«Εξ ωκεανών» τα μηνύματα για τον άνθρωπο στην τρίτη ποιητική συλλογή του Αλέκου Πούλου. (Βραβείο Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, σε διαγωνισμό στη μνήμη του Ν. Καββαδία).

Ο ναυτεργάτης ποιητής, ξεπερνώντας επιρροές από τον Καββαδία, δίνει το στίγμα του στους ωκεανούς. Η καρδιά του χτυπά εκεί που «χάσκει ορθάνοιχτο/ στόμα βρικόλακα/ το μαύρο σύννεφο,/ να σύρει/ τις μέρες τις μελλούμενες/ στον αφανισμό».

Τη θάλασσα την παλεύεις με την ελπίδα όρθια στην πλώρη, και «τα χέρια σου τ' απόβραδο της σκάντζας να στάζουν ακόμα το μεροκάματο». Ο ποιητής με την εμπειρία των ταξιδιών της ανάγκης θα συμβουλέψει τον απελπισμένο του επιούσιου: «Ως αλύγιστος του κύματος./ Ετσι να πορευτείς./ Μην τρομάξεις».

Βουνό η ερωτική στέρηση στη θάλασσα. Οι δυο που είχαν γίνει «σάρκα μία» βλέπουν την υπαρξιακή τους μονάδα διαμελισμένη στα δυο. Ενα κομμάτι στη στεριά, τ' άλλο στα πέλαγα. Ο ποιητής, μέσα στην απεραντοσύνη του νερού, διψά για χώμα. Λαχταρά να ξανασμίξει στη στεριά με το άλλο μισό του «κάτω απ' το φως των αστεριών». Λιμάροντας «σιδερόφραχτες ώρες», αγωνίζεται να λυτρωθεί απ' την πλωτή «φυλακή». Πιστεύει ότι το μέλλον ανήκει στον άνθρωπο του μόχθου: «Το μέλλον μας/ ακούρσευτο θα μείνει/ στους καινούργιους ορίζοντες». Και «Γνωρίζουμε πια/ το μέλλον μας,/ να προφέρουμε δυνατά/ με της καρδιάς το ζέσταμα/ στις συνελεύσεις των εργατών». Η αγάπη του για τη ζωή σαρκώνεται στη γυναίκα που τον καρτερεί, μικραίνει τη θάλασσα: «Πόσο μικρή είναι η θάλασσα (...) πόσο απέραντος νιώθω/ τώρα που τόσο πολύ σ' αγαπώ». Αυτή την αγάπη θέλει να υπερασπίσει, απ' τις «συμμορίες» των εκμεταλλευτών: «Ηρθα με τα κιτάπια μου/ να λογαριάσω/ και γω μαζί σας να λογαριαστώ,/ γιατί καινούργια φωτιά από δόξα/ θ' ανάψει./ Κι ας κρατήσουμε τα βράχια μας,/ τα κύματά μας/ τους βυθούς μας/ τις κοπέλες μας/ για να ξαναμπούμε στη ζωή/ απ' άλλα μονοπάτια,/ ξεγελώντας τον αδιάφορο πλάστη».

Ο Α.Π. εκφράζει την τρικυμία στην ψυχή της εργατικής τάξης όλων των λαών. (Εκδ. Π.Ε.Κ.Π.Μ.ΕΝ. «Στέφενσων»)

Σ' ένα σύντομο προλογικό σημείωμα ο εξαιρετικός ζωγράφος, σκηνογράφος και ποιητής Φ.Π. εξηγεί ότι η συλλογή του «είναι αφιερωμένη στα συγκινητικά γλυπτά των Ντογκών, στις φαντασμαγορικές κούκλες των Ινδιάνων στη συγκλονιστική τέχνη των Βουανάτου, στο ονειρικό κουκλοθέατρο του Βιετνάμ...».

Με τα θαυμάσια σχέδια και τις λέξεις του να παίζουν μεταξύ τους και να σχηματίζουν στοχαστικά αποφθέγματα για τη ζωή και το θάνατο, για τον έρωτα και την ομορφιά, δημιουργεί μια αξιόλογη έκδοση.

«Τι είναι πιο τυχερό/ κάτι που σβήνει και χάνεται/ ή αυτό που

κατορθώνει να επιβιώσει για να υποφέρει κατόπιν;/

ή

«το σώμα σου είναι υγρό και διαφανές όπως ο πηλός και η φλογέρα»

ή

«κάνω το σπίτι βραδινό, κι είναι/ σαν να ταΐζω ωδικά πτηνά των ερειπωμένων ναών του Αγκόρ».

Ο καλλιτέχνης Φ.Π. επηρεασμένος από τις διάφορες κουλτούρες της Ανατολής, των Ινδιάνων της Αμερικής, καθώς και των λαών της Αφρικής, μας παρουσιάζει ένα εικαστικό παρόν σε σχέδια και ζεστές φιγούρες, εκφραστικά πρωτόγονες, τελετουργικές. Ενώ η ποιητική του φόρμα είναι απόρροια της πορείας ενός διανοούμενου που με οξεία ματιά μελετάει τα βήματα της ζωής και ψυχογραφεί τις λειτουργίες των ανθρώπων και των πολιτισμών που αντιπροσωπεύουν.

(Εκδόσεις «Μανδραγόρας»)

Με τη φράση αυτή αρχίζει το ένα από τα δυο διηγήματα της τελευταίας συλλογής του ο Νίκος Κυτόπουλος («Σύγχρονη Εποχή») με τίτλο: «Το στοίχημα».

Θαύμαζε τον Τατάκη ο βασανιστής του Κοθράς κι έβαλε στοίχημα μαζί του, στοίχημα με το θάνατο. `Η υπογράφει ή πεθαίνει. Επεσε, αλλά δεν υπέγραψε δήλωση υποταγής. «Είχε κερδίσει το στοίχημα με τον τριήμερο φριχτό βασανισμό του».

Ρωμαλέα αφήγηση, που γεμίζει ρίγη συγκίνησης. Εξαίρεται η υπερφυσική δύναμη της ψυχής, που προικίζει ορισμένα άτομα: «Κι έγινε η μνήμη του φως από τον ουρανό του Μακρονησιού, για να φωτίζει τα βήματα των γενναίων του κόσμου στον αγώνα τους για έναν κόσμο καλύτερο, δικαιότερο, ανθρωπινότερο».

Το δεύτερο διήγημα: «Το δίλημμα» αντιμετωπίζει ρεαλιστικά το ακανθώδες πρόβλημα, μερικών απ' όσους βρέθηκαν σε αναγκαστική υπερωρία στις σοσιαλιστικές χώρες: τον ερωτικό δεσμό τους, εκεί ενώ υπήρχαν στην πατρίδα η γυναίκα και παιδιά, ή η αγαπημένη. Κι αλίμονο σ' όσους ήταν υπερευαίσθητοι ή υπερσυνείδητοι σύντροφοι, όπως ο πρωταγωνιστής της ιστορίας. Τους έτρωγαν οι τύψεις. «Για κοίτα έναν αγώνα με τη συνείδηση»! σκεφτόμουν με θαυμασμό. Αλλοι την έχουν πίσω και τους κυνηγά κι άλλοι μπρος και την κυνηγούν, έλεγε κάποιος σοφός».

Αλλο ένα θαυμάσιο δημιούργημα του Νίκου Κυτόπουλου, γραμμένο από καρδιάς, όλο κατανόηση και τρυφερότητα για τ' ανθρώπινα πάθη. Επάξια έχει επανειλημμένα βραβευτεί για το πλούσιο έργο του, όπου καθρεφτίζει μέσα από την προσωπική του εμπειρία τη ζωή και δράση των μαχητών στην Εθνική Αντίσταση, τον Εμφύλιο, το Δημοκρατικό Στρατό, την αναγκαστική υπερορία...

Η πνευματική προσφορά του δε σταματά εδώ. Ν' αναφέρουμε και τις μεταφράσεις, κυρίως Ρώσων κλασικών, που φτάνουν τους 30 τόμους.

- Ο οίκος «Αδάμ», με μια εξαίρετη (όπως όλες οι εκδόσεις του) πολυτελή έκδοση, τιμά έναν από τους κορυφαίους ζωγράφους - θεμελιωτές του μοντερνισμού της ελληνικής εικαστικής δημιουργίας. Πρόκειται για τη μακρόχρονη μελέτη - μονογραφία του καθηγητή της Ιστορίας της Τέχνης στο ΑΠΘ Αντώνη Κωτίδη με τίτλο «Κωνσταντίνος Μαλέας(1879-1928)», η οποία περιλαμβάνει το σύνολο σχεδόν του έργου του Μαλέα. Επιμέλεια Κωνσταντίνου Αδάμ.

- Ο «Καστανιώτης» κυκλοφόρησε: Τη μελέτη της καθηγήτριας Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης Χριστίνας Ντούνια «Κ. Γ. Καρυωτάκης (Η αντοχή μιας αδέσποτης τέχνης)». Το τελευταίο, απολαυστικό, γελαστικό μυθιστόρημα του Μήτσου Κασόλα «Τρεις αρραβώνες, πέντε γάμοι, ένα τρένο». Το μυθιστόρημα του Γιάννη Ηλ. Εμίρη «Κάψε την άλλη!». Το μυθιστόρημα του Σπύρου Γ. Καρυδάκη «Η νύχτα των ονομάτων». Το μυθιστόρημα του Σικελού Αντρέα Καμιλέρι «Η ροή των πραγμάτων» (μετάφραση Χρίστος Ρομποτής).

- Το Πολιτιστικό Τεχνολογικό Ιδρυμα ΕΤΒΑ κυκλοφόρησε, πλούσια εικονογραφημένα, τα πρακτικά της ημερίδας, που οργάνωσε στις 8/2/1997 στη Γεννάδιο Βιβλιοθήκη, με θέμα «Τεχνογνωσία στη Λατινοκρατούμενη Ελλάδα»

- Η «Αγρα» κυκλοφόρησε το βιβλίο του θεατρικού συγγραφέα, πεζογράφου και ποιητή Δημήτρη Δημητριάδη «Λήθη και άλλοι τέσσερις μονόλογοι».

- Ο «Κέδρος» κυκλοφόρησε: Το τελευταίο μυθιστόρημα του δημοσιογράφου, πεζογράφου και σεναριογράφου Γιώργου Σκαμπαρδώνη «Γερνάω επιτυχώς». Το νέο, ενδιαφέρον και πολύμορφο βιβλίο, του γνωστού ποιητή Γιώργου Γκιμοσούλη «Μαύρος χρυσός» (ποιήματα, μικρά πεζά, μικρές επιγραφές, φράσεις - σημειώσεις σε χαρτάκια και χρωματιστές ζωγραφιές του σε τσιγαρόκουτα). Στη σειρά «Ανθρώπινα Συστήματα», τη μελέτη των Μόνικα Μακ Γκόλντρικ - Ράντι Γκέρσον «Το γενεόγραμμα - Εργαλείο αξιολόγησης για την οικογένεια» (μετάφραση Αγγελος Νίκας - Καίτη Νικολάου). Το ποιητικό βιβλίο του Σάκη Σερέφα «Τρεις γάτες δρόμος». Τα βιβλία για παιδιά: Το έξοχο σκηνικό παραμύθι της Ξένιας Καλογεροπούλου «Το Σκλαβί», το οποίο παρουσιάζει σε μια εξαιρετική παράσταση η «Μικρή Πόρτα» (εικονογράφηση Τάσος Μισούρας). Το κοινωνικό μυθιστόρημα της Ιουλίας Ζαννάκη - Λιάλιου «Μια περιπέτεια που δεν τελείωσε» για παιδιά πάνω από 12 ετών (έπαινος της «Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς»). Το καλαίσθητα εικονογραφημένο με μνημεία και ζωγραφιές βιβλίο της Γιολάντας Χατζή «Αθήνα - οδηγός για τα παιδιά». Τα ιστορικά βιβλία για παιδιά της Αννας Γκέρτσου - Σαρρή «Πίνδαρος» και «Σαπφώ». Το παραμύθι της Κίρα Σίνου «Ο σκύλος του μετρό».

- Τα «Νέα Σύνορα» του Δημήτρη Βαλασκαντζή (ο οποίος βρίσκεται χρόνια στα δικαστήρια, διεκδικώντας την πατρότητα της επωνυμίας «Νέα Σύνορα», την οποία χρησιμοποιούν και οι εκδόσεις «Α. Λιβάνη») κυκλοφόρησαν το δεύτερο τόμο του βιβλίου του Δημήτρη Βαλασκαντζή γι' αυτήν την περιπέτειά του, με τίτλο «Εγώ, τα Νέα Σύνορα».

- Οι εκδόσεις «Bell» κυκλοφόρησαν το μυθιστόρημα του Κινέζου, Αμερικανού υπηκόου Χα Τζιν «Περιμένοντας» (Εθνικό Βραβείο Μυθιστορήματος ΗΠΑ 1999 και Βραβείο «Πεν - Φώκνερ 2000», μετάφραση Βικτωρία Τράπαλη).

- «Με το βλέμμα της νιότης μου», τιτλοφορούνται τα ποιήματα του Γιάννη Ζιώτη. Το εξώφυλλο είναι του ζωγράφου Πάνου Φειδάκη. (Γ. Ζιώτης, Γ. Εμπειρίκου 61, 84500 Ανδρος, 0282-23562), το οποίο διατίθεται από τις εκδόσεις «Καστανιώτη».

- Τα «Νέα Σύνορα» - Α. Α. Λιβάνη κυκλοφόρησαν το ιστορικό βιβλίο του Ελληνα γαλλόφωνου Δημήτρη Τ. Αναλι «Κύπρος - Επιχείρηση "Αττίλας"» (μετάφραση Νίκος Γκόλιας - Δ. Τ. Αναλις): Το μυθιστόρημα του Βραζιλιάνου Πάουλο Κοέλο «Το ημερολόγιο ενός μάγου» (μετάφραση Ντίνα Σιδέρη). Το μυθιστόρημα της Κριστίνα Γκαρσία «Ονειρεύτηκα την Κούβα» (μετάφραση Γιάννης Κασιανάρας. Το μυθιστόρημα της Αφροδίτης Κουτσουδάκη «Στο τέλος όλα γυρνάνε στη θάλασσα». Το πολιτιστικού - εικαστικού περιεχομένου βιβλίο της Ευριδίκης Τρίσου - Μιλσάνη «Το πορτρέτο της Χέντι Ντίνερ». Το βιβλίο εγχειρίδιο για συγγραφείς του δημοσιογράφου Γιώργου Λεονάρδου «Η δομή του μυθιστορήματος» (πρόκειται για «οδηγό» για τη συγγραφή μυθιστορήματος).

- Νίκος Θεοδώρου «Ζητείται Αν-θρωπος» (Αθήνα 2000).

- Βύρων Γ. Κατσάρος «Ενστικτα - Τεχνάσματα - Λογική (Μια ρεαλιστική θεώρηση της ανθρώπινης κατάστασης)» (β` έκδοση αυξημένη, Β. Γ. Κατσάρος, Αχιλλέως 7, 15231 Χαλάνδρι).

- Από την «Εμπειρία - Εκδοτική» (Σόλωνος 94, τηλ. 3619.500) κυκλοφόρησε το σπονδυλωτό μυθιστόρημα της Βίκυς Ζαγκαβιέρου «Οκτώ στάσεις».

- Ο «Ιάμβλυχος» κυκλοφόρησε το (πλούσια εικονογραφημένο) βιβλίο του Βονγκ Κίου Κιτ «Το πλήρες εγχειρίδιο του Τάι Τσι Τσουάν (Ενας κατανοητός οδηγός για τις αρχές και την εξάσκησή του)» (μετάφραση Αλέκος Βασιλείου. Το Τάι Τσι Τσουάν είναι μια πολεμική τέχνη).

- Γιώργος Κουτσούλης «Το υγρό αντιβούισμα του νου» (ποίηση, Γ. Κουτσούλης, Διαλεκτό Χρυσούπολης ΤΚ 64200).

- «Θέματα Λογοτεχνίας» (τετράμηνο περιοδικό λογοτεχνίας, θεωρίας και κριτικής της λογοτεχνίας. Τεύχος Β, Εκδόσεις «Γκοβόστη»).

- «Φηγός» (περιοδικό για τα γράμματα και τις τέχνες. Τεύχος 8, έκδοση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ιωαννίνων).

- Από τις εκδόσεις «Πληρότητα» «Nova Forma» (Εθνικής Αντίστασης 21 τηλ. 2512.988 και Καρκαβίτσα 5 Ψυχικό, τηλ. 6727.289) κυκλοφόρησαν: Η έρευνα για την αγορά του Ακη Αγγελάκη «Τι έχει αλλάξει στις πωλήσεις». Το βιβλίο του Ρόμπερτ Ηλία Νατζέμιν «Οραμα ζωής».

- Ο «Αποσπερίτης» (Ερεσσού 9, Αθήνα 3604.161) κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα της Κάρα Ντάκλεϊ «Γκόα - Το αίμα της θεάς».

- Στέλιος Τσιάκας «Με μάτι πουλιού» (ποιητικό, Θεσσαλονίκη 2000).

- Ο «Μπουκουμάνης» κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Ματζνέφ «Το πάθος Φραντσέσκα» (μετάφραση Ντίνα Σιδέρη).