Σήμερα στο ειδικό τετρασέλιδο «ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ», φωτίζουμε ορισμένες πλευρές που αφορούν τη δράση του ελληνικού κεφαλαίου στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, εκεί που, μετά τις αντεπαναστατικές ανατροπές, επανήλθε η καπιταλιστική βαρβαρότητα, με τους λαούς να χάνουν σημαντικές κατακτήσεις και να γίνονται εκμεταλλεύσιμη ύλη για τα κέρδη των κεφαλαιοκρατών ντόπιων και ξένων. Συγκεκριμένα, στο σημερινό φύλλο παρουσιάζουμε τα εξής θέματα: Πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες: Η «επενδυτική ελκυστικότητά τους» για την ελληνική αστική τάξη - Οι «αγωνίες» για τους ρυθμούς διείσδυσης των εγχώριων μονοπωλίων στην περιοχή. Μολδαβία: Οι ανταγωνισμοί και οι τριβές των μονοπωλίων ξαναθερμαίνουν την «παγωμένη σύγκρουση».

Επίσης, αναδεικνύουμε ένα ζήτημα που αξιοποιείται τελευταία, ώστε λιμνάζοντα κεφάλαια να βρουν διέξοδο και μάλιστα με ...φιλοπεριβαλλοντικό προσωπείο. Πρόκειται για τις «κλιματικές αλλαγές» ως νέο «πεδίον δόξης λαμπρό» για την καπιταλιστική κερδοφορία.

Πίσω από το αιματοκύλισμα του λαού της Ουκρανίας από την ιμπεριαλιστική επέμβαση του ευρωατλαντικού άξονα, τα μονοπώλια βλέπουν «επενδυτικές ευκαιρίες»...

Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο εντάσσεται η όλο και βαθύτερη εμπλοκή της χώρας στους επικίνδυνους για τους λαούς ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς ΕΕ - ΝΑΤΟ και στη σύγκρουσή τους με τη Ρωσία, με την εγχώρια αστική τάξη να προσδοκά «απόσβεση» στο μέλλον - πάντα, βέβαια, αναλόγως του «ειδικού βάρους» της στους ανταγωνισμούς - με μεγαλύτερα κομμάτια από την πλούσια «πίτα» της ευρύτερης περιοχής.

Σε αυτό το πλαίσιο, μια σειρά ελληνικές διπλωματικές υπηρεσίες παρέχουν πληροφορίες στους ντόπιους επιχειρηματικούς ομίλους για την «αγορά» που διανοίγεται στην Ουκρανία και τις επενδυτικές «ευκαιρίες» εν μέσω της πολεμικής σύγκρουσης στις βόρειες ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Οι «ευκαιρίες» αυτές μάλιστα δεν περιορίζονται στο ρόλο της Ουκρανίας ως ενεργειακού κόμβου, αλλά επεκτείνονται σε μια σειρά από κλάδους της οικονομίας.

Για παράδειγμα, «Ενημερωτικό Δελτίο» της 21/11/2014 του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στην Οδησσό γράφει: «Ο ουκρανικός οίκος πιστωτικών αξιολογήσεων "IBI-Rating" επιβεβαίωσε αξιολόγηση επενδυτικής ελκυστικότητας της Οδησσού στο επίπεδο invA+ (υψηλή επενδυτική ελκυστικότητα), διατηρώντας την αξιολόγησή της στο ίδιο επίπεδο με αυτό της προηγούμενης αξιολόγησης, θεμελιώνοντας την εν λόγω εκτίμηση στη σημασία της πόλης ως οικονομικό κέντρο της Νότιας Ουκρανίας.

Συγκεκριμένα υπογραμμίζονται στοιχεία όπως η ευνοϊκή γεωγραφική της θέση, οι καλές υποδομές στις μεταφορές, το υψηλό παραγωγικό και επιστημονικό δυναμικό, οι τουριστικές υποδομές, η υποστήριξη της επιχειρηματικότητας και των επενδύσεων από τις τοπικές Αρχές, το υψηλό επίπεδο κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης και η ικανοποιητική κατάσταση των δημοσίων οικονομικών. Ταυτόχρονα αναφέρονται στοιχεία που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την υπάρχουσα εικόνα (λ.χ. η υλοποίηση αναπτυξιακών προγραμμάτων, η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος, η βελτίωση της περιβαλλοντικής διαχείρισης και ο εκσυγχρονισμός των υποδομών), χωρίς όμως, κατά την άποψη του εν λόγω οίκου, να επηρεάζουν αρνητικά την υψηλή αυτή επενδυτική αξιολόγηση».

«Ενημερωτικό Δελτίο» του ίδιου γραφείου ΟΕΥ, της 19/11/2014, εστιάζει στην πτώση της τιμής των ακινήτων που ανοίγει δρόμο για επενδύσεις στον κλάδο του λεγόμενου «real-estate»: «Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση γνωστής ουκρανικής διαδικτυακής πύλης αγοραπωλησιών και εκμισθώσεων ακινήτων (www.dom.ria.com), οι τιμές των ακινήτων στην Κριμαία τον Οκτώβρη του 2014 μειώθηκαν κατά 10-15% σε σύγκριση με το Μάιο του ίδιου έτους, παράλληλα με την αντίστοιχη μείωση στη ζήτηση. Ο ρυθμός πτώσης της ζήτησης είναι διαφορετικός ανά περιοχή της χερσονήσου. Ετσι, σε σύγκριση με το Μάιο, το ποσοστό αυτών που ήθελαν να αγοράσουν τα ακίνητα στις νότιες παραλίες της Κριμαίας ήταν κατά 30-35% μικρότερο, εκείνων που ενδιαφέρονταν για άλλες παραλιακές περιοχές κατά 40-45%, ενώ στις λοιπές περιοχές η μείωση της ζήτησης για ακίνητα εμφανίζεται κατά πολύ μεγαλύτερη».

«Απαρατήρητα», βέβαια, για το κεφάλαιο δεν θα μπορούσαν να περάσουν και τα χαμηλά μεροκάματα στην περιφέρεια της Οδησσού και γενικότερα στην Ουκρανία: «Ο μέσος ονομαστικός μισθός στην Περιφέρεια Οδησσού ανήλθε το Σεπτέμβριο 2014 σε UAH (σ.σ: «Hryvnia» - Γκρίβνα, το εθνικό νόμισμα της Ουκρανίας) τοπικό 3.224 (περίπου 190 ευρώ) ο οποίος είναι κατά 10% υψηλότερος, πάντοτε σε ονομαστικούς όρους, σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο του 2013. Ταυτοχρόνως, επίσης το Σεπτέμβριο, ο μέσος ονομαστικός μισθός στην Ουκρανία εμφανίζεται αυξημένος κατά 6,3% αν και υπολείπεται του μέσου μισθού στη χώρα κατά περίπου 7% (...) Από την άλλη πλευρά, οι πραγματικοί μισθοί βαίνουν μειούμενοι, λόγω της κατά πολύ μεγαλύτερης αύξησης του πληθωρισμού εν συγκρίσει προς τις ονομαστικές μεταβολές των μισθών» («Ενημερωτικό Δελτίο» Γραφείου ΟΕΥ Οδησσού, 4/11/2014).

Βέβαια, οι αρμόδιες διπλωματικές υπηρεσίες δεν παραλείπουν να ενημερώσουν τα ελληνικά μονοπώλια και για τις «αβεβαιότητες» της ουκρανικής αγοράς.

Π.χ. στο Μηνιαίο Οικονομικό Δελτίο Οκτωβρίου που συνέταξε το γραφείο ΟΕΥ της ελληνικής πρεσβείας στο Κίεβο σημειώνεται: «Η ουκρανική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 8% φέτος, λόγω των συνεχιζόμενων πολεμικών συγκρούσεων στο Donbas, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Με τον τρόπο αυτό, η προηγούμενη ελαφρώς πιο αισιόδοξη πρόβλεψη της Τράπεζας αναθεωρείται, ενώ περαιτέρω ύφεση αναμένεται για το 2015. "Η διακοπή της οικονομικής δραστηριότητας στα ανατολικά οδήγησε σε μεγαλύτερη μείωση του ΑΕΠ από ό,τι περιμέναμε", σύμφωνα με τον Qimiao Fan, διευθυντή του Γραφείου της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουκρανία, τη Λευκορωσία και τη Μολδαβία, ο οποίος παρουσίασε την τελευταία έκθεση της τράπεζας στο Κίεβο».

Το ίδιο Δελτίο παραπέμπει και σε δήλωση της διευθύνοντος συμβούλου του ΔΝΤ, Κρ. Λαγκάρντ ότι «η Ουκρανία θα χρειαστεί επιπλέον δάνεια για να στηρίξει την οικονομία της, και αυτά θα πρέπει να προέλθουν από πολλαπλές πηγές, όχι μόνο από το ΔΝΤ».

«Πρόσθετα κεφάλαια θα πρέπει να εκταμιευθούν για την υλοποίηση του διετούς χρηματοδοτικού προγράμματος της ουκρανικής οικονομίας, το οποίο εγκρίθηκε για πρώτη φορά από το Ταμείο τον Απρίλιο 2014» συμπληρώνει το ΟΕΥ Κιέβου.

Παραπέρα το γραφείο ΟΕΥ Κιέβου προειδοποιεί: «Σύμφωνα με τον διεθνή οίκο αξιολόγησης Moody's, η Ουκρανία είναι πιθανό να χρεοκοπήσει το επόμενο έτος, όταν θα βρίσκεται σε αδυναμία να πραγματοποιήσει την πληρωμή ενός αμφιλεγόμενου ομολόγου ύψους 3 δισ. δολαρίων που κατέχεται από τη Ρωσία, επιτρέποντας στη Μόσχα να απαιτήσει την άμεση εξόφλησή του και ενδεχομένως προκαλώντας ένα ευρύτερο κύμα αδυναμίας πληρωμής των διεθνών χρεών της χώρας. Ο οίκος αξιολόγησης σημειώνει ότι η βαθιά συρρίκνωση της οικονομίας της Ουκρανίας κατά 7,5% και η συνεχιζόμενη διολίσθηση του νομίσματος είναι πιθανό να ωθήσει το χρέος να υπερβεί το 66% του ΑΕΠ φέτος - πάνω από τη μέγιστη αναλογία 60% που προβλέπεται στις ρήτρες του ομόλογου που η τελευταία κυβέρνηση του Κιέβου πώλησε στη Μόσχα πριν από την εξέγερση του περασμένου χρόνου.

Σύμφωνα με την εταιρεία, όταν η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ παραβιάσει αυτό το επίπεδο - ενδεχομένως ήδη από τις 29 Ιανουαρίου προσεχούς έτους, η Μόσχα θα δικαιούται να ζητήσει την άμεση επιτάχυνση της πληρωμής. Η υπόθεση εργασίας μέχρι σήμερα ήταν ότι το ΔΝΤ και άλλοι Δυτικοί υποστηρικτές του Κιέβου θα επωμισθούν το βάρος των πόρων για την αποπληρωμή, αλλά ωστόσο, για την Moody's αυτό δεν θα αποτρέψει μια ευρύτερη στάση πληρωμών. Η Ουκρανία θα είναι σχεδόν αναπόφευκτο, συνεπώς, να κηρύξει στάση πληρωμών στις αρχές του επόμενου έτους - εκτός και αν η Μόσχα αποφασίσει να δώσει στη χώρα παράταση».

Στην πραγματικότητα, βέβαια, ανεξάρτητα από την έκβαση των παζαριών και των παράλληλων συγκρούσεων στα πεδία των μαχών, σε μια χώρα όπως η Ουκρανία, με τους πόρους που διαθέτει και τις δυνατότητες των εργαζομένων της, μόνος πραγματικά χαμένος είναι ο λαός της χώρας, με τα μονοπώλια να βγαίνουν κερδισμένα, με πολλά πεδία κερδοφόρας τοποθέτησης των υπερσυσσωρευμένων κεφαλαίων τους...

«ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ»: «Προβλήματα» με τους κρατικούς προϋπολογισμούς 7 κρατών - μελών της Ευρωζώνης διαπίστωσε το συμβούλιο Γιούρογκρουπ τη Δευτέρα 8/12, το οποίο ενέκρινε τη σχετική έκθεση που υπέβαλε η Κομισιόν. Πρόκειται για τις διαδικασίες των μνημονίων διαρκείας της ΕΕ, στο πλαίσιο του λεγόμενου «Ευρωπαϊκού Εξαμήνου», της εφαρμογής των μέτρων της ενισχυμένης δημοσιονομικής εποπτείας, που ισχύουν για όλα τα κράτη - μέλη που δεν υπάγονται σε «μηχανισμούς στήριξης» και δανειακές συμβάσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Αυστρία, Πορτογαλία, Βέλγιο και Μάλτα, αξιολογούνται στη ζώνη κινδύνου για μη συμμόρφωση με το «Σύμφωνο Σταθερότητας». Για τη Γαλλία, την Ιταλία και το Βέλγιο, συμφωνήθηκε, όπως είχε ζητήσει η Κομισιόν στην εισήγησή της, η επανεξέταση της κατάστασης τον ερχόμενο Μάρτη.

ΑΓΩΓΟΙ - ΔΕΣΦΑ: Ο «αγωγός Ανατολικής Μεσογείου» (EastMed), o «Κάθετος Διάδρομος», αλλά και το «ξεμπλοκάρισμα» της εξαγοράς του ΔΕΣΦΑ από την αζέρικη «Socar», όλα ζητήματα που ιεραρχεί ψηλά η ελληνική αστική τάξη, συζητήθηκαν μεταξύ του υπουργού ΠΕΚΑ, Γ. Μανιάτη, και του αντιπροέδρου της Κομισιόν, M. Sefcovic, στο περιθώριο του Συμβουλίου υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στις Βρυξέλλες, την Τρίτη 9/12. Το σχέδιο για τον «Κάθετο Διάδρομο» πλέον στηρίζουν επίσημα και η Βουλγαρία με τη Ρουμανία, όπως προκύπτει από τις υπογραφές τους σε κοινή διακήρυξη με τον Ελληνα υπουργό, ενώ σε σχέση με τη διασύνδεση Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας μέσω του «EastMed», ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής εμφανίστηκε συγκρατημένος ως προς τις τεχνικές δυσκολίες του εγχειρήματος.

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Επιτάχυνση των ρυθμών πτώσης στο 3% για την Ιταλία και στο 1% για τη Γαλλία καταγράφηκε για το μήνα Οκτώβρη του 2014 σε σύγκριση με τον Οκτώβρη του 2013. Σύμφωνα με τα χτεσινά στοιχεία της Γιούροστατ, η συνολική βιομηχανική παραγωγή στην Ευρωζώνη, εμφανίζει ισχνή ανάκαμψη 0,7% και στη Γερμανία 0,8%.

Η πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν, Μπακού

Σε αυτήν τη βάση, είναι χαρακτηριστική η «αγωνία» που εκφράζουν οι διπλωματικές υπηρεσίες του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών για το γεγονός ότι δεν προχωρά με ταχύτερους ρυθμούς η διείσδυση των ελληνικών μονοπωλίων στην εν λόγω γεωγραφική ζώνη της Ευρασίας.

Χαρακτηριστικά είναι π.χ. όσα έγραφε το γραφείο ΟΕΥ στο Μπακού, στην ετήσια έκθεση για το 2013 (δημοσιεύτηκε τον Ιούνη 2014), για όσα συμβαίνουν στο Αζερμπαϊτζάν: «Οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο χωρών δεν εξελίσσονται ικανοποιητικά για την ελληνική πλευρά (...) Εξαγώγιμα είδη είναι κυρίως φαρμακευτικά προϊόντα, γλυκά, πέτρες (σ.σ: αναφέρεται σε εξαγωγή διακοσμητικής πέτρας για επένδυση ξενοδοχειακής μονάδας), τεχνουργήματα, ανελκυστήρες, μηχανήματα, είδη αθλητικού ρουχισμού, σιδηροτροχιές, χρώματα, βερνίκια, ενδύματα από γουνοδέρματα (η ελληνική γούνα απολαμβάνει εξαιρετικής φήμης στο Αζερμπαϊτζάν), χαρτιά, συσκευές κλιματισμού, οχήματα ειδικών χρήσεων, ελαιόλαδο, ενδύματα, αλουμίνιο, χρώματα, βερνίκια, κ.ά.».

Eurokinissi

Η ενίσχυση της διασύνδεσης πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών (όπως η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Γεωργία) με την ΕΕ, «φουντώνει» τις βλέψεις της ελληνικής αστικής τάξης στην περιοχή

Σκιαγραφώντας τις υπάρχουσες «Προοπτικές συνεργασίας «Ελλάδας - Αζερμπαϊτζάν» στην ετήσια έκθεσή του, το Γραφείο ΟΕΥ αναφέρεται σε: «Συμμετοχή ελληνικών εταιρειών στον κατασκευαστικό τομέα (οδικοί άξονες, έργα υποδομής, σε υδροηλεκτρικούς σταθμούς, άλλα έργα υποδομής στην Ενέργεια)», «συμμετοχή σε έργα ΑΠΕ (η ανάπτυξή τους αποτελεί προτεραιότητα της αζερικής κυβέρνησης για τα προσεχή έτη)», «μεταφορά τεχνογνωσίας στον τομέα παραγωγής, επεξεργασίας και συσκευασίας τροφίμων», «ενίσχυση συνεργασίας στον τομέα της Υγείας (φαρμακευτική βιομηχανία, έργα υποδομής νοσοκομείων, ιδιωτικά διαγνωστικά και θεραπευτικά έργα)», «ενίσχυση του τουρισμού», «συμβουλευτικές υπηρεσίες», «μεταφορά τεχνογνωσίας στον τομέα της γεωργίας», «συνεργασία στους τομείς ναυτιλίας και τηλεπικοινωνιών» κ.ά.

Σημειωτέον, αναφερόμενο το γραφείο ΟΥΕ του Μπακού σε πετυχημένες παρουσίες ελληνικών επιχειρήσεων στο Αζερμπαϊτζάν, εστίασε στην παρουσία (19-21/11, στο εκθεσιακό κέντρο του Μπακού, στη «μεγαλύτερη ετήσια έκθεση περιβαλλοντικών τεχνολογιών στην ευρύτερη περιοχή της Κασπίας, με την επωνυμία Caspian-Technologies for the Environment») του ομίλου «Πλαστικών Θράκης ΑΕ».

«Οπως μας εξήγησαν οι εκπρόσωποι της εταιρείας» γράφει το σημείωμα του ΟΕΥ «στόχος τους είναι η προώθηση στο Αζερμπαϊτζάν των γεω-συνθετικών (geo-composites) προϊόντων τους, ιδίως δε των μεμβρανών - πλεγμάτων στεγανοποίησης ΧΥΤΑ. Συγκρατείται το ενδιαφέρον που επέδειξε ο Αζέρος υπουργός Οικολογίας και Φυσικών Πόρων, κ. Huseyngulu Baghirov, για την τεχνολογία της ελληνικής εταιρείας, συνομιλώντας επί μακρόν με τους εκπροσώπους της (σε αντίθεση με τη σύντομη παρουσία του στα περισσότερα περίπτερα) και, στη συνέχεια, παραπέμποντάς τους για περαιτέρω διευκρινίσεις στον αρμόδιο βοηθό του».

«Τα ανωτέρω», τονίζει το γραφείο ΟΕΥ Μπακού, «καταδεικνύουν, κατά την εκτίμησή μας, τις σοβαρές πιθανότητες διείσδυσης στο Αζερμπαϊτζάν εκείνων ιδίως των ελληνικών εταιρειών οι οποίες διαθέτουν καινοτόμα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας»...

Την ίδια στιγμή, σε ό,τι αφορά την Αρμενία, το γραφείο ΟΕΥ της ελληνικής πρεσβείας στο Ερεβάν, σε δελτίο του στα μέσα Νοέμβρη, αποτύπωνε ακριβώς την ολοένα και πιο ισχυρή διασύνδεση της αρμενικής οικονομίας με την ΕΕ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για ελληνικά κεφάλαια που επιδιώκουν «μπίζνες» με την αρμενική αστική τάξη:

«Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Garegin Melkonyan δήλωσε ότι είναι ισχυρή επιθυμία της αρμενικής κυβέρνησης η διατήρηση του καθεστώτος ενισχυμένων γενικευμένων προτιμήσεων (GSP+) για τις εξαγωγές προϊόντων προς την ΕΕ.

Με βάση το συγκεκριμένο καθεστώς, περίπου 3.300 προϊόντα αρμενικής καταγωγής εισάγονται στην ΕΕ με μηδενικό δασμό και 3.900 με μειωμένους δασμούς. Τα βασικά μέταλλα καλύπτουν το 78% των προϊόντων, τα κλωστοϋφαντουργικά το 18% και τα τρόφιμα το 2%.

(...)Η ΕΕ είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Αρμενίας και συμβάλλει σε ποσοστό 30% του συνολικού εξωτερικού εμπορίου της χώρας 39,4% του συνόλου των εξαγωγών και 26,5% των εισαγωγών».

Αντίστοιχα, το Γραφείο ΟΕΥ της πρεσβείας στο Κίεβο, το οποίο παρακολουθεί και τη Μολδαβία, έγραφε στο Μηνιαίο Οικονομικό Δελτίο του Οκτώβρη, σχετικά με τη συνεχιζόμενη πτωτική πορεία του μολδαβικού νομίσματος «λέι», την υποτίμησή του έναντι του δολαρίου.

«Το λέι», ενημέρωνε τους κάθε λογής ενδιαφερόμενους επενδυτές, «θα εξαρτηθεί, σε μεγάλο βαθμό, από την εξέλιξη της περιφερειακής κρίσης, την οικονομία της Ζώνης του ευρώ και της Ρωσίας, αλλά και την εξέλιξη των τιμών συναλλάγματος των δύο από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Μολδαβίας, της Ρωσίας και της Ουκρανίας».

«Κατά πάσα πιθανότητα» διακινδύνευε μια πρόβλεψη, «η περιφερειακή κρίση θα συνεχιστεί και θα επηρεάσει σοβαρά την οικονομία εν μέσω προβλέψεων βραδύτερης ανατίμησης του δολαρίου έναντι του ευρώ. Ετσι, το εθνικό νόμισμα θα είναι κάτω από ισχυρή εξωτερική πίεση και θα χάσει έδαφος, όπως αναφέρουν οικονομικοί αναλυτές». Βέβαια, κάτι τέτοιο σε μεγάλο βαθμό ωφελεί όποιους «επενδυτές» θέλουν να διεισδύσουν στη χώρα, έχοντας «σκληρό» νόμισμα στα χέρια τους.

Από τις πρόσφατες εκλογές στη Μολδαβία

Οι συμφωνίες αυτές και οι μονοπωλιακοί ανταγωνισμοί ανάμεσα στις καπιταλιστικές ενώσεις εντείνουν την εκμετάλλευση του λαού της Μολδαβίας και των άλλων λαών της περιοχής. Συμφωνία σύνδεσης η ΕΕ υπέγραψε την ίδια μέρα, επίσης, με την Ουκρανία και τη Γεωργία. Η Ρωσία μετά την κατάληξη της Συμφωνίας προχώρησε, ως αντίδραση, σε κυρώσεις στα προϊόντα που εισήγαγε από τη Μολδαβία. Να σημειωθεί ότι οι εξαγωγές στη Ρωσία αποτελούν το 26% των συνολικών εξαγωγών της χώρας. Αυτές οι συμφωνίες εξυπηρετούν τις επιδιώξεις των ευρωενωσιακών μονοπωλίων και των τμημάτων του ντόπιου κεφαλαίου της χώρας αυτής που βλέπει τα συμφέροντά του να υπηρετούνται καλύτερα από τις σχέσεις με την ΕΕ, όντας σε σφοδρό ανταγωνισμό με τη Ρωσία. Η Συμφωνία Σύνδεσης εντάσσεται στην επιδίωξη της ΕΕ να προωθήσει πιο αποφασιστικά το σχεδιασμό της προκειμένου να προλάβει «στη γωνία» την καπιταλιστική Ρωσία και να δέσει στο δικό της άρμα την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τη Γεωργία. Αυτές οι χώρες συγκροτούν ένα μαλακό υπογάστριο στη Ρωσία, ανεξάρτητα αν η Μολδαβία δεν εφάπτεται συνοριακά σ' αυτήν. Ο δακτύλιος αυτός στα πέριξ της Ρωσίας επιχειρείται να μετατραπεί σε προνομιακό έδαφος των ευρωενωσιακών επιχειρηματικών ομίλων και σε μοχλό πίεσης ενάντια στις επιδιώξεις της Ρωσίας. Να προστεθούν εδώ και οι ανακατατάξεις σε αυτόν τον ανταγωνισμό που φέρνει η αναζήτηση από την ΕΕ πηγών Ενέργειας από χώρες πλην Ρωσίας όπως και η ματαίωση του ρωσικού σχεδίου για την κατασκευή του αγωγού South Stream με παράλληλη επεξεργασία νέου αγωγού σε σύνδεση με την Τουρκία. Κυρίως πιάτο σε αυτήν την ενδοϊμπεριαλιστική αντιπαράθεση είναι οι δρόμοι μεταφοράς Ενέργειας, δεδομένου ότι προβλέπονται τάσεις ενίσχυσης της ζήτησης Ενέργειας από τις ευρωπαϊκές χώρες. Ενδεικτικά, να αναφέρουμε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου απορροφούν το 17% της παγκόσμιας ενεργειακής κατανάλωσης, ενώ, σύμφωνα με υπολογισμούς, οι ενεργειακές τους ανάγκες θα διπλασιαστούν μέχρι το 2030.

Σε αυτό το φλεγόμενο τοπίο, οι όποιες «παγωμένες συγκρούσεις» στην ευρύτερη περιοχή ξεπαγώνουν. Τέτοια σύγκρουση είναι κι αυτή της Υπερδνειστερίας. Μια λωρίδα γης στα ανατολικά της Μολδαβίας, ανάμεσα στη Μολδαβία και την Ουκρανία, η Υπερδνειστερία αποτελεί «μήλον της Εριδος». Το 1990 η Υπερδνειστερία διακήρυξε την ανεξαρτησία της από τη Μολδαβία και ζήτησε επίσημα από τη Ρωσία την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της περιοχής. Οι συγκρούσεις με το μολδαβικό στρατό έληξαν το 1992 με την υπογραφή εκεχειρίας. Φέτος, ο Πρόεδρος της Υπερδνειστερίας, Σεβτσούκ, αμέσως μετά την ενσωμάτωση της Κριμαίας στη Ρωσία δήλωσε ότι «έχει έλθει και η ώρα της Υπερδνειστερίας...». Τα επικίνδυνα σενάρια αλλαγής συνόρων εκκολάπτονται σε κλίμα ενισχυόμενου εθνικισμού κι αλυτρωτισμού τόσο από την πλευρά της Ρουμανίας όσο και της Ρωσίας. Αυτά τα σενάρια περιλαμβάνουν ακόμα και τη διάλυση της Μολδαβίας με την ενσωμάτωσή της στη Ρουμανία και της Υπερδνειστερίας στη Ρωσία.

Eίναι γνωστή η προσπάθεια της EE να εμφανίζεται ως δήθεν ευαίσθητη σε φαινόμενα διαφθοράς, να αυτοπροβάλλεται ως ο «θεματοφύλακας των δικαιωμάτων των λαών», «υπερασπιστής των ελεύθερων και δημοκρατικών εκλογών» όπου Γης. Καθόλου τυχαία, στην περίπτωση της Μολδαβίας η εκτίμηση της Υπατης Εκπροσώπου για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ Φ Μογκερίνι, και του Επιτρόπου για την Πολιτική Ευρωπαϊκής Γειτονίας και των Διαπραγματεύσεων Διεύρυνσης Γ. Χαν για τις πρόσφατες εκλογές στη χώρα αυτή έκαναν κυριολεκτικά το μαύρο άσπρο. Οι εκλογές, σύμφωνα με την ανακοίνωσή τους, «χαρακτηρίστηκαν από μια ευρεία επιλογή πολιτικών εναλλακτικών και διεξήχθηκαν γενικά καλά...». Ο επικεφαλής της αποστολής παρατηρητών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δήλωσε ότι «παρατηρήθηκαν βήματα προόδου αλλά και αδυναμίες...».

Τα κόμματα που κατεξοχήν στηρίζουν την ΕΕ και την ένταξη της Μολδαβίας σε αυτήν, το «Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα», το σοσιαλδημοκρατικό «Δημοκρατικό Κόμμα» και το «Κόμμα των Φιλελευθέρων» συγκέντρωσαν όλα μαζί το 44% των ψήφων και βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για το σχηματισμό κυβέρνησης που θα διασφαλίζει τον προσανατολισμό υπέρ της ΕΕ. Το δε «Σοσιαλιστικό Κόμμα» που κατέβηκε στις εκλογές με σύνθημα «μαζί με τη Ρωσία», με προεκλογικές αφίσες με τη φωτογραφία του Πούτιν ήρθε πρώτο στις εκλογές με 22%. Το κόμμα αυτό εκφράζει τα συμφέροντα της μερίδας της αστικής τάξης της χώρας που συμπλέει με τη Ρωσία κι έρχεται να καλύψει το «κενό» που αφήνει η στροφή προς ΕΕ και ΝΑΤΟ του «Κόμματος των Κομμουνιστών Μολδαβίας» (ΚτΚΜ), κόμμα - μέλος του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ). Από το 2001 έως το 2009 το μεταλλαγμένο ΚτΚΜ διαχειρίστηκε τον καπιταλισμό με δική του κυβέρνηση και πρόεδρο τον επικεφαλής του Β. Βορόνιν. Σε αυτά τα χρόνια που διαχειρίστηκε τον καπιταλισμό βύθισε περαιτέρω το λαό στη φτώχεια και την ανεργία, ενώ οι επιχειρηματικοί όμιλοι θησαύρισαν. Στήριξε την προοπτική ένταξης της Μολδαβίας στην ΕΕ, ενώ το 2006 όντας στην κυβέρνηση συνυπέγραψε με το ΝΑΤΟ την ένταξη της Μολδαβίας στο Συνεταιρισμό για την Ειρήνη, προθάλαμο του ΝΑΤΟ. Για αυτές του τις «υπηρεσίες», το ΚΕΑ το επιβράβευσε με την εκλογή του στο προεδρείο του. Ο λαός της Μολδαβίας όμως το τιμώρησε στις εκλογές κι από το 39,34 % το ΚτΚΜ μειώθηκε στο 17%. Ο λόγος βέβαια που συνεχίζει να διατηρεί το ΚτΚΜ την επωνυμία του δεν είναι άλλος από την επίδραση που ακόμα διατηρούν στη λαϊκή συνείδηση οι κατακτήσεις και το επίπεδο ζωής στην πρώην ΕΣΣΔ.

Αλλωστε, αυτήν τη νοσταλγία εκμεταλλεύεται και η καπιταλιστική Ρωσία, χρησιμοποιώντας τις αναμνήσεις του λαού για την ΕΣΣΔ, για να διεισδύσουν ακόμα περισσότερο τα μονοπώλιά της στη Μολδαβία και τις άλλες πρώην σοσιαλιστικές Δημοκρατίες και να επικρατήσουν στον ανταγωνισμό τους με την ΕΕ και τις ΗΠΑ.

Οι... έπαινοι της ΕΕ στην κυβέρνηση της Μολδαβίας περί προόδου και δίκαιων εκλογών προσκρούει στην ίδια την πραγματικότητα. Οι εκλογές στη Μολδαβία πραγματοποιήθηκαν σε κλίμα γενικής αμφισβήτησης και σοβαρών καταγγελιών από τα περισσότερα από τα συμμετέχοντα κόμματα. Τόσο προεκλογικά όσο και την ημέρα των εκλογών καταγράφηκαν καταγγελίες για παρεμβάσεις με επιδίωξη τον έλεγχο του εκλογικού αποτελέσματος, όπως:

-- Ο αποκλεισμός από την ψηφοφορία, την παραμονή των εκλογών, του κόμματος «Πατρίδα», που εμφανιζόταν να είναι τρίτο στις δημοσκοπήσεις, με κατηγορίες για παράνομη εισαγωγή από τη Ρωσία κεφαλαίων για την προεκλογική του καμπάνια. Πρόκειται για κόμμα με επικεφαλής καπιταλιστή με δραστηριότητα στη Ρωσία, που είναι υπέρ της κατάργησης της συμφωνίας σύνδεσης ΕΕ - Μολδαβίας και της ένταξής της στην Τελωνειακή Ενωση μαζί με τη Ρωσία.

-- Η χειραγώγηση των ΜΜΕ από συγκεκριμένους επιχειρηματικούς ομίλους, οι κατηγορίες για εξαγορά ψήφων και γενικευμένη διαφθορά.

-- Οι ωμές παρεμβάσεις στη διαδικασία των εκλογών, όπως κατάργηση του δικαιώματος ψήφου κατόχων παλιών σοβιετικών διαβατηρίων με ισχύοντα στοιχεία, μείωση των εκλογικών τμημάτων στη Ρωσία (μόλις 25 για 700.000 Μολδαβούς μετανάστες) κι αύξηση αυτών στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Οι παραπάνω παρεμβάσεις είχαν στόχο να ενισχύσουν εκλογικά τα κόμματα που στηρίζουν την ΕΕ και από την άλλη πλευρά να βάλουν εμπόδια στην ψήφο των κομμάτων που στηρίζουν την Τελωνειακή Ενωση με τη Ρωσία.

Οι εκλογές που διεξήχθησαν στη Μολδαβία δεν ήταν τέτοιες, επειδή, όπως ισχυρίζεται η ΕΕ, δεν έχει ακόμα πλήρως υλοποιήσει τα κριτήρια για την ένταξη της στην ΕΕ. Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει. Οι εκλογές αντικατοπτρίζουν ότι η Μολδαβία πράγματι βρίσκεται σε διαδικασία ενσωμάτωσης στην ιμπεριαλιστική διακρατική συμμαχία της ΕΕ.

Η ιμπεριαλιστική επέμβαση της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, στην Ουκρανία κι ό,τι επακολούθησε περιγράφει χαρακτηριστικά την όξυνση αυτών των ανταγωνισμών με τη Ρωσία τους κινδύνους στην ευρύτερη περιοχή. Ανάλογη κούρσα ανταγωνισμού βρίσκεται σε εξέλιξη και στα Βαλκάνια, με επίκεντρο τη Σερβία, τη Βουλγαρία, τη Βοσνία Ερζεγοβίνη. Γεννιούνται κίνδυνοι πολεμικών συγκρούσεων και αιματοκυλίσματος, όπως δείχνει και η εμπειρία της Ουκρανίας. Το συμφέρον των λαών δε βρίσκεται στην επιλογή ιμπεριαλιστικού στρατοπέδου, αλλά με τη δική τους αυτοτελή δράση να συγκρουστούν με τα μονοπώλια, τις ιμπεριαλιστικές τους ενώσεις, σε τελική ανάλυση με την ίδια την εξουσία τους για να πάρουν τον πλούτο που οι ίδιοι παράγουν στα δικά τους χέρια.

Associated Press

Η μόλυνση του περιβάλλοντος και τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι αποτέλεσμα της αναρχίας του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής που πληρώνουν τα λαϊκά στρώματα

Εκτός από άλλα ζητήματα (π.χ. ανησυχία καπιταλιστών για τη «διατάραξη» της παραγωγικής διαδικασίας, «κόντρες» μεταξύ ανταγωνιστών), η έγνοια για την «αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών» συνδέεται και με νέα πεδία δράσης για τα μονοπώλια που, στο φόντο της καπιταλιστικής κρίσης, αναζητούν τομείς διοχέτευσης των λιμναζόντων κεφαλαίων. Χαρακτηριστική είναι η συμφωνία για την «κλιματική αλλαγή και τη συνεργασία στον τομέα της καθαρής Ενέργειας», που υπέγραψαν ΗΠΑ - Κίνα στο Πεκίνο τον περασμένο Νοέμβρη, όπου αποτυπώνεται καθαρά ότι μια σειρά από πολυεθνικές ιεραρχούν τομείς που συνδέονται με τις λεγόμενες «εναλλακτικές μορφές Ενέργειας».

«Τα οικονομικά στοιχεία κάνουν όλο και περισσότερο καθαρό ότι η έξυπνη δράση σχετικά με την κλιματική αλλαγή μπορεί να κατευθύνει την καινοτομία, να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη και να φέρει ευρέως οφέλη - από βιώσιμη ανάπτυξη μέχρι αυξημένη ενεργειακή ασφάλεια, βελτιωμένη δημόσια υγεία και καλύτερη ποιότητα ζωής...», επισημαίνεται στο σχετικό κείμενο που υπογράφουν Ουάσιγκτον και Πεκίνο. «Οι δύο πλευρές προτίθενται να συνεχίσουν να ενδυναμώνουν τον πολιτικό διάλογο και την πρακτική συνεργασία, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας στην προηγμένη τεχνολογία άνθρακα, την πυρηνική ενέργεια, το σχιστολιθικό αέριο και την ανανεώσιμη ενέργεια, που θα συμβάλει να βελτιστοποιηθεί το ενεργειακό μείγμα (σ.σ. ο συνδυασμός χρήσης διαφόρων μορφών Ενέργειας)...»

Σ' αυτό το πλαίσιο, οι δύο πλευρές κατέληξαν, μεταξύ άλλων, να ενισχύσουν τη συνεργασία τους σε τομείς όπως: Η ενεργειακή «απόδοση των κτιρίων» (σ.σ. όρος που έχει καθιερωθεί για να αποδίδει την ποσότητα της Ενέργειας που «καταναλώνει» ένα κτίριο και συνδέεται με την ανάπτυξη τεχνικών κατασκευαστικών πιο φιλικών προς το περιβάλλον), που θα δώσει ώθηση σε επιχειρήσεις κατασκευαστικές, αλλά και από τον κλάδο της Ενέργειας. Τα «έξυπνα αυτοκίνητα» που αφορά προηγμένα αυτοκίνητα που θεωρούνται ακίνδυνα για το περιβάλλον, και θα δώσει ανάσα σε αυτοκινητοβιομηχανίες.

Συμφώνησαν, ακόμα, να εγκαινιάσουν μια «πρωτοβουλία» για τη διάδοση πόλεων «έξυπνων», με «χαμηλά» επίπεδα χρήσης άνθρακα, να προωθήσουν το εμπόριο σε «πράσινα αγαθά» («καθαρές» τεχνολογίες Ενέργειας), αλλά και την ανάπτυξη «πιλοτικών προγραμμάτων» και «μελετών σκοπιμότητας σε τομείς όπως και η ηλιακή ενέργεια, τα «έξυπνα δίκτυα».

Η παραπάνω διμερής συμφωνία είναι ενδεικτική της «κινητικότητας» που υπάρχει σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο: Τα επιτελεία του κεφαλαίου «ανιχνεύουν» νέα πεδία δραστηριοποίησης, λαμβάνοντας υπόψη και μια σειρά δεδομένα στον παγκόσμιο «ενεργειακό χάρτη». Πέρα από τις συνηθισμένες μορφές Ενέργειας (πετρέλαιο, φυσικό αέριο) στο παιχνίδι μπαίνουν δυναμικά οι νέες μορφές Ενέργειας που αξιοποιούνται και ως εργαλείο που χρησιμοποιείται στην προσπάθεια που κάνουν αστικές τάξεις και τμήματα του κεφαλαίου να αναβαθμίσουν τη θέση τους σε σχέση με ανταγωνιστές τους.

Οτι οι περιβαλλοντικές ευαισθησίες των καπιταλιστών συνδέονται και με τις ανακατατάξεις στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά ομολόγησε πριν από μερικούς μήνες (Φλεβάρης 2014) και ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Τζον Κέρι, μιλώντας στην Ινδονησία, στο πλαίσιο ομιλιών που έκανε σε διάφορες χώρες, απευθύνοντας αμερικανική «έκκληση» για τη «διάσωση του περιβάλλοντος».

Απαντώντας στο ερώτημα στο πώς μπορούν να απαντηθούν οι «προκλήσεις» των κλιματικών αλλαγών, επισήμανε: «Η παγκόσμια ενεργειακή αγορά είναι το μέλλον. Η λύση στις κλιματικές αλλαγές είναι η ενεργειακή πολιτική. Αυτή η αγορά είναι προορισμένη να είναι η μεγαλύτερη που έχει ποτέ γνωρίσει ο κόσμος. Μέχρι το 2035, οι επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα αναμένεται να φτάσουν σχεδόν τα 17 τρισ. δολ. Αυτό ξεπερνά το συνολικό ΑΕΠ της Κίνας και της Ινδίας μαζί... Με μερικές έξυπνες επιλογές, μπορούμε να διαβεβαιώσουμε ότι η έξυπνη Ενέργεια είναι η πιο ελκυστική επένδυση στον παγκόσμιο ενεργειακό τομέα».

Οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί για την ενεργειακή «ασφάλεια» κάθε δύναμης συμμαχίας ιμπεριαλιστών όχι μόνο να κλιμακωθεί, αλλά και θα επεκταθεί δραστικά και σε μια σειρά νέους τομείς του πλούτου των λαών (αέρας, νερό, άλλα ορυκτά).

Η παρέμβαση Κέρι στην Ινδονησία (που είναι η τρίτη χώρα σε εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μετά από Κίνα - ΗΠΑ) έτυχε μεγάλης προβολής. Καθόλου τυχαία. Η Ινδονησία είναι μια ταχύτατα αναδυόμενη οικονομία, χώρα με τεράστιο φυσικό πλούτο και «προνομιακή» γεωγραφική θέση, μέλος του G-20 και ανερχόμενη δύναμη στην Ασία και όχι μόνο. Δηλαδή, είναι για πολλούς λόγους μια περιοχή με μεγάλο ενδιαφέρον για τους «επενδυτές».

Ενδεικτικά των «προοπτικών» που ανοίγει για τις πολυεθνικές η «αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών», άρα και του μονοπωλιακού ανταγωνισμού που θα οξυνθεί, είναι ορισμένα στοιχεία που δείχνουν μεγάλη αύξηση των επενδύσεων στις λεγόμενες «Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας» και άλλες μορφές «καθαρής Ενέργειας» (αναφέρονται σε μορφές Ενέργειας, η οποία παράγεται από τον άνεμο, τη γεωθερμία, την κυκλοφορία του νερού, αλλά και από βιομάζα κ.τ.λ.).

Σύμφωνα με την «δεξαμενή σκέψης» «Κέντρο για την Αμερικανική Πρόοδο» το 2013 οι παγκόσμιες επενδύσεις σε τομείς της «καθαρής Ενέργειας» έφτασαν τα 254 δισεκατομμύρια δολάρια. Από αυτές τα 36,7 δισ. δολάρια (το 14%) αφορούσαν αμερικανικά κεφάλαια. Η ίδια πηγή καταγράφει στην ιστοσελίδα της έρευνες, σύμφωνα με τις οποίες μέχρι το 2030, οι αντίστοιχες επενδύσεις θα αυξηθούν (σε ετήσια βάση) κατά 230% (!) φτάνοντας τα 630 δισ. δολάρια.

Ενδεικτικό των ρυθμών, με τους οποίους «εξαπλώνονται» οι λεγόμενες και «εναλλακτικές μορφές Ενέργειας» είναι και η δυναμική που ήδη έχουν σε χώρες όπως οι ΗΠΑ. Το ερευνητικό ίδρυμα U.S. Energy Information Administration - ΕΙΑ (χρηματοδοτείται κάθε χρόνο από το αμερικανικό Κογκρέσο και αντικείμενό του είναι η συγκέντρωση και διάδοση πληροφοριών για την Ενέργεια) αναφέρει ότι στις ΗΠΑ, οι επενδύσεις σε σχετικούς κλάδους αυξήθηκαν κατά 250% (!) μέσα στην εννιαετία 2004 - 2013 και έφτασαν τα 36,7 δισ δολ. Υποστηρίζει ότι μέχρι το 2030, το 50% της παραγωγής ηλεκτρισμού στην αμερικανική επικράτεια θα προέρχεται από φυσικό αέριο και το 46,6% από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).

Αντίστοιχο είναι το «ενδιαφέρον» και των Κινέζων για τις ΑΠΕ. Το ΕΙΑ (που διαθέτει μεγάλη βάση πληροφοριών με πηγή του τη ...CIA) επισημαίνει ότι η Κίνα επιδιώκει έως το 2020 να καλύπτει το 15% των ενεργειακών της αναγκών από ΑΠΕ. Μάλιστα, κινεζικές εταιρείες το 2012 επένδυσαν 65 δισ. δολ. σε σχετικούς κλάδους, 20% περισσότερα από ό,τι μόλις μια χρονιά πριν και μέσα στο διάστημα 2011 - 2015 σχεδιάζουν επενδύσεις συνολικού ύψους 473 δισ. δολ.

Χαρακτηριστικό είναι, τέλος, ότι μόλις τον περασμένο Σεπτέμβρη, το ίδρυμα που ίδρυσε ο Αμερικανός μεγιστάνας Ροκφέλερ ανακοίνωσε ότι αποσύρει 50 δισεκατομμύρια δολάρια από τα ορυκτά καύσιμα, για να τα επενδύσει σε ΑΠΕ. Αναφερόμενος στη συγκεκριμένη επιλογή, ένας από τους κληρονόμους του Τζον Ροκφέλερ, ο Στέφεν Χάιντζ, δήλωσε ότι η κίνηση θα ήταν σύμφωνη με τις επιθυμίες του ιδρυτή της δυναστείας, καθώς «αν ζούσε σήμερα, ως ένας έξυπνος επιχειρηματίας που κοίταζε προς το μέλλον, θα κινούνταν μακριά από τα ορυκτά καύσιμα και θα επένδυε σε καθαρές, ανανεώσιμες πηγές Ενέργειας». Δηλαδή, πρώτα οι καπιταλιστές καταστρέφουν το περιβάλλον και μετά εμφανίζονται ως οι «σωτήρες» που θα το προστατέψουν.