Για όλ' αυτά, μας δίνουν μια συνοπτική αλλά περιεκτική εικόνα οι εκπρόσωποι γυναικείων οργανώσεων από τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, την Κύπρο, την Πορτογαλία, το Σουδάν, τη Δανία, οι οποίες μίλησαν στο «Ριζοσπάστη» για την κατάσταση των γυναικών στις χώρες τους.

Ποια είναι η κατάσταση των γυναικών στην Κύπρο; Πώς αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα που τυπικά τις θεωρεί ισότιμες αλλά την πράξη άλλα συμβαίνουν; Γι' αυτά μίλησε στην εφημερίδα μας η Μέλια Αβραάμ, από την Παγκύπρια Γυναικεία Οργάνωση (ΠΟΓΟ).

«Θα έλεγα ότι σήμερα στην Κύπρο υπάρχει ένα ευρύ νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο καλύπτει τη γυναίκα της Κύπρου και ότι συνταγματικά η γυναίκα είναι ίση με τους άντρες. Ομως, το νομοθετικό πλαίσιο από μόνο του δεν είναι αρκετό για να προωθήσει τη γυναίκα και να καλύψει όλα τα προβλήματά της. Γι' αυτό χρειάζεται, θα έλεγα, να υπάρξουν μηχανισμοί αποτελεσματικής εφαρμογής αυτού του πλαισίου νόμου που υπάρχει σήμερα και οι γυναικείες οργανώσεις της Κύπρου συνεργάζονται συλλογικά προς αυτήν την κατεύθυνση. Ταυτόχρονα, όμως, θα έλεγα, ότι αυτό που πολυσυζητείται τώρα και ενόψει των προσεχών προεδρικών εκλογών, είναι ότι ο αριθμός των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων είναι πολύ μικρός. Εμείς πιστεύουμε ότι απλώς και μόνο ο καθορισμός κάποιων ποσοστώσεων για τα εκλογικά ψηφοδέλτια των κομμάτων, δεν είναι αρκετά για να προωθήσουν τις γυναίκες στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Χρειάζεται να παρθούν μία σειρά από μέτρα, έτσι ώστε οι γυναίκες να βοηθηθούν πραγματικά σε όλες τις βαθμίδες να μπουν σε αυτά τα κέντρα λήψης αποφάσεων. Γι' αυτό και εμείς ως γυναικείο κίνημα της Αριστεράς, δεν είμαστε υπέρ των ποσοστώσεων, εργαζόμαστε συλλογικά απλώς, όπως είπα και προηγουμένως, για να παρθούν μια σειρά από μέτρα, τα οποία να ξεκινούν από τη βάση.

Ταυτόχρονα, θα πρέπει να υπάρξει μία ολοκληρωμένη πολιτική δημόσιας κοινωνικής στήριξης της εργαζόμενης γυναίκας και όχι να παρατηρείται εκείνο που σήμερα συμβαίνει, όπου πλέον οι παιδοκομικοί, βρεφοκομικοί σταθμοί, οι παιδικές λέσχες για τα παιδιά των δημοτικών σχολείων απουσιάζουν ή μπαίνουν σήμερα στη δίνη του νεοφιλελευθερισμού και της πολιτικής για λιγότερο κράτος. Συνεπώς και αυτό είναι ένα σημείο προς το οποίο εμείς στρέφουμε τις προσπάθειές μας.

Ταυτόχρονα, όσον αφορά την ισομισθία, ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα, εκεί όπου βρίσκεται η μεγάλη πλειοψηφία των γυναικών της Κύπρου, ενώ και εδώ υπάρχει το νομοθετικό πλαίσιο και από το 1992 έχει ψηφιστεί και νόμος, δυστυχώς αυτός ο νόμος δεν εφαρμόζεται και παρατηρείται το αντίθετο, δηλαδή όλο και μειώνεται ο αριθμός προς την κατεύθυνση της ίσης αμοιβής για εργασία ίσης αξίας. Ακόμα να πω ότι αυξάνεται η ανεργία ανάμεσα στις γυναίκες και δυστυχώς δεν παίρνεται κανένα μέτρο που να ανακόψει αυτήν την πορεία. Παράλληλα, στη ζωή των εργαζόμενων γυναικών της Κύπρου μπαίνουν και νέες έννοιες, αυτές τις οποίες εσείς εδώ στην Ελλάδα τις ζείτε από χρόνια, όπως είναι η μερική απασχόληση, οι λεγόμενες ευέλικτες μορφές απασχόλησης που κερδίζουν δυστυχώς ολοένα και περισσότς.

Αν θέλουμε ταυτόχρονα να μιλήσουμε και για τη γυναίκα αγρότισσα, να πούμε ότι η γεωργία στον τόπο μας συνεχώς συρρικνώνεται χωρίς να παίρνεται και εδώ κανένα μέτρο και βασικά οι γυναίκες της υπαίθρου μένουν ακάλυπτες και όσον αφορά την εξασφάλιση δουλιάς, αλλά και όσον αφορά την κατοχύρωση του ίδιου του επαγγέλματος της αγρότισσας.

Αυτά είναι τα γενικότερα προβλήματα και ταυτόχρονα τα ειδικότερα τα οποία αντιμετωπίζουν οι γυναίκες της Κύπρου. Εμείς, ως ΠΟΓΟ πρέπει να πω ότι αντιστεκόμαστε στις πολιτικές τις οποίες σήμερα η κυβέρνηση της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς εφαρμόζει στον τόπο μας. Να πω ακόμα ότι συνεργαζόμαστε με τις προοδευτικές δυνάμεις του τόπου, πιστεύουμε ότι οι προσεχείς προεδρικές εκλογές θα επιφέρουν αρκετές αλλαγές όσον αφορά το συσχετισμό των δυνάμεων στον τόπο μας, έτσι ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την αλλαγή.

Ο σκοταδισμός του ισλαμικού καθεστώτος που κυριαρχεί στο Σουδάν έριξε τις γυναίκες στο Μεσαίωνα. Κατακτήσεις του κινήματος έχουν καταργηθεί έτσι που η πραγματικότητα σήμερα να γίνεται ανυπόφορη σ' αυτή τη χώρα για τις γυναίκες. Για όλ' αυτά μας μιλά η εκπρόσωπος της Ενωσης των Γυναικών του Σουδάν, Φατίμα Ιμπραχίμ.

«Ξεκινώντας θα ήθελα να πω πως η Ενωση Γυναικών του Σουδάν πέτυχε την ισότητα της γυναίκας και τα Ενωμένα Εθνη της έχει δώσει το βραβείο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του 1993. Αξίζει να σημειώσω ότι είναι η πρώτη γυναικεία οργάνωση που παίρνει αυτό το βραβείο μέχρι σήμερα.

Μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα το 1989 ανέλαβε την εξουσία το ισλαμικό μέτωπο, το οποίο έχει αφαιρέσει όλα τα δικαιώματα της γυναίκας, τις έχει αναγκάσει να φορούν τη συγκεκριμένη ενδυμασία και έχει απολύσει εκατοντάδες γυναίκες από τις εργασίες τους. Απέλυσε όλες τις γυναίκες από το χώρο της Δικαιοσύνης, από το διπλωματικό σώμα, τις Ενοπλες Δυνάμεις, την Αστυνομία, και απ' όλες τις υψηλές θέσεις. Πριν μήνες απέλυσαν όλες τις γυναίκες που δούλευαν στα βενζινάδικα, σε ξενοδοχεία, σε εστιατόρια.

Είχαμε κατακτήσει το δικαίωμα της γυναίκας να διαλέγει το σύζυγό της, να μη θεωρείται νόμιμος ο γάμος αν η ίδια δεν τον ήθελε, είχε το δικαίωμα να παίρνει διαζύγιο όταν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα. Η Ενωσή μας πέτυχε την προστασία της ανήλικης γυναίκας από ένα μη επιθυμητό γάμο. Δώσαμε το δικαίωμα στη γυναίκα να παραμένει με τα παιδιά της ύστερα από ένα διαζύγιο - η κόρη μέχρι να παντρευτεί και ο γιος μέχρι να ενηλικιωθεί. Παλιά η κόρη έμενε μέχρι τα 9 της χρόνια με τη μητέρα και το αγόρι μέχρι τα 6, μετά τα έπαιρνε ο πατέρας.

Τώρα το φασιστικό καθεστώς τα έχει καταργήσει όλα. Ο πατέρας έχει το δικαίωμα, ακόμα αν είναι ανήλικη η κόρη να την παντρέψει. Και έχει επίσης το δικαίωμα να χωρίσει την κόρη του αν για οποιονδήποτε λόγο δεν του αρέσει ο γαμπρός. Εχει επαναφερθεί ο φερετζές, όπου μόνο τα μάτια φαίνονται, ενώ δεν μπορεί να κυκλοφορήσει η γυναίκα αν δεν τη συνοδεύει ο αδερφός ή ο πατέρας της. Επίσης, η κατάσταση στην Παιδεία βρίσκεται σε άθλια κατάσταση, ενώ, γενικότερα, υπάρχουν δυσκολίες και στην επιβίωση των ανθρώπων. Το φασιστικό καθεστώς του Σουδάν έχει καταργήσει ό,τι έχει κατακτήσει το γυναικείο κίνημα στη χώρα μας.

Στο νότιο και το δυτικό Σουδάν διεξάγεται εμφύλιος πόλεμος. Για πρώτη φορά στην ιστορία του Σουδάν, αυτός ο πόλεμος έχει επεκταθεί και στο ανατολικό και δυτικό Σουδάν. Η γυναίκα σε αυτές τις περιοχές υποφέρει από τον πόλεμο, και με κίνδυνο τη ζωή της αναγκάζεται να αφήνει τον τόπο της και να μεταναστεύει σε άλλες περιοχές της χώρας, κύρια στο βορρά. Παρ' όλα αυτά, οι γυναίκες στο Σουδάν, μαζί με την Ενωση αντιστέκονται στο καθεστώς και αγωνίζονται, παλεύουν και καθοδηγούν την πάλη για την κατάργηση του καθδε θα πρέπει να ξεχάσω να ευχαριστήσω όλες τις οργανώσεις εδώ στην Ελλάδα που αγωνίστηκαν και έδειξαν την αλληλεγγύη τους με το λαό μας αλλά και συνεχίζουν να δείχνουν την αλληλεγγύη τους, και ιδιαίτερα το ΚΚΕ».

Στη Δανία, το 60% των γυναικών, καταψήφισε την ένταξη της χώρας στο Ευρώ στο ανάλογο δημοψήφισμα. Σ' αυτή την εμπειρία, αλλά και τους λόγους που οδήγησαν την πλειοψηφία των γυναικών σ' αυτή την απόφαση, η Μάγκμπρετ Μπέρλεϊ, εκπρόσωπος του Κινήματος ενάντια στην Ευρωπαϊκή Ενωση, μας είπε:

«Είμαι εδώ σήμερα γιατί εκπροσωπώ τις γυναίκες της Δανίας που είναι ενάντια στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αγωνιζόμαστε ενωμένες για να σταματήσουμε την ΕΕ, που, με την κοινωνική της πολιτική, διαλύει την πρόνοια, αυξάνει την ανεργία, μειώνει τις συντάξεις ή ακόμα και τις καταργεί. Στη Δανία έχουμε μια λαϊκή κοινωνική πρόνοια και η ΕΕ έχει απαιτήσει να περικοπεί. Στην αρχή με μυστικές συμφωνίες με την κυβέρνηση και αργότερα ανοιχτά, ενώ η ίδια η κυβέρνησή μας δε φέρνει καμία αντίρρηση.

Κάθε μέρα το αισθανόμαστε στο πετσί μας σαν γυναίκες πως τα δικαιώματα και οι κατακτήσεις που κερδήθηκαν χρόνια πριν, τώρα μας τα παίρνουν πίσω. Ετσι οι γυναίκες της Δανίας αντιτίθενται στην ΕΕ. Στο τελευταίο δημοψήφισμα για το Ευρώ, τον περασμένο Σεπτέμβρη, το 60% των γυναικών ψήφισαν ΟΧΙ. Η ΕΕ είναι μία αντιδημοκρατική ένωση που υπηρετεί την άρχουσα τάξη και τους κεφαλαιοκράτες και δεν έχει σκοπό να φέρει κάτι καλό στις χώρες της Ευρώπης. Μας διαχωρίζει, αντί να μας ενώνει. Κόβει τα δικαιώματα τόσο των γυναικών όσο και των ανδρών, που έχουν αγωνιστεί δημοκρατικοί άνθρωποι εκατοντάδες χρόνια τώρα.

Στη Δανία μας απασχολεί ιδιαίτερα αυτή η κατάσταση. Μας απασχολεί επίσης και το θέμα ότι το 2004 η ΕΕ θα θεσπίσει το δικό της Σύνταγμα και έτσι θα μπορεί να αποφασίζει αν είσαι καλός ή όχι πολίτης, να έχει το δικαίωμα να νομιμοποιεί ή όχι κόμματα, οργανώσεις της κοινωνίας που βρίσκονται ενάντια στα συμφέροντα της Ενωσης. Ετσι οργανώσεις γυναικών, πολιτών που αντιτίθενται στην ΕΕ, αριστεροί, θα εκδιωχθούν, αν τελικά επικυρωθεί αυτό το Σύνταγμα. Είμαι εδώ σήμερα να συναντήσω πολλές γυναίκες, αλλά και να σιγουρευτώ ότι όλοι γνωρίζουν αυτό τον κίνδυνο και να ζητήσω από τις γυναικείες οργανώσεις να αντισταθούν, να ενωθούμε πάνω στο αίτημα ότι σε κάθε χώρα - μέλος της ΕΕ θα πρέπει να διεξαχθεί δημοψήφισμα πριν επικυρωθεί ένα τέτοιο Σύνταγμα».

«Είμαι μέλος μιας πολύ μεγάλης οργάνωσης της Κίνας που είναι πιο παλιά και από την κινέζικη Δημοκρατία. Δημιουργήθηκε πέντε χρόνια πριν τη σύσταση της Κίνας σαν κράτος και προήλθε από πολλές ομάδες γυναικών. Γιατί όμως για τις γυναίκες; Γιατί στην αρχή είχαμε να υπερασπιστούμε τις γυναίκες από το φεουδαρχικό καθεστώς που τις καταπίεζε, που δημιουργούσε τους κανονισμένους γάμους από τους γονείς, από ένα σωρό κοινωνικές αδικίες του συστήματος. Θέλαμε να κάνουμε τις γυναίκες να συνειδητοποιήσουν το ρόλο τους τόσο τον κοινωνικό, όσο και τον επαγγελματικό. Με τον τρόπο αυτό, δηλαδή με τη βοήθεια του μαζικού κινήματος, μπόρεσαν οι γυναίκες να χειραφετηθούν. Στην αρχή οι γυναίκες ήταν κλεισμένες στο σπίτι με μπαταρισμένα τα πόδια. Τώρα οι γυναίκες εργάζονται. Σε όλες τις μεγάλες πόλεις, Πεκίνο, Σαγγάη κλπ. πάνω από το 85% των γυναικών δουλεύει. Σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης μέσης και ανώτερης είναι περίπου το ίδιο το ποσοστό αγοριών και κοριτσιών που σπουδάζουν. Ακόμα και στην ανώτερη εκπαίδευση υπάρχει πολύ μεγάλος αριθμός γυναικών που όχι μόνο τελειώνουν τις σπουδές τους αλλά κάνουν και διδακτορικό. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πρώτος νόμος που έθεσε η κυβέρνηση μετά την εγκαθίδρυση του καθεστώτος που υπάρχει ακόμα, ήταν ο νόμος για το οικογενειακό δίκιο, που προστατεύει τις γυναίκες στο γάμο. Είχαν πια το δικαίωμα να διαλέξουν αν θα παντρευτούν ή θα χωρίσουν και να διαλέξουν πόσα παιδιά ήθελαν.

Εμείς επιμένουμε πολύ στο να υπάρχουν περισσότερες γυναίκες στα κέντρα αποφάσεων. Και αυτό γιατί θέλουμε να είναι πιο δυνατή η φωνή της γυναίκας, για να ακούγεται καλύτερα και σε επίπεδο κυβερνητικό και σε επίπεδο νομικό, παραστάσεως στα δικαστήρια κλπ.

Πριν πέντε χρόνια στο Πεκίνο έγινε η Διεθνής Διάσκεψη Γυναικών, η οποία βοήθησε να προχωρήσει πολύ και η δική μας η δουλιά στις γυναίκες. Ελπίζω εδώ που ήρθα4ριο να ενωθούν οι γυναίκες ώστε να μπορέσουμε να συνεργαστούμε, γιατί πολλά προβλήματα είναι κοινά και αν δε δραστηριοποιηθούμε μαζικά και συντονισμένα δε θα μπορέσουν να λυθούν. Εδώ και δύο μέρες που είμαι στην Ελλάδα έχω διαπιστώσει πόσα κοινά σημεία υπάρχουν, ίσως γιατί είμαστε δύο λαοί με αρχαίο πολιτισμό και κουλτούρα και έχουμε επομένως κάποιες κοινές ρίζες ως προς τις καταβολές μας. Πιστεύω πως θα μπορέσουμε να βρούμε κοινά σημεία για να συντονίσουμε τον αγώνα μας».

Σε ό,τι αφορά τα πολιτικά θέματα και εδώ υπάρχει διάκριση. Η κυβέρνηση πέρυσι προσπάθησε να περάσει νόμο για τις ποσοστώσεις των γυναικών, αλλά καταψηφίστηκε απ' όλα τ' άλλα κόμματα. Από τη μεριά του το ΚΚ Πορτογαλίας επισήμανε πως η επιλογή των υποψηφίων θα πρέπει να γίνεται ελεύθερα από τα ίδια τα κόμματα και όχι να επιβάλλονται από την κυβέρνηση που προσπαθεί να ελέγξει τη ζωή του κόμματος. Την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση δεν ακολουθεί τις ποσοστώσεις αυτές μεταξύ των μελών της κυβέρνησης κλπ.

Πιστεύω ότι θα πρέπει να αναφέρω και ορισμένα ζητήματα που αποφασίσαμε στο τελευταίο μας συνέδριο. Εξαιτίας της αύξησης της τιμής του πετρελαίου, το κόστος στα βασικά είδη έχουν αυξηθεί όπως, οι μεταφορές, τα τηλέφωνα, το ρεύμα, τα τρόφιμα κλπ. Ετσι στην αρχή του χρόνου αυτού ξεκινήσαμε μια καμπάνια ενάντια στις αυξήσεις. Παράλληλα, στις 8 του Μάρτη ξεκινήσαμε μια καμπάνια για τα δικαιώματα του φύλου, όπου έχουμε ξεκινήσει μια ευρεία συζήτηση γι' αυτό το θέμα και για το ποια είναι τα βασικά δικαιώματα των γυναικών στην Πορτογαλία. Φυσικά το θέμα της ισότητας στην εργασία, τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα είναι μόνιμα θέματα της οργάνωσης μας».