INTIME NEWS

Από την πρόσφατη συνάντηση στη Μόσχα

Είχε προηγηθεί άρθρο του πρωθυπουργού στον ελληνικό Τύπο, όπου περιέγραφε τις «ιδιαιτερότητες» που είχε αυτό το ταξίδι σε σχέση με τα προηγούμενα δύο στη Ρωσία, το 2015.

Σύμφωνα με τον Αλ. Τσίπρα, το 2015 «η Ελλάδα βρισκόταν στο χείλος της χρεοκοπίας», ενώ «σήμερα οι συνθήκες είναι εντελώς διαφορετικές. Η Ελλάδα έχει πια βγει από την αυστηρή επιτροπεία των εταίρων της, έχει ολοκληρώσει μετά από οκτώ ολόκληρα χρόνια τα προγράμματα προσαρμογής και έχει επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Παράλληλα, καθίσταται διαμετακομιστικός και ενεργειακός κόμβος στην περιοχή, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για επενδύσεις, όχι μόνο στον τουρισμό και στην αγορά ακινήτων, αλλά σε στρατηγικές υποδομές Μεταφορών και Ενέργειας και πολλούς άλλους τομείς.

Το κυριότερο όμως είναι ότι έχει ανακτήσει και ενισχύσει τη διπλωματική της ισχύ και τον γεωπολιτικό της ρόλο, του πυλώνα ασφάλειας και σταθερότητας, σε μια ευρύτερα αποσταθεροποιημένη, αλλά εξαιρετικά κρίσιμη περιοχή».

Αν αναρωτηθεί κανείς τι είναι αυτό που προσέδωσε στην Ελλάδα τα χαρακτηριστικά που περιγράφει στο άρθρο του ο Αλ. Τσίπρας, θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δυο κυρίως πράγματα συνέβησαν μέσα σ' αυτή την περίοδο: Πρώτον, ο ΣΥΡΙΖΑ διακρίθηκε στην υλοποίηση της αντιλαϊκής πολιτικής, ψηφίζοντας ο ίδιος μνημόνια και εφαρμόζοντας αυτά των προκατόχων του, τσακίζοντας κυριολεκτικά το λαό.

Και δεύτερον, απογείωσε την εμπλοκή της Ελλάδας στους αμερικανοΝΑΤΟικούς σχεδιασμούς, με στόχο την αναβάθμιση της ελληνικής αστικής τάξης στους ενεργειακούς και άλλους ανταγωνισμούς που μαίνονται στην περιοχή. Με αυτά τα «εφόδια» στις βαλίτσες του ξεκίνησε για τη Μόσχα ο Αλ. Τσίπρας.

Και μια λεπτομέρεια: Η επίσκεψη αυτή προηγήθηκε κατά λίγες μόνο μέρες της έναρξης του «Στρατηγικού Διαλόγου» με τις ΗΠΑ, που έρχεται να σφραγίσει ένα νέο επίπεδο στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις και στους ρόλους που αναλαμβάνει η ελληνική κυβέρνηση για τα αμερικανικά συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή.

Για την προετοιμασία μάλιστα της επίσκεψης Τσίπρα στη Μόσχα, βρέθηκε πριν απ' αυτόν στη Ρωσία ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ Γ. Κατρούγκαλος, ο οποίος, λίγες μέρες πριν, είχε διεξοδική συνεργασία με τον Αμερικανό ομόλογό του στη Σύνοδο των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, όπου κυριάρχησε το θέμα της Ρωσίας, με την Ελλάδα να συνυπογράφει μαζί με όλους τους άλλους εταίρους τις αμερικανικές απειλές για «συμμόρφωση» της Ρωσίας με τη συνθήκη για τα πυρηνικά και απεμπλοκή από την αντιπαράθεση στην Ουκρανία.

Είναι φανερό επομένως ότι όσες καμπάνες κι αν βαράει ο Αλ. Τσίπρας για την αναθέρμανση των ελληνορωσικών σχέσεων, προκειμένου να στηρίξει το αφήγημα της «πολυδιάστατης» εξωτερικής πολιτικής, που «δεν αντιμετωπίζει τα κρίσιμα εθνικά θέματα υπό το πρίσμα τρίτων δυνάμεων», όπως έγραφε στο άρθρο του, το βέβαιο είναι ότι η ελληνική εξωτερική πολιτική «κουμπώνει» απόλυτα με τον αμερικανοΝΑΤΟικό σχεδιασμό στην ευρύτερη περιοχή, για τα συμφέροντα της ελληνικής αστικής τάξης.

Μέσα από αυτό το πρίσμα αντιμετωπίζονται οι σχέσεις με τη Ρωσία και άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, που ανταγωνίζονται τον ευρωατλαντικό άξονα και κυρίως τις ΗΠΑ.

Το επιβεβαίωσε άλλωστε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός στη συνέντευξη Τύπου με τον Πούτιν, όπου διακήρυξε ότι είναι ένας αξιόπιστος εταίρος και συνομιλητής της Ρωσίας, ακριβώς επειδή είναι ένας συνεπής σύμμαχος των ΗΠΑ, της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Και ότι «στο πλαίσιο αυτό, η επίσκεψη στη Μόσχα επαναβεβαιώνει τον σημαντικό ρόλο που εδραιώνει η Ελλάδα στην περιοχή, καθώς εξέρχεται από την κρίση ως ευρωπαϊκή δύναμη και γέφυρα συνεργασίας με έναν ισχυρό, ιστορικό εταίρο, σε μια κρίσιμη στιγμή για τις γεωπολιτικές εξελίξεις».

Δηλαδή, επισκέφτηκε για τρίτη φορά τη Μόσχα μέσα σε τρεισήμισι χρόνια, αυτήν τη φορά ως αναβαθμισμένος «γεωπολιτικός μεντεσές» των αμερικανοΝΑΤΟικών σχεδίων, που ανταγωνίζονται αυτά της Ρωσίας σε όλο τον άξονα από τη Βαλτική μέχρι την Ανατ. Μεσόγειο.

Τα παραπάνω εύκολα τα διαπιστώνει κανείς και από τις δημόσιες παρεμβάσεις στελεχών της ρωσικής κυβέρνησης για το πώς βλέπουν τις ελληνορωσικές σχέσεις. Για παράδειγμα, μιλώντας στον ελληνικό Τύπο, ο ΥΠΕΞ της Ρωσίας σημείωνε πριν από την επίσκεψη Τσίπρα ότι «η ομαλότητα επιστρέφει» στις σχέσεις των δυο κρατών, αλλά η απαρίθμηση των μετώπων όπου κλιμακώνεται η αντιπαράθεση ΝΑΤΟ - Ρωσίας και ο ρόλος που παίζει σ' αυτά η Ελλάδα, αυξάνουν τις προϋποθέσεις για το ακριβώς αντίθετο.

Ετσι, σύμφωνα με τον Λαβρόφ, «η κατάσταση στα Βαλκάνια προκαλεί ανησυχία. Βλέπουμε ότι το ΝΑΤΟ και η ΕΕ εντείνουν τις απόπειρες να "χωνέψουν" την περιοχή (...) Τέτοιες ενέργειες οδηγούν στην περαιτέρω αποσταθεροποίηση της αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην Ευρώπη, αυξάνουν την ένταση, χαράσσουν νέες διαχωριστικές γραμμές.

(...) Προφανής είναι η κατακόρυφη συνεχής παρέμβαση των ΗΠΑ και της ΕΕ στις εσωτερικές υποθέσεις της Μακεδονίας (σ.σ. ΠΓΔΜ). Σε καθημερινή βάση οι πολίτες της καλούνταν να ψηφίσουν υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών στο δημοψήφισμα στις 30 Σεπτεμβρίου τρέχοντος έτους. (...) Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι μια τέτοια σπουδή εξυπηρετεί τον μοναδικό σκοπό της Ουάσιγκτον για τη βεβιασμένη ενσωμάτωση των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ».

Περιττό να σημειώσει κανείς ότι η Ελλάδα παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στον αμερικανοΝΑΤΟικό σχεδιασμό στα Βαλκάνια, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ, λόγος για τον οποίο υπογράφτηκε άλλωστε και η συμφωνία των Πρεσπών.

Αλλά και στο μέτωπο της Ανατ. Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, ο Λαβρόφ διαπιστώνει ότι «παραμένει μια μεγάλη εστία διεθνούς έντασης και πηγή επικίνδυνων απειλών», περιγράφοντας ως «αντίδοτο» στην αποσταθεροποίηση την απόκρουση του αμερικανοΝΑΤΟικού σχεδίου στην περιοχή, όπου όμως η Ελλάδα αναλαμβάνει ρόλους, προωθώντας πολυμερείς συνεργασίες υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ, διαθέτοντας τις Ενοπλες Δυνάμεις και τις βάσεις για την υποστήριξη των ΝΑΤΟικών αποστολών κ.ά.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, στη συνάντηση Πούτιν - Τσίπρα συζητήθηκαν οι ρωσικές επενδύσεις στην Ελλάδα, η «αύξηση των ελληνικών εξαγωγών, παρά το καθεστώς κυρώσεων», η «επέκταση της ενεργειακής συνεργασίας», όπως και «οι περιφερειακές εξελίξεις, συνεργασίες και συμμαχίες, σε μία περίοδο ανακατατάξεων στην Ανατολική Μεσόγειο».

Συζητήθηκαν επίσης «όλος ο ενεργειακός χάρτης, όλοι οι αγωγοί που βρίσκονται υπό σχεδιασμό ή υπό συζήτηση και όλες οι εκδοχές τους», ειδικά τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η πρόοδος του «Nord Stream 2» (μεταφέρει αέριο από τη Ρωσία στη Γερμανία, παρακάμπτοντας την Ουκρανία) για τον «Turkish Stream» (από τη Ρωσία στην Τουρκία, διασχίζοντας υποθαλάσσια τη Μαύρη Θάλασσα).

Πράγματι, ο Ελληνας πρωθυπουργός έκανε εκτενείς αναφορές στον «Turkish Stream», λέγοντας μεταξύ άλλων: «Εντός της ΕΕ υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά. Κυρίως όταν προωθείται ο "Nord Stream 2", αλλά διαρκώς υπάρχουν κωλύματα σε σχέση με την επέκταση του "Turkish Stream" προς την ΕΕ, διαμέσου της Ελλάδας και της Ιταλίας (...) Η Ελλάδα υποστηρίζει σταθερά την αρχή διαφοροποίησης πηγών και διόδων Ενέργειας, η αρχή της διαφοροποίησης σημαίνει πολλαπλασιασμό πηγών και διόδων και όχι αποκλεισμό».

Οσο κι αν προσπαθεί η κυβέρνηση να δημιουργήσει την αίσθηση ότι διαπραγματεύεται «επί ίσοις όροις» με τη Γερμανία τη συμμετοχή της Ελλάδας στα σχέδια για τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης, και μάλιστα με ρωσικό αέριο, τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά.

Το δεδομένο είναι ότι η ολοκλήρωση του τμήματος του «Turkish Stream», που φτάνει μέχρι την Τουρκία, φέρνει στο προσκήνιο ξανά τον «γρίφο» για το αν και ποια κατεύθυνση θα ακολουθήσει ο αγωγός προς την Ευρώπη: Προς Βουλγαρία και Σερβία ή προς Ελλάδα και Ιταλία;

Το ερώτημα αυτό (αν δεν «παγώσει» η επέκταση του αγωγού) δεν αφήνει αδιάφορες τις ΗΠΑ, ούτε τις άλλες χώρες της ΕΕ, που έχουν τα δικά τους ιδιαίτερα συμφέροντα στον μεταξύ τους ανταγωνισμό. Οπως δεν αφήνει αδιάφορη και την αστική τάξη της Ελλάδας, που ανταγωνίζεται αυτήν της Βουλγαρίας και της Τουρκίας στο πεδίο των ενεργειακών σχεδιασμών που θα την αναδείξουν σε κόμβο.

Καθοριστικός παράγοντας στην όλη συζήτηση είναι και η επικείμενη ολοκλήρωση της κατασκευής του ΤΑΡ, που στηρίζεται αναφανδόν από τις ΗΠΑ, αλλά οι εταιρείες που συμμετέχουν στην κοινοπραξία (BP, η ιταλική «Snam», η ισπανική «Enagas», η αζέρικη SOCAR, η βελγική «Fluxys» και η ελβετική «Axpo») δεν έχουν αποκλείσει, αντίθετα επιδιώκουν την εμπορική εκμετάλλευση του αγωγού με αέριο από τη Ρωσία, εκτός από τις συμβολαιοποιημένες ποσότητες από το Αζερμπαϊτζάν.

Σημαντική μεταβλητή στον γρίφο των αγωγών αποτελεί επίσης η κόντρα ΗΠΑ - Γερμανίας, με τις ΗΠΑ να επιδιώκουν την ακύρωση του «Nord Stream 2» (πράγμα καθόλου βέβαιο με τα σημερινά δεδομένα), που θα αναδείξει τη Γερμανία σε «κλειδοκράτορα» της ροής του ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη.

Στη βάση αυτή, τροφοδοτούνται σενάρια για «υπόσκαψη» του ρόλου της Γερμανίας, με τη λειτουργία μιας δεύτερης πύλης ελεγχόμενης εισόδου από το Νότο, όπου η Ελλάδα διεκδικεί τον τίτλο του φαβορί. Τα ίδια σενάρια υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα «προτιμάται» επειδή τα ρωσικά μονοπώλια δεν διαθέτουν ιδιοκτησία στο δίκτυο διανομής επί ελληνικού εδάφους, ενώ και η γενικότερη επιρροή της Ρωσίας είναι ιδιαίτερα αισθητή σε Βουλγαρία και Σερβία, που αποτελούν την εναλλακτική πορεία όδευσης του αγωγού.

Ιδιαίτερα επομένως στο θέμα του ενεργειακού σχεδιασμού, τα γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα που συγκρούονται είναι τεράστια, με την Ελλάδα να στηρίζεται στον αμερικανοΝΑΤΟικό σχεδιασμό για την αναβάθμισή της σε κόμβο, βυθίζοντας ακόμα περισσότερο τη χώρα στη δίνη των λυσσασμένων ανταγωνισμών, με τα «αντισχέδια» που προωθούν για τα δικά τους συμφέροντα η Ρωσία και άλλες ισχυρές δυνάμεις της ΕΕ.

Στο κοινό ανακοινωθέν εξάλλου που εκδόθηκε από τις αντιπροσωπείες των δύο κυβερνήσεων, όπου από μεριάς της ελληνικής κυβέρνησης συμμετείχε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Γ. Κατρούγκαλος, και από πλευράς ΗΠΑ ο υπουργός Εξωτερικών, Μ. Πομπέο, σημειώνεται ευθύς εξαρχής ότι «ο Στρατηγικός Διάλογος οικοδομεί πάνω σε ένα έτος έντονης δέσμευσης, τονίζει τη δύναμη της διμερούς σχέσης και επιβεβαιώνει την αμοιβαία δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ελλάδας να εμβαθύνουν τη συνεργασία στους τομείς που περιγράφονται», δίνοντας το στίγμα της «απογείωσης» της εμπλοκής της χώρας στα αμερικανικά σχέδια στην περιοχή σε όλο το «φάσμα».

Ενδεικτική είναι και η «εξειδίκευση» των παραπάνω ανά θεματική ενότητα. Σύμφωνα με το ανακοινωθέν, στην ενότητα για την περιφερειακή συνεργασία, «ΗΠΑ και Ελλάδα αντάλλαξαν απόψεις για την Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια, σημειώνοντας το κοινό τους όραμα για (...) την ανάγκη ενσωμάτωσης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στους ευρωπαϊκούς και διατλαντικούς θεσμούς, (...) και τον στόχο της περαιτέρω σύνδεσης των εταίρων στην Ανατολική Μεσόγειο σε ένα πλαίσιο πολιτικών και οικονομικών δεσμών».

Μια σαφής παραπομπή στα σχέδια «ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης» των Βαλκανίων και στα σχήματα εμπέδωσης της αμερικανοΝΑΤΟικής «σταθερότητας» στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, όπου η κυβέρνηση αναλαμβάνει πρωταγωνιστικούς ρόλους για την «αναβάθμιση» της αστικής τάξης.

Εξ ου και οι ΗΠΑ «επαίνεσαν την ηγεσία και το όραμα της Ελλάδας για την προώθηση της περιφερειακής σταθερότητας και συνεργασίας, ιδίως με τις πρωτοβουλίες της Αθήνας στην Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια ώστε να διασφαλιστούν κοινά, περιφερειακά οφέλη σε Οικονομία και Ασφάλεια, αλλά και με τη Συμφωνία των Πρεσπών με τα Σκόπια και τη δουλειά που γίνεται για την εφαρμογή της». Σύμφωνα με το ανακοινωθέν, «η Ελλάδα συζήτησε τις τριμερείς της συμπράξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και οι ΗΠΑ εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους για την αύξηση της υποστήριξής τους στον τριμερή διάλογο Ελλάδας - Ισραήλ - Κύπρου, όπου έχουν προσκληθεί».

Καθώς τα σχέδια αυτά αποτελούν την άλλη όψη των επιχειρηματικών σχεδίων, σημειώνεται πως «οι δύο πλευρές εξέτασαν επίσης τις επενδύσεις και την ανάπτυξη υποδομών στα Δυτικά Βαλκάνια».

Μπαρούτι μυρίζει και η ξεχωριστή ενότητα για τα θέματα στρατιωτικής συνεργασίας. Την ώρα που η κυβέρνηση έχει μετατρέψει όλη τη χώρα σε μια απέραντη αμερικανοΝΑΤΟική βάση εφόρμησης, το κείμενο καταγράφει ότι οι δύο πλευρές «επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να ενισχύσουν περαιτέρω την εταιρική τους σχέση για την άμυνα και την ασφάλεια, που προάγει τη σταθερότητα και την ευημερία στην περιοχή και συμβάλλει στη δύναμη του ΝΑΤΟ» καθώς και «να εκσυγχρονίσουν και να επεκτείνουν τις πολύπλευρες αμυντικές τους σχέσεις (...) με βάση τις πρόσφατες επιτυχίες σε συνδυασμένες κοινές ασκήσεις κατάρτισης και ασφάλειας, και την αύξηση στις κοινές μας δραστηριότητες».

Σε στενή διασύνδεση με τα προηγούμενα, στην ενότητα περί κράτους Δικαίου και αντιτρομοκρατίας, τονίζεται ότι οι δύο πλευρές «δεσμεύτηκαν να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στον τομέα της επιβολής του νόμου, της ανταλλαγής πληροφοριών, της συνεργασίας για την ασφάλεια των συνόρων και της καταπολέμησης παράνομων δραστηριοτήτων», ενώ σε άλλο σημείο του κειμένου καταγράφεται ότι «οι δύο κυβερνήσεις συζήτησαν τη δυνατότητα υποστήριξης των ΗΠΑ στον τομέα» της αντιμετώπισης του Προσφυγικού, δίνοντας μεγαλύτερο ρόλο και λόγο στις ΗΠΑ και σε αυτό το πεδίο - πρόσχημα για την ακόμα πιο ενεργή στρατιωτική παρουσία τους στην Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια.

Σε ό,τι αφορά τα επιχειρηματικά σχέδια που είναι δεμένα με τα παραπάνω, στην ενότητα «Εμπόριο και επενδύσεις», σημειώνεται ότι «με βάση τη θετική δυναμική της ΔΕΘ, Ελλάδα και ΗΠΑ δεσμεύτηκαν να ενισχύσουν το διμερές εμπόριο και τις επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων βασικών τομέων όπως η ενέργεια, η άμυνα, η πληροφορική, η ψυχαγωγία και οι υποδομές», όπως και ότι «οι ΗΠΑ τόνισαν τον αυξανόμενο ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακού, μεταφορικού και εμπορικού κόμβου στην περιοχή και οι δύο χώρες δεσμεύτηκαν να συνεργαστούν για την περαιτέρω ενίσχυση αυτού του ρόλου».

Αφιέρωσαν, εξάλλου, ειδικό κεφάλαιο στην Ενέργεια, με τις δύο κυβερνήσεις να σημειώνουν την ανάγκη βελτίωσης της ενεργειακής ασφάλειας και διαφοροποίησης (των ενεργειακών πηγών τροφοδοσίας) της Ευρώπης, επισημαίνοντας την πρόσφατη αγορά LNG από τις ΗΠΑ (αμερικανικό τέτοιο φορτίο οδεύει για παράδοση τις αμέσως επόμενες μέρες στη Ρεβυθούσα) και τις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις «για μια μακροπρόθεσμη συμφωνία προμήθειας».

Επίσης, «οι ΗΠΑ επαίνεσαν την πρόοδο της Ελλάδας σε ενεργειακά έργα για την επέκταση της περιφερειακής διασύνδεσης, συμπεριλαμβανομένων του διευρυμένου τερματικού σταθμού ΥΦΑ της Ρεβυθούσας, του αγωγού TΑΡ και του αγωγού διασύνδεσης Ελλάδας - Βουλγαρίας, και υποστηρίζουν πρόσθετες υποδομές με στόχο τη διαφοροποίηση των δρομολογίων και των προμηθειών, συμπεριλαμβανομένου του τερματικού σταθμού στην Αλεξανδρούπολη και του αγωγού EASTMED, όπου είναι εμπορικά εφικτό. Οι δύο πλευρές συζήτησαν επίσης τη συνεργασία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις καθαρές και αποδοτικές τεχνολογίες άνθρακα. Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την ένταξη της Ελλάδας στην Πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών και τις σχετικές προσπάθειες για την ενίσχυση της διασύνδεσης Βορρά - Νότου της Ευρώπης», μεγάλα ενεργειακά σχέδια που προκρίνονται από τους Αμερικανούς κόντρα σε ανταγωνιστές τους.

Επίσης, «οι ΗΠΑ επαναβεβαίωσαν την υποστήριξή τους στις ελληνικές προσπάθειες για την πραγματοποίηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, με (...) συνεχή διασύνδεση μέσω της Ομάδας Εργασίας για το Εμπόριο και τις Επενδύσεις», ώστε η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ να μην παρεκκλίνει ούτε κατά ένα «κόμμα» από τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει να «τρέξει» ακόμα γρηγορότερα καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις - «λίπασμα» για τους επενδυτές.

Τέλος, οι δύο πλευρές «συζήτησαν τρόπους για την αύξηση της συνεργασίας μεταξύ μουσείων, προγραμμάτων ανταλλαγής φοιτητών και προγραμμάτων αγγλικής γλώσσας».

Δεσμεύονται δε να συνεχίσουν τις τέτοιες συζητήσεις «καθ' όλη τη διάρκεια του επόμενου έτους, με στόχο την ανασκόπηση της προόδου στον επόμενο διάλογο που θα γίνει στην Ελλάδα το 2019».

Στις κοινές τους δηλώσεις, εξάλλου, ο Πομπέο, χαρακτηρίζοντας τον «Στρατηγικό Διάλογο» την «πιο σημαντική εξέλιξη στην πορεία των ελληνοαμερικανικών σχέσεων», έκανε μια ανασκόπηση, λέγοντας ότι είχε προηγηθεί «ένα έτος ιστορικής προόδου» που είχε ξεκινήσει με την επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα στην Ουάσιγκτον και τη συνάντησή του με τον «διαβολικά καλό» Πρόεδρο Τραμπ.

«Εκείνη την περίοδο, ο Πρόεδρος (Τραμπ) μίλησε για τις τεράστιες ευκαιρίες που βρίσκονταν μπροστά στις δύο χώρες μας, την Ελλάδα και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Από τότε που ειπώθηκαν αυτά τα λόγια, οι δύο χώρες μας έχουν μετατρέψει τις ευκαιρίες σε συγκεκριμένα επιτεύγματα», σημείωσε ο Πομπέο, δείχνοντας ότι οι παραπάνω διακηρύξεις θα «μεταφραστούν» σε ακόμα πιο συγκεκριμένα «επιτεύγματα» εμπλοκής το επόμενο διάστημα, βάζοντας ακόμα βαθύτερα το λαό μας στο βούρκο των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.

Παραπέρα, χαρακτήρισε την Ελλάδα έναν «κρίσιμο σύμμαχο των ΗΠΑ. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, είμαστε στην ευχάριστη θέση να δούμε ότι η Ελλάδα αναδύεται ξανά ως ηγέτιδα δύναμη της περιφερειακής σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο», θεωρώντας την περιοχή «ένα σημαντικό στρατηγικό σύνορο», όπου «οι ΗΠΑ εργαζόμαστε για να ενισχύσουμε τις σχέσεις μας με (...) συμμάχους όπως η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ».

Συνεχίζοντας, ο Πομπέο αναφέρθηκε στη διευρυμένη στρατιωτική συνεργασία Ελλάδας - ΗΠΑ, ενώ έκανε ειδική αναφορά στη συμφωνία των Πρεσπών, λέγοντας ότι θα ενισχύσει τη θέση της Ελλάδας στα Βαλκάνια και θα συμβάλει στη μείωση της «κακόβουλης ρωσικής επιρροής» στην περιοχή, «καρφώνοντας» δηλαδή το ατόφιο αμερικανοΝΑΤΟικό της περιεχόμενο.

Επίσης, σκιαγράφησε την Ελλάδα ως μια χώρα που μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στα Ενεργειακά σημειώνοντας ότι «ο αγωγός TAP που διασχίζει τη βόρεια Ελλάδα θα επιτρέψει στην Ευρώπη για πρώτη φορά στην ιστορία να δεχθεί σημαντικούς όγκους φυσικού αερίου από την Κασπία Θάλασσα. Θα επέτρεπε επίσης σε χώρες όπως η Βουλγαρία να μειώσουν την ενεργειακή τους εξάρτηση από τη Ρωσία» και ότι «η πρώτη αγορά στην Ελλάδα αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου αποδεικνύει περαιτέρω τη δέσμευσή της να διαφοροποιήσει τις προμήθειες και να ενισχύσει τους κοινούς οικονομικούς δεσμούς».

Από την πλευρά του, ο Ελληνας αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών χαρακτήρισε τον «Στρατηγικό Διάλογο» «ορόσημο» για τη σχέση των δύο χωρών, σημειώνοντας ότι «οι σχέσεις μας ίσως βρίσκονται στο καλύτερο σημείο και αυτό αντικατοπτρίζει, πρώτον, την ευθυγράμμιση των συμφερόντων στην περιοχή. Δεύτερον, τις κοινές αξίες. Τρίτον, την αναγνώριση των προσπαθειών σταθεροποίησης που καταβάλλει η Ελλάδα σε ολόκληρη την περιοχή των Βαλκανίων, αλλά και στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή», απαριθμώντας τα «επιτεύγματα» της κυβέρνησης σε αυτήν την κατεύθυνση, όπως τη συμφωνία των Πρεσπών, και «χαιρετίζοντας θερμά τη μελλοντική παρουσία των ΗΠΑ σε τριμερή σχήματα, ειδικά όσον αφορά το Ισραήλ και την Κύπρο».

Σε ανακοίνωσή του για τον «Στρατηγικό Διάλογο» Ελλάδας - ΗΠΑ, το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ σημειώνει:

«Ο "στρατηγικός διάλογος" ανάμεσα στις κυβερνήσεις Ελλάδας - ΗΠΑ αποτελεί ένα μνημείο που αποτυπώνει τη βαθύτερη εμπλοκή της χώρας μας στα επικίνδυνα αμερικανοΝΑΤΟικά σχέδια.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ αναδεικνύεται ως ο καλύτερος συνέταιρος των ΗΠΑ στην περιοχή:

• Προωθεί με συνέπεια τους σχεδιασμούς για την ισχυροποίηση του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο, με στόχο την αποδυνάμωση της επιρροής της Ρωσίας. Αυτόν το στόχο υπηρετεί και η συμφωνία των Πρεσπών.
• Ενισχύει και επεκτείνει τις αμερικανοΝΑΤΟικές βάσεις στην Ελλάδα.
• Συμμετέχει στη λεγόμενη εκστρατεία "κατά της τρομοκρατίας", που όλα αυτά τα χρόνια αποτέλεσε το όχημα για επεμβάσεις και πολέμους εναντίον χωρών και λαών της περιοχής.
• Προωθεί στενότερη συνεργασία με κράτη - τρομοκράτες, όπως το Ισραήλ.

Για όλους αυτούς τους λόγους, που αποτυπώνονται καθαρά και κυνικά στο Κοινό Ανακοινωθέν του "στρατηγικού διαλόγου", η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ παίρνει τα εύσημα ότι επί δικής της θητείας οι σχέσεις με τις ΗΠΑ βρίσκονται στην καλύτερή τους φάση. Και μόνο αυτό αποτελεί τεράστια πρόκληση για τον ελληνικό λαό, που γνωρίζει καλά τι έχει βιώσει και ο ίδιος, αλλά και οι άλλοι λαοί, από την πολιτική των ΗΠΑ.

Τα ανταλλάγματα αυτής της εγκληματικής πολιτικής δεν αφορούν το λαό, ούτε προστατεύουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας. Το ακριβώς αντίθετο. Η Ελλάδα μετατρέπεται σε προκεχωρημένο φυλάκιο των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ και μπαίνει στο επίκεντρο των οξυμένων ανταγωνισμών στην περιοχή.

Κερδισμένοι θα είναι μόνο εκείνα τα τμήματα του κεφαλαίου που θα επωφεληθούν απ' τις ενεργειακές και άλλες επιχειρηματικές συμπράξεις, οι οποίες μεταξύ άλλων παραδίνουν τον δημόσιο πλούτο της χώρας σε εγχώρια και ξένα επιχειρηματικά συμφέροντα».

Associated Press

Από τη διαπραγμάτευση στην Ελβετία, το 2017

Την Τετάρτη, η Λουτ συνάντησε στη Νέα Υόρκη και τον Ελληνα αναπληρωτή ΥΠΕΞ, Γ. Κατρούγκαλο, ο οποίος σημείωσε ότι δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να παραβλεφθεί η πρόοδος «που έγινε στο Κραν Μοντανά και αποτυπώθηκε στο λεγόμενο πλαίσιο Γκουτέρες», χαρακτηρίζοντας ακόμα μια φορά «αναχρονιστικό» το σημερινό «καθεστώς των εγγυήσεων».

Οι αναφορές αυτές αφορούν τις επαφές που έγιναν την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2017, πρώτα στη Γενεύη και μετά στο Κραν Μοντανά της Ελβετίας. Στο επίμαχο θέμα της ασφάλειας, που κυριάρχησε τότε στις συνομιλίες, το γνωστό ως «πλαίσιο Γκουτέρες» (η δέσμη προτάσεων που κατέθεσε ο γγ του ΟΗΕ) τόνιζε ότι «χρειαζόμαστε ένα νέο καθεστώς ασφάλειας», ένα «νέο σύστημα διαβεβαιώσεων ώστε όλοι οι Κύπριοι να νιώθουν ασφάλεια», «έναν νέο μηχανισμό εφαρμογής ο οποίος θα εμπλέκει και κάτι εκτός Κύπρου».

Σχετικά με τα τουρκικά κατοχικά στρατεύματα, μεταξύ άλλων, ανέφερε μεν ότι «χρειαζόμαστε μείωση των στρατευμάτων από την πρώτη μέρα και στη συνέχεια σταδιακή απομάκρυνση», αλλά πρόσθετε ότι «υπάρχει ένα θέμα για το κατά πόσο θα πρέπει να υπάρξει ρήτρα επανεξέτασης ή οριστικής κατάληξης».

Ενδεικτικές ήταν και άλλες προτάσεις που κατατέθηκαν σ' εκείνες τις συνομιλίες, όπως για τη σύσταση «Συμφώνου Φιλίας» για τη συνεργασία μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας - ενωμένης Κύπρου, το οποίο προέτασε σταθερά η ελληνική πλευρά, τονίζοντας πως αυτό θα αφορά «σε ένα εύρος θεμάτων, όπως μετανάστευση, απειλές από τρομοκρατία, φυσικές καταστροφές κ.ά.», εξηγώντας πως η ασφάλεια της Κύπρου «δεν έχει μόνο στρατιωτική διάσταση».

Ενώ από την κυπριακή πλευρά - σύμφωνα με τα δημοσιεύματα εκείνων των ημερών - «για να ξεπεραστούν αδιέξοδα που είχαν δημιουργηθεί», κατατέθηκαν προτάσεις για «σταδιακή απόσυρση όσων τουρκικών στρατευμάτων απέμεναν στην Κύπρο μετά τη δραστική μείωσή τους» και «στέρεο σύστημα διαβεβαιώσεων» που θα κάνει Τουρκοκύπριους και Ελληνοκύπριους να αισθάνονται ασφάλεια, μεταξύ άλλων και με συμμετοχή Τούρκων σε «πολυεθνική» στρατιωτική δύναμη που θα στηνόταν για την «ασφάλεια» του νησιού.

Οι επαφές στο Κραν Μοντανά ολοκληρώθηκαν χωρίς συγκεκριμένο αποτέλεσμα, ωστόσο ο Γκουτέρες είχε σχολιάσει ότι «αυτό δεν σημαίνει πως δεν μπορούν να αναπτυχθούν άλλες πρωτοβουλίες».

Οντως, το παζάρι κρατήθηκε «ζεστό» όλο τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, δεδομένου του αυξανόμενου ενδιαφέροντος που υπάρχει από τον αμερικανικό κυρίως παράγοντα για την επίτευξη μιας «λύσης» που θα διευρύνει τα οικονομικά και γεωπολιτικά τους συμφέροντα στην περιοχή έναντι των ανταγωνιστών τους και θα αξιοποιείται παράλληλα στο παζάρι με την Τουρκία, προκειμένου να παραμείνει στο δυτικό στρατόπεδο.

Στην εξέλιξη της συζήτησης ξεχωρίζουν οι απόψεις για ένα μοντέλο «αποκέντρωσης εξουσιών», που κατέθεσε τον περασμένο Οκτώβρη ο ίδιος ο Κύπριος Πρόεδρος, Ν. Αναστασιάδης, σε μια σειρά συναντήσεών του, αρχής γενομένης από τις επαφές που είχε στη φετινή ετήσια Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, όπου είδε και τον Τούρκο ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Σημειωτέον ότι ήταν στο περιθώριο της ίδιας συνέλευσης του ΟΗΕ που έγιναν και επαφές για να δρομολογηθεί συγκεκριμένα η διεύρυνση τριμερών συνεργασιών στην Ανατολική Μεσόγειο (Κύπρου - Ελλάδας με Ισραήλ αλλά και με Αίγυπτο), με τη συμμετοχή και δυνάμεων όπως οι ΗΠΑ αλλά και η Γαλλία.

Αστικά επιτελεία και ΜΜΕ αξιοποίησαν την πρόταση για ένα μοντέλο λύσης με «αποκέντρωση εξουσιών», για να εμπλουτιστεί ο προβληματισμός περί «λειτουργικότητας» και «βιωσιμότητας» μιας λύσης του Κυπριακού, που για να «μπορεί να είναι και διάρκειας», δεν μπορεί παρά να λαμβάνει υπόψιν και «τα σημερινά δεδομένα στην Κύπρο και σε όλη την περιοχή».

Το έδαφος για τέτοιες προτάσεις προϋπάρχει από καιρό, αφού και το Κοινό Ανακοινωθέν που υπέγραφαν Αναστασιάδης - Ερογλου το Φλεβάρη του 2014, αναφερόταν σε «δύο συνιστώντα κράτη» που θα αποτελούσαν μια μελλοντική - δήθεν - ενιαία Κύπρο. Στη βάση αυτή, ο ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου επισημαίνει ότι πριν ξεκινήσουν τυχόν νέες διαπραγματεύσεις, «πρέπει να αποφασιστεί αν σε αυτές θα συζητηθεί λύση ομοσπονδίας, συνομοσπονδίας, δύο κρατών ή κάτι άλλο», προσθέτοντας ότι «εμείς δεν είμαστε κλειστοί για καμιά εναλλακτική».

Αλλά και άλλα πρωτοκλασάτα στελέχη της κυβέρνησης Ερντογάν, όπως ο σύμβουλός του, Ιμπραχίμ Καλίν, έχουν υπογραμμίσει ότι για την έναρξη μιας «νέας διαδικασίας» συνομιλιών, βασική προϋπόθεση δεν είναι μόνο αυτές να έχουν «σαφές χρονοδιάγραμμα», αλλά και να συζητηθούν «οι παράμετροι του διαμοιρασμού της εξουσίας και ορισμένες νέες ιδέες που περιλαμβάνουν αλλά δεν εξαντλούνται στη χαλαρή ομοσπονδία, στη συνομοσπονδία, ακόμα και στα δύο κράτη». Συμπληρώνοντας ότι «στο τραπέζι πρέπει ακόμα να είναι και πιθανές εναλλακτικές στο σύστημα εγγυήσεων του 1960, το μέλλον των "κυρίαρχων" βρετανικών βάσεων και η παροχή στην Τουρκία μιας κυρίαρχης βάσης ως αντάλλαγμα για τον τερματισμό του καθεστώτος των "εγγυητριών δυνάμεων"».

Ενδεικτική της τροπής που παίρνουν οι συνομιλίες, είναι και η συζήτηση για την ενεργότερη συμβολή του ΝΑΤΟ στο «σύστημα ασφάλειας» της Κύπρου, εξέλιξη που πυροδοτεί νέες αντιδράσεις από τη Ρωσία, κυρίως απέναντι στις ΗΠΑ.

Τον περασμένο μήνα, η κυπριακή κυβέρνηση επιβεβαίωσε ανοιχτά ότι τίποτα δεν τίθεται «εκτός συζήτησης» και ότι «είναι πολλοί οι τρόποι που μπορούν να διασφαλίσουν την Κυπριακή Δημοκρατία», ότι «εκ προοιμίου» δεν πρέπει να αποκλείεται οτιδήποτε και ότι «πρέπει να αποφεύγουμε να είμαστε δογματικοί εις βάρος των συμφερόντων της Κύπρου». Προσπάθησε ταυτόχρονα να καθησυχάσει τη Ρωσία ότι δεν συζητά την ενίσχυση της όποιας στρατιωτικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ.

Από την άλλη, εδώ και χρόνια, γνωστές «δεξαμενές σκέψης» όπως το αμερικανικό «Atlantic Council» τόνιζαν επίμονα το ρόλο που μπορεί να αναλάβει το ΝΑΤΟ στην Κύπρο και κατ' επέκταση στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και άλλοι «διεθνείς οργανισμοί», όπως ο «Οργανισμός για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη» (ΟΑΣΕ) κ.τ.λ.

Ολα τα παραπάνω επιβεβαιώνουν ότι η λεγόμενη «ασφάλεια της Κύπρου» και οι «όροι συνεργασίας» των δύο πλευρών, δηλαδή ο χαρακτήρας του όποιου συμβιβασμού προκύψει (με ή χωρίς επίσημη συμφωνία), θα επηρεάσουν ευρύτερες ισορροπίες σε μια περιοχή ήδη τυλιγμένη στις «φλόγες» σύνθετων ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και παζαριών σε όλα τα επίπεδα, διπλωματικό, επιχειρηματικό, γεωπολιτικό, από τα οποία τίποτα δεν έχουν να περιμένουν οι λαοί.

Κατεύθυνση για προετοιμασία για Brexit χωρίς συμφωνία χάραξε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (ΕΣ), οι εργασίες του οποίου ολοκληρώθηκαν την Παρασκευή, καθώς δεν υπήρξε πρόοδος στις συνομιλίες με την πρωθυπουργό της Μ. Βρετανίας, Τερέζα Μέι. «Η συμφωνία δεν είναι προς αναδιαπραγμάτευση», υπογραμμίζεται στα συμπεράσματα του ΕΣ που ζητά «να ενταθούν οι εργασίες για την προετοιμασία σε όλα τα επίπεδα όσον αφορά τις επιπτώσεις από την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου, λαμβανομένης υπόψη κάθε πιθανής έκβασης».

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζήτησε και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021 - 2027, τον προϋπολογισμό της ΕΕ, γύρω από τον οποίο εκδηλώνονται σφοδρές ενδοαστικές κόντρες, καλώντας την αναλαμβάνουσα Προεδρία να συνεχίσει τις εργασίες αυτές με ορίζοντα την επίτευξη συμφωνίας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το φθινόπωρο του 2019.

Για το Μεταναστευτικό το ΕΣ αφού εξέτασε την εφαρμογή των προηγούμενων αντιδραστικών αποφάσεών του, διαπίστωσε μείωση των προσφυγικών ροών που «οφείλεται στην εξωτερική μεταναστευτική πολιτική της Ενωσης (...) ιδίως, στον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων, στην πάταξη των διακινητών και τη συνεργασία με χώρες καταγωγής και διέλευσης, που έχει ενταθεί τους τελευταίους μήνες». Καλεί σε ταχεία ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή, και ζητά να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις σχετικά με την οδηγία για τις επαναπροωθήσεις, τον Οργανισμό για το Ασυλο και «όλα τα μέρη του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου».

Σχετικά με την ασφάλεια και άμυνα το ΕΣ εκφράζει ικανοποίηση για την «πρόοδο που έχει επιτευχθεί» ως προς την εφαρμογή της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (PESCO), τη βελτίωση της στρατιωτικής κινητικότητας, την εφαρμογή του ευρωπαϊκού προγράμματος βιομηχανικής ανάπτυξης στον τομέα της άμυνας και τις διαπραγματεύσεις σχετικά με το προτεινόμενο Ευρωπαϊκό Ταμείο Αμυνας. Οπως αναφέρει, «οι πρωτοβουλίες αυτές συμβάλλουν στην ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ και της ικανότητάς της να δρα ως εγγυητής της ασφάλειας, ενώ παράλληλα συμπληρώνουν και ενισχύουν τις δραστηριότητες του ΝΑΤΟ και ενδυναμώνουν τη συνεργασία ΕΕ - ΝΑΤΟ».

Σε ό,τι αφορά τις εξωτερικές σχέσεις συζητήθηκαν οι προετοιμασίες για τη Σύνοδο Κορυφής με τον Σύνδεσμο Αραβικών Κρατών που πρόκειται να πραγματοποιηθεί στις 24 και 25 Φλεβάρη 2019, ενώ στο φόντο του ανταγωνισμού με τη Ρωσία το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέφρασε «βαθύτατη ανησυχία για την κλιμάκωση στα Στενά του Κερτς και την Αζοφική Θάλασσα, καθώς και για τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου από τη Ρωσία», αποφασίζοντας ομόφωνα την παράταση για ένα ακόμα εξάμηνο των εναντίον της κυρώσεων. Στα συμπεράσματά του σημειώνει πως «δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για τη χρήση στρατιωτικής ισχύος από τη Ρωσία», ζητώντας να απελευθερωθούν οι Ουκρανοί ναυτικοί που κρατούνται, να επιστραφούν τα σκάφη που έχουν κατασχεθεί και «να επιτραπεί η ελεύθερη διέλευση όλων των πλοίων από τα Στενά του Κερτς».

Παράλληλα, η Σύνοδος Κορυφής ενέκρινε τις κατευθύνσεις και τα επόμενα βήματα και για την «εμβάθυνση» της ΟΝΕ, για τα οποία, εν μέσω σφοδρών ανταγωνισμών, διαμορφώνεται ένας καταρχήν συμβιβασμός, λιγότερο «φιλόδοξος» πάντως από τα όσα πρότεινε η Γαλλία.

Μεταξύ άλλων ο ESM προβλέπεται να αναλάβει αναβαθμισμένο ρόλο στο σχεδιασμό και την παρακολούθηση των προγραμμάτων χρηματοοικονομικής βοήθειας, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ σε επίπεδο Γιούρογκρουπ έχουν συζητηθεί «θέματα βιωσιμότητας των κρατικών χρεών» και ειδικότερα η ενδεχόμενη θέσπιση «ρητρών συλλογικής δράσης», δηλαδή το υποχρεωτικό «κούρεμα» και για τις μερίδες των μεγαλοπιστωτών που δεν θα «επιλέξουν» τη λεγόμενη εθελοντική συμμετοχή τους σε αυτό.

Ο αναβαθμισμένος ΕSM σχεδιάζεται να αναλάβει και το ρόλο «διασώστη» «ύστατης καταφυγής» για τράπεζες της Ευρωζώνης που θα βρεθούν αντιμέτωπες με κινδύνους κατάρρευσης, και αφού βέβαια προηγουμένως θα έχουν εξαντληθεί τα άλλα διαθέσιμα μέσα (π.χ. ανακεφαλαιοποιήσεις, «κουρέματα» κ.ά.).

Για την τραπεζική Ενωση, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «θα πρέπει να ολοκληρωθεί με παράλληλη επίτευξη της μείωσης και του επιμερισμού των κινδύνων», με φόντο και το σχέδιο για τη διαμόρφωση «κοινού ταμείου» τραπεζικών διασώσεων.

Το «ενιαίο ταμείο εξυγίανσης των τραπεζών» θα ενεργοποιηθεί νωρίτερα από το 2024 που προβλεπόταν, αλλά με την προϋπόθεση ότι «θα επιτευχθεί επαρκής πρόοδος στη μείωση των κινδύνων έως το 2020». Αναφορικά δε με το ενιαίο σύστημα εγγύησης των καταθέσεων, θα συσταθεί ομάδα εργασίας «υψηλού επιπέδου», με την εντολή να καταθέσει τις προτάσεις της μέχρι τον Ιούνη του 2019.