Κατεύθυνση για προετοιμασία για Brexit χωρίς συμφωνία χάραξε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (ΕΣ), οι εργασίες του οποίου ολοκληρώθηκαν την Παρασκευή, καθώς δεν υπήρξε πρόοδος στις συνομιλίες με την πρωθυπουργό της Μ. Βρετανίας, Τερέζα Μέι. «Η συμφωνία δεν είναι προς αναδιαπραγμάτευση», υπογραμμίζεται στα συμπεράσματα του ΕΣ που ζητά «να ενταθούν οι εργασίες για την προετοιμασία σε όλα τα επίπεδα όσον αφορά τις επιπτώσεις από την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου, λαμβανομένης υπόψη κάθε πιθανής έκβασης».

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζήτησε και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021 - 2027, τον προϋπολογισμό της ΕΕ, γύρω από τον οποίο εκδηλώνονται σφοδρές ενδοαστικές κόντρες, καλώντας την αναλαμβάνουσα Προεδρία να συνεχίσει τις εργασίες αυτές με ορίζοντα την επίτευξη συμφωνίας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το φθινόπωρο του 2019.

Για το Μεταναστευτικό το ΕΣ αφού εξέτασε την εφαρμογή των προηγούμενων αντιδραστικών αποφάσεών του, διαπίστωσε μείωση των προσφυγικών ροών που «οφείλεται στην εξωτερική μεταναστευτική πολιτική της Ενωσης (...) ιδίως, στον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων, στην πάταξη των διακινητών και τη συνεργασία με χώρες καταγωγής και διέλευσης, που έχει ενταθεί τους τελευταίους μήνες». Καλεί σε ταχεία ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή, και ζητά να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις σχετικά με την οδηγία για τις επαναπροωθήσεις, τον Οργανισμό για το Ασυλο και «όλα τα μέρη του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου».

Σχετικά με την ασφάλεια και άμυνα το ΕΣ εκφράζει ικανοποίηση για την «πρόοδο που έχει επιτευχθεί» ως προς την εφαρμογή της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (PESCO), τη βελτίωση της στρατιωτικής κινητικότητας, την εφαρμογή του ευρωπαϊκού προγράμματος βιομηχανικής ανάπτυξης στον τομέα της άμυνας και τις διαπραγματεύσεις σχετικά με το προτεινόμενο Ευρωπαϊκό Ταμείο Αμυνας. Οπως αναφέρει, «οι πρωτοβουλίες αυτές συμβάλλουν στην ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ και της ικανότητάς της να δρα ως εγγυητής της ασφάλειας, ενώ παράλληλα συμπληρώνουν και ενισχύουν τις δραστηριότητες του ΝΑΤΟ και ενδυναμώνουν τη συνεργασία ΕΕ - ΝΑΤΟ».

Σε ό,τι αφορά τις εξωτερικές σχέσεις συζητήθηκαν οι προετοιμασίες για τη Σύνοδο Κορυφής με τον Σύνδεσμο Αραβικών Κρατών που πρόκειται να πραγματοποιηθεί στις 24 και 25 Φλεβάρη 2019, ενώ στο φόντο του ανταγωνισμού με τη Ρωσία το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέφρασε «βαθύτατη ανησυχία για την κλιμάκωση στα Στενά του Κερτς και την Αζοφική Θάλασσα, καθώς και για τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου από τη Ρωσία», αποφασίζοντας ομόφωνα την παράταση για ένα ακόμα εξάμηνο των εναντίον της κυρώσεων. Στα συμπεράσματά του σημειώνει πως «δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για τη χρήση στρατιωτικής ισχύος από τη Ρωσία», ζητώντας να απελευθερωθούν οι Ουκρανοί ναυτικοί που κρατούνται, να επιστραφούν τα σκάφη που έχουν κατασχεθεί και «να επιτραπεί η ελεύθερη διέλευση όλων των πλοίων από τα Στενά του Κερτς».

Παράλληλα, η Σύνοδος Κορυφής ενέκρινε τις κατευθύνσεις και τα επόμενα βήματα και για την «εμβάθυνση» της ΟΝΕ, για τα οποία, εν μέσω σφοδρών ανταγωνισμών, διαμορφώνεται ένας καταρχήν συμβιβασμός, λιγότερο «φιλόδοξος» πάντως από τα όσα πρότεινε η Γαλλία.

Μεταξύ άλλων ο ESM προβλέπεται να αναλάβει αναβαθμισμένο ρόλο στο σχεδιασμό και την παρακολούθηση των προγραμμάτων χρηματοοικονομικής βοήθειας, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ σε επίπεδο Γιούρογκρουπ έχουν συζητηθεί «θέματα βιωσιμότητας των κρατικών χρεών» και ειδικότερα η ενδεχόμενη θέσπιση «ρητρών συλλογικής δράσης», δηλαδή το υποχρεωτικό «κούρεμα» και για τις μερίδες των μεγαλοπιστωτών που δεν θα «επιλέξουν» τη λεγόμενη εθελοντική συμμετοχή τους σε αυτό.

Ο αναβαθμισμένος ΕSM σχεδιάζεται να αναλάβει και το ρόλο «διασώστη» «ύστατης καταφυγής» για τράπεζες της Ευρωζώνης που θα βρεθούν αντιμέτωπες με κινδύνους κατάρρευσης, και αφού βέβαια προηγουμένως θα έχουν εξαντληθεί τα άλλα διαθέσιμα μέσα (π.χ. ανακεφαλαιοποιήσεις, «κουρέματα» κ.ά.).

Για την τραπεζική Ενωση, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «θα πρέπει να ολοκληρωθεί με παράλληλη επίτευξη της μείωσης και του επιμερισμού των κινδύνων», με φόντο και το σχέδιο για τη διαμόρφωση «κοινού ταμείου» τραπεζικών διασώσεων.

Το «ενιαίο ταμείο εξυγίανσης των τραπεζών» θα ενεργοποιηθεί νωρίτερα από το 2024 που προβλεπόταν, αλλά με την προϋπόθεση ότι «θα επιτευχθεί επαρκής πρόοδος στη μείωση των κινδύνων έως το 2020». Αναφορικά δε με το ενιαίο σύστημα εγγύησης των καταθέσεων, θα συσταθεί ομάδα εργασίας «υψηλού επιπέδου», με την εντολή να καταθέσει τις προτάσεις της μέχρι τον Ιούνη του 2019.