Κυριακή 21 Γενάρη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
Λογικά όνειρα

Σήμερα ονειρεύτηκα πως λουζόμουνα σε κρυσταλλένια τιρκουάζ θάλασσα, ενώ ο ήλιος ήταν απαλός και φιλικός, ενώ οι ηλιαχτίδες του χάραζαν ένα χρυσό μονοπάτι πάνω στο απέραντο γαλάζιο. Να είναι άραγε καλό το όνειρο, σημαίνει κάτι ή απλώς εκφράζει την επιθυμία μου;

Τα όνειρα θεωρούνται πάντοτε από τους ανθρώπους μια πύλη που οδηγεί σε έναν παράξενο διαφορετικό κόσμο. Διαβάζουμε στο «Χρονικό των επιστημονικών ανακαλύψεων» του Ισαάκ Ασίμοφ: «Τα όνειρα στα οποία άνθρωποι που έχουν πεθάνει εμφανίζονται και μιλούν σαν να είναι ακόμη ζωντανοί ίσως να οδήγησαν στην ιδέα των φαντασμάτων και ενός κόσμου πνευμάτων, ενισχύοντας την πίστη στη μεταθανάτια ζωή. Τα όνειρα που δεν είχαν νόημα μπορεί να θεωρούνται δυσνόητα μηνύματα από θεϊκά όντα. Πράγματι, στον Ομηρο τα όνειρα χαρακτηρίζονται μηνύματα του Δία και στην Παλαιά και την Καινή Διαθήκη μηνύματα του θεού. Οι Ελληνες φιλόσοφοι, όμως, στηρίζονταν πάντα στον ορθολογισμό. Πίστευαν ότι το Σύμπαν λειτουργεί σύμφωνα με τους νόμους της φύσης, τους οποίους ο άνθρωπος μπορεί να κατανοήσει με την παρατήρηση και τη λογική και ότι η ερμηνεία του δεν απαιτεί την επίκληση κάποιας υπερφυσικής δύναμης, δηλαδή μιας δύναμης που λειτουργεί έξω από τα πλαίσια των νόμων της φύσης ή είναι ανώτερη από αυτούς. Εστι στο 480 π.Χ., ο Ελληνας φιλόσοφος Ηράκλειτος υποστήριξε ότι τα όνειρα δεν έχουν άλλο νόημα πέρα από εκείνο που τους δίνουν οι σκέψεις του ίδιου του ατόμου».

Εις υγείαν

Πέρασαν οι γιορτές, ευτυχώς, άρχισαν οι εκπτώσεις, προχωρά ο Γενάρης, ο χρόνος κυλά και τίποτε δεν τον σταματά. Οι φορολογικές δηλώσεις αρχίζουν να απαιτούν την προσοχή μας... Ε, όχι, κυριακάτικα δε θα τρελαθούμε, θα ετοιμάσουμε ένα κοκτέιλ και θα προσπαθήσουμε έστω για λίγο να διώξουμε κάθε μαύρη σκέψη. Ρουμ Φλιπ: 1 αυγό, 4/5 ρούμι, 1/5 ανθόγαλο, μισή κουταλιά της σούπας ζάχαρη και παγάκια. Τα χτυπάμε στο σέικερ και τα πασπαλίζουμε με τριμμένο μοσχοκάρυδο.

Ενα Πορι Φλιπ: Ενα ασπράδι αυγού, 1/2 Πορτό, 1/4 Ανθόγαλο, 1/4 κονιάκ, μισή κουταλιά της σούπας ζάχαρη και παγάκια. Χτυπάμε τα υλικά στο σέικερ, ραντίζουμε με λίγη Σαρτέζ κίτρινη, πασπαλίζουμε με τριμμένο μοσχοκάρυδο. Και εις υγείαν: Ποιος θα θυμάται την Εφορία, όταν τελεί εν ευθυμία;

Εικαστικά νέα

Parmigianino, σχέδιο όπου απεικονίζεται ένας άντρας (πιθανόν ο ίδιος ο καλλιτέχνης) να κρατά μια έγκυο σκύλα
Parmigianino, σχέδιο όπου απεικονίζεται ένας άντρας (πιθανόν ο ίδιος ο καλλιτέχνης) να κρατά μια έγκυο σκύλα
H εφημερίδα «Τα νέα της Τέχνης» μάς ενημερώνουν ότι το Βρετανικό Μουσείο σε συνεργασία με το Μετροπόλιταν Μιούζιμ οφ Αρτς της Νέας Υόρκης παρουσιάζουν την έκθεση «Correggio and Parmigianino Master Draugmahstmen of Rennaissansce». Φυσικά αυτή τη στιγμή που γράφουμε η έκθεση έχει μόλις τελειώσει αλλά είναι μια αφορμή να πούμε δυο λόγια για τους δυο καλλιτέχνες που εργάστηκαν στην Πάρμα. Ο Παρμιτζιανίνο (1503-1540) πιθανόν να υπήρξε μαθητής του Κορέτζιο (1489-1534). Ενώ το ζωγραφικό τους έργο είναι ευρύτατα γνωστό, το αντίθετο συμβαίνει με τα σχέδιά τους. Παρά το γεγονός ότι τα σχέδια του Κορέτζιο ήταν προμελέτες των ζωγραφικών του έργων, αποτελούν ολοκληρωμένα, αυτόνομα έργα τέχνης. Ο Παρμιτζιανίνο ενδιαφερόταν περισσότερο για το ίδιο το σχέδιο (per se). Τα εκατό περίπου σχέδια που εκτίθενται αποκαλύπτουν την ποικιλία των θεμάτων τα οποία τον γοήτευαν. Εικόνες της καθημερινότητας, αντίγραφα αρχαίων αγαλμάτων, σχέδια για νωπογραφίες, για ζωγραφικά έργα-μελέτες με μελάνι, καθώς και σχέδια τα οποία φιλοτεχνούσε στις ελεύθερες ώρες του. Ο Ιταλός ζωγράφος και χαράκτης, από τους πρώτους στην Ιταλία, ο μεγαλύτερος δημιουργός της Σχολής της Πάρμας, γεννήθηκε το 1503 στην Πάρμα (στην οποία οφείλει και το ψευδώνυμό του), όπου έζησε τα περισσότερα χρόνια της σύντομης ζωής του. Ηταν γιος του ζωγράφου Φίλιπο Ματσόλα και έμεινε ορφανός από μικρός. Την εκπαίδευσή του ανέλαβαν οι θείοι του Πιερ Ιλάριο και Μικέλε, μέτριοι ζωγράφοι αλλά καλοί δάσκαλοι. Ο Παρμιτζιανίνο στα 16 του χρόνια ζωγράφισε τη Βάφτιση του Χριστού, έργο που προκάλεσε το θαυμασμό όσων την είδαν και το 1520 στάλθηκε από τους θείους σε κάποιο χωριό της περιοχής του Μιλάνου. Τα έργα του, θρησκευτικά και μυθολογικά, προσωπογραφίες και αλληγορίες, έγιναν αγαπητά στους συγχρόνους του χάρη στην τεχνική της χαρακτικής που χρησιμοποίησε.

Μικρές ιδέες
Για ιδιαίτερες στιγμές

Ολο εκεί ξαναγυρίζουμε στο μπάνιο. Γιατί; Διότι, όπως και να το κάνουμε, το μπάνιο είναι κάτι πολύ προσωπικό, ξεχωριστό και ιδιαίτερο. Αυτό που προτείνουμε σήμερα μοιάζει απλό, αλλά δεν είναι. Πού να βρεθεί τώρα ένα τέτοιος βενετσιάνικος καθρέφτης, πώς να κατασκευαστεί ένα έπιπλο στιλ Αρτ Ντεκό, πώς να αγοραστεί, ή, μάλλον, πού να πουλάνε την απλίκα που ταιριάζει με το μικρό στρογγυλό μεγεθυντικό καθρέφτη και, φυσικά, τι να πούμε για το περσικό χαλί; Μια ιδέα παίρνουμε και μια ιδέα δίνουμε, για να συνηθίζει το μάτι στο απλό, στο σπάνιο και αιώνια ωραίο.

Για «Μπατιρομαγειρική»

Με τις οδηγίες της Ευαγγελίας Σολωμού, θα επιδοθούμε σε εύκολα, «οικεία» γεύματα, που δε χρειάζονται περίπλοκα υλικά, γεύματα που αγνοούν την ύπαρξη της κρεμ φρες ή των εστραγκόν, αλλά και όλα τα άλλα ξενόφερτα είδη. Ετσι, θα φάμε αλά ελληνικά. Δηλαδή, με λίγα λόγια, θα φάμε κανονικά, έτσι όπως τρώγανε οι γονείς μας και οι παππούδες μας. Στο βιβλίο με τις πατροπαράδοτες συνταγές της, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Περίπλους», η συγγραφέας μας προτείνει ανάμεσα στα άλλα: Κριθαράκι ορφανό: Ενα πακέτο κριθαράκι, ένα κουτί ντοματάκια, 1.2 φλιτζάνι λάδι, αλάτι, πιπέρι και κανέλα. Βάζουμε το λάδι, την ντομάτα και το αλατοπίπερο, την κανέλα να βράσουν σε έξι φλιτζάνια νερό για δέκα λεπτά. Επειτα προσθέτουμε το κριθαράκι, χαμηλώνουμε τη φωτιά και αφήνουμε το φαγητό να πιει το νερό του. Σερβίρεται ζεστό με μπόλικο τυρί τριμμένο από πάνω...

Θα συνεχίσουμε με: «Συναγρίδα αλά Σπετσιώτα»: Για τη συνταγή αυτή, μας λέει πάντα η συγγραφέας του βιβλίου, παίρνουμε 1 1/2 κιλό συναγρίδα κατεψυγμένη, κομμένη σε φέτες. Τις αφήνουμε να ξεπαγώσουν και τις περνάμε με λεμόνι πριν τις αλατίσουμε. Κόβουμε ένα κιλό ντομάτες, δυο πιπεριές και ένα κρεμμύδι σε φέτες και ψιλοκόβουμε ένα ματσάκι μαϊντανό. Λαδώνουμε ένα ταψί, στρώνουμε από κάτω λεπτές φέτες πατάτας κι από πάνω το ψάρι. Στη συνέχεια, πασπαλίζουμε με μαϊντανό τις συναγρίδες, με την ντομάτα, το κρεμμύδι και τις πιπεριές. Προσθέτουμε 1/2 φλιτζάνι λάδι, 1/2 κουτί ντοματοχυμό και ένα φλιτζάνι νερό. Τα βάζουμε σε μέτριο φούρνο και το ψήνουμε γύρω στη μια ώρα.

Φοβού τους Οθωμανούς...

Ενα πολυδιαβασμένο βιβλίο στην Ευρώπη και στην Αμερική, που περιγράφει την ιστορία της πρώτης καμηλοπάρδαλης στην Ευρώπη του 19ου αιώνα και πώς το εντυπωσιακό αυτό ζώο μαγνήτισε διπλωμάτες, αρχαιοκάπηλους, τυμβωρύχους, φυσιοδίφες και επιστήμονες της εποχής κυκλοφόρησε από τις «Εκδόσεις Περίπλους» με τον τίτλο «Ζαράφα» γραμμένο από τον Μάικλ Αλιν. Τον Οκτώβρη του 1821 ο Οθωμανός αντιβασιλιάς της Αιγύπτου, Μοχάμεντ Αλί, πρόσφερε ως δώρο στον Γάλλο βασιλιά Κάρολο τον 10ο τη Ζαράφα, που ήταν η πρώτη καμηλοπάρδαλη που έφτασε στη Γαλλία. Κατά τη διαδρομή που ακολούθησε από τη Μασσαλία στο Παρίσι η θέα της σκόρπιζε ρίγη ενθουσιασμού και συγκίνησης στα πλήθη που συγκεντρώνονταν για να τη δουν. «Φοβού τους Οθωμανούς...» όμως... Πίσω από αυτήν την αθώα και ευγενική προσφορά του Μοχάμεντ Αλί, κρύβονταν πολιτικά κίνητρα. Ο αντιβασιλιάς, έχοντας τη γενική διοίκηση των τουρκικών δυνάμεων ενάντια στους Ελληνες, που μάχονταν εκείνη την εποχή για την ελευθερία τους, πίστευε ότι με το εξωτικό αυτό δώρο θα «έπειθε» τους Γάλλους να μην αντιταχτούν στην πολιτική του. Ομως η Γαλλία δεν ενδιαφέρθηκε τόσο για τα κίνητρα, ήταν απλώς ερωτευμένη με την πανέμορφη «Ζαράφα».

Καθ'... οδόν στην Καστοριά

Σήμερα θα αφήσουμε τις παραλίες και τα νησιά που συνήθως σας προτείνουμε για μικρές ή και μεγάλες διακοπές, αγνοώντας πολλές φορές ακόμη και τα απαγορευτικά για τον απόπλου των πλοίων... Σήμερα θα κάνουμε, ένα ταξίδι στη Δυτική Μακεδονία, στην πόλη του Μακεδόνα ήρωα Κάστορα, υιού του Δία, την Καστοριά. Μια πόλη μοναδική για τις φυσικές της ομορφιές και που μας έκανε να περάσουμε αξέχαστες στιγμές γαλήνης και ηρεμίας, που τόσο το είχαμε ανάγκη, τόσο τα Χριστούγεννα, όσο και την Πρωτοχρονιά.

Ξεκινήσαμε πολύ νωρίς, το ταξίδι μας για να αποφύγουμε το μποτιλιάρισμα της Εθνικής. Στάση για καφέ στη Λαμία και συνέχεια του ταξιδιού. Περνώντας τη Λάρισα, φτάσαμε στην Κοζάνη και από εκεί, κατά το μεσημεράκι φτάσαμε στην Καστοριά.

Μπαίνοντας στην πόλη, το τοπίο μας μάγεψε. Τέτοια γαλήνη, τέτοια ηρεμία, γαλανά και ήρεμα νερά σαν λάδι, εικόνες μοναδικές.

Αμέσως τακτοποιηθήκαμε σε δωμάτια και βγήκαμε για μια βόλτα στην πόλη για ένα καφεδάκι, για να ξεζαλιστούμε από το πολύωρο ταξίδι και στη συνέχεια για φαγητό.

Ιστορική ταυτότητα

Η πόλη της Καστοριάς είναι χτισμένη αμφιθεατρικά με θέα τη λίμνη. Είναι από τις πιο αξιόλογες πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας, με ιστορία που ξεκινάει από τα βάθη των αιώνων. Πλούσια αρχαιολογικά και προϊστορικά ευρήματα Λιμναίος οικισμός Δισπηλιού, Αρμενοχώρι, κ.ά., κοσμούν την πόλη. Το όνομά της προέρχεται από το μυθικό Μακεδόνα ήρωα Κάστορα, υιό του Δία. Ο ευρύτερος γεωγραφικός της χώρος ταυτίζεται με το αρχαίο Μακεδονικό κρατίδιο της Ορεστιάδας, που κατοικούσαν οι Ορέστες, με πρωτεύουσα το Αργος Ορεστικό. Από εδώ άρχισαν οι Μακεδόνες Βασιλείς να συνενώνουν τα υπόλοιπα κρατίδια, που στη συνέχεια αποτέλεσαν το μεγάλο Μακεδονικό κράτος με πρωτεύουσα, στην αρχή, τις Αίγεες (Βεργίνα) και αργότερα την Πέλλα. Ο Φίλιππος και αργότερα ο Αλέξανδρος ένωσαν το κράτος αυτό με τους υπόλοιπους Ελληνες.

Παραλίμνιος δρόμος
Παραλίμνιος δρόμος
Στους ρωμαϊκούς χρόνους η Καστοριά είχε την τύχη των υπόλοιπων πόλεων της Μακεδονίας, ενώ στη βυζαντινή περίοδο απέκτησε την αίγλη που της έλειπε. Τα τείχη του Ιουστινιανού και του Βασιλείου Βουλγαροκτόνου είναι δείγματα του ενδιαφέροντος των βυζαντινών αυτοκρατόρων και της στρατηγικής θέσης της πόλης. Στους μεταβυζαντινούς χρόνους, η Καστοριά ανέδειξε πολλούς ευεργέτες και δασκάλους του γένους. Στα χρόνια που ακολούθησαν οι κάτοικοι της Καστοριάς με τους αγώνες τους, συνέβαλαν αποφασιστικά στην αποτίναξη του τουρκικού ζυγού, ενώ το 1912 η Καστοριά ενώνεται με την υπόλοιπη Ελλάδα.

Η πόλη της Καστοριάς

Ξεκινήσαμε την περιήγηση της πόλης την επομένη το πρωί, από την προκυμαία. Μπήκαμε σε πολλά γουναράδικα, για να θαυμάσουμε την τέχνη της βυρσοδεψίας που η πόλη φημίζεται. Μάθαμε ότι η επεξεργασία και βιοτεχνία των γουναρικών άρχισε στα βυζαντινά χρόνια. Το 16ο και 17ο αιώνα, άκμαζε η συντεχνία των Καστοριανών γουναράδων της Κωνσταντινούπολης. Αργότερα η εμπορική δραστηριότητα επεκτάθηκε στις πόλεις της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, με επέκταση σε όλη την Ευρώπη και την Αμερική. Η παραγωγή και εμπορία γούνας στην Καστοριά, παρά το ότι έχει σήμερα διεθνή ακτινοβολία, πολλές βιοτεχνίες επεξεργασίας και κατεργασίας της γούνας έχουν κλείσει.

Συνεχίσαμε την περιήγησή μας σε μαγαζιά λαϊκής τέχνης, χαζέψαμε τις πάπιες και τους κύκνους της λίμνης καθώς και τις ιδιόρρυθμες επίπεδες βάρκες των ψαράδων. Με το αυτοκίνητο κάναμε το γύρω της Χερσονήσου που μας έφερε και πάλι στην πόλη. Η θέα με τα πλατάνια και τις πέτρινες βρύσες ήταν μοναδική, όπως μοναδικές ήταν και τοιχογραφίες του 11ου αιώνα στο παρεκκλήσι του Αγ. Ιωάννη και το Καθολικό της Μονής. Ο περιφερειακός δρόμος της Λίμνης οδηγεί στα Παραλίμνια χωριά Δισπηλιό, Μαύροβο, Πολυκάρπη που βρίσκονται ανάμεσα σε μηλιώνες και αξίζει πραγματικά να τα επισκεφτείτε.

Οταν η Καστοριά παγώνει
Οταν η Καστοριά παγώνει
Ο παραδοσιακός οικισμός της Καστοριάς, είναι απόλυτα δεμένος με τη σύγχρονη πόλη, προσφέρει ένα μοναδικό θέαμα στον επισκέπτη. Τα σπίτια αναπτύσσονται δε δύο επίπεδα ή και τρία μερικές φορές, είναι κτισμένα με σεβασμό στο περιβάλλον και την παράδοση. Το ξύλο και το κεραμίδι κατέχουν περίοπτη θέση στην αρχιτεκτονική της περιοχής. Τα σπουδαιότερα αρχοντικά είναι του Νατζή, των Αφών Εμμανουήλ, του Μπασσάρα κ.ά. ενώ μπορείτε να επισκεφτείτε το Λαογραφικό Μουσείο της πόλης, που στεγάζεται στο αρχοντικό Νεράντζη Αϊβάζη, στον οικισμό Ντολτσό.

Στα εκθέματά του, θα ανακαλύψετε τα μυστικά της εσωτερικής διακόσμησης του Καστοριανού σπιτιού, με τις ξυλόγλυπτες τοιχογραφίες τα κεντίδια και στολίδια του, θα δείτε αντικείμενα καθημερινής χρήσης, ενδυμασίες, εργαλεία επεξεργασίας γούνας, κ.ά.

Μην ξεχάσετε να επισκεφτείτε και το Βυζαντινό Μουσείο της πόλης στην πλατεία Δεξαμενής, με μοναδική πανοραμική θέα. Στα εκθέματά του περιλαμβάνονται βυζαντινές και μεταβυζαντινές εικόνες από το 12ο και 17ο αιώνα μοναδικής ιστορικής σημασίας για την πόλη.

Αν επιλέξετε να πάτε στην Καστοριά Πρωτοχρονιά, και μπορείτε να παρατείνετε τη διαμονή σας, θα πετύχετε σίγουρα τα « Ραγκουτσάρια» τα Καστοριανά καρναβάλια, που αρχίζουν από 6-8 Γενάρη.


Καστοριανό σοκάκι
Καστοριανό σοκάκι

Χαρά ΚΑΤΣΟΥΛΗ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ