Πέμπτη 15 Νοέμβρη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

«Ζήτρος»: Φράνσις Μπέικον «Δοκίμια». Για την αλήθεια, την εκδίκηση, τη δυστυχία, την υποκρισία, τους γονείς, τα παιδιά, το φθόνο, τον έρωτα, τα αξιώματα, την πανουργία και άλλα φαινόμενα του ανθρώπου και της ζωής (μετάφραση Σπύρος Φέγγος. Επιμέλεια Ι. Σ. Χριστοδούλου).

- Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Ντόναλντ Μ. Ντέιβις «Η φύση και η δύναμη των μαθηματικών» (μελέτη, απόδοση Δημήτρης Καραγιαννάκης - Μανώλης Μαγειρόπουλος).

- Καστανιώτης: Μαρούλα Κλιάφα «Σιωπηλές φωνές (Μαρτυρίες Θεσσαλών για τον 20ό αιώνα)» (έρευνα - συλλογή της πολύπλευρης συγγραφέως). Μαρίας Κουρσή «Νομίζουν ότι λείπω» (ποίηση). Σέργιος Γκάκας «Κάσκο» (μυθιστόρημα). Βασίλης Κυριλλίδης «Αναστρέψιμα υλικά» (μυθιστόρημα). Νόρμαν Μέιλερ «Οι γυμνοί και οι νεκροί» (μετάφραση Αννα Παπασταύρου, μυθιστόρημα). Πάβελ Κόχουτ «Ο άνθρωπος που δολοφονούσε χήρες» (μετάφραση Αλεξάνδρα - Δ. Ιωαννίδου, μυθιστόρημα). Χέρντεν Μέισινγκ «Το άγραφον δόγμα» (μετάφραση Μαργαρίτα Μπονάτσου, μυθιστόρημα). Αντρί Ατλάν, Μαρκ Οζέ, Μιρέιγ Ντελμά - Μαρτί, Ροζέ - Πολ Ντρουά, Ναντίν Φρεσκό «Η ανθρώπινη κλωνοποίηση» (μελέτη, μετάφραση Τάκης Αθανασόπουλος).

- «Κέδρος»: Μένης Κουμανταρέας «Δυο φορές Ελληνας» (το τελευταίο μυθιστόρημα του βραβευμένου συγγραφέα, 4η έκδοση). Ελένη Μπιρμπίλη «Οι αγάπες νύχτα ταξιδεύουν» (μυθιστόρημα).

- «Ενάλιος»: Τίμοθι Φρίκι - Πίτερ Γκάντι «Τα μυστήρια του Ιησού. (Ηταν ο "γνήσιος Ιησούς" ένας παγανιστής θεός;)» (ιστορικό δοκίμιο, μετάφραση Ντίνα Σιδέρη, επιμέλεια Ελένη Κεκροπούλου).

- «Ελληνικά Γράμματα»: Στη σειρά «Η τέχνη του θεάματος» Ανδρέας Στάικος «Φτερά στρουθοκαμήλου (θέατρο)» (αναλύσεις της δραματουργίας του από θεατρολόγους, μελέτες, εργοβιογραφία, παραστασιογραφία, κριτικογραφία). Μπέλικα Κουμπαρέλη «Γάντια ύπνου» (μυθιστόρημα). Κώστας Γ. Παπαγεωργίου «Των Αγίων Πάντων» και «Αννα, τώρα κοιμήσου» (μυθιστορήματα).

- Αθανασία Γλυκοφρύδη - Λεοντσίνη «Νεοελληνική Φιλοσοφία (Θέματα Πολιτικής Ηθικής)» (μελέτη έκδοση του Πανεπιστημίου Αθηνών, διάθεση βιβλιοπωλείο Καρδαμίτσα - Ιπποκράτους 8).

- «Τροχαλία»: Κλερ Κιφ - Φοξ «Κωνσταντίνος Γεράκης "Ο υπουργός των Μουσώνων" (Κεφαλονιά 1647 - Σιάμ 1688)» (μυθιστορηματική βιογραφία για τον Κεφαλονίτη Κων. Γεράκη, που από ναυτικός εξελίχθηκε σε πρωθυπουργό του Σιάμ, αλλά είχε κακό τέλος (μετάφραση Νίκος Τσαγκάς).

- «Ιωλκός»: Σεραφείμ Βάγιας «Κάνε μου μια καλή κηδεία» (αστυνομικό μυθιστόρημα). Παναγιώτης Η. Νικολακόπουλος «Σκέψεις» (ποίηση). Χρύσα Κοντογεωργοπούλου «Μαρία Θάλασσα (σύνθεση σε τέσσερις εποχές)» (ποίηση).

- «Περίπλους»: Μακιαβέλι «Ο αρχιδιάβολος που πήγε και παντρεύτηκε» (μετάφραση Διονύσης Βίτσος). Ρόμπερτ Ιργουιν «Αραβικός εφιάλτης» (μετάφραση Βασίλης Βλάχος, μυθιστόρημα). Ματίλντ Ασένσι «Σαλόνι από κεχριμπάρι» (μετάφραση Λήδα Παλλαντίου, μυθιστόρημα).

ΓΙΩΡΓΟΥ Κ. ΜΩΡΑΪΤΗ
«Ο Παλαμάς που δε διδάσκεται στην εκπαίδευση»

Ο δάσκαλος που έταξε στη ζωή να «φτιάχνει» ανθρώπους, δε γίνεται απόμαχος. Αυτό σημειώνει κανείς γράφοντας για το βιβλίο του Γιώργου Κ. Μωραΐτη «Ο Παλαμάς που δε διδάσκεται στην εκπαίδευση». Το βιβλίο είναι μια ακόμη απόδειξη για την αγάπη του συγγραφέα στο λειτούργημα του εκπαιδευτικού, που το υπηρέτησε κατά τον καλύτερο τρόπο για 42 χρόνια.

Ο Γιώργος Κ. Μωραΐτης αναλύει το έργο του μεγάλου ποιητή με τρόπο «ποιητικού ψυχογραφήματος», προβάλλοντας όλα τα δημιουργικά στοιχεία της ελληνικής παράδοσης, θεμελιώνοντας έναν πλούτο πνευματικών αξιών.

Ο Παλαμάς αναδεικνύεται αμείλικτος αντίπαλος της κοινωνικής διαφθοράς, μαστιγώνοντας την κατρακύλα της πνευματικής και κοινωνικής ηγεσίας. Ο Γ. Κ. Μωραΐτης, καλός φιλόλογος, μαρξιστής, παρουσιάζει τις «ποιητικές αντανακλάσεις» σε γεγονότα της εποχής, που ο Παλαμάς δεν παίρνει θέση σοβινιστή. Αντίθετα ήταν πατριώτης κι αυτός ο πατριωτισμός του είτε νοθεύτηκε, είτε παρανοήθηκε...

Στην εποχή μας οι μαρξιστές μελετητές είναι πολύ χρειαζούμενοι. Τους έχουν ανάγκη οι νέοι, που βομβαρδίζονται με τα σκουπίδια της υποκουλτούρας. Κι ο Γ. Κ. Μωραΐτης είναι δίπλα στους νέους. Η ζωή το 'δειξε και του το αναγνώρισαν όσοι είχαν την τύχη να τον έχουν δάσκαλο κι όσοι διάβασαν τα βιβλία του.

Ο «υποβαθμισμένος» στην εκπαίδευση Κ. Παλαμάς, μέσα απ' τις σελίδες του βιβλίου του Γ. Κ. Μωραΐτη σηκώνεται «ψηλά» σαν ποιητής και πνευματικός ηγέτης. Είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις απ' τις 254 σελίδες του νέου βιβλίου του τις πιο καλές. Να σημειωθεί ότι, όπως επισημαίνει και ο συγγραφέας, βοήθημα αποτέλεσε «και η απαράμιλλη προσέγγιση αισθητικών και λογοτεχνικών προβλημάτων. Επρεπε να επισημάνω το ιδεολογικό περιεχόμενο του Παλαμικού Στοχασμού, γιατί αυτό είναι που γεννά αξίες ζωής και έχει διαπαιδαγωγητική αξία».

Στο κεφάλαιο «Παλαμάς και εργάτες, ο κόσμος του μόχθου», ο συγγραφέας δίνει το βαθύτερο νόημα της γραφής του Παλαμά, που το δένει με το σύνθημα «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε».

«Αγκαλιαστείτε αδέρφια, ορθοί! με μια καρδιά, μια γνώμη,

Δικαιοσύνη, βρόντηξε, και λάμψε, Προκοπή!

...

Εμείς οι εργάτες είμαστε που τον ιδρώτα μας

Ποτίζουμε τη γη για να γεννά

Καρπούς, λουλούδια, τ' αγαθά του κόσμου ολόγυρά μας,

Φτωχή, αλουλούδιαστη, άκαρπη, μονάχα η Αργατιά».


Δημήτρης ΣΕΡΒΟΣ

ΝΙΚΑΝΔΡΟΣ ΚΕΠΕΣΗΣ
«Το Πολυτεχνείο ζει»

Παλαίμαχος αντιστασιακός ο Νίκανδρος Κεπέσης, παραμένει νέος, άρα ισόβιος αγωνιστής και με αισθαντικότητα ποιητή. Ο ίδιος λέει: «Για το καλό του σύνολου / τα χρόνια μ' όλ' ανάλωσα / τ' ανάλωσα αφειδώλευτα, όποτε θάρθ' η ώρα / πανέτοιμος να φύγω». Να περάσει δηλαδή στην αθανασία του συνόλου που υπηρέτησε με πάθος, εκπληρώνοντας το χρέος του στο ακέραιο, και να τιμήσει με την πένα του τη μνήμη νέων ανθρώπων που έπεσαν σ' αυτό τον τόπο για ένα καλύτερο αύριο.

Ετσι, στη σιωπή όσων πασχίζουν να ξεχαστεί το Πολυτεχνείο, ο Ν. Κ. αντιτάσσει την ποιητική του κραυγή: «Το Πολυτεχνείο ζει». Με στίχους επαναλαμβανόμενους σαν σφυριές στο αμόνι, υπογραμμίζει ότι το Πολυτεχνείο είναι το ακροτελεύτιο σύμβολο που κλείνει μέσα του όλους τους ηρωικούς σταθμούς της Ιστορίας μας απ' την αρχαιότητα ως τις μέρες μας. Ταυτόχρονα μηνά τη συνέχεια της ηρωικής πορείας του λαού μας προς το μέλλον. Συνέχεια αγώνων ιερών για «ψωμί, παιδεία, πνευματική, οικονομικο-κοινωνική και πολιτισμική ελευθερία». Για τον Ν. Κ. το Πολυτεχνείο κλείνει μέσα του τις Θερμοπύλες, τις Πλαταιές, τα Δερβενάκια, την Καισαριανή, τον Υμηττό.

«Πολλά Πολυτεχνεία / θα χρειαστούνε ακόμη σίγουρα / ώσπου να θριαμβεύσει η ανάγκη, η νομοτελειακή», λέει και εξακολουθεί να πολεμάει το χρόνο και την αδικία, εκτοξεύοντας λέξεις πύρινες, που σηματοδοτούν αμείωτη την παρουσία του Ανθρώπου όπου τον καλεί το χρέος για τον Ανθρωπο, όπως τον οραματίζεται ο Κεπέσης: «Λεύτερο, παντοδύναμο στη γη, μα και στο Σύμπαν!». (Εκδόσεις «Μαυρίδη»).


Γιάννης ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ

ΝΑΤΑΛΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ
«Μύρα και χοές»

Στης «Λευτεριάς το λίπασμα», τους νεκρούς, που ύψωσαν τη νεανική φωνή τους πάνω από το δολοφονικό στρίγκλισμα των τανκς «έξω τώρα οι Αμερικάνοι», ως μνημόσυνο ταιριάζουν τα «Μύρα κι οι χοές» της Ναταλίας Αποστολοπούλου. Η αταλάντευτη αγωνίστρια, άλλοτε με τ' όπλο και τώρα με την πένα, στέλνει μηνύματα από το θρυλικό καιρό του «νυν υπέρ πάντων αγών», με τις εκατόμβες των νεκρών, εκτελεσμένων, σκοτωμένων, «αυτοκτονημένων»!

Ανάμεσα στα μύρια θύματα, η τέχνη απαθανατίζει την Μπέμπα (Αθανασία Θανούκου), δεκατριάχρονο κοριτσάκι, που κτηνώδεις Παπαδόγκονες εκτέλεσαν στην Τρίπολη (14-8-1944). Τη Βαγγέλα Κλάδου, δασκάλα και καπετάνισσα στο ΔΣΕ Κρήτης: «Να... βλέπεις κείνο το τραπέζι στη γωνία; Πάνω κει αποθέσαν το κεφάλι της Βαγγέλας. Και τα λυτά της καστανά μαλλιά χύνονταν ίσαμε κάτω ποταμός... Εδώ πεινούσε. Παντού κυνηγιόταν (...). Μόνο η περηφάνια κι η φλογερή αγωνιστική πίστη της την κρατούσαν ορθή...». Την Ευρυδίκη Μιχαλοπούλου - Πλουμπίδη, δασκάλα, «ιδανική αυτόχειρα». Για να μην πέσει στα χέρια των φασιστοειδών, αυτοκτόνησε. Αλλά και τη λιονταρίνα έφηβη, που τυφλή από χειροβομβίδα, αιμορραγούσα, σώζει συντρόφους, ψηλαφώντας και σώζεται κι η ίδια. Αργότερα σπουδάζει δυο επιστήμες στις σοσιαλιστικές χώρες με άριστα. Τώρα, μέλος της ΕΕΛ, γράφει με πύρινα στοιχεία για την αντρειοσύνη των συντρόφων της, χωρίς τον ελάχιστο υπαινιγμό για τον εαυτό της. Αυτή είναι η Σοφία Κωνσταντινίδου - Σπάλα: «Ασίγαστη, ανικανοποίητη με τα επιτεύγματά της, επιζητεί νέους τρόπους έκφρασης. Φορτισμένη με τις "καυτές μνήμες" της, αδράχνει την ειδική γραφομηχανή της. Κι όλα τα ωραία και υψηλά που την πυρπολούν, μετουσιώνονται σε ποίηση! Ποίηση ποταμός που ..."αρδεύει το περιβόλι του κόσμου"».

Πόσα ακόμα φωτεινά πρόσωπα - ορόσημα παρελαύνουν με την αγέραστη ομορφιά της θυσίας στον ύψιστο αγώνα. Σπαρταρά η καρδιά με τη ζωντανή εκφραστική παρουσίασή τους από τη συγγραφέα:

«Δεν είναι τούτο πάλεμα σε μαρμαρένια αλώνια...

Η Ελλάδα σέρνει το χορό, ψηλά με τους αντάρτες,

- χιλιάδες δίπλες ο χορός, χιλιάδες τα τραπέζια -

κι είν' οι νεκροί στα ξάγναντα, πρωτοπανηγυριώτες».

(Εκδόσεις «Εντός»).


Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ