Σάββατο 11 Σεπτέμβρη 2021 - Κυριακή 12 Σεπτέμβρη 2021
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΣΤΑΝΚΟΓΛΟΥ
«Μπορούμε ν' αλλάξουμε τον κόσμο, αν αντισταθούμε»

«Το μέλλον δεν ανήκει στη βία. Το μέλλον δεν ανήκει στη δύναμη. Στη λογική ανήκει το μέλλον...». Ο «Προμηθέας Δεσμώτης», το «μανιφέστο» του Αισχύλου, η μόνη σωζόμενη τραγωδία στην οποία κανένας από τους χαρακτήρες δεν είναι κοινός θνητός, έχει θέμα την τιμωρία του Τιτάνα Προμηθέα από τον βασιλέα των θεών, στην άκρη του κόσμου!

Η συνταρακτική τραγωδία ολοκληρώνει την καλοκαιρινή περιοδεία στις 26/9 στο Λαύριο. Η μετάφραση είναι του Γιώργου Μπλάνα, η σκηνοθεσία του Αρη Μπινιάρη, και στηρίζεται από ένα δυνατό επιτελείο πρωταγωνιστών, με τον Γιάννη Στάνκογλου στον ρόλο του Προμηθέα, του διαχρονικού συμβόλου αντίστασης απέναντι στην εξουσία.

Ο Γιάννης Στάνκογλου μιλάει σήμερα στον «Ριζοσπάστη», γι' αυτήν την παλιά, μα πάντα επίκαιρη ιστορία, αλλά και για την ανάγκη ν' αλλάξουμε επιτέλους τον κόσμο, ν' αντισταθούμε στην εξουσία που καταργεί δικαιώματα και κατακτήσεις και υπογραμμίζει την ανάγκη ύπαρξης πολλών Προμηθέων, που να παλεύουν για δικαιοσύνη και ελευθερία. Που θυσιάζονται για το καλό του συνόλου.

* * *

-- Ο «Προμηθέας Δεσμώτης» γνώρισε αποθεωτικές κριτικές και γεμίζει θέατρα. Γιατί έψαχνες καιρό να ασχοληθείς με αυτό το επαναστατικό κείμενο, για τον 13ο θεό;

-- Ο Προμηθέας με κυνηγάει χρόνια τώρα. Από τότε που δουλεύαμε με την Ελένη Χατζηαργύρη στη Δραματική Σχολή, έναν μονόλογο του «Προμηθέα Δεσμώτη». Μετά βρέθηκε πάλι στον δρόμο μου ο «Προμηθέας», με τον Θόδωρο Τερζόπουλο, μέχρι και παράσταση στο εξωτερικό δώσαμε, όπου έκανα τον Ωκεανό. Είναι μακρύ το ταξίδι, η σχέση και η μελέτη μου για τον Προμηθέα.

Ηθελα πολύ να επανέλθω σ' αυτό το έργο, γιατί θεωρώ πως έχει πολλά να προσφέρει μέσα από ένα αυθεντικά επαναστατικό κείμενο, που μιλάει 100% για τον άνθρωπο. Το ταξίδι μέσα του δεν σταματάει ποτέ. Είμαι τυχερός και χαρούμενος που βρίσκομαι σ' αυτήν την παράσταση, που κάθε φορά είναι «στα κόκκινα», με απόλυτο πνευματικό, ενεργειακό και σωματικό δόσιμο. Υπάρχουν στιγμές που σκέφτομαι πως κάθε παράσταση είναι σαν να πηγαίνεις στον πόλεμο.


-- Είδες τι συμβαίνει τελικά όταν ο φόβος του θανάτου γίνεται παιχνίδι ελευθερίας;

-- Ακριβώς αυτό συμβαίνει. Αυτό λέει κι ο ίδιος ο Προμηθέας: «Το φόβο του θανάτου τούς έμαθα ν' αντέχουν με την ακλόνητη ελπίδα». Ολο αυτό ήταν κι ένα σπουδαίο μάθημα για μένα.

-- Υπάρχει έλλειψη σήμερα - κατά τη γνώμη σου - περήφανων επαναστατών, που δεν λυγίζουν στιγμή, αποφασισμένων να πολεμήσουν για τις ιδέες τους με όποιο κόστος;

-- Κατά τη γνώμη μου, είναι πολύ λίγοι, δυστυχώς, οι Προμηθείς σήμερα. Εμειναν λίγοι να παλεύουν για το συνολικό καλό και να είναι μπροστά στους αγώνες για ελευθερία και δικαιοσύνη. Χρειάζεται να γίνουμε πολλοί αυτοί που δεν συμμορφώνονται «προς τας υποδείξεις».

-- Η πίστη σε κάποια υψηλή ιδέα και η υπεράσπισή της μέχρι το τέλος κάποιοι έφτασαν να θεωρούν πολυτέλεια στις μέρες μας...

-- Ο Ρεμπό έλεγε κάτι το οποίο πιστεύω ακράδαντα: «Η ζωή αξίζει να τη ζεις μόνο αν υπάρχει κάτι για το οποίο αξίζει να πεθάνεις».

-- Κάθε φορά που σε σκέφτομαι συνδυάζονται πάντα στο μυαλό μου ο Ρεμπό και ο Μπόουι...

-- (γέλια) Μα είναι οι αγαπημένοι μου αυτοί οι δύο κι εσύ το ξέρεις. Εχω διαβάσει όλα όσα τους αφορούν. Με τον Μπόουι, μάλιστα, μας ενώνει και κάτι μεταφυσικό, την ίδια μέρα, 10 Γενάρη, εγώ γεννήθηκα κι εκείνος πέθανε.


@PATROKLOS_SKAFIDAS" target="_blank">class="imageCopyright">@PATROKLOS_SKAFIDAS

-- Αντιμετωπίζει η κυβέρνηση τα μεγάλα θέματα των φυσικών καταστροφών, αλλά και αυτά της πανδημίας, της Παιδείας, των Εργασιακών, προς όφελος του λαού;

-- Ολα τα προβλήματα που διαχειρίζεται το κράτος σήμερα, τα διαχειρίζεται με λάθος τρόπο και κατά κανόνα σε βάρος μας. Ζούμε στον απόλυτο παραλογισμό, μέσα σ' έναν καταιγισμό από φανφάρες και ψέματα. Πελαγοδρομούμε και χάνουμε ώρες πραγματικής ζωής, που δεν μας αξίζει.

-- Και ταυτόχρονα βλέπουμε τον ύπουλο τρόπο με τον οποίο καταργούνται κατακτήσεις και δικαιώματα...

-- Βέβαια, και κυρίως η ελευθερία μας. Καθημερινά βλέπουμε ότι έχουμε σοβαρούς λόγους να κατεβούμε στους δρόμους. Δεν δέχομαι την παραίτηση του κόσμου και το κόλλημα στον καναπέ. Δεν μπορώ να ακούω ότι δεν μπορούμε ν' αλλάξουμε τον κόσμο. Μπορούμε! Ο καθένας από εμάς να σηκωθεί, να κινητοποιηθεί και να αντισταθεί στο σύστημα, από το δικό του μετερίζι, αναλαμβάνοντας τις ευθύνες του. Για το παρόν και το μέλλον του ίδιου και των παιδιών του.

-- Εχεις ήδη τοποθετηθεί για το κίνημα του #metoo, δηλώνοντας ότι επιτέλους έπεσε άπλετο φως σε κάποιες σκοτεινές ιστορίες ανθρώπων του θεάτρου. Πιστεύεις πως αποκαταστάθηκαν αδικίες που έγιναν σε δεκάδες άτομα;

-- Πιστεύω πως τα τελευταία χρόνια ζούμε ένα τέλος εποχής. Μακάρι στη νέα εποχή να έχουμε όλοι σεβασμό στον συνάνθρωπό μας, είτε είναι ο σύντροφός μας, ο συνεργάτης μας, ο υπάλληλός μας, τα παιδιά μας, οι γονείς μας, όλοι... Δεν μπορώ να διανοηθώ να ασκήσω εξουσία από τη θέση μου και να κακοποιήσω σεξουαλικά έναν άνθρωπο. Δεν μπορώ να δεχτώ τον έρωτα με τη βία. Δεν με νοιάζει καθόλου αν κάποιος είναι μεγάλος ηθοποιός και σκηνοθέτης, αν δεν είναι καλός άνθρωπος, με ήθος, αγωγή και ευαισθησίες, δεν μετράει...

-- Αναφέρεσαι και στις περιπτώσεις των δύο που βρίσκονται στη φυλακή;

-- Με εξέπληξαν και κυρίως με θύμωσαν όσα βγήκαν στη δημοσιότητα, γιατί έχω συνεργαστεί και με τους δύο. Νομίζω, όμως, πως η Δικαιοσύνη θα κάνει όσα πρέπει να γίνουν. Κι αυτό το οφείλουμε στα πρόσωπα που μίλησαν.

«Φιμώνουν εσκεμμένα τον Πολιτισμό»

-- Πώς λες ότι θα βγει από το τούνελ ο κόσμος της Τέχνης;

-- Ελα ντε, κι εγώ αυτό αναρωτιέμαι. Αυτό που ξέρω, όμως, είναι ότι έχουμε εδώ και χρόνια φίμωμα του Πολιτισμού. Σε αυτήν τη χώρα δεν λαμβάνονται ποτέ σοβαρά υπόψη τα δύο πολύτιμα κεφάλαια που χαρακτηρίζουν την Ιστορία μας. Η Παιδεία και ο Πολιτισμός. Και δεν αντιμετωπίζονται όπως τους αξίζει γιατί δεν βολεύουν τους κυβερνώντες οι μορφωμένοι άνθρωποι και τα ανοιχτά μυαλά που διαμορφώνουν η Παιδεία και η Τέχνη. Φαίνεται κι από τον τρόπο που μας σερβίρουν μια πλαστή πραγματικότητα τα ΜΜΕ. Είναι επείγουσα η ανάγκη αλλαγής!

-- Για πρώτη φορά θα σκηνοθετήσεις - και θα πρωταγωνιστήσεις - ένα θεατρικό έργο, το «Killer Joe» του Tracy Letts για την ενδοοικογενειακή βία. Τι ακριβώς είναι;

-- Νομίζω πως μπορώ να το στηρίξω σκηνοθετικά αυτό το έργο, που ξεκινάει με μπλακ χιούμορ και καταλήγει να φωτίζει το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας και το πώς αυτή τροφοδοτείται από τη μεγαλύτερη μορφή βίας, που είναι η φτώχεια.

Στο έργο, ο Κρις, που είναι έμπορος ναρκωτικών, ανακαλύπτει πως η μητέρα του έκλεψε το απόθεμα των ναρκωτικών που είχε αναλάβει να πουλήσει για λογαριασμό μιας συμμορίας, και πρέπει να βρει γρήγορα τρόπο να σώσει τη ζωή του από τους προμηθευτές που τον κυνηγούν! Ζητάει τότε από έναν δολοφόνο, τον «Κίλερ Τζο», να δολοφονήσει τη μητέρα του για να εισπράξει την ασφάλεια ζωής της. Ο Τζο ζητάει εγγύηση κι επειδή εκείνος δεν έχει, του δίνει την αδελφή του! Η συνέχεια στη σκηνή...

-- Συμφωνείς πως το 2021 στην Ελλάδα, αν ήταν ταινία θα ήταν θρίλερ;

-- Φυσικά συμφωνώ. Θρίλερ με τα όλα του! Ενα θρίλερ με φόντο το ωραιότερο σκηνικό του κόσμου.

-- Με τον δολοφόνο, όμως, να παραμονεύει;

-- Ναι. Και όλοι νομίζουμε πως θα περάσουμε ειδυλλιακά, μέχρι να μας σφάξει.

-- Αρα, τι κάνουμε;

-- Να μη δούμε την ταινία μέχρι το τέλος. Να διακόψουμε την προβολή και ν' αντισταθούμε!


Συνέντευξη στη
Σεμίνα ΔΙΓΕΝΗ

Αποδελτιώνοντας την ... «Αποδελτίωση»

Αποδελτιώνοντας την ...«Αποδελτίωση», η Σεμίνα Διγενή δίνει μια γεύση σε τίτλους από τις δεκάδες συνεντεύξεις:

Χάρις Αλεξίου: «Δεν χορταίνω την αγάπη, θέλω κι άλλη». Δήμητρα Γαλάνη: «Αν δεν ξαναγίνουμε άνθρωποι, το χάσαμε το παιγνίδι». Αλέιδα Γκεβάρα: «Ο μπαμπάς μου δεν μπορούσε να πει ψέματα». Χρήστος Δάντης: «Αυτή η κυβέρνηση μας προσβάλλει και μας απαξιώνει». Μίκης Θεοδωράκης: «Ο καπιταλισμός δημιούργησε τη νέα δυστυχία». Πότα Κακκαβά: «Εγώ είμαι μια ζωή με τους ξεβράκωτους». Κώστας Καλδάρας: «Η κυβέρνηση εκδικείται τον πολιτισμό και τη μη κατευθυνόμενη ψυχαγωγία». Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας: «Θα φύγουμε πριν μας διώξει το επάγγελμα». Πάνος Κοκκινόπουλος: «Η τέχνη είναι μέσο αντίδρασης». Λεξ: «Δεν είμαι καλλιτέχνης, είμαι εμπόδιο». Χάρρυ Κλυνν: «Στη χώρα που περισσεύει το γελοίο, λείπει το γέλιο». Δημήτρης Κουτσούμπας: «Αν συναντούσα τον έφηβο εαυτό μου, θα του έλεγα να κάνει ακριβώς τα ίδια». Γιώργος Μαρίνος: «Είμαστε καταδικασμένοι να είμαστε άγιοι ή τέρατα». Νατάσσα Μποφίλιου: «Ανήκω σε μια γενιά που έμεινε για πολύ κλεισμένη στο δωμάτιό της». Αλέκος Παναγούλης: «Σε καθιστώ υπεύθυνη για το σακάκι μου, έχω σημαντικά πράγματα μέσα». Βασίλης Παπαβασιλείου: «Είμαι ένας σκηνίτης, ξεπέρασα τον εμφύλιο των ιδιοτήτων». Δημήτρης Παπαδημητρίου: «Η αληθινή τέχνη ανατρέπει την καθεστηκυία εντύπωση του κόσμου». Αλέκα Παπαρήγα: «Για τους κομμουνιστές, δεν υπάρχει συνταξιοδότηση. Μέχρι το τέλος προσφέρουν». Νίκος Πορτοκάλογλου: «Είμαστε κοινωνία απροσάρμοστων ανηλίκων». Ερη Ρίτσου: «Ο Ρίτσος δεν άντεχε τη χίπικη φάση μου». Τάνια Τσανακλίδου: «Λάθη και χαστούκια μ' έκαναν καλύτερη». Μαρία Φαραντούρη: «Αν πήραμε τη ζωή μας λάθος, ν' αλλάξουμε ζωή». Δημήτρης Χορν: «Ανήκω στον σκουπιδοτενεκέ του ζωδιακού κύκλου».

Η «Αποδελτίωση» της Σεμίνας Διγενή

Με τον τίτλο «Αποδελτίωση» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» το βιβλίο της Σεμίνας Διγενή, που κλείνει μέσα του ορισμένες από τις πιο δυνατές στιγμές της στη δημοσιογραφία, στον ηλεκτρονικό και έντυπο Τύπο.

«Με ό,τι κι αν καταπιάνεται, η Σεμίνα Διγενή αφήνει το αποτύπωμά της. Ανεξίτηλο. Ανεπανάληπτο. Χαράζει, ενίοτε σπάζει τη σκληρή πέτρα της λήθης, απαγορεύοντάς σου δημιουργικά, ευαίσθητα, να ξεχάσεις τα πριν, αλλά και να ξεχαστείς στα τωρινά κι εφήμερα», σημειώνει ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, στο προλογικό σημείωμα του βιβλίου.

Η Σεμίνα Διγενή «αποδελτιώνει» αρθρογραφία, δημοσιογραφικές έρευνες και συνεντεύξεις σημαντικών προσωπικοτήτων, όπως οι: Μίκης Θεοδωράκης, Βασίλης Παπαβασιλείου, Μαρία Φαραντούρη, Γιώργος Νταλάρας, Χάρις Αλεξίου, Τάνια Τσανακλίδου, Κωστής Βαρώτσος, Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας, Λεξ, Ράνια Οικονομίδου, Γιώργος Σκούρτης, Λυδία Φωτοπούλου, Ελένη Ράντου, Δήμητρα Γαλάνη, Νίκος Πορτοκάλογλου, Πάνος Κοκκινόπουλος, Πότα Κακκαβά, Αλέιδα και Καμίλο Γκεβάρα, Δημήτρης Κουτσούμπας, Αλέκα Παπαρήγα και άλλοι.

«Η Σεμίνα Διγενή γνωρίζει την ανθρώπινη ψυχή, συζητά μαζί της. Ανακαλύπτει τους χυμούς που τρέφουν το δέντρο της ζωής, έτσι όπως αυτοί κυκλοφορούν μέσα σε κάθε ξεχωριστή προσωπικότητα, όπως επίσης και σε κάθε ιστορικό γεγονός. Σου δημιουργεί μέσα από τα κείμενά της, μέσα από τις συνεντεύξεις της, την ανάγκη της εξομολόγησης, όχι στην ίδια, αλλά κυρίως στους λαϊκούς ανθρώπους της εργατικής τάξης, η οποία βγαίνει στο προσκήνιο της Ιστορίας για να βάλει στην άκρη την προηγούμενη ξεπερασμένη και ολοκληρωτικά φθαρμένη αστική τάξη, μετά από αιώνες κατοχής της εξουσίας και εκμετάλλευσης των λαών», γράφει ο Δ. Κουτσούμπας, ανατρέχοντας και σε άλλα έργα της Σεμίνας.

Για τα γραπτά της, όπως αυτά που περιέχονται στην «Αποδελτίωση», σημειώνει ότι «ανασκαλεύουν και ξυπνούν μνήμες, βγάζουν μπροστά απωθημένες στα βάθη της ψυχής, μερικές φορές, σκέψεις, δίνουν ευκαιρία για σύγχρονους προβληματισμούς, για οραματισμούς, ανοίγουν τη συζήτηση στις παρέες και "στων Ελλήνων τις κοινότητες", για πρωτοποριακές ιδέες, ιδανικά, αξίες και σχέδια για ένα ευτυχισμένο αύριο. Και αυτό το καταφέρνει μέσα από τους διαφορετικούς συνομιλητές που επιλέγει στις συνεντεύξεις της ή τους διάφορους εμπνευστές των άρθρων της και των προβληματισμών της».

Στο περίπτερο της «Σύγχρονης Εποχής» στο Ζάππειο

Το Σάββατο 11/9 η συγγραφέας θα υπογράφει το βιβλίο και θα συνομιλεί με τους αναγνώστες στο περίπτερο 119

Το νέο βιβλίο της Σεμίνας Διγενή κυκλοφορεί το Σάββατο 11 Σεπτέμβρη. Την ίδια μέρα η συγγραφέας από τις 8 μ.μ. έως τις 10 μ.μ. θα υπογράφει το βιβλίο της και θα συνομιλεί με τους αναγνώστες στον χώρο του 49ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Ζάππειο, στο περίπτερο της «Σύγχρονης Εποχής» (περίπτερο 119).

Ο Φερνάντες που ντρόπιασε τις ΗΠΑ

Ιούλης 2004. Πάλι οι αγαπημένοι ήχοι της Καραϊβικής. Επιστρέφω στην Κούβα, αυτήν τη φορά για τη σειρά ντοκιμαντέρ «Ρεπόρτερ μεγάλων αποστάσεων» στην ΕΡΤ. Συναντώ τον αντιπρόεδρο της Κούβας και πρωτεργάτη της νίκης στον Κόλπο των Χοίρων, τον θρυλικό Χοσέ Ραμόν Φερνάντες. Εναν ψηλό, ευθυτενή 82χρονο άντρα που μου κάνει μια πολύ δυνατή χειραψία και τραβάει ευγενικά την καρέκλα για να καθίσω.

Τον ρωτάω για την εισβολή, που έμεινε στην Ιστορία ως μία από τις μεγαλύτερες αποτυχίες των ΗΠΑ. Αστράφτουν τα μάτια του, όταν περιγράφει το πάθος και τη γενναιότητα των Κουβανών που συσπειρώθηκαν τότε γύρω από τον Κάστρο κι εκείνον.

«Μοιράσαμε όπλα στον λαό», μου λέει, «για ν' αντιμετωπίσει τους εισβολείς. Δίπλα μας είχαμε τον Τσε, που μας εμψύχωνε. "Πρέπει να θυμάστε", μας έλεγε, "ότι αυτήν τη στιγμή είμαστε σε πόλεμο, στον Ψυχρό Πόλεμο, έναν πόλεμο χωρίς πρώτη γραμμή, χωρίς συνεχείς βομβαρδισμούς, από τη μια μεριά είμαστε εμείς, ο μικρός πρωταθλητής της Καραϊβικής, και από την άλλη η μεγάλη ιμπεριαλιστική ύαινα. Είμαστε πρόσωπο με πρόσωπο και γνωρίζουμε ότι ένας από τους δύο θα πεθάνει στη μάχη, αλλά δεν θα είμαστε εμείς αυτοί"».

Ο Φερνάντες μιλάει με περηφάνια κι ένα συνεχές χαμόγελο για εκείνον τον Απρίλη του 1961, οπότε και «χρειάστηκαν μόλις 72 ώρες για να μετατραπεί η εισβολή των Αμερικανών σε απόλυτο φιάσκο».

«Εχετε πει ότι από τη σκοπιά της στρατηγικής η επιχείρηση των Αμερικανών ήταν αψεγάδιαστη», του λέω. «Είναι αλήθεια αυτό, αλλά είχαν απέναντί τους έναν θαρραλέο λαό που έβλεπε αυτήν την επίθεση ως ευκαιρία για να καθορίσει τη μοίρα του!».

Μας κερνάει πορτοκαλάδες και χειροποίητο κέικ. Οταν φεύγουμε, μου λέει: «Θα χαρώ να σας ξαναδώ το συντομότερο», και μου ξανασφίγγει το χέρι, στα όρια του πόνου...

Συνέντευξη με την Αλέκα Παπαρήγα

-- Στο παρελθόν υπήρξατε και τραγουδίστρια, έτσι δεν είναι;

-- Αυτό ξεκίνησε από τον Μάνο Λοΐζο και τον Χρήστο Λεοντή. Πηγαίναμε, λοιπόν, σε μια ταβέρνα, στους «Φαίακες», ο Μάνος μάς τραγούδαγε τα τραγούδια, μας τα μάθαινε, μετά ερχόταν κι ο Χρήστος και ο Μίκης και η Φαραντούρη, κοριτσάκι. Αφού μαθαίναμε τα τραγούδια, πηγαίναμε στην Πλάκα. Σάββατο κυρίως, με μακαρονάδες και τέτοια.

Μετά πηγαίναμε στην Πνύκα, σε άλλη ταβέρνα, και ύστερα πάλι τα μαζεύαμε, πηγαίναμε και τραγουδάγαμε σε άλλη γειτονιά. Δηλαδή γινόταν στόμα με στόμα η διάδοση αυτών των τραγουδιών. Κάποια στιγμή λέει ο Μάνος, «θέλω να κάνω μια συναυλία, αλλά δεν έχω χορωδία». Τότε επιστρατεύτηκαν κάποιοι Λαμπράκηδες που τους ανέβασε στη σκηνή. Ετσι ανέβηκα κι εγώ, που απλώς ανοιγόκλεινα το στόμα...

-- Ενα άλλο ζήτημα που έχω σημειώσει να συζητήσουμε είναι και το ποσό που έχει ο λογαριασμός σας στο Ταμιευτήριο. Εχετε 165 ευρώ και 86 λεπτά. Αυτά τα λεφτά πού τα βρήκατε;

-- Κοίταξε να σου πω... Είναι φυσιολογικό (γέλια). Η οικογένειά μου ήταν μια οικογένεια που δεν είχε χρήματα και δεν έχω κληρονομιές από πουθενά.

Ο,τι ισχύει για όλα τα στελέχη του Κόμματος ισχύει και για μένα. Οταν έχουμε μια θέση, παράλληλα δεν μπορούμε να εξασκήσουμε κάποιο επάγγελμα, παίρνουμε έναν μισθό από τον οποίο δεν μπορεί να κρατηθεί απόθεμα. Επειδή κάποιος μπορεί να πει «α, την κακομοίρα! Αφού δεν μπόρεσε να κάνει επάγγελμα, περιορίστηκε», να πω ότι αν δεν ήμουν στη διάθεση του Κόμματος, θα ήμουν καθηγήτρια σε ένα σχολείο και πόσος νομίζετε πως θα ήταν ο μισθός μου; Δηλαδή δεν έκανα και καμιά μεγάλη θυσία. Ο,τι έχω τώρα, αυτό θα είχα και τότε, ειλικρινά.

2008, εκπομπή «Top Stories» στην ΕΡΤ

ΜΑΞΙΜ ΒΙΓΙΟΜ
Τα κόκκινα τετράδια της Κομμούνας. Οι σημειώσεις μου

Με αφορμή την επέτειο των 150 χρόνων από την Παρισινή Κομμούνα, η «Σύγχρονη Εποχή» παρουσιάζει σε λίγες μέρες για πρώτη φορά στα Ελληνικά (σε μετάφραση από το γαλλικό και το ρωσικό κείμενο) το σημαντικό έργο του Μαξίμ Βιγιόμ με τίτλο: «Τα Κόκκινα Τετράδια της Κομμούνας».

Ολα άλλαξαν σήμερα: Μια τεράστια κόκκινη σημαία στο Δημαρχείο

«Το πλήθος απαντά με βροντερές ιαχές. Ολοι σηκώνουν τα χέρια. Κραυγάζουν με ορθάνοιχτα στόματα. Οσο μακριά μπορεί να φτάσει το βλέμμα βλέπεις μόνο πηλήκια να κινούνται, ξιφολόγχες ν' αστράφτουν, λάβαρα ν' ανεμίζουν.

(...) Το πλήθος φωνάζει, τραγουδά, ουρλιάζει, μουγκρίζει. Τι τραγουδάει; Tη "Μασσαλιώτιδα". Τι φωνάζει; "Ζήτω η Κομμούνα!"».

Μέσα από τέτοιες εικόνες, με ιδιαίτερη αφηγηματική ζωντάνια και παραστατικότητα, ο Μαξίμ Βιγιόμ αποτυπώνει στις ημερολογιακές του σημειώσεις από τις μέρες της Κομμούνας τα συγκλονιστικά εκείνα γεγονότα που σημάδεψαν την πορεία του παγκόσμιου εργατικού κι επαναστατικού κινήματος.

Ο Βιγιόμ είναι αυτόπτης μάρτυρας, συμμετέχει στα γεγονότα της Κομμούνας και διηγείται το πώς πολέμησε, πώς πολέμησαν οι άλλοι, πώς αγωνίστηκε το προλεταριάτο του Παρισιού εκείνες τις συγκλονιστικές μέρες του 1871. Φυσικά, η αφήγησή του δεν είναι δυνατόν να είναι απαλλαγμένη από τις γενικότερες θεωρητικές αδυναμίες των πρωταγωνιστών της Κομμούνας σε σχέση με τον χαρακτήρα της αστικής δημοκρατίας και του έθνους, οι οποίες έχουν επισημανθεί και στα συμπεράσματα που αποτυπώθηκαν στο έργο των Μαρξ, Ενγκελς και Λένιν.

Αυτό, ωστόσο, δεν μειώνει στο ελάχιστο τη μεγάλη αξία του συγκεκριμένου έργου, που έχει γραφτεί από έναν εκ των ηρώων που, όπως ο ίδιος σημειώνει, «ρίχτηκαν» στην Κομμούνα «με όλο το πάθος και τον ενθουσιασμό της νιότης» τους.

Στα «Κόκκινα Τετράδια» ο αναγνώστης θα βρει την ακριβή απόδοση των πραγματικών γεγονότων - τα οποία σε ορισμένα σημεία αποτελούν ακόμα και ιστορικά τεκμήρια - των 72 ημερών της Κομμούνας.

Η μόνη γλώσσα που ακούτε είναι η βουή των κανονιών μας

Η μία εικόνα διαδέχεται την άλλη. Οι χαιρετιστήριοι λόγοι στα τάγματα που ξεκινούν για το μέτωπο, οι μάχες στους δρόμους του Παρισιού, τα οδοφράγματα, αλλά και οι ελπίδες που εκμυστηρεύονται οι κομμουνάροι μεταξύ τους για την έκβαση του αγώνα τους.

Βλέπουμε τον Φέλιξ Πιά, που απευθύνει χαιρετιστήριο λόγο στο τάγμα που ξεκινάει για το μέτωπο. Τον γερο-Ντελεκλίζ, που επιδιώκει τον θάνατο στο οδόφραγμα, αρκεί να μη ζήσει την ήττα. Τον άφοβο επαναστάτη Γκουά, που ολοκληρώνει την επαναστατική ετυμηγορία ενάντια σε πενήντα ομήρους. Την ταπεινή εργάτρια, που θυσιάζει τα μοναδικά χρυσά σκουλαρίκια της για την επανάσταση. Τους ήρωες του Πυροβολικού, που στέκονται άφοβοι και γελαστοί απέναντι στον καταιγισμό των πυρών του εχθρού.

Μπροστά από τα μάτια μας περνάει και η αλησμόνητη μέρα της ανακήρυξης της Κομμούνας, στην πλατεία του Κεντρικού Δημαρχείου, και το γκρέμισμα της Στήλης του Βαντόμ - μια πράξη πρόκλησης για τον παλιό κόσμο. Ακούμε την «Μασσαλιώτιδα» πάνω από τις αψίδες των μη συνηθισμένων σε τέτοιους ήχους παλιών εκκλησιών, την ώρα που μέσα πραγματοποιούνται λαϊκές συνελεύσεις. Ακούμε όμως και επαναστατικά εμβατήρια μέσα από το πάλαι ποτέ αυτοκρατορικό παλάτι, που εκείνες τις μέρες ήταν «το Σπίτι του Λαού». Γνωρίζουμε προσωπικότητες που έπαιξαν σημαντικό ρόλο εκείνες τις μέρες και από τις δύο πλευρές, της Κομμούνας και των αστών αντιπάλων της. Παρακολουθούμε τις φρικαλεότητες στις οποίες προέβησαν οι αστοί κατά τη διάρκεια της «Ματωμένης Βδομάδας». Επειτα, παρατηρούμε πλευρές της ζωής των κομμουνάρων στην εξορία.

Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει και αποτελεί ανεκτίμητο ιστορικό ντοκουμέντο η - για πρώτη φορά και με μεγάλη ακρίβεια - διαφωτιστική περιγραφή του ρόλου του Νομισματοκοπείου στη διάρκεια της Κομμούνας.

Η Κομμούνα άνοιξε τον δρόμο για τη νίκη της εργατικής τάξης

Τα «Κόκκινα Τετράδια της Κομμούνας» του Μαξίμ Βιγιόμ αποτελούν ένα ιστορικής σημασίας ντοκουμέντο για τα γεγονότα της Κομμούνας, καθώς μέσα από την αφήγηση - μαρτυρία του συγγραφέα έρχονται στο φως στοιχεία για τις 72 μέρες που η κόκκινη σημαία ανέμιζε στο Κεντρικό Δημαρχείο του Παρισιού, αυτές τις 72 μέρες που απέδειξαν με τον πιο εμφαντικό τρόπο ότι η εργατική τάξη και ο λαός έχουν τη δύναμη να ορθώσουν το ανάστημά τους ενάντια στους εκμεταλλευτές τους. Η μελέτη της πείρας της Κομμούνας αποτελεί εφόδιο για την οργάνωση του αγώνα που θα οδηγήσει στη νέα μεγάλη νίκη της εργατικής τάξης, η οποία θα καταργήσει οριστικά και αμετάκλητα την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο!



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ