή». Τα κατά τόπους Δασαρχεία επενέβαιναν καθώς τέτοιες σημάνσεις απαιτούν άδειά τους. Διαπιστώνοντας παρατυπίες, ζητούσαν από τις κατά τόπους Διευθύνσεις Γεωργίας να ανακαλέσουν τις συμβάσεις εκμετάλλευσης.

Επομένως στα υπηρεσιακά έγγραφα εδώ και καιρό φαινόταν ότι υπήρχε πρόβλημα, απλά κάποιοι δεν έδρασαν. «Γνώριζαν ότι το Πρόγραμμα "μπάζει"», αναφέρουν παράγοντες του υπουργείου. Προσθέτουν ότι ασκήθηκαν πιέσεις να κουκουλωθεί το ζήτημα, παρότι στη Δασική Υπηρεσία υπήρχε η άποψη να σταματήσει πάραυτα η εφαρμογή του Προγράμματος, να απενταχθούν οι δασικές εκτάσεις, να ξεκαθαρίσουν πολλά ζητήματα και «ίσως τότε αποδειχτούν και δυο - τρεις νόμιμες περιπτώσεις».

Στις 26/11/2001 αυτοκτόνησε ο διευθυντής της Διεύθυνσης Γεωργίας Ιωαννίνων Δ. Παπαϊωάννου. Στο σημείωμα που άφησε πίσω έγραφε: «Με έφαγαν τα οικοπάρκα». Συνέδεε την πράξη του με πιέσεις που δεχόταν να μην «αγγίξει» την υπόθεση. Είχε αναλάβει διευθυντής, αντικαθιστώντας τον Ευθ. Παπαδόπουλο, που μετά τη δημοσιοποίηση του σκανδάλου απομακρύνθηκε από τη θέση του. Εσπευσε να συνταξιοδοτηθεί και σήμερα διώκεται ποινικά.

Ο Παπαϊωάννου ετοίμαζε τα πρωτόκολλα για τη διοικητική αποβολή όλων των εταιριών που έστησαν «οικοπάρκα« στο νομό και την υποχρέωση των ιδιωτών να αποδώσουν πίσω στο ελληνικό Δημόσιο τα ποσά των επιδοτήσεων που είχαν προεισπράξει (1.262.296.000 δρχ.), καθώς διαπιστωνόταν από τους ελέγχους ότι δεν είχε παραχθεί έργο.

Η Επιτροπή διαπίστωσε για το «οικοπάρκο» της Λίμνης Πωγωνίου: Η ανάδοχος ΕΥΡΟΒΙΟΠΑΡΚ δεν έκανε κανένα έργο (δεντροφύτευσης, εμπλουτισμού με άγρια ζώα κ.ά.) ως την αποκάλυψη του σκανδάλου. Ως και τέσσερα χρόνια μετά την ένταξη της περιοχής στο πρόγραμμα, δεν είχε γίνει σήμανσή της. Η επιδοτούμενη έκταση ήταν μη επιλέξιμη, καθότι δασική. Ηταν μικρότερη από αυτή που εμφανιζόταν στο συμβόλαιο (για να εισπράττεται μεγαλύτερη επιδότηση). Οι αρμόδιες υπηρεσίες μέχρι το 2000 δεν είχαν ελέγξει αν οι πληρωμές ανταποκρίνονταν στο έργο που παραγόταν. Στο «οικοπάρκο» υπήρχε ποιμνιοστάσιο και κοπάδια, ενώ δεν επιτρέπεται κλπ.

Προέκυψε ότι η μέτοχος της εταιρίας Θ. Τσιτσιούρη είναι σύζυγος του υπαλλήλου της Διεύθυνσης Γεωργίας Ιωαννίνων Ν. Ρόφτσια, ο οποίος χειριζόταν διοικητικά το πρόγραμμα της μακροχρόνιας αγρανάπαυσης στο νομό. Ο σύζυγος το 1997 ήταν και πρόεδρος της Κοινοτικής Επιχείρησης Τουριστικής και Πολιτιστικής Ανάπτυξης Δίστρατου. Η επιχείρηση αυτή εκμίσθωσε στην ΕΥΡΟΒΙΟΠΑΡΚ έκταση 700 στρεμ. που είναι ενταγμένη στο «Πρόγραμμα περιοχής Δίστρατου».

Το 1996 το Κοινοτικό Συμβούλιο Λίμνης έστησε την Κοινοτική Επιχείρηση Ανάπτυξης Λίμνης (ΚΕΑΛ), με σκοπό τη δημιουργία βιότοπων στη χαράδρα του ποταμού Γορμού. Η Επιτροπή επικαλείται εκτιμήσεις ότι η έκταση της χαράδρας δεν υπερβαίνει τα 1.300 στρεμ.

Συνεχίζει: Στη σύμβαση ΚΕΑΛ - ΕΥΡΟΒΙΟΠΑΡΚ εκμισθώνεται στη δεύτερη, έκταση 5.000 στρεμ. Για την ΚΕΑΛ τη σύμβαση υπογράφει ο Αλ. Κυρίτσης. Τότε ήταν και πρόεδρος της Κοινότητας. Στη σύμβαση διαπιστώνεται σημαντική διαφορά στην έκταση που μισθώνεται (5.000 στρ) στην ΕΥΡΟΒΙΟΠΑΡΚ, έναντι εκείνης (κατ' εκτίμηση 1.300 στρ.) που παραχωρήθηκε για τη δημιουργία βιότοπου από την κοινότητα Λίμνης στην ΚΕΑΛ.

Στις 23/11/2001 η ηπειρώτικη εφημερίδα «Πρωινά Νέα» έγραφε ότι υπάλληλοι της ΕΥΡΟΒΙΟΠΑΡΚ έκαναν εργασίες σε δασικούς χώρους, απαγορευμένους για την άσκηση κάθε δραστηριότητας, χωρίς άδεια του Δασαρχείου. Ο Δασάρχης Ιωαννίνων Βέργος δήλωνε: «Τις τελευταίες μέρες παίζουμε κρυφτούλι με αυτούς τους κυρίους, οι οποίοι οσάκις διαπιστώνουν την έλευση εκεί του κλιμακίου μας ή της Αστυνομίας γίνονται καπνός».

Για τις ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΗΠΕΙΡΟΥ και ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΜΕΤΣΟΒΟΥ, που επίσης έστησαν «οικοπάρκα» η Επιτροπή κατέληγε: «Διαπιστώσαμε παρόμοια κατά το μάλλον ή ήττον προβλήματα ελλείψεων ή παραλείψεων». Ζήτησαν από την ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ το καταστατικό της και σε απάντηση ο διαχειριστής της Γκ. Κύρκας απάντησε ότι πριν το δώσουν, θα ζητήσουν τη γνωμάτευση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων» (!) κατά παράβαση των περί ελέγχου διατάξεων και δεσμεύσεων.

Η Επιτροπή συμπεραίνει ότι «τα προγράμματα της μακροχρόνιας παύσης καλλιέργειας γεωργικών γαιών στο νομό Ιωαννίνων δεν εκτελούνται σύμφωνα με τις υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους, οι έλεγχοι από πλευράς Διεύθυνσης Γεωργίας νομού Ιωαννίνων στην περίοδο 1997 - 2000 είναι πλημμελείς έως ανύπαρκτοι και οι παραλείψεις τέτοιες που δημιουργούν πρόβλημα ως προς το εάν οι οικονομικές ενισχύσεις που δόθηκαν στο πλαίσιο των προγραμμάτων είναι δικαιολογημένες». Οτι «με τον τρόπο που εκτελούνται σήμερα τα προγράμματα στο νομό Ιωαννίνων και ίσως και σε άλλες περιοχές της χώρας... αποτελεί μόνο μέσο προσπορισμού οφέλους για τους δικαιούχους φορείς».

Οτι αν γίνει έλεγχος από τα κοινοτικά όργανα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αρνηθεί τη χρηματοδότηση. Τέλος, η Επιτροπή πρότεινε το υπουργείο να προβεί σε αναστολή κάθε πληρωμής, μέχρι να παρθούν μέτρα «εξυγίανσης». Οι Διευθύνσεις Γεωργίας όλων των νομών να ελέγξουν τα «οικοπάρκα» που λειτουργούν στην περιοχή ευθύνης τους, να συντάξουν πόρισμα και με βάση αυτό, όπου απαιτείται, να επιβάλουν πρόστιμα, να αποβάλουν τους δικαιούχους από το Πρόγραμμα με επιστροφή των χρημάτων που έλαβαν.

Σημειωτέον ότι με απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Γεωργίας, της 24/3/99 επιχορηγήθηκε το Πανεπιστήμιο Πατρών με 169.239.000 δρχ. για την ανάπτυξη και εφαρμογή συστήματος παρακολούθησης και αξιολόγησης του «Προγράμματος Αγρανάπαυσης» για το 1999. Η Επιτροπή που δυο χρόνια μετά ερεύνησε τα «οικοπάρκα» Ιωαννίνων μάλλον διαπίστωσε ανεπάρκεια. Στο πόρισμα προτρέπει: «Το Πανεπιστήμιο Πατρών να ολοκληρώσει και να παραδώσει την έκθεση αξιολόγησης του Προγράμματος για την οποία χρηματοδοτήθηκε.»

Η ΕΔΕ κατέληξε στα ίδια: Πλήθος παρανομιών. Υπάλληλοι έκαναν τα «στραβά μάτια», παρότι από το 1998 διαπιστώθηκαν «κενά και παραλείψεις». Επί χρόνια οι οικονομικές ενισχύσεις προκαταβάλλονταν παράτυπα. Οι έλεγχοι έπρεπε να ξεκινήσουν το 1997, αλλά ξεκίνησαν το 2000.

Πρότεινε παραπομπή στη δικαιοσύνη του πρώην διευθυντή Παπαδόπουλου και πειθαρχικές διώξεις κατά επτά υπαλλήλων. Να επιβληθούν πρόστιμα, να αποβληθούν οι παράνομοι «δικαιούχοι» και να επιστραφούν τα αχρεωστήτως καταβληθέντα. «Μέχρι ολοκλήρωσης της παραπάνω διαδικασίας, θα πρέπει να ανασταλεί κάθε πληρωμή στα πλαίσια εφαρμογής αυτού του προγράμματος».

Στις 8/10/2001 Ο κομμουνιστής βουλευτής Αντ. Σκυλλάκος έθεσε στη Βουλή το ζήτημα της παράνομης ιδιοποίησης περισσότερων από 7,5 δισ. δρχ. από τέτοιες εταιρίες. Ο υφυπουργός Γεωργίας Β. Αργύρης απάντησε μεταξύ άλλων ότι δόθηκε εντολή αναστολής πληρωμών του Προγράμματος και έλεγχος των εκτάσεων σε όλες τις περιοχές όπου εφαρμόζεται το Πρόγραμμα και ακολούθως πρόστιμα κλπ.

Στις 23/11/2001 η Γενική Διεύθυνση Γεωργικών Εφαρμογών και Ερευνας του υπουργείου Γεωργίας αποστέλλει στον Παπαϊωάννου απάντηση σε δικό του υπηρεσιακό έγγραφο της 20/11, όπου προφανώς ζητούσε να ανασταλεί το Πρόγραμμα. Οι μαρτυρίες από τα Γιάννενα βεβαιώνουν ότι έφτασε στο γραφείο του το πρωί της 26ης Νοέμβρη. Απαντά ότι «δεν τίθεται θέμα αναστολής». Οτι «στο θέμα της προκαταβολής πληρωμής δεν υπάρχει ευθύνη του κατόχου» (δηλαδή, δε φταίει αυτός που επιδοτήθηκε, αλλά ενδεχομένως κάποιοι υπάλληλοι;). Το μεσημέρι της ίδιας μέρας, ο Παπαϊωάννου αυτοκτονεί.

Μετά τον ακόμα μεγαλύτερο θόρυβο, στις 3/12, η Γενική Διεύθυνση Γεωργικών Εφαρμογών και Ερευνας του υπουργείου στέλνει στις Διευθύνσεις Αγροτικής Ανάπτυξης των νομών όπου εφαρμόζεται το Πρόγραμμα, αυστηρότερες οδηγίες ελέγχου. «Αν τηρηθούν όσα λέει το χαρτί, το 98% των "οικοπάρκων" θα εκπέσει. Ομως θα γίνει έτσι; Χρόνια γνώριζαν μέσω της υπηρεσιακής αλληλογραφίας ότι υπάρχει πρόβλημα και κώφευαν» αναφέρουν στελέχη της Δασικής Υπηρεσίας.

Στις 5/12/2001 η πολιτική ηγεσία του υπουργείου εξέδωσε τελικά απόφαση για την αναστολή εφαρμογής του Προγράμματος στα Γιάννενα, όπως ζητούσε ο αυτόχειρας. «Μπορούσε να εκδοθεί από τον Ιούνη, από όταν βγήκαν το πόρισμα και η ΕΔΕ. Ισως να ζούσε σήμερα ο Παπαϊωάννου» λένε άνθρωποι που έζησαν από κοντά την υπόθεση.

Ομως αφορά αναστολή μόνο στα Γιάννενα. Οχι όπου αλλού εφαρμόζεται το Πρόγραμμα, και κανείς δεν εγγυάται ότι όλα γίνονται στην εντέλεια. Προφανώς, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου επιθυμεί τη συνέχιση της «αγρανάπαυσης»ς. Δηλαδή, αντί τα σχετικά κονδύλια να κατευθυνθούν στην ενίσχυση της καλλιέργειας, συνεχίζεται μια ιστορία που και αντιπαραγωγική είναι, και προσφέρεται για κομπίνες.