Βδομάδα είναι, θα περάσει! Οκτώ ολόκληρες ταινίες και καμία δεν είναι από αυτές που σε αναστατώνουν. Οι περισσότερες είναι «διασκεδαστικές». Μια - δυο που είναι ή μοιάζουν σοβαρές χάνονται μέσα στις ατέλειές τους και στις ασάφειές τους! Η αστυνομική - ερωτική επανάληψη, «Εξαφάνιση» (1971), του Αλαν Τζέι Πακούλα, πάντως, έχει πολλές, πάρα πολλές, αρετές! Κυρίως στις ερμηνείες και στη «μελέτη» των χαρακτήρων. Ενδιαφέρον, με κάποια ανοχή, παρουσιάζει και το λαϊκό κινηματογραφικό ανάγνωσμα ...για εφήβους, «Κλέφτες Αλόγων», του Μίκα Βαλντ.

Μικρή έκπληξη η ελληνοϊταλική παραγωγή του Πάνου Αγγελόπουλου «Ενας Ηρωας στη Ρώμη». Τόσο για το θέμα της (ένας νεαρός μετά από περιπέτειες βρίσκει τον ...προορισμό του) όσο και, πολύ περισσότερο, για την κινηματογραφική ματιά της (πολλές «ποιητικές» στιγμές)! «Διασκεδαστική», γελάς αρκετές φορές, κυρίως με τους έξυπνους και κοφτερούς διαλόγους, η σάτιρα των ταινιών του Τζέιμς Μποντ «Get Smart», του Πίτερ Σίγκαλ. Και αυτή, βέβαια, με τον τρόπο της, συνεχίζει τον ...ψυχρό πόλεμο!

Από εδώ και κάτω το χάος! «Θα Κλέψω τη Νύφη», του Πολ Γουέιλαντ. Παλαιομοδίτικη κωμωδία «καταστάσεων». Ενας μαντράχαλος ανακαλύπτει πως η γυναίκα των ονείρων του είναι, τελικά, η καλύτερη φίλη του! «Κωμωδία» και ο «Στενός Κορσές», του Βινς Ντι Μέγκλιο. Μια «τρελή» μαμά αναστατώνει δυο οικογένειες! Τη δική της και του γιου της!

«Το Πρώτο Κλάμα», του Ζιλ Ντε Μεστρ, είναι ένα αντιφατικό και χωρίς στόχο ντοκιμαντέρ για τη ...γέννα! Τέλος, έχουμε μια ακόμα ταινία στα πλαίσια της καινούριας φάμπρικας να κινηματογραφούνται τρισδιάστατα μουσικές συναυλίες και να βγαίνουν στον κινηματογράφο. Το καινούριο ...επεισόδιο το «γύρισε» ο Μπρους Χέντρικς και ακούει στο όνομα «Χάνα Μοντάνα & Μάιλι Σίρους, Οι καλύτερες Στιγμές σε μια Συναυλία».

«Η Εξαφάνιση» (Klute) εξωτερικά μοιάζει με μια αστυνομική ταινία. Στην ουσία, όμως, είναι μια μικρή σπουδή πάνω σε ανθρώπινους χαρακτήρες. Μια σπουδή για το συνειδητό και το «ασύνειδο» του ανθρώπου. Για τις φωτεινές και τις σκοτεινές περιοχές της ανθρώπινης «ψυχής». Τόσο η κεντρική ηρωίδα (Τζέιν Φόντα, βραβείο «Οσκαρ» (1972) για την ερμηνεία της) όσο και ο κεντρικός ήρωας (Ντόναλντ Σάδερλαντ, στο ξεκίνημά του), είναι δυο σύνθετοι και πολύ ενδιαφέροντες ανθρώπινοι χαρακτήρες. Εκείνη μια πόρνη και εκείνος ένας ιδιωτικός ντετέκτιβ. Τα επαγγέλματά τους, ωστόσο, δεν τους καθορίζουν. Εκείνη είναι τόσο πολυσύνθετη. Την ίδια στιγμή είναι τρυφερή, είναι βίαιη, είναι συναισθηματική, είναι κυνική, είναι δυναμική, είναι μαλακή σαν πηλός. Πολλές φορές όλοι αυτοί οι χαρακτήρες, οι οποίοι έχουν τα δικά τους εξωτερικά και εσωτερικά γνωρίσματα, εμφανίζονται στην ίδια σκηνή, στο ίδιο πλάνο. (Δεν κέρδισε τυχαία το «Οσκαρ» η πρωταγωνίστρια). Η Φόντα, στις καλύτερες στιγμές της καριέρας της, καταφέρνει μέσα στο ίδιο πλάνο να αλλάζει συναισθήματα! Αυτή η αλλαγή συντελείται μπροστά στα έκπληκτα μάτια του θεατή. Αυτή η μεταμόρφωση είναι μια μοναδική απόλαυση.

Ο Ντόναλντ Σάδερλαντ, με τον τρόπο που αντιμετώπισε το ρόλο του, με τον τρόπο που έπλασε τον ντετέκτιβ της ταινίας έβαλε υποθήκη για τους καλούς και πολλούς ρόλους που ακολούθησαν στην καριέρα του (M.A.S.H, JFK, «Καζανόβα», «1900», κ.ά.). Εδώ τον παρακολουθούμε ενώ ερευνά μια εξαφάνιση, και πιθανώς έναν φόνο, να παγιδεύεται αργά, βασανιστικά και υπέροχα, από τη νεαρή πόρνη. Στο τέλος και οι δυο θα βγουν κερδισμένοι. Θα γνωρίσουν τον έρωτα!

«Η Εξαφάνιση», ενώ είναι αστυνομική ταινία, έχει γερή υπόθεση, σασπένς, δράση και δικαίως θεωρείται εξαιρετικό δείγμα αστυνομικού φιλμ νουάρ, δεν περιορίζεται σε αυτά. Μάλιστα, αρκετές φορές όλα αυτά τα ξεχνάει σκόπιμα. Και στη θέση τους φέρνει σε πρώτο πλάνο τις «λεπτομέρειες». Λεπτομέρειες στις κινήσεις, στις εκφράσεις, στην εκφορά του λόγου, στις αστραπές των ματιών. Υπάρχουν σκηνές στην ταινία, «εμβόλιμες» σκηνές, όπως αυτή στη λαϊκή αγορά, για παράδειγμα, οι οποίες ενώ δείχνουν να είναι έξω από την ταινία, είναι, τελικά, τόσο γερά δεμένες μαζί της. Γιατί, ενώ δε βοηθούν τη δράση, βοηθούν να αποκαλυφθούν οι χαρακτήρες των ηρώων. Η σκηνή στη λαϊκή αγορά, λοιπόν, δείχνει πόσο ανάγκη είχαν οι ήρωες να ζήσουν απλά, καθημερινά, κάνοντας απλά, καθημερινά πράγματα. Αξίζει ο θεατής να παρακολουθήσει τα μάτια της Φόντα με πόση γλύκα παρακολουθούν τον Σάδερλαντ να ψωνίζει, και αξίζει, επίσης, να δει την επιθυμία της να ακουμπήσει το κεφάλι της στις πλάτες του. Δεν το κάνει για να μη διακόψει αυτή την υπέροχη στιγμή. Αλλά και γιατί δε θέλει να του αποκαλυφθεί. Τέτοιες σκηνές μετατρέπουν τον κινηματογράφο σε ποίηση...

Σας περιέγραψα τα παραπάνω για να σας αποτρέψω να περιοριστείτε στο αστυνομικό μέρος της ταινίας, το οποίο, τελικά, λίγο θα πρέπει να σας νοιάζει! Θέλω να σας παρακαλέσω να δείτε όλα τα άλλα! Τα οποία είναι τόσα πολλά. Μόνο που για να τα δείτε πρέπει να απαγκιστρωθείτε από την «υπόθεση». Να δείτε την «υπόθεση» σαν αφορμή (αυτό κάνει η ταινία). Σαν αφορμή για να έρθουν στην επιφάνεια λεπτά ανθρώπινα συναισθήματα. Ανθρώπινα συναισθήματα από ανθρώπους που λογικά - λογικά με την τρέχουσα λογική - δεν έχουν «δικαίωμα» να έχουν τέτοια συναισθήματα (πόρνη, ντετέκτιβ). Αλλά σας προτρέπω να δείτε και τις δυσκολίες. Τις εσωτερικές δυσκολίες των ηρώων. Οι οποίες πηγάζουν από δικές τους ατέλειες. Αλλά και τις εξωτερικές, που προέρχονται από εξωτερικούς παράγοντες (ο περίγυρος που δεν τους αφήνει να ησυχάσουν). Σας προτείνω, ακόμα, να δείτε και το «φόντο» της ταινίας. Τη νυχτερινή (και σκοτεινή) πόλη (Νέα Υόρκη).

Κλείνοντας θα πρέπει να θυμίσω, πως στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο κινηματογράφος ακουμπούσε πάνω σε ήρωες, όπως η ηρωίδα της ταινίας. Σε πόρνες, σε κατατρεγμένους, σε απόκληρους, σε ανθρώπους γενικά του περιθωρίου. Ο Πακούλα έντυσε τους δικούς του ήρωες, τη νεαρή πόρνη και τον σιωπηλό ντετέκτιβ, με μεγαλύτερο συναισθηματικό και πνευματικό βάρος. Τους έδωσε μια μεγαλύτερη «αξία». Θέλω, επίσης, να θυμίσω και τις συμμετοχές σε εξαιρετικές ταινίες της πρωταγωνίστριας, πριν και μετά τη συγκεκριμένη ταινία: «Σκοτώνουν τα Αλογα Οταν Γεράσουν», «Το Σύνδρομο της Κίνας», «Coming Home», «Τζούλια, Μπαρμπαρέλα», κ.ά.

Παίζουν: Τζέιν Φόντα, Ντόναλντ Σάδερλαντ, Τσαρλς Κιόφι, Ρόι Σέιντερ, Ντόροθι Τρίσταν, Βίβιαν Νέιθαν.

Το θέμα της ταινίας είναι βγαλμένο από τη ...ρώσικη παράδοση! Βρισκόμαστε στο 1856. Δυο πολύ νεαρά αδέρφια, ο Ιάκωβος και ο Βλαντιμίρ, υπηρετούν στο στρατό του Καζακστάν. Δυο άλλα αδέρφια, της ίδια περίπου ηλικίας, ο Ηλίας και ο Ρομάν, ζούνε κλέβοντας άλογα! Το περιβάλλον γύρω καίγεται. Οπου περνούν οι Κοζάκοι η γη τρέμει! Και, βέβαια, το επίπεδο ζωής - και ο πολιτισμός - είναι ανάλογο του χώρου και του χρόνου.

Να πούμε εδώ, για να κατανοήσουμε καλύτερα την ταινία, μερικά πράγματα για τους Κοζάκους εκείνης της εποχής! Οι Κοζάκοι ήταν νομάδες της κεντρικής και νότιας Ρωσίας. Οι άντρες, για να επιβιώσει η φυλή τους, ασχολιόνταν με τον πόλεμο, τα όπλα και το κυνήγι. Εξελίχτηκαν σε εξαιρετικούς καβαλάρηδες. Η αγάπη του Κοζάκου για το άλογο σήμαινε μεγάλο έρωτα, σήμαινε ολόκληρη ζωή.

Καβάλα, λοιπόν, και με γυμνά τα φοβερά σπαθιά τους έκαναν τακτικές επιδρομές στα γύρω χωριά και λεηλατούσαν τα πάντα. Σιγά - σιγά απόκτησαν φοβερή φήμη. Τέτοια φήμη που οι Τσάροι της Ρωσίας εκμεταλλευόμενοι τη φτώχεια τους, αλλά και τις μεγάλες πολεμικές ικανότητές τους, τους μετέτρεψαν σε προσωπικό μισθοφορικό στρατό! Στρατό που τον παρέτασσαν απέναντι στα αγροτικά και εργατικά ξεσηκώματα.

Ωστόσο, οι Κοζάκοι, δεν ήταν λίγες οι φορές που μπήκαν επικεφαλής του αγροτικού πληθυσμού και μαζί του χτύπησαν την καταπίεση και την κοινωνική αδικία της εποχής. Πασίγνωστες και ιστορικής σημασίας είναι οι επαναστάσεις με αρχηγό τον Στέπαν Ραζίν και τον Πουγκατσιόφ. (Το ίδιο έκαναν και στη μεγάλη ρώσικη επανάσταση του 1917).

Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, οι «τύχες» των τεσσάρων νεαρών ηρώων της ταινίας διασταυρώνονται. Με μια διασταύρωση που τα έχει όλα! Εχει την ανεμελιά, το φόνο, το θάνατο, τη φιλία, την πίστη, τον έρωτα! Εχει, ακόμα, τη γνωριμία της νιότης με τη φύση, με τον κόσμο και με τα συναισθήματα.

Δεν μπορώ να πω πως θα βγείτε από την αίθουσα ευτυχισμένοι. Αρκετοί από εσάς μπορεί και να κουραστείτε. Αν, όμως, ντύσετε την εικόνα που βλέπετε με δικές σας εικόνες για το χώρο και το χρόνο (αυτό το νόημα είχε η ...ιστορική αναδρομή στους Κοζάκους) μπορεί και να ευχαριστηθείτε. Γιατί, παρ' όλη τη βία, η ταινία, τελικά είναι τρυφερή. Είναι - και κυλάει - σαν ένα λαϊκό παραμύθι. Το οποίο, βέβαια, δεν κάνει βαθιές και σοβαρές κοινωνικές και ιστορικές αναλύσεις.

Παίζουν: Γκριγκόρι Κολίν, Φρανσουά Ρενέ Ντουπόντ, Αντριέν Ζολβέτ, Γκρεγκουάρ Λεπρίνς - Ρνγκέτ.

Η ταινία του Σίγκαλ με αρκετά «διασκεδαστικό» τρόπο, κυρίως μέσω των πολύ κοφτερών και γρήγορων διαλόγων της, αλλά και με κάποια έξυπνα κινηματογραφικά ευρήματα (γκαγκ), καταφέρνει, σε αρκετές στιγμές, να σου αποσπάσει το γέλιο. Ενα γέλιο, βέβαια, που δε σε ανασηκώνει στην καρέκλα σου, δε σε αναγκάζει να κρατάς την κοιλιά σου, αλλά πάντως γελάς!

Ενας ανεκπαίδευτος - και ανεκδιήγητος - Αμερικανός πράκτορας γραφείου ρίχνεται ξαφνικά στα βαθιά! Φτάνει στη Μόσχα (εκεί, φαίνεται, εξακολουθεί να φωλιάζει πάντα ο εχθρός και να συντηρείται η αντικομμουνιστική ψύχωση των Αμερικανών και η εμμονή τους στον ψυχρό πόλεμο), και προσπαθεί να διαλύσει το ...Χάος. Το Χάος, μια μυστηριώδης οργάνωση, είναι ο σημερινός ρωσικός εχθρός των Αμερικανών. Βοηθός του πράκτορα - κακέκτυπου του Τζέιμς Μποντ, μια πολύ ικανή, πολύ όμορφη και πολύ μαχητική Αμερικάνα πράκτορας. Το ζευγάρι σιγά - σιγά θα ερωτευτεί και σιγά - σιγά θα νικήσει και τους εχθρούς. Στη συνέχεια, θα επιστρέψει στην Αμερική και θα ζήσει ευτυχισμένο! (Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια.)

Θα μου πείτε εδώ ο κόσμος καίγεται... Είμαι υποχρεωμένος, χωρίς καμία επιφύλαξη, να συμφωνήσω! Σας είπα: απλώς θα γελάσετε! Και αυτό όχι συνέχεια. Σε κάποιες στιγμές. Δε σας είπα, γιατί δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση, ότι θα δείτε μια σάτιρα με ζουμί, γύρω από τους πράκτορες και την πρακτορική φιλολογία. Αυτά είναι για άλλης ποιότητας σκηνοθέτες, για άλλης ποιότητας κινηματογράφο. Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια ακόμα πτυχή της εμπορικής τέχνης. Της τέχνης που στοχεύει, με όλο τα μέσα και με όλους τους τρόπους, να σου αποσπάσει το εισιτήριο!

Παίζουν: Στιβ Κάρελ, Αν Χάθαγουεϊ, Κουέιν Τζόνσον, Αλαν Αρκιν, Τέρες Σταμπ, Μάσι Οκα.

Ο «Ηρωας στη Ρώμη», τελικά, είναι δυο ταινίες! Η μια, η καλή, είναι οι θαυμάσιες εικόνες της. Εικόνες με άριστο εικαστικό αποτέλεσμα, αλλά και με εσωτερικότητα, καθώς παράγουν συναισθήματα. Η άλλη, η κακή, είναι οι χοντροκοπιές, οι ευκολίες, οι προχειρότητες. Ο θεατής, τελικά, μελαγχολεί με το αποτέλεσμα. Βλέπει πως υπήρχαν οι προϋποθέσεις για μια θαυμάσια ταινία και, σαν κάτι να πήγε στραβά, η μαγιά χάλασε! Η ταινία κόπηκε στη μέση, διχάστηκε!

Ενας νεαρός φτάνει στη Ρώμη για να ακούσει τον Παβαρότι. Εκεί πέφτει θύμα κλοπής και στη συνέχεια, μέχρι να επιστρέψει λαθραίος (μέσα σε ψυγείο) στην Ελλάδα, του συμβαίνουν πολλά πιθανά και απίθανα γεγονότα. Γεγονότα που δίνουν την ευκαιρία στον πολύ καλό διευθυντή φωτογραφίας (Τάκη Ζερβουλάκο) να φωτογραφίσει μια πανέμορφη, μια μοναδική Ρώμη (λίγες φορές βγήκε τόσο όμορφη η ιταλική πρωτεύουσα). Παράλληλα, αυτά τα γεγονότα δίνουν τη δυνατότητα στον νεαρό πρωταγωνιστή να δείξει πολλές πτυχές από το άφθονο και πηγαίο ταλέντο του.

Παίζουν: Τζιουζέπε Σουλφάρο, Μαριλίτα Λαμπροπούλου, Πασχάλης Τσαρούχας, Στεφανία Καπετανίδη, κ.ά.

• «Θα Κλέψω τη Νύφη», του Πολ Γουέιλαντ. Ενας μαντράχαλος μέχρι εκεί πάνω, γλεντζές και γυναικάς, είναι κολλητός με μια νεαρή και δραστήρια γυναίκα.

(Μην το πολυσκέφτεστε, πρόκειται για μια ακόμα αμερικανιά).

Ο δικός μας, λοιπόν, ο μαντράχαλος (τον λέω έτσι, γιατί, στην προσπάθειά του να φαίνεται χαριτωμένος, συνεχώς παλιμπαιδίζει), παρότι κάτι δεν του πάει καλά δέχεται να είναι ο κουμπάρος. Στο τέλος, βέβαια (καλά το καταλάβατε), θα πάρει αυτός το κορίτσι. Εσείς, καλά θα κάνετε, να προσπεράσετε την αίθουσα και να πάτε μια βόλτα (έχει και φεγγάρι ετούτες τις νύχτες). Η ταινία γυρίστηκε με καθυστέρηση 50 και περισσότερων χρόνων!

Παίζουν: Πάτρικ Ντέμπσεϊ, Μισέλ Μόναγκαν, Σίντνεϊ Πόλακ (ναι, δυστυχώς, ο γνωστός σκηνοθέτης), Κέβιν Μάκιντ, κ.ά.

• «Στενός Κορσές», του Βινς Ντι Μέγκλιο. Βλέποντας την ταινία πόνεσα την Ντάιαν Κίτον. Αυτή η γυναίκα τα έχει βάλει με την τύχη της. Είναι τόσο καλή ηθοποιός, αλλά από τότε που χώρισε με τον Γούντι Αλεν, της πήγαν όλα στραβά, φαίνεται! Δεν έκανε ούτε μια ταινία της προκοπής (αν δε με απατάει η μνήμη μου).

Χαζοχαρούμενη μάνα και εδώ, το ίδιο και σε μια προηγούμενη ταινία της, η οποία, μέσα στην αμερικάνικη αφέλειά της και στον αμερικάνικο καλό χαρακτήρα της, αναστατώνει (χωρίς να το θέλει) δυο σπίτια. Το δικό της και το σπίτι του γιου της. Στο τέλος, βέβαια, τα πράγματα θα μπούνε στη θέση τους. Θα μπούνε στη θέση τους αρκετά «μοντέρνα» (για αμερικάνικη ταινία). Η μαμά θα φύγει με το φίλο του γιου της (δεν ξεκαθαρίστηκε το ερωτικό, αν φεύγουν σαν ζευγάρι ή σαν δυο πονεμένες «ψυχές» και θα μείνουμε με το ερώτημα).

Παίζουν: Ντάιαν Κίτον, Λιβ Τάιλερ, Νταξ Σέπαρντ.

• «Το Πρώτο Κλάμα», του Ζιλ Ντε Πεστρ. Γαλλικό ντοκιμαντέρ που, με πολύ επιπόλαιο τρόπο, ασχολείται με τη γέννα! Η ταινία, υποτίθεται, μας μεταφέρει τους τρόπους και τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται ανά τον κόσμο, για να έρθουν στον κόσμο τα μωρά!

Το ντοκιμαντέρ περισσότερο καταναλώνεται με τα φολκλορικά στοιχεία της υπόθεσης, παρά με την επιστημονική έρευνα. Και ενώ δείχνει «ουδέτερο», στην ουσία παίρνει θέση. Και μάλλον κλείνει (εδώ μπαίνει το επιπόλαιο), προς τον «φυσικό» τρόπο γέννας. Χωρίς να λαβαίνει υπόψη του την τεράστια θνησιμότητα των «φυσικών» γεννήσεων.

Η ταινία δεν έχει ξεκαθαρίσει τους στόχους της. Εμένα, μπορεί και να έχω άδικο (και μακάρι), μου άφησε αρνητικές εντυπώσεις.

• «Χάνα Μοντάνα & Μάιλι Σίρους», του Μπρους Χέντρικς. Μια άνευρη και ανερμάτιστη τρισδιάστατη κινηματογράφηση, βιντεοσκόπηση σωστότερα, μιας συναυλίας της 15χρονης Αμερικάνας τραγουδίστριας. Οι δημιουργοί της ταινίας ομολογούν πως πήραν τη νεαρή τραγουδίστρια από τη μικρή οθόνη και την έφεραν στη μεγάλη. Ελπίζοντας, λέω εγώ, να ανανεώσουν το ενδιαφέρον του κόσμου για το μικρό αμερικάνικο είδωλο.

Ομως, βαριέσαι! Ακούς ένα, δυο, τρία τραγούδια και θέλεις να το γυρίσεις στην ...Καλομοίρα! Η οποία, σε τελευταία ανάλυση, μπορεί να μην έχει το ταλέντο της Αμερικάνας, τόσο στο τραγούδι όσο και στο χορό, αλλά είναι πιο τσαχπίνα!