Διήμερη συνδιάσκεψη διοργανώνει το Κέντρο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΚΑΝΕΠ) της ΓΣΕΕ με θέμα «Εθνικά Συστήματα Πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση», μάλλον για να περιορίσει το πρόβλημα της Παιδείας στο εξεταστικό. Ετσι μιλώντας η υπουργός Παιδείας, Μ. Γιαννάκου, για να «βάλει τα πράγματα στη θέση τους» αναφέρθηκε στο ζήτημα της σύνδεσης της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, σημειώνοντας μεταξύ άλλων ότι δημιουργείται μεγάλος αριθμός άνεργων πτυχιούχων και ότι οι κατευθυντήριες γραμμές της Λισαβόνας δείχνουν τη «διέξοδο» από αυτό το πρόβλημα. Κατά τα άλλα τη μείωση των πανελλαδικά εξεταζομένων μαθημάτων τη χαρακτήρισε ως κίνηση «αποσύνδεσης» του Λυκείου από την εισαγωγή, αλλά είπε ότι όλα θα μπουν στον «εθνικό διάλογο». Ποιο διάλογο; Αυτόν, διευκρίνισε, που συσχετίζεται με την αξιολόγηση της συνθήκης της Μπολόνια, γιατί «στις 26 Μαΐου 2005 στη Σύνοδο του Μπέργκεν πρέπει να παρουσιάσουμε ότι στην Ελλάδα έχουν γίνει κάποιες κινήσεις επί του θέματος». Να ποιος είναι ο διάλογος. Προαποφασισμένος για την εξυπηρέτηση των στόχων που έχει θέσει η ΕΕ για την εκπαίδευση, προκειμένου αυτή καλύτερα να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του μεγάλου κεφαλαίου. Εμείς δε θα πάρουμε!

Μέσα στην τραγική κατάσταση, στην οποία έχουν περιέλθει τα ΤΕΙ λόγω της εσκεμμένης υποβάθμισής τους από όλες τις κυβερνήσεις του δικομματισμού, υπάρχει μια κατηγορία εργαζομένων που βρίσκεται στην πιο οδυνηρή θέση: Οι έκτακτοι εκπαιδευτικοί. Στα περισσότερα ΤΕΙ της χώρας δεν έχουν εξοφληθεί στους έκτακτους τα δεδουλευμένα ημερομίσθια της προηγούμενης ακαδημαϊκής χρονιάς, ενώ από το Σεπτέμβρη δουλεύουν χωρίς να έχουν πληρωθεί ούτε ένα ευρώ και χωρίς να έχουν υπογράψει τις συμβάσεις τους. Μάλιστα, είναι γνωστό ότι αποτελούν το 70% του εκπαιδευτικού προσωπικού (οι μόνιμοι είναι μόλις το 30%) και δεν έχουν δικαίωμα συμμετοχής στα όργανα αποφάσεως των ιδρυμάτων.

Χτες, οι σύλλογοι εκτάκτων εκπαιδευτικών στα ΤΕΙ όλης της χώρας προχώρησαν σε κινητοποιήσεις, διεκδικώντας τα αυτονόητα, τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου που καθορίζει τις εργασιακές τους σχέσεις και φυσικά, την καταβολή των δεδουλευμένων τους. Μάλιστα, παρά το ότι από το υπουργείο Παιδείας έχει διαφημιστεί επανειλημμένα η έκτακτη χρηματοδότηση των 13 εκ. ευρώ προς τα ΤΕΙ, για να πληρωθούν οι ωρομίσθιοι, τα χρήματα αυτά δεν έχουν φτάσει ακόμα στα ιδρύματα κι ακόμα όταν φτάσουν δεν είναι βέβαιο ότι θα καλύψουν τις ανάγκες των ωρομίσθιων, αφού υπάρχουν πολλές ακόμα οικονομικές εκκρεμότητες στα ΤΕΙ.

Κλειστό παρέμεινε χτες και το ΤΕΙ Αθήνας, παρά την προσπάθεια τρομοκράτησης που εξαπέλυσε ο πρόεδρος του ιδρύματος προς τους έκτακτους εκπαιδευτικούς, κοινοποιώντας εξώδικο το προηγούμενο βράδυ στα μέλη του προεδρείου του συλλόγου τους. Η ενέργεια αυτή του προέδρου, Γ. Καλκάνη, προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση, καθώς συνολικά τα ΤΕΙ βρίσκονται εδώ και καιρό σε κινητοποιήσεις και με τη μορφή του «λουκέτου» που το βάζουν στα ιδρύματα άλλοτε οι διοικήσεις κι άλλοτε οι μόνιμοι εκπαιδευτικοί.

Στην τελική ευθεία έχουν μπει οι φοιτητικοί και σπουδαστικοί σύλλογοι για την προετοιμασία του Πανελλαδικού Συλλαλητηρίου που πραγματοποιούν στην Αθήνα την Παρασκευή 10 Δεκέμβρη και φροντίζουν να μην πάει ούτε μια ώρα χαμένη στις σχολές και τα Τμήματα όλης της χώρας, να μη μείνει ούτε ένας φοιτητής ή σπουδαστής που να μην έχει λάβει το αγωνιστικό κάλεσμα των Πανελλαδικών Συντονιστικών Αγώνα των ΑΕΙ και ΤΕΙ. Το αγωνιστικό τους ραντεβού δόθηκε για τις 11 το πρωί στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου Αθήνας, όπου θα μιλήσουν εκπρόσωποι των σπουδαστών, φοιτητών και μαθητών, ενώ θα συνεχίζουν με πορεία προς το υπουργείο Παιδείας, όπου θα έχουν συνάντηση με την πολιτική ηγεσία.

Οι φοιτητικοί σύλλογοι που έχουν αποφασίσει τη συμμετοχή τους έφτασαν τους 42 πανελλαδικά κι οι σπουδαστικοί σύλλογοι τους 10, ενώ δεκάδες επιτροπές ετών και εξαμήνων συμμετέχουν επίσης σ' αυτή την αγωνιστική πρωτοβουλία. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία με μεγάλη απήχηση στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ.

Τουλάχιστον 42 σχολεία της Αθήνας έχουν ανταποκριθεί μέχρι στιγμής στο κάλεσμα του Συντονιστικού Αγώνα Σχολείων Αθήνας (ΣΑΣΑ), παίρνοντας απόφαση να συμμετάσχουν στην πορεία της Παρασκευής, διεκδικώντας δημόσια και δωρεάν μόρφωση. Την ίδια στιγμή που οι μαθητές αποφασίζουν να «διεκδικήσουν το σχολείο των αναγκών τους», οι διευθυντές πολλών σχολείων... ξαφνικά αποφάσισαν για εκείνη τη μέρα να τους πάνε εκδρομή, θέατρο, εκκλησία κλπ. Ενώ κάποιοι άλλοι προχώρησαν ακόμη περισσότερο, απειλώντας μαθητές με αποβολές, τηλεφωνώντας σε γονείς.

«Οι προσπάθειές τους θα πέσουν στο κενό. Οι μαθητές θα κατέβουμε στο δρόμο. Δε σκύβουμε το κεφάλι στις απειλές τους (απουσίες, απειλητικά τηλεφωνήματα, αποβολές), δε "μασάμε" στις "γλύκες" τους (θέατρα, εκδρομές)», είναι η απάντηση του ΣΑΣΑ. Και επισημαίνεται χαρακτηριστικά: «Ξέρουμε πως τίποτα δε θα μας χαρίσουν. Χρειάζεται αγώνας!».

Δίνοντας συνέχεια στο θέμα που έχει ανοίξει το ΚΚΕ γύρω από το το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και την επιχειρηματική δραστηριότητα που αναπτύσσει, η ΝΕ Ιωαννίνων του ΚΚΕ παραχώρησε συνέντευξη Τύπου χτες το πρωί στα Γιάννενα. Τη συνέντευξη έδωσαν ο Κ. Αλυσσανδράκης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, ο Π. Γιωτόπουλος, γραμματέας της ΝΕ Ιωαννίνων και η Β. Τρύπη, στέλεχος της ΚΝΕ και μέλος του ΔΣ του Συλλόγου του Χημικού με την Πανσπουδαστική ΚΣ.

Ο Κ. Αλυσσανδράκης σημείωσε ότι το ΚΚΕ στοχεύει στη δραστηριοποίηση γύρω από το θέμα της πανεπιστημιακής κοινότητας και του λαού της περιοχής για να λειτουργήσει το Πανεπιστήμιο ως Πανεπιστήμιο και όχι ως «επιχείρηση - μπακάλικο», για να χρηματοδοτηθεί ώστε να μπορεί «να παρέχει υψηλής στάθμης μόρφωση και να προχωράει η γνώση παραπέρα». Υπογράμμισε τον πραγματικό ρόλο του πανεπιστημίου, θέτοντάς τον σε αντιδιαστολή με τον επιχειρηματικό ρόλο και την αναζήτηση κερδοφόρων δραστηριοτήτων που αναπτύσσει σήμερα το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Επανερχόμενος στο θέμα των καταγγελιών του ΚΚΕ, ο Κ. Αλυσσανδράκης είπε ότι οι καταγγελίες που έχουν γίνει είναι μέρος του προβλήματος. Υπάρχει ένα ολόκληρο πλέγμα γύρω από τη φοιτητική μέριμνα, τα κυλικεία του πανεπιστημίου, όπου έχουν προσχωρήσει ιδιώτες, την πρόσφατη ανέγερση καταστημάτων για ενοικίαση από ιδιώτες. Αναφέρθηκε, ακόμα, σε εκφυλιστικά φαινόμενα που κάνουν το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων να «φεύγει» από το ρόλο του. Είπε συγκεκριμένα ότι «υπάρχουν πολλές περιπτώσεις διδασκόντων που έχουν απεμπολήσει το κύριο έργο του πανεπιστημιακού δασκάλου και ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με το πώς θα μαζέψουν χρηματοδοτήσεις για αύξηση εισοδήματος και όχι για ερευνητική δραστηριότητα», φέρνοντας δυο παραδείγματα: Το πρόγραμμα για παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού για Τσιγγανόπουλα για το οποίο έγινε καταγγελία δυσανάλογης χρηματοδότησής του και τη διαδικασία εξομοίωσης δασκάλων και νηπιαγωγών από την οποία αυξήθηκαν τα εισοδήματα πανεπιστημιακών δασκάλων που ασχολούνταν με αυτά και οι οποίοι λειτουργούσαν σαν εργοδότες.

Καταλήγοντας ο Κ. Αλυσσανδράκης, σημείωσε ότι οι ευθύνες είναι πολιτικές και πως η διοίκηση του Πανεπιστημίου έχει μερίδιο ευθύνης. Πως παρά τις κατά καιρούς διακηρύξεις της περί υπεράσπισης του δημόσιου χαρακτήρα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων δεν υπερασπίστηκε τον ακαδημαϊκό χαρακτήρα του. Ακολουθεί πιστά τις πολιτικές κατευθύνσεις των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, που με τη σειρά τους ακολουθούν τις επιταγές της ΕΕ, που θέλει τη γνώση στην υπηρεσία της επιχειρηματικής ανταγωνιστικότητας.

Σχετικά με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες η Δημοκρατική Πανεπιστημιακή Συνεργασία (ΔΗΠΑΣ), που συσπειρώνει το 47,5% του Συλλόγου των μελών ΔΕΠ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, εξέδωσε ανακοίνωση, όπου καταδεικνύει στοιχεία επιχειρηματικής δραστηριότητας στο Πανεπιστήμιο.

Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «το ΕΙΤΥ του Πανεπιστημίου Πατρών μαζί με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και τον συνεργαζόμενο ΟΤΕ χρηματοδοτήθηκαν με υπέρογκο ποσό από το υπουργείο Οικονομικών» στα πλαίσια του INTERREG II Ελλάδας - Ιταλίας για τη «δημιουργία Αυτόνομου Οργανισμού για την παροχή υπηρεσιών και μεταφορά τεχνογνωσίας τηλεματικής και πληροφορικής στους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς των επιλέξιμων νομών του προγράμματος INTERREG II Ελλάδα - Ιταλία» για να λειτουργήσουν, στην ουσία, ως ιδιωτικός οργανισμός που θα παρέχει τέτοιου είδους υπηρεσίες. Η προσφορά αυτών των υπηρεσιών - όπως καταγγέλλει η ΔΗΠΑΣ - θα γίνεται «έναντι αμοιβής ώστε να διασφαλιστεί η βιώσιμη λειτουργία του» σύμφωνα με τοποθέτηση και του ίδιου του πρύτανη του Πανεπιστημίου.

Ενώ σε σχέση με το Τεχνολογικό και Επιστημονικό Πάρκο, η ΔΗΠΑΣ σημειώνει πως όταν η Πρυτανεία επιδιώκει λήψη θετικών αποφάσεων οργάνων του Πανεπιστημίου επικαλείται την «πατρότητά» του, αλλά όταν καλείται να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που δημιουργούνται από «ελεγχόμενες δραστηριότητες αποποιείται των ευθυνών του Πανεπιστημίου». Απαιτεί από τη διοίκηση του Πανεπιστημίου να δώσει ξεκάθαρες απαντήσεις στο περιεχόμενο της Ερώτησης που έκανε το ΚΚΕ στη Βουλή για σύσταση εταιριών από μέλη ΔΕΠ στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και να υπερασπιστεί το δημόσιο χαρακτήρα του Πανεπιστημίου.

Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο αποτελεί μια από τις σημαντικότερες εξελίξεις των τελευταίων χρόνων στο χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης, αφού μέσω αυτού επιχειρείται πλαγίως και με συνοπτικές διαδικασίες να δημιουργηθούν τετελεσμένες καταστάσεις στα πλέον επίμαχα ζητήματα της Ανώτατης Εκπαίδευσης κι ύστερα, αφού θα έχει ψηφιστεί, να ξεκινήσει ο πολυδιαφημισμένος εθνικός διάλογος με δεδομένη την υποβάθμιση σπουδών και πτυχίων. Ομως, παρά την προσπάθεια που έκανε το υπουργείο Παιδείας να «κλείσουν» βιαστικά και χωρίς να κινήσουν υποψίες σημαντικά θέματα, τόσο οι φοιτητικοί και σπουδαστικοί σύλλογοι, όσο και μια σειρά επαγγελματικές ενώσεις (Τεχνικό Επιμελητήριο, Δικηγορικός Σύλλογος, Ιατρικός Σύλλογος, Ενωσης Ελλήνων Χημικών κ.ά.) και φορείς της ακαδημαϊκής κοινότητας έχουν εκφράσει ήδη την έντονη αντίδρασή τους στο νομοσχέδιο κι σ' όσα αυτό επιφέρει. Ετσι, οι φοιτητές και με το Πανελλαδικό Συλλαλητήριο της Παρασκευής θα απαιτήσουν την απόσυρσή του, ενώ οι επαγγελματικές ενώσεις αναμένεται να πάρουν πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση της αλλαγής του πρώτου κεφαλαίου του νομοσχεδίου κι ιδιαίτερα των άρθρων 4 και 5.

Μέσα σ' αυτά τα άρθρα περνάει όλη η λογική των αποφάσεων της Μπολόνια κι αυτών που την ακολούθησαν για το σπάσιμο της Ανώτατης Εκπαίδευσης σε κύκλους, την αξιολόγηση αλλά και την πιστοποίηση διαφόρων προγραμμάτων, τις πιστωτικές μονάδες, την ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης.

Μάλιστα, από αυτή τη λογική που το διαπνέει ακυρώνεται και το ίδιο το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι δήθεν στόχος του νομοσχεδίου είναι η απλούστευση των διαδικασιών αναγνώρισης τίτλων, εφόσον η ιδιωτικοποίηση, η πολυδιάσπαση κι η δήθεν διεύρυνση της Ανώτατης Εκπαίδευσης με «ευέλικτα» Τμήματα, προγράμματα και διδακτήρια δημιουργεί πολλών τύπων σπουδές και τίτλους, η αναγνώριση των οποίων αναπόφευκτα θα γίνεται όλο και πιο δυσχερής. Καμιά εγγύηση δεν υπάρχει ότι ο νέος οργανισμός που δημιουργείται στη θέση του ΔΙΚΑΤΣΑ θα διεκπεραιώνει με επιτυχία τις δαιδαλώδεις υποθέσεις αναγνώρισης των απίθανων τίτλων και «ειδικοτήτων» που θα κατασκευάζει η αγορά.

Επιπλέον, ο νέος οργανισμός (ΟΑΤΑΠ) διατηρεί όλα τα αρνητικά του προκατόχου του (ΔΙΚΑΤΣΑ) ως προς την αντιμετώπιση των πτυχιούχων των εκτός της ΕΕ ανώτατων ιδρυμάτων, προβλέποντας γι' αυτούς σκληρότατες δοκιμασίες, την ίδια στιγμή που αίρονται και τα τελευταία εμπόδια για την αναγνώριση και την ισοτιμία των πτυχίων ιδρυμάτων της ΕΕ, ακόμη και όταν είναι φανερά κατώτερα από αυτά των ελληνικών ΑΕΙ και ΤΕΙ (όπως τα bachelor). Η τακτική αυτή δεν έχει σχέση με την προστασία της εγχώριας αγοράς από τους αποφοίτους των βαλκανικών ιδρυμάτων που κάποιοι συνηθίζουν στο σύνολό τους να τα θεωρούν ανυπόληπτα, καθώς ανυπόληπτα κι αμφιβόλου ποιότητας ιδρύματα υπάρχουν σε χώρες τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ. Στην πραγματικότητα τα συγκεκριμένα μέτρα στοχεύουν στην ανακοπή της φοιτητικής μετανάστευσης προς τις χώρες εκτός ΕΕ, προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωενωσιακής «αγοράς» ανώτατης εκπαίδευσης.

Στα αγωνιστικά τους πλαίσια, φοιτητές και σπουδαστές αντιτίθενται κάθετα σ' αυτό το μοντέλο «ευέλικτης», κατηγοριοποιημένης, υποβαθμισμένης και ιδιωτικοποιημένης εκπαίδευσης, ταυτόχρονα όμως προβάλλουν και τη θετική διεκδικητική τους πρόταση για την εκπαίδευση που θα ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες τους. Απαιτούν Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση, δημόσια και δωρεάν, που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της επιστημονικής και κοινωνικής εξέλιξης.

Ζητούν κατάργηση του αντιεπιστημονικού διαχωρισμού επιστήμης και τεχνολογίας (ΑΕΙ - ΤΕΙ), ουσιαστικά ανώτατες προπτυχιακές σπουδές ώστε να βγαίνουν ολοκληρωμένοι επιστήμονες και να υπάρχουν μεταπτυχιακά ενός κύκλου που να οδηγούν απευθείας και αποκλειστικά σε διδακτορικό. Φυσικά για να υπηρετηθεί ένα τέτοιο μοντέλο εκπαίδευσης, δεν είναι δυνατόν να συρρικνωθεί στα τρία χρόνια ο προπτυχιακός κύκλος - όπως έχει αρχίσει να ψιθυρίζει η κυβέρνηση, με στόχο τη δημιουργία ημιμαθούς κι ευέλικτου εργατικού δυναμικού - αλλά απαιτείται και χρονική αύξηση των προπτυχιακών σπουδών.

Παράλληλα, το αίτημά τους για αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν ανώτατη εκπαίδευση εδράζεται στην αρχή ότι το πανεπιστήμιο που λειτουργεί σαν επιχείρηση και υπηρετεί το κέρδος, δεν μπορεί να είναι επιστημονικό ίδρυμα. Ενα ίδρυμα που συνειδητά μεροληπτεί υπέρ των συμφερόντων μιας μικρής κοινωνικής μερίδας, δεν είναι ικανό να καλλιεργήσει και να αναπτύξει ουσιαστικά την επιστήμη, καθώς σκοπός της είναι η αναζήτηση της αλήθειας και η εξασφάλιση της ευημερίας του κοινωνικού συνόλου. Ο σκοπός αυτός απαιτεί ταυτόχρονα την ευρύτερη δυνατή συνεργασία των ανωτάτων ιδρυμάτων και τη συνένωση όλων των διαθέσιμων επιστημονικών δυνάμεων, όπου γης. Τα ανώτατα ιδρύματα δεν έχουν κανένα λόγο να ανταγωνίζονται για να επιβιώσουν ή να ανέλθουν στο βάθρο των λιγοστών κέντρων αριστείας. Επομένως, η προνομιακή αντιμετώπιση των ιδρυμάτων της ΕΕ έναντι εκείνων των εκτός ΕΕ χωρών, που επιχειρείται μέσω του νομοσχεδίου, όχι μόνον δεν ωφελεί, αλλά παρεμποδίζει την επιστημονική πρόοδο. Αυτό που χρειάζεται είναι ο αρμόδιος για την αναγνώριση των τίτλων φορέας να ερευνήσει διεξοδικά τις συνθήκες με τις οποίες παρέχεται η ανώτατη εκπαίδευση στα διάφορα ιδρύματα του εξωτερικού και να συντάξει πίνακα των ανώτατων ιδρυμάτων που πληρούν τις προϋποθέσεις της Ανώτατης Εκπαίδευσης, ώστε οι υποψήφιοι φοιτητές να γνωρίζουν εκ των προτέρων τους όρους με τους οποίους το πτυχίο τους θα αναγνωριστεί.

Ολα αυτά γίνονται αντικείμενο πάλης για το φοιτητικό και σπουδαστικό κίνημα, αλλά και ευρύτερα για την ακαδημαϊκή κοινότητα κι όλο το λαό.