Παρέμβαση στη συζήτηση για την «Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας» της ΕΕ, στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο, έκανε η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ. Στην ομιλία του ο ευρωβουλευτής του Κόμματος Λευτέρης Νικολάου - Αλαβάνος ανέφερε τα εξής:

«Η "Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας" επιδιώκει για λογαριασμό της ΕΕ να κινητοποιηθούν τα κεφάλαια που λιμνάζουν γιατί δεν εξασφαλίζεται η μέγιστη κερδοφορία. Στοχεύει να ανακόψει την υποχώρηση ευρωπαϊκών ομίλων στην κούρσα ανταγωνισμού με ΗΠΑ και Κίνα στα ψηφιακά, τα κρίσιμα υλικά, την πολεμική βιομηχανία.

Αυτά δεν οφείλονται σε "διαρθρωτικές αδυναμίες", όπως ισχυρίζεται η Κομισιόν, αλλά στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, στις αντιφάσεις του, που δημιουργούν την κρίση, της οποίας σημάδια βλέπουμε σε Γερμανία, Γαλλία και Ευρωζώνη.

Πίσω από τις διακηρύξεις για αξιοποίηση του "ταλαντούχου και μορφωμένου εργατικού δυναμικού", "κεφάλαιο", "ενιαία αγορά", "μοναδικές κοινωνικές υποδομές", κρύβονται το ξεζούμισμα των εργαζομένων, η αύξηση της φορολογίας του λαού, η γενίκευση της ακρίβειας, η κλιμάκωση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και πολέμων, όπως στην Ουκρανία, με φόρο αίματος του ουκρανικού και του ρωσικού λαού.

Ελπίδα για τους λαούς είναι ο αγώνας τους ενάντια στις επικίνδυνες κατευθύνσεις ΕΕ, αστικών κυβερνήσεων και κομμάτων που τη στηρίζουν, η μαχητική διεκδίκηση των εργατικών - λαϊκών δικαιωμάτων, όπως στην Ελλάδα, με πανεργατική απεργία στις 28 Φλεβάρη. Η πάλη για την ανατροπή του βάρβαρου καπιταλιστικού συστήματος, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για ριζικά διαφορετική οργάνωση της οικονομίας και της κοινωνίας, με κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό, με κριτήριο την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών».

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΝΤΟΠΟΡΟΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑ: Με αέρα στα πανιά τους από τους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς οι εφοπλιστές πληθαίνουν στόλο και κέρδη

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΦΤΩΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΕ: Δίλημμα «μεταξύ φαγητού και θέρμανσης» για 47 εκατομμύρια ανθρώπους

ΕΝΕΡΓΕΙΑ: Εκρηκτικό κοκτέιλ φέρνει νέες αυξήσεις στις τιμές του ρεύματος

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ: Ερευνά νέες εμπορικές συνεργασίες με «ευελιξία και τόλμη»

Eurokinissi

Ειδικότερα ο ελληνόκτητος στόλος έφτασε 5.700 πλοία, ενώ διατηρεί το υψηλό ποσοστό, της τάξεως του 20%, στην παγκόσμια χωρητικότητα.

Οσον αφορά τις επιμέρους κατηγορίες πλοίων προηγούνται με 2.685 τα φορτηγά πλοία Bulk Carries (μεταφορά χύδην φορτίων, όπως σιτηρά, άνθρακα, σιδηρομετάλλευμα κ.ά.) και ακολουθούν τα oil tankers-πετρελαιοφόρα με 887.

Για την Ευρωπαϊκή Ενωση όλα τα παραπάνω μεταφράζονται σε πρωτοκαθεδρία στον τομέα της ναυτιλίας, με το 61% της ευρωπαϊκής χωρητικότητας να αντιστοιχεί στους Ελληνες εφοπλιστές. Ενδεικτικοί είναι επίσης οι μεγάλοι όγκοι LNG και αργού πετρελαίου που εισήχθησαν στην Ευρώπη μέσω ελληνόκτητων πλοίων (βλέπε και σχετικό θέμα στις σελίδες 12 - 13).

Στο διά ταύτα ο κύκλος εργασιών από αυτή τη διεθνή δραστηριότητα εκτιμάται πως κυμαίνεται ετησίως μεταξύ 40-50 δισ. δολάρια, δίνοντας φυσικά τα ανάλογα τεράστια κέρδη στους εφοπλιστές. Αξίζει να σημειωθεί επίσης πως πάνω από 20 εταιρείες είναι εισηγμένες σε ξένα χρηματιστήρια και με την συνολική κεφαλαιοποίηση να υπερβαίνει τα 9 δισ. δολάρια.

Η κερδοφορία των Ελλήνων εφοπλιστών άλλωστε εκφράζεται και στις παραγγελίες για τη ναυπήγηση νέων πλοίων που στην παρούσα φάση ανέρχεται στα 589, χωρητικότητας πάνω από 56 εκατ. τόνους. Από αυτά τα 387 ναυπηγούνται στην Κίνα, τα 139 στην Κορέα και τα 45 στην Ιαπωνία, ενώ σε όλα τα παραπάνω δεν συνυπολογίζεται η τυχόν αγορά μεταχειρισμένων πλοίων. Συνολικά την τελευταία 10ετία οι ελληνικές επενδύσεις σε νεότευκτα πλοία σε ναυπηγεία σε όλο τον κόσμο ξεπέρασαν τα 100 δισ. δολάρια.

Η ανάγνωση των στοιχείων φανερώνει τον «αέρα» που κανονικότατα φουσκώνει τα «πανιά» των Ελλήνων εφοπλιστών και ο οποίος μάλιστα «φουσκώνει» ακόμα περισσότερο από τις «διεθνείς προκλήσεις». Εξάλλου πολλές φορές έχει ομολογηθεί από τους ίδιους εφοπλιστές αλλά και στελέχη του κλάδου πως ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος τροφοδοτεί την κερδοφορία τους, θυμίζοντας την παροιμία «ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται», την ώρα που οι ναυτεργάτες βιώνουν την άγρια εκμετάλλευση, ενώ στέλνονται και στο «στόμα του λύκου», στις εμπόλεμες ζώνες, με τεράστιους κινδύνους.

Το προηγούμενο διάστημα πολλές αναλύσεις για την πορεία της ναυτιλίας σημειώνουν ότι τρεις είναι οι βασικοί παράγοντες που καθόρισαν την πορεία των υψηλών κερδών, κυρίως μέσα από την αύξηση των ναύλων: Η πανδημία που εκτόξευσε την κερδοφορία, κυρίως των containers. Οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και η μείωση της κίνησης στο Σουέζ και η ξηρασία στη Διώρυγα του Παναμά που προκάλεσε καθυστερήσεις στη διέλευση των πλοίων.

Φυσικά το μεγαλύτερο μέρος των συνεπειών από την αύξηση των ναύλων κατέληξε στους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα, τροφοδοτώντας εκ νέου την ακρίβεια κ.ο.κ.

Από την άλλη το ενδεχόμενο μιας νέας καπιταλιστικής κρίσης δεν θα αφήσει ανεπηρέαστο τον κλάδο, όπως υπογραμμίζουν διάφορες φωνές. Ακόμη και τώρα, που διαφαίνεται μερική επαναφορά της Διώρυγας του Σουέζ, υπάρχει προβληματισμός πως τα ναύλα δεν θα επηρεαστούν από τη χωρητικότητα που θα απελευθερωθεί στην αγορά και την πρόσθετη προσφορά πλοίων, πολύ παραπάνω αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για σημαντικό φρένο στις καπιταλιστικές οικονομίες.

Ενώ αυτές τις μέρες μάλιστα γίνονται και οι πρώτες εκτιμήσεις για τα απόνερα στη ναυτιλία και την επίδραση στους ναύλους με βάση τις εξαγγελίες Τραμπ για την επιβολή δασμών στις εισαγωγές αλουμινίου και χάλυβα, με τους εφοπλιστές να «ράβουν κουστούμι» ξανά σε ό,τι αφορά μια νέα αύξηση ναύλων κ.τ.λ.

Είτε έτσι είτε αλλιώς, δηλαδή, ναυτεργάτες και λαϊκά στρώματα θα κληθούν να κουβαλήσουν στις πλάτες τους τον νέο γύρο κερδοφορίας των εφοπλιστών, καταρρίπτοντας και τον μύθο της κυβέρνησης και των άλλων κομμάτων που παρουσιάζουν τα δικά τους συμφέροντα ως «εθνικό συμφέρον». Μύθος που επιστρατεύτηκε από πέρυσι, για να δικαιολογηθεί και η αποστολή της ελληνικής φρεγάτας και η περαιτέρω εμπλοκή της χώρας στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο.

Κι επειδή στο ίδιο πλαίσιο η παρουσίαση των παραπάνω στοιχείων συνοδεύτηκε από τη διαφήμιση για το «αποτύπωμα» της ελληνικής ναυτιλίας στην οικονομία καθώς και τη μεγάλη «κοινωνική ευθύνη» που επιδεικνύουν οι μέτοχοί της, η πραγματικότητα που έχει ποια αποδειχθεί, δεν κρύβεται: Οι περιουσίες και τα κέρδη των εφοπλιστών όπως και όλων των καπιταλιστών είναι αποτέλεσμα της σκληρής εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης, στη συγκεκριμένη περίπτωση των ναυτεργατών μαζί με την προκλητική φοροασυλία και τα αμέτρητα προνόμια, όπως και στο εφοπλιστικό κεφάλαιο που δόθηκαν διαχρονικά επί όλων των κυβερνήσεων.

Eurokinissi

Η τιμή του ρεύματος έχει εκτιναχθεί τις τελευταίες μέρες, φτάνοντας στα επίπεδα του Φλεβάρη του 2023, με το κόστος να διαμορφώνεται στα 182 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Οσον αφορά την τιμή του φυσικού αερίου, μέσα σε μία μέρα μόνο, από τη Δευτέρα στην Τρίτη, αυξήθηκε από τα 60 στα 72 ευρώ η μεγαβατώρα! Κάτι που σημαίνει ότι ένα νοικοκυριό που πλήρωσε τον Φλεβάρη 9 έως 18 λεπτά τη μεγαβατώρα, θα κληθεί να πληρώσει από 18 έως 27 λεπτά τον Μάρτη!

Δεν είναι η πρώτη φορά που τα λαϊκά νοικοκυριά έρχονται αντιμέτωπα με νέες αυξήσεις στις τιμές του ρεύματος. Η κυβέρνηση επιχειρεί με αστεία επιχειρήματα, του τύπου «δεν είχε αρκετό αέρα» ή «έκανε πολύ κρύο», να το αιτιολογήσει. Ομως, πλέον δεν κρύβεται ότι η τιμή του εμπορεύματος «ρεύμα» εκτοξεύεται στο πλαίσιο της «απελευθερωμένης» αγοράς Ενέργειας, του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και βέβαια της πολιτικής της «πράσινης μετάβασης», που έχει τσακίσει τον λαό με τα υπέρογκα κόστη στους λογαριασμούς.

Αυτό το διάστημα, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποιούνται, τα αποθέματα μειώνονται, με τους χώρους αποθήκευσης στην Ευρώπη να έχουν ποσότητες αντίστοιχες με το 2022 που ήταν οι χαμηλότερες τα τελευταία χρόνια. Διεθνείς αναλυτές αναφέρουν ότι «η ταχεία εξάντληση των αποθεμάτων υπογραμμίζει την αδυναμία του εφοδιασμού της Ευρώπης. Η απώλεια του μεγαλύτερου μέρους της ρωσικής προσφοράς τα τελευταία τρία χρόνια έκανε τις ευρωπαϊκές αγορές φυσικού αερίου πιο επιρρεπείς σε κλυδωνισμούς τιμών ως απάντηση σε βραχυπρόθεσμες διακοπές λειτουργίας, ζήτηση LNG στην Ασία και αλλαγές στον καιρό». Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία, η κατανάλωση και ζήτηση φυσικού αερίου στην Ευρώπη αναμένεται να αυξηθεί κατά 17% αυτόν τον μήνα σε σχέση με έναν χρόνο πριν, λόγω της οικιακής και εμπορικής ζήτησης. Τάση που θα συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες.

Πιο συγκεκριμένα, τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Πλατφόρμας Αποθήκευσης Φυσικού Αερίου (AGSI) καταγράφουν ότι στις 4 Φλεβάρη οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου ήταν καλυμμένες μόνο κατά 51,3%. Στις αρχές του Φλεβάρη του 2024 τα επίπεδα πληρότητας της δυναμικότητας άγγιζαν το 70%, ενώ η χαμηλότερη στάθμη της περσινής χρονιάς ήταν τον Μάρτη, με 59%.

Ανά χώρα, στη Γερμανία, οι αποθήκες φυσικού αερίου είναι γεμάτες σε ποσοστό 52%, στην Ιταλία κατά 61%, ενώ η Γαλλία καταγράφει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά στην ΕΕ, δηλαδή, περίπου 33%. Στα «κίτρινα» επίπεδα, δηλαδή κάτω του 40%, βρίσκονται το Βέλγιο, η Κροατία και η Ολλανδία. Αξίζει να σημειωθεί ότι εκτός ΕΕ, στο «κόκκινο» βρίσκονται τόσο η Μεγάλη Βρετανία (26%), όσο και η Ουκρανία (10%).

Οι αποθήκες φυσικού αερίου της ΕΕ έπρεπε, βάσει των σχεδιασμών, να είναι γεμάτες κατά 90% τον περασμένο Νοέμβρη. Το 2025 αναμένεται να δυσκολευτούν να πιάσουν τους στόχους τους, εξαιτίας του ανταγωνισμού με άλλες περιοχές υψηλής κατανάλωσης φυσικού αερίου, όπως η Ασία, αλλά και λόγω της «στενότητας στην παγκόσμια αγορά LNG».

Παράλληλα, σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο περασμένος Γενάρης παρουσίασε το τρίτο μεγαλύτερο ποσοστό εισαγωγών LNG στα χρονικά και το υψηλότερο ποσοστό των τελευταίων 12 μηνών. Ειδικότερα, οι εισαγωγές LNG παγκοσμίως αναμένεται να αυξηθούν σε 38,12 εκατ. μετρικούς τόνους για τον Γενάρη του 2025, από 37,69 εκατ. τόνους που εισήχθησαν τον Δεκέμβρη, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε η εταιρεία αναλύσεων εμπορευμάτων «Kpler». Οσον αφορά τις εισαγωγές LNG στην Ευρώπη, αυτές θα διαμορφωθούν, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, στο υψηλότερο επίπεδο από τον Απρίλη του 2023. Οι 11,82 εκατ. τόνοι εισαγωγών LNG από την Ευρώπη τον Γενάρη θα είναι αρκετά περισσότεροι από τους 10,87 εκατ. τόνους του Δεκέμβρη, σύμφωνα με τα στοιχεία της «Kpler».

Αξίζει να αναφέρουμε ότι το δίκτυο των χώρων αποθήκευσης φυσικού αερίου σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ. Μέχρι στιγμής η ΕΕ έχει καταφέρει να αποφύγει μια χειμερινή κρίση εφοδιασμού, περιορίζοντας τη συνολική ζήτηση φυσικού αερίου και ενισχύοντας τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ, το Κατάρ, ακόμη και τη Ρωσία. Ομως, το 2025, αυτά τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Ενδιαφέρον έχει ακόμα το εξής: Σε όλο αυτό έρχεται να προστεθεί ο αντίκτυπος από την επιβολή των αμερικανικών δασμών που θα καταστήσουν ακριβότερες τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Ετσι, με φόντο και την αναζήτηση κάποιου είδους προσωρινού συμβιβασμού στην Ουκρανία, φουντώνουν τα σενάρια που θέλουν να έχουν ενταθεί οι συζητήσεις σχετικά με την προμήθεια φυσικού αερίου από τη Ρωσία καθώς ορισμένες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης εξακολουθούν να υποστηρίζουν την επιστροφή του φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας. Οπως αναφέρουν αναλυτές, «όσο περισσότερο οι τιμές του φυσικού αερίου παραμένουν υψηλές, τόσο πιο πιθανή είναι η επιστροφή στις ρωσικές ροές φυσικού αερίου κάποιου είδους μέσω της Ουκρανίας».

Να σημειωθεί ότι ήδη από την 1.1.2025 οι λογαριασμοί ρεύματος «ανέβηκαν» αισθητά, πέρα από τις τιμές του ρεύματος, από την αύξηση των δημοτικών τελών και στη συνέχεια των ρυθμιζόμενων χρεώσεων.

Τώρα, από 1 Μάρτη 2025, οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος θα επιβαρυνθούν με νέες αυξήσεις, που αφορούν τόσο τις βασικές χρεώσεις όσο και τις επιπλέον ρυθμιστικές επιβαρύνσεις.

Μια επιπλέον επιβάρυνση λοιπόν θα προέρχεται από την αύξηση κατά 18,3% της χρέωσης για το Δίκτυο Μεταφοράς Ηλεκτρισμού, που εγκρίθηκε από τη Ρυθμιστική Αρχή. Συγκεκριμένα, η χρέωση αυξάνεται από 0,844 σε 0,999 λεπτά ανά κιλοβατώρα, κάτι που μεταφράζεται σε επιπλέον 8 ευρώ ετησίως για έναν μέσο καταναλωτή.

Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών «Circana» (πρώην IRI). Θυμίζουμε ότι αυτοί οι τζίροι έρχονται σε συνθήκες άγριων περικοπών στις αγορές από τα νοικοκυριά. Είναι χαρακτηριστικό ότι και το 2024 και το 2023 και το 2022 η κατανάλωση είχε συμπιεστεί λόγω κυρίως των μεγάλων ανατιμήσεων.

Το 2024 τα τρόφιμα «έκλεισαν» με αυξήσεις τιμών και, ειδικότερα, τα τρόφιμα είναι η κατηγορία που συνέβαλε στη συνολική αύξηση του τζίρου ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων, υπεραποδίδοντας στην αγορά, με ανάπτυξη 3,6%. Οι άλλες δύο μεγάλες κατηγορίες, προϊόντα προσωπικής φροντίδας και απορρυπαντικά, σημείωσαν πτώση 0,9% έκαστη. Σε επίπεδο τιμών, ενώ στα τρόφιμα παρατηρήθηκε μεσοσταθμικά αύξηση 0,7%, στα μη αλκοολούχα ποτά σημειώθηκε αύξηση τζίρου 6,1% και αύξηση όγκου 4,6%, καταδεικνύοντας και τις αυξήσεις τιμών στην κατηγορία που καταγράφει σωρευτική ανάπτυξη σχεδόν 18% την τελευταία διετία, παρά τις αυξήσεις τιμών στις πρώτες ύλες. Υπενθυμίζεται ότι η τιμή του χυμού πορτοκαλιού αυξήθηκε σχεδόν 50% το 2024 και έχει πενταπλασιαστεί η τιμή του από το 2020.

Ειδικότερα, στα αναψυκτικά και μη αλκοολούχα ποτά καταγράφεται αύξηση τιμών 1,4% και σωρευτικά στη διετία 2023 - 2024 οι ανατιμήσεις στην κατηγορία είναι της τάξης του 7,7%. Ωστόσο, πέρυσι η κατηγορία με τη μεγαλύτερη αύξηση τιμής ανά προϊόν ήταν τα σνακς, 3,1%, παραμένοντας για δεύτερη χρονιά (πέρυσι η αύξηση ήταν 8%) στην κορυφή της λίστας των προϊόντων με τις μεγαλύτερες ανατιμήσεις. Τα καρυκεύματα και βοηθήματα μαγειρικής εμφανίζουν αύξηση τιμών 2,1% συνεχίζοντας ανοδικά μετά την περσινή αύξηση 8,8%.

Στα κατεψυγμένα τρόφιμα οι τιμές έμειναν σταθερά στα ύψη, αφού πέρυσι είχαν αυξηθεί κατά 7,5%. Ιδια τάση και στα συσκευασμένα τρόφιμα με ανατιμήσεις 5,7%. Το 2024 παρατηρήθηκε μείωση των τιμών στο γάλα, αλλά δεν αποτυπώθηκε σε αύξηση της κατανάλωσης, με ενδεικτικό το γεγονός ότι τα γαλακτοκομικά είναι μία από τις δύο κατηγορίες προϊόντων που πωλούνται και χύμα (μαζί με τα αλλαντικά), και έγραψαν απώλειες το 2024 της τάξης του 3,3%. Αλλωστε, από το 2022 μέχρι σήμερα οι αυξήσεις στα γαλακτοκομικά φτάνουν ακόμα και το 60%.

Στο μεταξύ, οι πωλήσεις προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας «τρέχουν» με υπερδιπλάσιο ρυθμό από τις πωλήσεις των επώνυμων, ήτοι 4,4% από 2% αντίστοιχα, με τους ομίλους να σημειώνουν μεγαλύτερα ποσοστά κέρδους από αυτά τα προϊόντα. Το 2024 το μερίδιό τους αυξήθηκε σε 26,7% από 26,3% το 2023, ενώ τα επώνυμα κατέχουν μερίδιο 73,3% από 73,7% αντίστοιχα. Μάλιστα, η αύξηση που παρατηρήθηκε αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην άνοδο του μεριδίου των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας στα τρόφιμα, σε 27,4% από 26,7% έναν χρόνο πριν.

Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία της Eurostat που επεξεργάστηκε η «correctiv», περίπου 47 εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρη την ΕΕ, την Ελβετία και τη Νορβηγία δεν μπόρεσαν να θερμάνουν επαρκώς τα σπίτια τους τον περασμένο χειμώνα, που αντιστοιχεί στο 10,2% του πληθυσμού. Ο αριθμός αυτός έχει αυξηθεί δραματικά από το 2021, οπότε και ήταν περίπου 31 εκατομμύρια. Τα ποσοστά είναι ιδιαίτερα υψηλά σε χώρες όπως η Ισπανία, η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Βουλγαρία και η Ιταλία, όπως και η Λιθουανία. Σε όλες σχεδόν τις χώρες της ΕΕ, ο αριθμός των ατόμων που πλήττονται έχει αυξηθεί από το 2021.

Στην Ελλάδα, το 19,2% του πληθυσμού δεν μπόρεσε να θερμάνει επαρκώς ή και καθόλου τα σπίτια του το 2023. Το μεγαλύτερο ποσοστό εντοπίζεται στη Δυτική Ελλάδα, με 30%, δηλαδή περίπου 196.000 άνθρωποι. Ακολουθεί η Πελοπόννησος με 21% (118.000 άνθρωποι), η Αττική με 20,9% (790.000 άνθρωποι), η Κεντρική Μακεδονία με 19,9% (360.000 άνθρωποι) αλλά και το ενεργειακό κέντρο της χώρας, η Δυτική Μακεδονία με 17,7% (45.000 άνθρωποι).

Στη Γερμανία, τα στοιχεία για το 2024 είναι ήδη διαθέσιμα, και δείχνουν ότι επηρεάζεται το 6,2% του πληθυσμού, δηλαδή 5,2 εκατομμύρια άνθρωποι. Η «correctiv» πραγματοποίησε συνεντεύξεις στη Γερμανία με βάση τα στοιχεία, και στην έκθεσή της αναφέρει:

«Οι άνθρωποι που ζουν σε κρύα και υγρά σπίτια έχουν αυξημένο κίνδυνο όχι μόνο ψυχικών ασθενειών αλλά και καρδιαγγειακών παθήσεων - όπως καρδιακές προσβολές - και χρόνιων αναπνευστικών λοιμώξεων.

Οι ιστορίες τους είναι ανησυχητικές: Πολλοί παγώνουν από τον φόβο του επόμενου λογαριασμού θέρμανσης. Ορισμένοι αναφέρουν θερμοκρασίες 10 έως 15 βαθμών στους χώρους διαβίωσής τους. `Η ότι αναγκάζονται να κάνουν περικοπές στα τρόφιμα για να μπορέσουν να αντέξουν οικονομικά έστω και λίγη θέρμανση».

Το μεγαλύτερο ποσοστό μη θερμαινόμενων κατοικιών καταγράφεται με 12,2% στη Βρέμη, ακολουθούμενη από το Σάαρλαντ (11,1%), τη διοικητική περιφέρεια του Αρνσμπεργκ στη Βόρεια Ρηνανία - Βεστφαλία (9,6%) και τη νότια Ρηνανία - Παλατινάτο (9,5%).

Τα στοιχεία αποτυπώνουν την προώθηση του σχεδιασμού της αστικής τάξης, που θέλει το φυσικό αέριο «στρατηγικό καύσιμο» για την «πράσινη μετάβαση», μέσα από την οποία ενισχύεται η κερδοφορία τόσο του εφοπλιστικού κεφαλαίου που μεταφέρει το πανάκριβο αμερικανικό LNG όσο και των επιχειρηματικών ομίλων της Ενέργειας, που έχουν επενδύσει στην παραγωγή ενέργειας από φυσικό αέριο. Οι μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούν τον κύριο καταναλωτή φυσικού αερίου στην Ελλάδα, με 68,65%, ενώ οι εγχώριες βιομηχανίες και οι σταθμοί CNG, που συνδέονται απευθείας στο σύστημα υψηλής πίεσης του ΔΕΣΦΑ, καλύπτουν ποσοστό 13,62%της εγχώριας κατανάλωσης για το 2024.

Η μετατροπή της χώρας σε «πύλη εισόδου» του αμερικανικού LNG στην ευρωπαϊκή αγορά έχει επίσης προχωρήσει. Το 71,64% της ποσότητας LNG που εκφορτώθηκε στον Τερματικό Σταθμό LNG Ρεβυθούσας προήλθε από τις ΗΠΑ, οι οποίες συνολικά αύξησαν το ποσοστό τους στις ελληνικές εισαγωγές LNG κατά 24,56% (ταυτόχρονα μειώθηκαν το ρωσικό και το αλγερινό LNG, κατά 65% και 57% αντίστοιχα). Αυτό ωστόσο δεν οδήγησε σε χαμηλότερες τιμές για τα λαϊκά νοικοκυριά, το αντίθετο μάλιστα.

Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, η συνολική ζήτηση (εγχώρια κατανάλωση και εξαγωγές) φυσικού αερίου αυξήθηκε κατά 2,23%, φτάνοντας τις 69,11 τεραβατώρες (TWh), από 67,6 TWh το 2023. Σημαντική αύξηση 30,03% καταγράφηκε στην εγχώρια κατανάλωση, η οποία ανήλθε στις 66,2 TWh, από 50,91 TWh, ενώ αντιθέτως μειώθηκαν οι εξαγωγές φυσικού αερίου κατά 82,56%, από 16,69 TWh το προηγούμενο έτος. Παρά τη μείωση που καταγράφεται σε επίπεδο έτους, οι εξαγωγές κατέγραψαν σημαντική αύξηση κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2024 - από 0,66 TWh στο εννιάμηνο του 2024, 2,91 TWh στο τέλος του έτους - οφειλόμενη κυρίως στην έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του FSRU Αλεξανδρούπολης και της διασύνδεσης του αγωγού IGB με τη Βουλγαρία.

Οι εισαγωγές φυσικού αερίου ανήλθαν σε 69,37 TWh, καταγράφοντας αύξηση 2,45% σε σχέση με το 2023 που ήταν 67,71 TWh. Οι μεγαλύτερες ποσότητες εισήχθησαν από το Σημείο Εισόδου του Σιδηρόκαστρου, στα σύνορα με τη Βουλγαρία, ανερχόμενες το 2024 σε ποσοστό 51,6% (35,8 TWh) επί των συνολικών εισαγωγών.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που επεξεργάστηκε η «McKinsey», ο κύκλος εργασιών των Ελλήνων εφοπλιστών κυμαίνεται μεταξύ 40 και 50 δισ. δολαρίων ετησίως. Η ελληνική ναυτιλία διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης, καθώς μεταφέρει μεγάλο τμήμα των εισαγωγών φυσικού αερίου και αργού πετρελαίου.

Συγκεκριμένα, τα ελληνόκτητα πλοία μετέφεραν στις ευρωπαϊκές αποθήκες το 30% του όγκου του υγροποιημένου φυσικού αερίου και το 40% του όγκου του αργού πετρελαίου το 2023. «Η Ελλάδα, η οποία αντιπροσωπεύει το 0,3% του παγκόσμιου ΑΕΠ, παρά το μικρό μέγεθος της οικονομίας της, ελέγχει περίπου το 20% της παγκόσμιας ποντοπόρου ναυτιλίας, αποδεικνύοντας τον κυρίαρχο ρόλο της στη διεθνή ναυτιλιακή αγορά», σημειώνει η έκθεση της «McKinsey».

Ο αμερικανικός επιχειρηματικός όμιλος που επεξεργάστηκε τα στοιχεία σε συνεργασία με την Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών αναφέρει μια σειρά από παράγοντες που εξασφαλίζουν την επιτυχία των Ελλήνων εφοπλιστών, όπως η στρατηγική θέση της χώρας και άλλα, ωστόσο αφήνει εκτός τη «λεπτομέρεια» πως το αστικό κράτος και οι κυβερνήσεις του διαχρονικά παρέχουν προκλητικά προνόμια στους εφοπλιστές, όπως η «εθελοντική» φορολόγηση και διάφορα άλλα.

Το τρίπτυχο «αναταραχή, αναταραχή, αναταραχή» έχει επίσης αποτελέσει καταλύτη για την εκτόξευση της κερδοφορίας των εφοπλιστών και σε ό,τι αφορά τη μεταφορά Ενέργειας: Η προσπάθεια του ευρωατλαντικού μπλοκ για «απεξάρτηση» της οικονομίας της ΕΕ από το φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο μέσω αγωγών με το πανάκριβο LNG κυρίως των ΗΠΑ και άλλων όπως το Κατάρ και το Αζερμπαϊτζάν, έχει εξασφαλίσει χρυσές δουλειές για τους Ελληνες εφοπλιστές, αλλά πανάκριβη Ενέργεια για τα λαϊκά νοικοκυριά σε όλη την Ευρώπη.

Τα τελευταία στοιχεία μάλιστα της Eurostat επιβεβαιώνουν τα παραπάνω: Η κιλοβατώρα φυσικού αερίου για τους οικιακούς καταναλωτές κόστιζε 0,043 ευρώ προ φόρων το 2020 και η τιμή της τα προηγούμενα χρόνια ήταν σχετικά σταθερή. Η τιμή αυτή αυξήθηκε σε 0,062 το 2022, 0,091 το 2023 και 0,080 το 2024. Παραμένει δηλαδή σε διπλάσιες τιμές από το δεύτερο μισό του 2022.

Την ίδια στιγμή, η επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι «το μήνυμα που πρέπει να περάσουμε στους συνεργάτες μας σε όλο τον κόσμο είναι: Οπου υπάρχει νόημα για την Ευρώπη, η Ευρώπη μπορεί να το "κάνει να δουλέψει". Εάν υπάρχουν αμοιβαία οφέλη, είμαστε έτοιμοι να συμμετάσχουμε μαζί σας».

Παρατηρώντας δε ότι «αυτή η παγκόσμια δέσμευση είναι πιο σημαντική από ποτέ στον σημερινό κόσμο», χαρακτήρισε το 2025 «έντονο έτος όσον αφορά τη σχέση μας με την Κίνα».

Και πρόσθεσε: «Η σχέση μας με την Κίνα είναι μία από τις πιο περίπλοκες και πιο σημαντικές οπουδήποτε στον κόσμο. Και το πώς τη διαχειριζόμαστε θα αποτελέσει έναν καθοριστικό παράγοντα για τη μελλοντική οικονομική μας ευημερία και την εθνική μας ασφάλεια».

Η φον ντερ Λαιεν περιέγραψε την Κίνα ως έναν εμπορικό εταίρο «ζωτικής σημασίας», που «αντιπροσωπεύει περίπου το 9% των εξαγωγών μας σε αγαθά και πάνω από το 20% των εισαγωγών μας σε αγαθά», τονίζοντας φυσικά ότι «έχουμε δει αυξανόμενες ανισορροπίες και κινδύνους» και ζητώντας «να εξισορροπήσουμε αυτήν τη σχέση και να διασφαλίσουμε ότι οι εμπορικές και επενδυτικές μας σχέσεις έχουν νόημα για την Ευρώπη, τόσο για την οικονομία της όσο και για την ασφάλειά της».

Παρατήρησε ωστόσο ότι «υπάρχει περιθώριο για να εμπλακούμε» σε μια σχέση «εποικοδομητικά με την Κίνα, και να βρούμε λύσεις για το αμοιβαίο συμφέρον μας».

Μίλησε δε για «μια λεπτή γραμμή» που οι Βρυξέλλες καλούνται να εντοπίσουν ώστε να βρεθούν «συμφωνίες που θα μπορούσαν ακόμα και να επεκτείνουν τους εμπορικούς και επενδυτικούς μας δεσμούς», και «μια πιο δίκαιη και πιο ισορροπημένη σχέση με έναν από τους οικονομικούς γίγαντες του κόσμου».

The Canadian Press

Ο Καναδάς μελετά τη μεγαλύτερη προώθηση χάλυβα στην ευρωπαϊκή αγορά (φωτ. χαλυβουργίας στο Οντάριο)

Αντίστοιχα, στις πρώτες αντιδράσεις εκπροσώπων της ΕΕ εμφανίζονται αποκλίσεις και διαφορετικές «αποχρώσεις», ανάλογα και με τη μερίδα του ευρωπαϊκού κεφαλαίου με την οποία κάθε επιτελείο συνδέεται.

Σε ένα τέτοιο φόντο, τις προηγούμενες μέρες, πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζ. Ντ. Βανς, στο περιθώριο της Διεθνούς Διάσκεψης για την Τεχνητή Νοημοσύνη που έγινε στο Παρίσι - όπου και εκεί βγήκαν στο προσκήνιο αντιθέσεις μεταξύ «συμμάχων» του ευρωτλαντικού στρατοπέδου.

Η σχετική ανακοίνωση της Κομισιόν ανέφερε ότι φον ντερ Λάιεν και Βανς συζήτησαν για τη «δύναμη της σχέσης ΕΕ - ΗΠΑ και τον ζωτικό της ρόλο στο σημερινό γεωπολιτικό τοπίο», όπως και τη συνεχιζόμενη «συνεργασία για τις κοινές προκλήσεις», ωστόσο στις Βρυξέλλες και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες μελετούν τα δεδομένα πάνω στα οποία καλείται να δοθεί απάντηση στον «εμπορικό πόλεμο» από τις ΗΠΑ.

Οι νέοι αμερικανικοί δασμοί για εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου αφορούν περίπου 3 δισ. ευρώ εξαγωγών από την Ευρώπη (τα 2 δισ. αφορούν χάλυβα και το 1 δισ. αλουμίνιο), όπως εκτιμούν Ευρωπαίοι κατασκευαστές. Εκτιμάται δε ότι οι συγκεκριμένοι δασμοί θα επηρεάσουν το 1% των συνολικών ευρωπαϊκών εξαγωγών αγαθών προς τις ΗΠΑ.

Στα διάφορα σενάρια αντιδράσεων, που μελετούν τα ευρωπαϊκά επιτελεία, επιδρούν και πλευρές όπως το ότι οι ΗΠΑ ήταν ο πρώτος προορισμός για τις ευρωπαϊκές εξαγωγές, απορροφώντας το 19,7% από αυτές (σύμφωνα με στοιχεία του 2023). Ακολουθούσαν η Βρετανία (με 13,1%) και μετά η Κίνα (με 8,8%).

Την ίδια στιγμή (όπως παρέθετε σε πρόσφατη ανάλυσή της με στοιχεία του 2022 και η «δεξαμενή σκέψης» του χρηματοπιστωτικού κολοσσού της ING) η ΕΕ βασίζεται στις εισαγωγές της από τις ΗΠΑ για συνολικά 8 «προϊόντα στρατηγικής σημασίας» (νούμερο που πολλοί χαρακτηρίζουν χαμηλό, λαμβάνοντας υπόψιν ότι οι ΗΠΑ από την πλευρά τους βασίζονται στην ΕΕ για εισαγωγές 32 τέτοιων «προϊόντων στρατηγικής σημασίας», κυρίως στον χημικό και φαρμακευτικό τομέα).

Για παράδειγμα, η ΕΕ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ΗΠΑ για το μέταλλο βηρύλλιο. Αυτό θεωρείται κρίσιμη πρώτη ύλη επειδή είναι απαραίτητο για παραγόμενα προϊόντα στους τομείς της Αμυνας, των Μεταφορών και Εφαρμογών Ενέργειας. Στην ΕΕ πηγαίνει το 60% του αμερικανικού βηρυλλίου, με τις ΗΠΑ να φιλοξενούν στη Γιούτα ένα από τα σημαντικότερα κοιτάσματα στον κόσμο.

Ακόμα, χρειάζεται να καταγραφεί ότι το βάρος της «εξάρτησης» από τις εξαγωγές στην αμερικανική αγορά δεν είναι ίδιο για όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ. Χώρες με ισχυρή χημική και φαρμακευτική βιομηχανία (όπως το Βέλγιο) ή αναπτυγμένη βιομηχανία μηχανημάτων και μεταφορών (όπως η Γερμανία) ανησυχούν περισσότερο για τους αμερικανικούς δασμούς - και οι πρώτες αντιδράσεις τους είναι πιο «ήπιες», αναζητώντας περισσότερο έναν συμβιβασμό μέσω διαπραγματεύσεων, παρά την άμεση απάντηση με ευρωενωσιακά αντίποινα στις ΗΠΑ.

Αλλες χώρες, πάλι, είναι περισσότερο εκτεθειμένες, επειδή λειτουργούν ως κρίσιμοι εμπορικοί κόμβοι, όπως η Ολλανδία, από τα λιμάνια των οποίων εισάγονται διάφορα ενεργειακά και χημικά «προϊόντα» από τις ΗΠΑ.

Σήμερα, υπολογίζεται ότι ΕΕ και ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 30% του παγκόσμιου εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών, αλλά και πάνω από το 40% του παγκόσμιου ΑΕΠ, με συνολικό όγκο εμπορικών συναλλαγών που φτάνουν σε αξία το 1,5 τρισ. δολάρια, όπως είπε πρόσφατα σε ομιλία της η φον ντερ Λάιεν.

Η αναστάτωση που προκάλεσαν οι αμερικανικοί δασμοί σε εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου «κούμπωσε» με εκείνη που είχαν προκαλέσει μια βδομάδα πριν οι προειδοποιήσεις Τραμπ για την επιβολή δασμών σε μια σειρά ακόμα εισαγωγές.

Πρόσθετοι αμερικανικοί δασμοί επιβλήθηκαν σε Καναδά και Μεξικό, οι οποίοι στη συνέχεια πήραν μία μηνιαία αναστολή, δίνοντας πάσα σε ένα σκληρό και πολύπλευρο παζάρι, ενώ ο Ντ. Τραμπ εκτόξευσε μια σειρά από απειλές για επιβολή δασμών ειδικά στην ΕΕ, επικαλούμενος το μεγάλο εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ στις μεταξύ τους συναλλαγές.

Ο πρωθυπουργός του Καναδά, Τζ. Τριντό, βρέθηκε στις Βρυξέλλες, όπου με τους επικεφαλής των οργάνων της ΕΕ «συμφώνησαν στη σημασία της ανανέωσης των προσπαθειών για την προώθηση και τη διαφοροποίηση του εμπορίου».

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, ο επικεφαλής της Ενωσης Αλουμινίου του Καναδά, Ζαν Σιμάρ, δήλωσε ότι «θα μπορούσαμε να μεταφέρουμε ορισμένους όγκους (σ.σ. εξαγόμενου χάλυβα) προς την ΕΕ, όπου δεν υπάρχουν τελωνειακοί δασμοί και όπου έχουν ανάγκη το μέταλλο» (ο Καναδάς είναι από τους μεγαλύτερους παραγωγούς στον συγκεκριμένο κλάδο και πρώτος εξαγωγέας τέτοιων προϊόντων στις ΗΠΑ).

Μάλιστα, ενώ ο Τραμπ ετοιμαζόταν να «ξεφουρνίσει» τους δασμούς σε χάλυβα και αλουμίνιο, η υπουργός Εμπορίου του Καναδά, Mary Ng, συναντούσε στις Βρυξέλλες τον επίτροπο Εμπορίου, Μ. Σέφκοβιτς, θυμίζοντας ότι το 2018 η Οτάβα είχε θέσει ως στόχο μέχρι το 2025 να αυξήσει τις εξαγωγές σε προορισμούς εκτός ΗΠΑ, κατά 50%.

Την ανησυχία που διαμορφώνεται όλο και περισσότερο στα ευρωενωσιακά επιτελεία κατέγραψε και η ομιλία που έκανε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στους πρέσβεις της ΕΕ στις 4 Φλεβάρη, πολύ λίγο αφότου ο Τραμπ ανήγγειλε ετοιμασία διαφόρων δασμών σε βάρος ειδικά των εισαγωγών από την ΕΕ.

Τόνισε ότι «σήμερα ο κόσμος δεν είναι αυτός στον οποίο μπορούμε να θεωρούμε δεδομένους τους κανόνες που οικοδομήθηκαν τα τελευταία 70 χρόνια. Είναι ένας κόσμος στον οποίο οι μεγάλες δυνάμεις προσπαθούν να συμπληρώσουν οποιοδήποτε πιθανό πλεονέκτημα χρησιμοποιώντας κάθε εργαλείο που θα λειτουργεί καλύτερα (προς δικό τους όφελος) - είτε πρόκειται για οικονομικά εργαλεία, είτε για τεχνολογικά είτε για εργαλεία στον τομέα της ασφαλείας. Μερικές φορές εργαλεία ταυτόχρονα και στους τρεις τομείς».

Επισήμανε δε ότι η ΕΕ «καλείται να λαμβάνει αποφάσεις όχι από συναίσθημα ή από νοσταλγία για έναν κόσμο που υπήρχε κάποτε. Αλλά υπολογίζοντας ποιο είναι το δικό μας συμφέρον στον κόσμο όπως είναι σήμερα».

«Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που ενεργούμε», τόνισε. «Πρέπει να είμαστε τολμηροί. Πρέπει να είμαστε ευέλικτοι (...) ίσως χρειαστεί να συμμετάσχουμε σε δύσκολες διαπραγματεύσεις, ακόμη και με μακροχρόνιους συνεργάτες (...) ίσως χρειαστεί να συνεργαστούμε με χώρες που δεν είναι ομοϊδεάτες μας, αλλά με τις οποίες μοιραζόμαστε ορισμένα συμφέροντα».

Ξεχώρισε δε ως «κρίσιμο» το να «μειωθούν οι εξαρτήσεις μας και να αυξηθεί η ανθεκτικότητα και η οικονομική μας ασφάλεια», καθώς «θα υπάρξει αυξημένη χρήση απειλών και εργαλείων οικονομικού εξαναγκασμού, όπως κυρώσεις, έλεγχοι σε εξαγωγές και δασμοί».

Αναφερόμενη ειδικά στη «διατλαντική συνεργασία», η πρόεδρος της Κομισιόν είπε ότι με τις ΗΠΑ «πρώτη μας προτεραιότητα τώρα είναι να εργαστούμε σε πολλούς τομείς όπου συγκλίνουν τα συμφέροντά μας», αλλά ταυτόχρονα «θα είμαστε έτοιμοι για δύσκολες διαπραγματεύσεις όπου χρειάζεται (...) Θα είμαστε ανοιχτοί και ρεαλιστικοί για το πώς να το επιτύχουμε. Αλλά θα καταστήσουμε εξίσου σαφές ότι θα προστατεύουμε πάντα τα δικά μας συμφέροντα - με όποιον τρόπο και όποτε αυτό χρειαστεί».