Εφτά ιστορίες (για παιδιά από 7 ετών) θαυμαστές και πολύχρωμες, εφτά ορφανά και γενναία μολύβια που τις καταγράφουν για να περισώσουν πολύτιμες στιγμές και ακριβά μυστικά της ζωής συνθέτουν το καινούριο, όγδοο βιβλίο της πολυβραβευ­μένης συγγραφέως Φωτεινής Φραγκούλη, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα», με τίτλο «Εφτά ορφανά μολύβια... εφτά ιστορίες».

Οι ιστορίες εμφανίζονται αυτοτελείς, ωστόσο η μία συνδέεται με την άλλη, είτε με την αφήγηση είτε με τα πρόσωπα και τους ρόλους. «Η επίσκεψη», «Η κερασιά», «Η κερασιά του λιμανιού», «Η ορχήστρα», «Ο Ποτούλης», «Το σμαράγδι και το κεχριμπάρι» και «Τα ορφανά μολύβια» πλάθουν μία σπονδυλωτή εικονοποιία που εμπεριέχει υποδόριο χιούμορ και ποιητικότητα, για να αναδείξει βαθύτερα νοήματα, σύγχρονα και διαχρονικά.

Οι σύντομες ιστορίες περιέχουν δυνατές έννοιες, όπως αυτή της αγάπης και του σεβασμού και επίκαιρα μηνύματα, όπως η αξία της φύσης και σύγχρονη αγωνία για την τεχνολογική εξέλιξη. Το κείμενο της Φωτεινής Φραγκούλη διαθέτει εκφραστικό και συναισθηματικό πλούτο, με έντονα λυρικά στοιχεία, που χαρακτηρίζουν τη γραφή της.

Η εικονογράφηση της πολυβραβευμένης, αναγνωρισμένης και εκτός συνόρων εικονογράφου Φωτεινής Στεφανίδη, είναι μία παράλληλη διήγηση, προσφέροντας στους αναγνώστες ένα εξαιρετικό ταξίδι στη φαντασία.

...«Ο πατέρας συνειδητοποιούσε την τραγωδία της κατάστασης. Η μοίρα τους είχε γραφτεί, δεν υπήρχε πια καμία αμφιβολία.....Ετσι απλά, μας παίζουν το σκοπό του θανάτου και εμείς πρέπει να τον χορέψουμε. Αυτό ήταν το μέλλον των παιδιών του; Αυτό ήταν το μέλλον του κάθε παιδιού;»...

Η κατεχόμενη Παλαιστίνη. Από το 1967 και μετά. Η Παλαιστίνη του 2002. Οταν ο ισραηλινός στρατός σαρώνει κάθε πόλη και κάθε χωριό στο θανατερό πέρασμά του από τη Δυτική Οχθη. Οταν καταρρέουν και οι τελευταίες αυταπάτες ότι υπάρχει η οποιαδήποτε ελπίδα για την «ειρηνευτική διαδικασία στη βάση της συμφωνίας του Οσλο».

Η Σαχάρ Χαλίφα, η πιο πολυδιαβασμένη και πολυμεταφρασμένη Παλαιστίνια λογοτέχνιδα μετά τον εθνικό ποιητή Μαχμούντ Νταρβίς, στο νέο της μυθιστόρημα «Πύρινη Ανοιξη» (εκδ. «ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ») παρακολουθεί για λίγες εβδομάδες τη ζωή δύο αδελφών: του Ματζίντ, που έχει ταλέντο στη μουσική και ονειρεύεται να φύγει μακριά και να γίνει τραγουδιστής και του μικρότερου Αχμαντ, που είναι ντροπαλός, ερωτεύεται μια συνομήλική του εβραιοπούλα από το γειτονικό εποικισμό, του αρέσει η φωτογραφία και γράφει υπέροχα. Δύο παιδιά από τη Νάμπλους. Δύο παιδιά που η ζωή και τα σχέδιά τους ανατρέπονται ριζικά, την άνοιξη του 2002, με τη εισβολή του ισραηλινού στρατού.

Κανένα από τα δύο αδέλφια δεν επιλέγει συνειδητά την πορεία του. Κανένας από τους δύο δεν φαίνεται, όμως, να έχει και πολλές άλλες επιλογές. Μέσα από τους εσωτερικούς μονολόγους τους, το φόβο τους, τη ματιά τους και το εκκωφαντικό τους «γιατί», η Σαχάρ Χαλίφα περιγράφει, με επίκεντρο την πολιορκημένη Νάμπλους και το, επίσης πολιορκημένο, αρχηγείο του Γιάσερ Αραφάτ, χωρίς ωραιοποιήσεις αλλά ούτε και μελοδραματισμούς, την καθημερινότητα της εισβολής, που οδηγεί σε απόγνωση και μετατρέπει σε ήρωες, στα μάτια μας, ανθρώπους που απλώς θέλουν να ζήσουν στη γη τους.

«...Η καρδιά του είχε στεγνώσει. Οι αισθήσεις του είχαν απονεκρωθεί. ...Τώρα πνιγόταν σε δεξαμενές αίματος και ανέπνεε τον καπνό των ηφαιστείων. Γιατί δεν φοβόντουσαν πια το θάνατο αυτός και οι υπόλοιποι της γενιάς του; Μια γενιά που είχε γεννηθεί, είχε μεγαλώσει και συνέχιζε να ζει υπό κατοχή. Και η κατοχή σήμαινε αντίφαση. Σήμαινε επανάσταση και εξευτελισμό, προδοσία και αυτοθυσία, αθλιότητα, διαφθορά, κατασκοπία, και τη μέγιστη θυσία: αυτοπυρπόληση...».

Με γεύση απογοήτευσης αναφέρεται στο διεθνή συσχετισμό δύναμης και με ολοφάνερη αποδοκιμασία στηλιτεύει την ίδια την παλαιστινιακή ηγεσία συνολικά. «...Η Μόσχα, όμως, είχε διαλυθεί, όλος ο κόσμος είχε διαλυθεί, μόνο η Κούβα είχε απομείνει. Αλλά και η Κούβα ήταν υπό πολιορκία, υπό περιορισμό, όπως η Παλαιστίνη. Εφυγε ο Λένιν, έφυγε και ο Στάλιν και δεν άφησαν πίσω τους παρά χάος και αναρχία... Θερίσαμε μόνο στενοχώριες, χήρες κι ένα στρατό που ποτέ δεν του έλειψαν τα ορφανά και οι συνεργάτες»... «...η Παλαιστινιακή Αρχή ήταν μια κυβέρνηση, ένα είδος κυβέρνησης, μια κυβέρνηση που τους προκαλούσε αηδία. Μετά την επανάσταση στη Βηρυτό και το μεγάλο αγώνα τους, μετά τις ιδέες για διαφώτιση και ελευθερία, μετά την Κούβα, τη Μόσχα και την ποίηση της απελευθέρωσης, είχαν καταλήξει στο σχηματισμό ενός είδους κυβέρνησης που σε τίποτε δεν διέφερε - ως προς τη μορφή και το περιεχόμενό της - από τις κυβερνήσεις των υπόλοιπων αραβικών χωρών: Χάος και αναρχία, διαφθορά, φόροι, καταπίεση και η γνωστή κλίκα....».

Η Χαλίφα, χωρίς κραυγές, αλλά με εξαιρετικά ζωντανό, ρεαλιστικό λόγο, μέσα από ανάγλυφες εικόνες, παρουσιάζει την εσωτερική διαδρομή των δύο αδελφών που έχει εντελώς διαφορετική κατάληξη, αλλά και ένα εσωτερικό νήμα σύνδεσης: Το μοναδικό τρόπο επιβίωσης (με συμβιβασμό ή με θάνατο) που βρίσκει ο καθένας. «...Αυτός ο νέος άντρας, ή μάλλον αυτό το παιδί είχε γίνει μια ύαινα, ένα πληγωμένο ζώο που σφάδαζε απ' τον πόνο κι ονειρευόταν να σκοτώσει. ....Σκότωσαν την καρδιά του, σκότωσαν το μυαλό του, έχασε κάθε συναίσθημα και κάθε λογική...».

Παρ' όλα αυτά, το βιβλίο δεν τελειώνει απαισιόδοξα. Κλείνει με την αντίφαση της κατοχής. Από τη μία, «...δεν έμεινε τίποτα που θ' άξιζε για χάρη του να ζήσουμε...» και, από την άλλη, η πίστη και ελπίδα που γεννιέται από ένα λουλούδι, μια εικόνα στην εξοχή, από ένα λιόδεντρο, από ένα νέο έρωτα... Κλείνει με την αντίφαση που βιώνει, αγωνιζόμενος ακόμη σήμερα για την ελευθερία του, ο παλαιστινιακός λαός.

Ο χριστιανισμός διαδίδεται αρχικά στις κατώτερες τάξεις και στις γυναίκες, ενώ προσκρούει στην απροθυμία των αντρών. Η προϋπόθεση της αυστηρής ασκητικής απωθεί τους άντρες. Αυτή η προϋπόθεση εκφράζει την αντίθεση του χριστιανισμού στον ειδωλολατρικό πολιτισμό όπου η σάρκα και ο έρωτας είναι θεοποιημένα από τους ειδωλολάτρες, η μυθολογία τους ανήθικη και η κοινωνία τους διεφθαρμένη.

Οι γυναίκες αποτελούν την πλειοψηφία στο ποίμνιο. Δημιουργείται όμως ένα σοβαρό πρόβλημα εξαιτίας της δυσαναλογίας ανάμεσα στις γυναίκες που είναι πάρα πολλές και στους άντρες που είναι ελάχιστοι. Η εκκλησία απαγορεύει τους μεικτούς γάμους. Με ποιον θα παντρευτεί μια νέα χριστιανή; Την απάντηση στο ερώτημα αυτό έδωσαν οι θεωρητικοί του χριστιανισμού. Ο Κυπριανός στα μέσα του 3ου αιώνα θα απαντήσει: «Με κανέναν αν δε βρει χριστιανό σύζυγο». Και ο Τερτυλλιάνος (155-240 μ.Χ.) γράφει: «Ο μεικτός γάμος χριστιανής με ειδωλολάτρη είναι το ίδιο φοβερό αμάρτημα με την αιμομιξία ή τη μοιχεία». Συμβουλεύει τις νέες των «καλών» οικογενειών να κάνουν κάποια παραχώρηση και, στην ανάγκη, να παντρεύονται έναν άντρα κατώτερης κοινωνικής τάξης φτάνει να είναι χριστιανός. Αυτό όμως είναι αδιανόητο για την υψηλή κοινωνία της Ρώμης και κάθε αστική τάξη. Και ο χριστιανισμός δεν έχει την πρόθεση να συγκρουστεί με την αριστοκρατία του. Αντίθετα κανακεύει τις αρχοντοπούλες που φαίνεται να έχουν σαφή επίγνωση των αναγκών και δικαιωμάτων τους. Γι' αυτό ο Πάπας Κάλλιστος στα τέλη του 3ουαιώνα θα επιτρέψει τούτο: Μια κοπέλα, ανώτερη κοινωνικά, που δεν μπορεί να παντρευτεί ένα άντρα κατώτερου κοινωνικού επιπέδου, γεγονός που θα τη μείωνε κοινωνικά και θα την έβγαζε από τη σειρά της, είχε το δικαίωμα να συζεί με έναν απελεύθερο χριστιανό, χωρίς να είναι υποχρεωμένη να νομιμοποιήσει τη σχέση μαζί του με γάμο (πάνε περίπατο τόσο οι αντιλήψεις περί ηθικής όσο και αυτές περί ισότητας φτωχών και πλούσιων - κυρίαρχο το ζήτημα της ιδιοκτησίας - αυτό θα αποδειχτεί αργότερα όταν ο χριστιανισμός γίνεται επίσημη θρησκεία). Από αυτό το πρόβλημα της συμβίωσης προκύπτει και η καλλιέργεια της παρθενίας ως ιδανικού.

Κάποιες νέες, πολύφερνες νύφες αρνήθηκαν το γάμο με ειδωλολάτρες και η εκκλησία τις κατέταξε στη «χορεία των ένδοξων και σεμνών παρθένων που πλήρωσαν με το αίμα τους την πίστη τους» και τιμά τη μνήμη τους: Αικατερίνη, Βαρβάρα, Αναστασία, Ευγενία, Ευφροσύνη, Παρασκευή, Καλλιόπη, Κυριακή, Ξένη, Εμμελεία.

Σύμφωνα με την παράδοση, η Αγία Βαρβάρα ήταν πολύ όμορφη. Επειδή όμως ο πατέρας την πίεζε να παντρευτεί έναν ειδωλολάτρη, αυτή παρακάλεσε το θεό και προσβλήθηκε από ευλογιά. Εχασε την ομορφιά της, απέκτησε όμως το χάρισμα να προστατεύει τα παιδιά από την ευλογιά. Αν συλλογιστεί κανείς το κακό που προξενούσε άλλοτε η ασθένεια αυτή στα παιδιά (αυλάκωνε και ασχήμιζε το πρόσωπό τους για όλη τους τη ζωή), θα καταλάβει τι είδους λατρείες απολάμβανε η αγία στο παρελθόν, όταν το εμβόλιο ήταν ακόμη άγνωστο. Αντικατέστησε, η Αγία Βαρβάρα, ως βοηθός του ανθρώπου, την Εκάτη. Τα έθιμα με τις προσφορές προς την Αγία Βαρβάρα ταιριάζουν με τα Εκάταια ή Εκάτης δείπνον προς τιμήν της Εκάτης.

Την Αγία Βαρβάρα ο ίδιος ο πατέρας της την αποκεφάλισε ως «πατρικαίς χερσί τω πατρικώ ξίφει την τελείωσιν δέχεται». Τη στιγμή όμως που ολοκλήρωσε το έγκλημά του, έπεσε νεκρός χτυπημένος από κεραυνό κατά θεία δίκη. Αυτόν τον τιμωρό κεραυνό συμβολίζουν τα πυρά του Πυροβολικού και γι' αυτό καθιερώθηκε προστάτιδά του σε ανατολή και δύση. Στην Ελλάδα καθιερώθηκε ως Προστάτις του όπλου αυτού το 1828 όπου στη σχετική γιορτή προσφέρθηκαν λουκουμάδες, επειδή έμοιαζαν με τα τότε σφαιρικά βλήματα των πυροβόλων. Από τότε έχει γίνει παράδοση να προσφέρονται λουκουμάδες.

Τέλος, δύο είναι οι ετυμολογικές εκδοχές ερμηνείας για την προέλευση του ονόματος Βαρβάρα: η σγουρομάλλα - από το σανσκριστικό barbaras. 'Η από το βαρ, βαρ (βάρβαρος) ήχος με τον οποίο απέδωσαν οι αρχαίοι Ελληνες το ακατανόητο άκουσμα από τις γλώσσες άλλων λαών. Η αρχική σημασία της λέξης βάρβαρος δήλωνε αυτόν που μιλά ακατανόητη γλώσσα. Με το χρόνο άρχισε να χαρακτηρίζει μειωτικά τους μη Ελληνες.

Το όνομα Βαρβάρα έχει ποσοστό εμφάνισης 0,56% (σε δείγμα δώδεκα χιλιάδων γυναικείων ονομάτων).