Στο σημερινό 4σέλιδο «Διεθνή και Οικονομία» αναδεικνύουμε ζητήματα που έχουν σχέση με τον ανταγωνισμό μονοπωλίων και καπιταλιστικών κρατών με επίκεντρο την Ενέργεια, πράγμα που αποδεικνύει ότι στο έδαφος της καπιταλιστικής οικονομίας ο φυσικός πλούτος για τους λαούς από «ευλογία» γίνεται «κατάρα». Σήμερα αναφερόμαστε στα εξής θέματα:

-- ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ - ΚΥΠΡΙΑΚΟ: Ενα «κουβάρι» ανταγωνισμών εκρηκτικό για τους λαούς.

-- «Ενεργειακή πολιτική» στο φόντο επικίνδυνων ανταγωνισμών. Οι αγωγοί, τα «οικόπεδα», τo LNG - Τα σχέδια της ελληνικής αστικής τάξης φέρνουν βαθύτερη εμπλοκή της χώρας στις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις.

-- ΚΟΝΤΡΑ ΗΠΑ - Σ. ΑΡΑΒΙΑΣ - ΡΩΣΙΑΣ - ΙΡΑΝ : Ο εν εξελίξει πόλεμος του «μαύρου χρυσού».

Το «κουβάρι» μπλέκεται διαρκώς και από την παρουσία περιφερειακών δυνάμεων του «διαμετρήματος» του Ισραήλ. Μόνο και μόνο το γεγονός ότι μια κρατική μηχανή, όπως αυτή που κάθε τόσο και λιγάκι αιματοκυλάει τον παλαιστινιακό λαό, συνεργάζεται με την Κύπρο για την Ενέργεια θα έπρεπε να προβληματίσει ιδιαίτερα το λαό του νησιού. Η τριμερής συνεργασία Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, για την οποία Αθήνα και Λευκωσία περηφανεύονται ότι ενισχύουν τη θέση τους σε όλη την περιοχή, ανοίγει νέους «ασκούς του Αιόλου» για τους λαούς.

Το Ισραήλ αναζητά στήριξη στην υποψηφιότητά του ως βασικού τροφοδότη της ευρωπαϊκής αγοράς (τα αποθέματα στο «Λεβιάθαν» εκτιμάται ότι μπορούν να καλύψουν τεράστιες ανάγκες) και η ελληνική και η κυπριακή αστική τάξη εκτιμούν ότι μια συνεργασία με το Τελ Αβίβ θα δώσει ώθηση στα δικά τους επιχειρηματικά σχέδια. Ηδη, οι τρεις χώρες προωθούν σχεδιασμένα στις Βρυξέλλες τον αγωγό «East Med», με το Ισραήλ ασφαλώς να προσδοκά αναβάθμιση ευρύτερα των σχέσεών του με την ΕΕ, ανταγωνιστικά και προς την Τουρκία με την οποία τα τελευταία χρόνια «κοντράρεται» έντονα.

Πάντως, την ίδια στιγμή, η ισραηλινή αστική τάξη μελετά όλες τις επιλογές που ανοίγονται μπροστά της. Από αυτήν τη σκοπιά, ίσως δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι στις 3 Νοέμβρη, σε διεθνές ενεργειακό συνέδριο με τη συμμετοχή εκπροσώπων εταιρειών όπως η αμερικανική «Noble», η ισραηλινή «Delek», η βρετανική «ICIS», η αμερικανική «Εxcelerate Energy», η τουρκική «Damnus Energy», που οργάνωνε στο Τελ Αβίβ η εταιρεία «Eco Energy, Financial & Strategic Consulting» συμμετείχε και ο Οζντίλ Ναμί, που οι διοργανωτές παρουσίασαν ευθαρσώς ως «υπουργό εξωτερικών της Τουρκικής Δημοκρατιας της Βόρειας Κύπρου».

Στο συνέδριο μίλησε ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ αρμόδιος για θέματα ενεργειακής πολιτικής, Ειμος Χοκστάιν, αλλά και ο Αμερικανός πρέσβης στο Τελ Αβιβ, Ντανιελ Σαπίρο. Μάλιστα, ο τελευταίος κάλεσε το Ισραήλ να «βιαστεί», γιατί οι εταιρείες έχουν πολλά μέρη όπου μπορούν να επενδύσουν.

Την ίδια στιγμή, δε λείπουν στον αστικό Τύπο και σενάρια πιθανών «συμβιβασμών», μεταξύ άλλων και ανάμεσα σε Ισραήλ - Τουρκία. Αναλυτές εκτιμούν ότι η μεταφορά του ισραηλινού αερίου μέσω τουρκικών εδαφών θα ήταν η φτηνότερη λύση, με δεδομένο ότι είναι έτοιμο ένα δίκτυο αγωγών. Ακόμα όμως και όταν οι αστικές τάξεις δύο χωρών αποφασίζουν να «συνεργαστούν» αυτό δε σημαίνει ότι θα ωφεληθούν οι λαοί τους. Απλά ανοίγουν νέα πεδία εκμετάλλευσής τους στο έδαφος της καπιταλιστικής οικονομίας.

Τα λεγόμενα οικόπεδα πλούσια σε φυσικό αέριο στις ΑΟΖ Κύπρου και Ισραήλ

Σε συνδυασμό με τις ανακατατάξεις που ευρύτερα συντελούνται στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά (π.χ., εξελίξεις στην Ουκρανία, «αστάθεια» σε διάφορες περιοχές από όπου εξάγονται αέριο και πετρέλαιο, όπως η βόρεια Αφρική και η Μέση Ανατολή), η σύγκρουση συμφερόντων βαθαίνει. Η επιθετικότητα των μονοπωλίων μεγαλώνει, επανεξετάζουν τις συμμαχίες τους, πρόθυμοι να τις αναπροσαρμόσουν ανάλογα με το τι καλύτερα υπηρετεί τα σχέδιά τους.

Επανεξετάζουν και τα «εργαλεία» τους, πολιτικά, οικονομικά και, φυσικά, στρατιωτικά.

Ειδικά τους τελευταίους μήνες, η Ουάσινγκτον επαναλαμβάνει με κάθε αφορμή το αυξημένο «ενδιαφέρον» της για τη «διευθέτηση του Κυπριακού». Εχουν πάρει «φωτιά» μια σειρά επιτελεία της αμερικανικής πλουτοκρατίας, μεταξύ άλλων οι λεγόμενες «δεξαμενές σκέψης».

Μόλις την περασμένη Πέμπτη, στην Ουάσινγκτον δόθηκε στη δημοσιότητα μια Εκθεση με τίτλο «Ενέργεια: Η στρατηγική ευκαιρία της Δύσης στην Ανατολική Μεσόγειο». Την ευθύνη της Εκθεσης είχε το «Ινστιτούτο Χιούντσον» («Hudson Institute»), μια «δεξαμενή σκέψης» που παλιότερα είχε αποσπάσει επαίνους από τον πρώην ΥΠΕΞ Χένρι Κίσσινγκερ και χορηγίες από μια σειρά μονοπώλια, όπως οι εταιρείες «Exxon Mobil», «Μicrosoft», «IBM», «McDonalds», «Novartis», «Monsantο».

Η Εκθεση δίνει στα σημαντικά κοιτάσματα αερίου μια σειρά νέες προεκτάσεις, οικονομικές αλλά και πολιτικές, που αφορούν και την Ελλάδα. «Καθώς νέα ευρήματα εντοπίζονται και ανακοινώνονται δεν είναι δύσκολο να οραματιζόμαστε ένα δίκτυο αερίου να αναδύεται στην Ανατολική Μεσόγειο ως βασικό συστατικό σε μια νέα Ευρωπαϊκή ασφάλεια, που θα μπορούσε να προστατέψει την Ευρώπη από τις πιθανές "δονήσεις" της αστάθειας που επεκτείνεται στη Βόρεια Αφρική. Αυτό θα αποδειχθεί αληθές ειδικά αν τα ελληνικά κοιτάσματα υδρογονανθράκων αποδειχτούν όσο τεράστια έχει προβλέψει η Αθήνα. Αυτό, σε συνδυασμό με τις νέες γραμμές ενεργειακής προμήθειας από τη Βόρεια Αμερική (σ.σ. πιθανώς μιλά για τα σχέδια ευρείας ανάπτυξης του σχιστολιθικού αερίου), θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα για τη δια-ατλαντική ασφάλεια του 21ου αιώνα που θα έκανε την Ευρώπη λιγότερο ευάλωτη στους καταναγκασμούς της Ρωσίας».

Σε άλλη σημείο, υπογραμμίζεται ότι το Ισραήλ και η Κύπρος «έχουν σήμερα τα μεγαλύτερα "δυτικά" ενεργειακά αποθέματα στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, αποθέματα που δεν ελέγχει η Ρωσία του Πούτιν, η Ισλαμιστική Δημοκρατία του Ιράν ή κάποιο από τα κράτη του Κόλπου. Αυτό το στοιχείο έχει αναδείξει Ισραήλ - Κύπρο, μαζί με τους εταίρους τους σε ΗΠΑ, ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και ιδιωτικούς κλάδους, στη δυναμική θέση του οδηγού της ενεργειακής επανάστασης της Ανατολικής Μεσογείου».

Ενδεικτικές είναι οι προτάσεις που ρητά καταγράφονται, αναδεικνύοντας ότι τα μονοπώλια δρομολογούν μια σειρά μέτρα για να προστατεύσουν τις μπίζνες που ετοιμάζουν. Ετσι, αναφέρεται ότι θα έπρεπε:

- Οι ΗΠΑ να επανεγκαταστήσουν στη Μεσόγειο μια ρωμαλέα ναυτική παρουσία για να ενισχύσουν τη διπλωματική τους δύναμη στην περιφέρεια και να βοηθήσουν στην ασφάλεια της ενεργειακής αγοράς στην περιοχή.

- Οι ΗΠΑ να χαλαρώσουν το εμπάργκο όπλων προς την Κύπρο.

- Ο Συνεταιρισμός για την Ειρήνη του ΝΑΤΟ να δεχτεί την Κύπρο ως μέλος του.

- Τα μέλη του ΝΑΤΟ Γαλλία και Ιταλία να εμπλακούν στην «αρχιτεκτονική» για την ασφάλεια στην περιοχή.

Η κυπριακή κυβέρνηση, παράλληλα, προσπαθεί να αξιοποιήσει τη «στήριξη» της Ρωσίας που δήλωσε ότι η Κύπρος έχει κυριαρχικά δικαιώματα στην ΑΟΖ της. Ομως, πρέπει να είναι καθαρό ότι επιλογές της ρωσικής κυβέρνησης γίνονται με κριτήριο τα συμφέροντα του ρωσικού κεφαλαίου και έτσι δεν έχουν αποκλειστικές και δεσμευτικές επιλογές.

Το πρόσφατο ταξίδι του Πούτιν στην Αγκυρα ανέδειξε ότι αν και Ρωσία - Τουρκία διαφωνούν σε πολλά (Ουκρανία, Συρία, Κυπριακό), αυτό δεν εμπόδισε την ανακοίνωση σχεδίου για κατασκευή νέου αγωγού που θα μεταφέρει ρωσικό αέριο στην Ευρώπη μέσα από την Τουρκία και τα ελληνοτουρκικά σύνορα. Το σχέδιο εμφανίστηκε, μάλιστα, ουσιαστικά ως «αντίβαρο» στον αγωγό «Νότιο Ρεύμα», που ακυρώθηκε, με τη Ρωσία να κατηγορεί την ΕΕ γι' αυτό.

Από δηλώσεις του διευθύνοντος συμβούλου της «Γκάζπρομ» φαίνεται ότι η σημασία της ρωσοτουρκικής συνεργασίας μεγαλώνει για τη Μόσχα, αφού ο Αλεξέι Μίλερ δήλωσε ότι «το επίπεδο της τιμής του ρωσικού αερίου για την Τουρκία θα μπορούσε να φτάσει το επίπεδο των τιμών που σήμερα έχει συμφωνηθεί με τη Γερμανία». Προς το παρόν, η Αγκυρα εξασφάλισε έκπτωση 6% που σύντομα ίσως γίνει 15%, «πρέπει όμως να συμμετάσχουμε σε κοινά προγράμματα», όπως διευκρίνισε ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας, Αλεξάντερ Νόβακ. Οι «δεσμοί» των δύο χωρών σφραγίζονται από τη συνεργασία σε μια σειρά άλλους κρίσιμους τομείς: Ρωσικά κεφάλαια συμμετέχουν στην κατασκευή εργοστασίου πυρηνικής ενέργειας στην Τουρκία, μπήκε στόχος για υπερδιπλασιασμό των εμπορικών συναλλαγών ειδικά σε Τρόφιμα κ.τ.λ.

Το ότι η Ρωσία εμφανίζεται να στηρίζει την επιδίωξη της Τουρκίας να αναδειχτεί σε «ενεργειακό κόμβο» γεννά νέα δεδομένα και για τις «κόντρες» γύρω από το πώς θα «αξιοποιηθεί» το αέριο της κυπριακής ΑΟΖ. Αλλωστε, η Μόσχα δεν μπορεί να προσπεράσει το γεγονός ότι η Τουρκία είναι ένας πολύ καλός πελάτης: Μια αναπτυσσόμενη αγορά, καλύπτει ήδη το 57% του εισαγόμενου αερίου της από τη Ρωσία, ενώ πολλοί περιμένουν διπλασιασμό των ενεργειακών της αναγκών την επόμενη δεκαετία.

Το πράγμα γίνεται ακόμα πιο μπλεγμένο εάν παρθεί υπόψη ότι κύκλοι στην ελληνική αστική τάξη προκρίνουν ότι η προσέγγιση αυτή της Ρωσίας με την Τουρκία μπορεί να διευκολύνει και την Ελλάδα στο στόχο της να αποτελέσει πυλώνα του «Νότιου Ρεύματος».

«ΠΑΚΕΤΟ ΓΙΟΥΝΚΕΡ»: Τις αντιλαϊκές δράσεις θωράκισης των μονοπωλίων και των ίδιων των μηχανισμών της ΕΕ ενέκρινε η Κομισιόν στο πλαίσιο του «προγράμματος εργασίας για την απασχόληση, την ανάπτυξη και τις επενδύσεις» για το 2015. Πρόκειται για το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής του λεγόμενου «δεκαλόγου Γιούνκερ». Η αρχή γίνεται με τη μοιρασιά του «επενδυτικού πακέτου», εκτιμώμενου ύψους 315 δισ. ευρώ, για την ερχόμενη τριετία. Σύμφωνα με την Κομισιόν, το «επενδυτικό ταμείο» θα εστιάζει στην πραγματοποίηση επενδύσεων σε υποδομές, ιδίως στα ευρυζωνικά και ενεργειακά δίκτυα, καθώς και σε υποδομές μεταφορών σε βιομηχανικά κέντρα, στην εκπαίδευση, στην Ερευνα και την καινοτομία, σε ανανεώσιμες πηγές Ενέργειας.

ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ: Διογκωμένο στα 24 δισ. ευρώ εμφανίζεται το εμπορικό πλεόνασμα της Ευρωζώνης για το μήνα Οκτώβρη του 2014 (έναντι 16,5 δισ. ευρώ πέρσι τον Οκτώβρη). Παράλληλα, τα στοιχεία για το 9μηνο του 2014 καταδεικνύουν ότι η ενίσχυση του πλεονάσματος οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στην πτώση των τιμών Ενέργειας, καθώς το έλλειμμα στο ενεργειακό ισοζύγιο υποχώρησε στα 214,8 δισ. ευρώ, από 239,5 δισ. ευρώ στο 9μηνο του 2013.

ΡΩΣΙΑ: Αυξημένες αβεβαιότητες εκδηλώνονται και στην οικονομία της Ρωσίας, με το ρούβλι να υποχωρεί σε σχέση με τα βασικά ανταγωνιστικά νομίσματα. Η ρωσική Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε ότι θεωρεί πολύ πιθανή τη πτώση του ΑΕΠ μέχρι και 4,5% κατά το πρώτο 3μηνο του 2015, στην περίπτωση που η τιμή του πετρελαίου πέσει κατά μέσο όρο στα 60 δολάρια το βαρέλι και διατηρηθεί σε αυτό το επίπεδο. Σε μια προσπάθεια να αποτρέψει την περαιτέρω διολίσθηση του ρουβλίου, τη μεγαλύτερη εδώ και 15 χρόνια, η Κεντρική Τράπεζα αύξησε στις 16/12 το βασικό επιτόκιο στο 17% (από 10,5%).

Τα 20 θαλάσσια «οικόπεδα» που δημοπρατούνται στο Ιόνιο και στα νότια της Κρήτης

Είχαν προηγηθεί, τα δύο προηγούμενα χρόνια, οι εκτεταμένες έρευνες της νορβηγικής εταιρείας «PGS» σε θαλάσσιες περιοχές της Δ. Ελλάδας και νότια της Κρήτης, σε μία συνολική έκταση δηλαδή άνω των 225.000 τετρ. χλμ., τα αποτελέσματα των οποίων έχει παρουσιάσει το ΥΠΕΚΑ σε διεθνή ενεργειακά συνέδρια και σε στελέχη πετρελαϊκών εταιρειών, τραπεζικών ιδρυμάτων και άλλων υποψήφιων «επενδυτών».

Ετσι, στα μέσα του Νοέμβρη δημοσιεύθηκε στην επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ η προκήρυξη με τους όρους χορήγησης και χρήσης αδειών, αναζήτησης, έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων, στο πλαίσιο του «2ου Διεθνή Γύρου Αδειοδότησης», για παραχώρηση δικαιωμάτων στις περιοχές που ερεύνησε η «PGS» στα 20 θαλάσσια «οικόπεδα» της Δυτικής Ελλάδας και την περιοχή νότια της Κρήτης.

Το Νοέμβρη, επίσης, δημοσιεύτηκε η προκήρυξη για την υποβολή προσφορών σε χερσαίες περιοχές της Δυτικής Ελλάδας (στις περιοχές «Αρτα - Πρέβεζα», «Αιτωλοακαρνανία» και «ΒΔ Πελοπόννησος»). Στις παραπάνω περιοχές έχει εκδηλώσει επίσημα ενδιαφέρον η εταιρεία «ENEL TRADE SpA» και, με τη δημοσίευση της προκήρυξης μέσα στους επόμενους μήνες, μπορούν να συμμετάσχουν και άλλοι ενδιαφερόμενοι στη διαδικασία υποβολής προσφορών.

Τέλος, τον περασμένο Μάη υπεγράφησαν οι τρεις συμβάσεις παραχώρησης για έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων στις περιοχές Ιωαννίνων, Πατραϊκού Κόλπου και Κατακόλου, μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των κοινοπραξιών «Energean Oil / Petra petroleum», «Ελληνικά Πετρέλαια / Edison / Petroceltic» και «Energean Oil / Trajan Oil»

Οι εκτιμήσεις για την περιοχή των Ιωαννίνων (παραχωρήθηκε στο σχήμα που συμμετέχει η «Energean Oil») αναφέρουν ότι τα απολήψιμα αποθέματα κυμαίνονται μεταξύ 50 και 100 εκατ. βαρελιών, ενώ υπάρχουν σαφείς ενδείξεις πετρελαίου, μιας και φέρει ανάλογα γεωλογικά χαρακτηριστικά με αντίστοιχες περιοχές σε Ιταλία και Αλβανία όπου πρόσφατα η «Shell» ανακοίνωσε την ανακάλυψη κοιτάσματος 200 εκατ. βαρελιών. Οι εκπρόσωποι της κοινοπραξίας ανέφεραν ότι οι επενδύσεις στη φάση της παραγωγής μπορεί να φτάσουν στα 500 εκατ. ευρώ.

Για τη θαλάσσια περιοχή του Πατραϊκού (παραχωρήθηκε στο σχήμα «ΕΛΠΕ / Edison / Petroceltic»), οι πρώτες μελέτες χαρακτηρίζονται ως «θετικές», με τους εκπροσώπους της κοινοπραξίας να αναφέρουν ότι προγραμματίζονται 2 - 5 γεωτρήσεις και επενδύσεις έως 20 εκατ. ευρώ για περαιτέρω σεισμικές έρευνες.

Στο Κατάκολο -το μόνο που έχει βεβαιωμένο κοίτασμα 3-5 εκατ. βαρελιών και το οποίο παραχωρήθηκε στην κοινοπραξία «Energean Oil / Trajan Oil»- οι εκπρόσωποι της εταιρείας ανέφεραν πως η γεώτρηση θα γίνει «οριζόντια», από τη στεριά, «για να ελαχιστοποιηθεί η παρέμβαση στο περιβάλλον» και ανέφεραν το ποσό των 50 εκατ. ευρώ ως μέγιστο ύψος επενδύσεων.

Τη βαθύτερη εμπλοκή της χώρας στους εντεινόμενους ανταγωνισμούς αστικών τάξεων και μονοπωλιακών ομίλων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, για τον έλεγχο των κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου αλλά και για τους διαύλους μεταφοράς τους, αποτυπώνει η «ενεργειακή πολιτική» της κυβέρνησης, για λογαριασμό της ελληνικής αστικής τάξης και της επιδίωξής της να αναδειχθεί σε νέο «γεωπολιτικό παίκτη» στην περιοχή. Οι επιδιώξεις αυτές έρχονται να «κουμπώσουν» και με την περιβόητη «ενεργειακή ασφάλεια» της ΕΕ, την προσπάθεια δηλαδή των ευρωενωσιακών μονοπωλίων να εξασφαλίσουν με κάθε τρόπο τον απρόσκοπτο ανεφοδιασμό τους με φτηνό καύσιμο.

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται οι εξελίξεις του τελευταίου χρόνου: Οι προκηρύξεις για τον δεύτερο γύρο αδειοδοτήσεων για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε 20 «οικόπεδα» στο Ιόνιο και νοτίως της Κρήτης, η συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού ΤΑP, αλλά και η αναβάθμιση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) στη Ρεβυθούσα και τους σχεδιασμούς για τη δημιουργία δύο νέων σταθμών αποθήκευσης και επαναεριοποίησης στη Β. Ελλάδα. Παράλληλα με τα παραπάνω βασικά έργα, η κυβέρνηση προωθεί μία σειρά επενδυτικών σχεδίων στους τομείς του φυσικού αερίου και του πετρελαίου.

Παρά τα όσα ισχυρίζεται η συγκυβέρνηση, για να αποσπάσει την λαϊκή υποστήριξη στους σχεδιασμούς του κεφαλαίου, μιλώντας για πλεονεκτήματα και οφέλη που έχει να αποκομίσει συνολικά ο λαός (μιλούν, π.χ., για έσοδα που θα προκύψουν από την εκμετάλλευση των εγχώριων πηγών υδρογονανθράκων και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας), στην πραγματικότητα η πολιτική αυτή δεν αφορά την αξιοποίηση του πλούτου της χώρας για κάλυψη των λαϊκών αναγκών. Αντίθετα, με κριτήριο τα κέρδη των εγχώριων επιχειρηματικών ομίλων εμπλέκει βαθύτερα το λαό στους επικίνδυνους ανταγωνισμούς στην περιοχή.

Η κινητικότητα και η ένταση των εξελίξεων γύρω από αυτά τα θέματα, συνδέονται άμεσα με τις επιδιώξεις της ΕΕ και των μονοπωλιακών ομίλων, που λειτουργούν στο έδαφός της, να απεξαρτηθούν σταδιακά από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο, να αναζητήσουν νέες πηγές προμήθειας ενεργειακών προϊόντων, να μειώσουν γενικά τη μεγάλη ενεργειακή τους εξάρτηση από τις εισαγωγές, η οποία συνιστά και τεράστια εκροή οικονομικών πόρων. Αρκεί να σημειώσουμε ότι το ενεργειακό έλλειμμα της ΕΕ το 2013 έφτασε τα 381,6 δισ. ευρώ, κατατρώγοντας, ουσιαστικά, το πλεόνασμα του ισοζυγίου βιομηχανικών προϊόντων, που έφτασε στα 390,5 δισ...

Στο σημερινό φύλλο του «Ρ», παρουσιάζουμε τις βασικότερες εξελίξεις που αφορούν στην κατασκευή του αγωγού ΤΑΡ αλλά και στα σχέδια κατασκευής και άλλων αγωγών που θα περνούν από την ελληνική επικράτεια, τις προκηρύξεις για τους διαγωνισμούς ερευνών και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε στεριά και θάλασσα αλλά και τα σχέδια για τη δημιουργία νέων υποδομών υποδοχής LNG.

Οι αγωγοί και οι εγκαταστάσεις LNG που σχεδιάζονται (μόνη υπαρκτή εγκατάσταση σήμερα είναι αυτή της Ρεβυθούσας)

Το «Νότιο Διάδρομο» συναποτελούν ο Αγωγός Νοτίου Καυκάσου - SCP (South Caucasus Pipeline) και ο TANAP (Trans-Anatolian Pipeline), μέσω των οποίων μεταφέρεται το αζέρικο φυσικό αέριο από την Κασπία, και συγκεκριμένα το κοίτασμα του «Shah Deniz», μέχρι την αγορά της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης μέσω Γεωργίας, Τουρκίας, Ελλάδας, Αλβανίας και Ιταλίας.

Εχει συνολικό μήκος 871 χλμ., από τα οποία τα 766 χλμ. είναι χερσαίο τμήμα και τα 105 χλμ. υπεράκτιο, ενώ κατά το πρώτο διάστημα λειτουργίας θα έχει ετήσια ικανότητα μεταφοράς 10 δισ. κυβικά μέτρα (bcm) αερίου το χρόνο, με πρόβλεψη αύξησης χωρητικότητας στα 20 bcm, ανάλογα με τις μελλοντικές συνθήκες παραγωγής και ζήτησης. Η Ελλάδα θα προμηθεύεται μέσω αυτού του αγωγού 1 bcm ετησίως, ενώ το εκτιμώμενο κόστος για το ελληνικό του τμήμα είναι 1,5 δισ. ευρώ.

Εντός της Ελλάδας ο αγωγός μεταφοράς θα έχει όδευση που θα ξεκινάει από τα ελληνοτουρκικά σύνορα στους Κήπους του Ν. Εβρου και θα καταλήγει στα ελληνοαλβανικά σύνορα του Ν. Καστοριάς. Οι πρώτες πωλήσεις αερίου προς τη Γεωργία και την Τουρκία προβλέπονται για τα τέλη του 2018, ενώ οι πρώτες παραδόσεις στην Ευρώπη θα ακολουθήσουν περίπου ένα χρόνο αργότερα. Στον ΤΑΡ μετέχουν οι εταιρείες: «BP» (20%), «SOCAR» (20%), «Statoil» (20%), «Fluxys» (19%), «Enagas» (16%) και «Axpo» (5%).

Μετά τις πρόσφατες ανακοινώσεις της Ρωσίας, στο φόντο των εντεινόμενων ανταγωνισμών με τον ευρωατλαντικό άξονα, περί απόσυρσης των σχεδίων για τον αγωγό «South Stream», η ελληνική κυβέρνηση, όπως προκύπτει από τις τελευταίες τοποθετήσεις της ηγεσίας του ΥΠΕΚΑ, θεωρεί ότι πλέον «ενδυναμώνεται ακόμη περισσότερο ο γεωστρατηγικός ρόλος που αναλαμβάνει η χώρα ως "γέφυρα" για τη διαφοροποίηση των πηγών Ενέργειας της ΕΕ»...

Αμέσως μετά την απόρριψη του αγωγού υπό την επωνυμία «Nabucco West», τον Ιούνη του 2013, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άρχισε να προωθεί εναλλακτικό σχέδιο υποκατάστασής του, μέσω ενός δικτύου διασυνδετήριων αγωγών, τον επονομαζόμενο «Κεντρικό Διάδρομο Φυσικού Αερίου». Να σημειώσουμε ότι ο «Nabucco West» ήταν ανταγωνιστικό σχέδιο του αγωγού «TAP» για τη μεταφορά του αζέρικου φυσικού αερίου προς τη Δυτική Ευρώπη και προβλεπόταν από την Τουρκία να περνάει στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία και στην Αυστρία. Το σχέδιο αυτό απορρίφθηκε από την κοινοπραξία των εταιρειών που διαχειρίζονται το κοίτασμα του «Shah Deniz», δηλαδή την «BP», την αζέρικη κρατική «Socar» και τη νορβηγική «Stat Oil».

Μέρος του «Κεντρικού Διαδρόμου» είναι και η διασύνδεση των δικτύων Ελλάδας, Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, ενδεχομένως και άλλων χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, για την οποία πρόσφατα οι αρμόδιοι υπουργοί Ενέργειας των τριών χωρών υπέγραψαν Κοινή Διακήρυξη, καλώντας «ευρωπαϊκούς θεσμούς να στηρίξουν πολιτικά και οικονομικά την πρωτοβουλία αυτή». Η τροφοδοσία του με αέριο προβλέπεται να γίνεται μέσω του ΤΑΡ αλλά και από τους σταθμούς LNG - στη Ρεβυθούσα καταρχήν και τους δύο νέους πλωτούς σταθμούς που προβλέπεται να δημιουργηθούν στη Β. Ελλάδα. Μέρος του Κεντρικού Διαδρόμου είναι και ο διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας - Βουλγαρίας «IGB», ο οποίος προβλέπεται να ολοκληρωθεί μέσα στο 2017, ενώ έχει σχεδιαστεί να έχει δυνατότητα ανάστροφης ροής.

Παράλληλα, μετά την ανακάλυψη κοιτασμάτων φυσικού αερίου στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ, στην επονομαζόμενη «λεκάνη της Λεβαντίνης», μία ακόμη πηγή προμήθειας φυσικού αερίου για την ΕΕ έχει έρθει στο προσκήνιο. Η ελληνική κυβέρνηση προωθεί το σχέδιο κατασκευής ενός αγωγού, γνωστού ως «EastMed», ο οποίος θα μεταφέρει ποσότητες φυσικού αερίου από τα ισραηλινά και κυπριακά κοιτάσματα στη Δ. Ευρώπη μέσω Κρήτης και ηπειρωτικής Ελλάδας.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, σε προμελέτη εφικτότητας του έργου που έχει ήδη γίνει, υπάρχουν «θετικά αποτελέσματα», ενώ τα καταρχήν χρονοδιαγράμματα προβλέπουν έναρξη λειτουργίας το 2021. Ο αγωγός θα αποτελείται από υποθαλάσσια τμήματα, από τα κοιτάσματα έως την Κύπρο και στη συνέχεια από την Κύπρο, μέσω της Κρήτης, και έως την Πελοπόννησο ή την Αττική, συνολικού μήκους περίπου 1.200 χλμ. Τα χερσαία τμήματα του αγωγού μέχρι την Ηπειρο θα έχουν μήκος περίπου 480 χλμ. με εκτιμώμενο κόστος υλοποίησης τα 6 δισ. ευρώ.

Τη δημιουργία του «EastMed» προωθούν από κοινού Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ, με τις αρχικές εκτιμήσεις αναφορικά με τις δυνατότητες τροφοδοσίας της ευρωπαϊκής αγοράς να αναφέρουν μία ποσότητα της τάξης των 8-12 bcm το χρόνο. Ορισμένες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για εξαιρετικά υψηλές ποσότητες φυσικού αερίου στην περιοχή, τόσες που καταστούν οικονομικά βιώσιμη την κατασκευή του αγωγού.

Πάντως, πρόσφατα ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, M. Sefcovic, αρμόδιος για θέματα «Ενεργειακής Ολοκλήρωσης», αναφερόμενος στο συγκεκριμένο «διάδρομο», εμφανίστηκε συγκρατημένος, αναφέροντας ότι η διασύνδεση αερίου μεταξύ Κύπρου και Κρήτης από τεχνικής πλευράς παρουσιάζει «προκλήσεις» και θα πρέπει να ολοκληρωθούν οι μελέτες και για το τεχνικό μέγεθος του σχεδίου αλλά και για τη μελλοντική σημασία του.

Για το λαό, βέβαια, επαγρύπνηση επιβάλλουν όχι οι «τεχνικές προκλήσεις» αλλά οι επικίνδυνες εξελίξεις στην περιοχή γύρω από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, οι οποίες αποτυπώνονται ανάγλυφα στη στάση της Τουρκίας και την παράνομη είσοδο του τουρκικού ερευνητικού σκάφους «Μπαρμπαρός» εντός της κυπριακής ΑΟΖ, καθώς και στο συνωστισμό πολεμικών πλοίων ΗΠΑ, Ρωσίας, Ισραήλ, Ελλάδας, Τουρκίας κ.ά. στην περιοχή.

ΚΕΙΜΕΝΑ: Φώτης ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ

«Στρατηγικής σημασίας» έργο για την ενίσχυση της ασφάλειας τροφοδοσίας των μονοπωλίων της ΕΕ και της Ελλάδας με φυσικό αέριο, συνιστά η επέκταση των υποδομών του Σταθμού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) στη Ρεβυθούσα, συνολικού προϋπολογισμού 156,25 εκατ. ευρώ, με την ολοκλήρωση της οποίας θα αυξηθεί ο αποθηκευτικός χώρος του σταθμού κατά 73% (από 130.000 m³ στα 225.000 m³), ενώ η δυναμικότητα αεριοποίησης θα αυξηθεί σε 1.400 κ.μ. ΥΦΑ την ώρα από 1.000 κ.μ. που είναι σήμερα.

Ο σταθμός της Ρεβυθούσας συγκαταλέγεται στους δεκατρείς (13) αντίστοιχους σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου που λειτουργούν σήμερα σε όλο το χώρο της Μεσογείου και της Ευρώπης. Στις εγκαταστάσεις του αποθηκεύονται προσωρινά ποσότητες LNG, οι οποίες στη συνέχεια επαναεριοποιούνται και τροφοδοτούν το δίκτυο φυσικού αερίου.

Σύμφωνα με τοποθετήσεις κυβερνητικών στελεχών, σκοπός είναι η ενίσχυση του ρόλου της χώρας και στην αγορά LNG, καθώς προβλέπουν ενίσχυση της σημασίας του στην παγκόσμια αγορά, ενώ θεωρούν ότι στο άμεσο μέλλον η ΕΕ θα χρειαστεί μεγαλύτερες ποσότητες LNG από νέες πηγές, για να ενισχύσει την περιβόητη «ενεργειακή ασφάλειά» της. Είναι γνωστή και εκπεφρασμένη, άλλωστε, η επιθυμία των υπερατλαντικών εταίρων να προωθούν φορτία LNG στην Ευρώπη, ώστε να μειωθεί η εξάρτησή της από το ρώσικο αέριο. Η ΕΕ φαίνεται με τα μέχρι σήμερα δεδομένα ότι προκρίνει μια τέτοια λύση, παρά το γεγονός ότι είναι αρκετά πιο ακριβή, καθώς σύμφωνα με υπολογισμούς οι εισαγωγές αμερικάνικου LNG και η διαδικασία επαναεριοποίησης μπορεί να στοιχίζει 20% - 30% ακριβότερα.

Πάντως, η ελληνική κυβέρνηση φέρεται αποφασισμένη να κινηθεί βάσει του παραπάνω σεναρίου, δημιουργώντας ακόμη δύο τερματικούς σταθμούς LNG στη Βόρεια Ελλάδα, και πιο συγκεκριμένα στη θαλάσσια περιοχή νοτίως της Αλεξανδρούπολης και ενός ακόμη στον κόλπο της Καβάλας.

Ο πλωτός Σταθμός της Αλεξανδρούπολης προβλέπεται να κατασκευαστεί 17,6 χλμ. νοτιοδυτικά από το λιμάνι της πόλης, με εγκαταστάσεις παραλαβής, αποθήκευσης και αεριοποίησης LNG το οποίο θα προωθείται στο εθνικό δίκτυο μέσω υποθαλάσσιου αγωγού μήκους 24 χλμ. και χερσαίου μήκους 4 χλμ. Θα έχουν δυναμικότητα παροχής έως 6,1 δισ. m³ φυσικού αερίου ετησίως και αποθηκευτική ικανότητα έως 170.000 m³ LNG, αναμενόμενο χρόνο εμπορικής λειτουργίας το 2017, ενώ το κόστος της συνολικής επένδυσης εκτιμάται στα 340 εκατ. ευρώ.

Ο δεύτερος πλωτός σταθμός στον κόλπο της Καβάλας προβλέπεται να έχει αποθηκευτική χωρητικότητα 150.000 m³ και δυνατότητα μεταφοράς αερίου 3-5 δισ. m³ το χρόνο. Η λειτουργία του προβλέπεται να ξεκινήσει το 2016 και το εκτιμώμενο κόστος επένδυσης ανέρχεται στα 275 εκατ. ευρώ.

Να συμπληρώσουμε εδώ ότι σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα της «Wall Street Journal», οι Ελληνες εφοπλιστές έχουν δαπανήσει μόνο μέσα στο 2014 κεφάλαια 1,44 δισ. ευρώ για την απόκτηση 11 πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Οι εφοπλιστές προχωρούν σ' αυτές τις επενδύσεις, γιατί «ποντάρουν» στη στροφή των χωρών της ΕΕ στην προμήθεια φυσικού αερίου από τρίτες χώρες, όπως το Κατάρ, με στόχο να απεξαρτηθούν από τη Ρωσία. Μια τέτοια κίνηση θα αυξήσει σημαντικά τη ζήτηση πλοίων μεταφοράς LNG.

Τέλος, σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να συνυπολογιστεί και το σχέδιο για τη δημιουργία υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου στα εξαντλημένα κοιτάσματα που βρίσκονται στη θαλάσσια περιοχή της Καβάλας και διασύνδεσής του με το δίκτυο, μέσω αγωγού μήκους 34 χλμ, εκ των οποίων τα 32 υπεράκτια. Το εκτιμώμενο κόστος λειτουργίας ήταν στα 400 εκατ. ευρώ, ενώ οι αρχικές προσδοκίες ανέφεραν ως έτος λειτουργίας το 2018. Αν και ήταν ανάμεσα στα ενεργειακά έργα που εγκρίθηκαν το περασμένο καλοκαίρι και θα προχωρούσαν με διαδικασίες «fast track», προς το παρόν φαίνεται να «παγώνει», αν και ο υποθαλάσσιος χώρος έχει περάσει στην κυριότητα του ΤΑΙΠΕΔ.

Εγκαταστάσεις παραγωγής σχιστολιθικού φυσικού αερίου της εταιρείας «Encana Oil & Gas (USA) Inc» στο Κολοράδο

Τα βλέμματα όλων στο σύγχρονο «Κολοσσαίο» της παγκόσμιας Ενέργειας εστιάζονται, αυτή την περίοδο, σε δύο σχετικά «παραδοσιακούς» εταίρους που κοντράρονται για το μεγαλύτερο μερίδιο στην παγκόσμια αγορά υδρογονανθράκων: Τους Αμερικανούς, από τη μια, που έχουν αυξήσει σημαντικά την παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου (με την επικίνδυνη για το περιβάλλον μέθοδο της υδραυλικής ρωγμάτωσης, γνωστή ως fracking), καταφέρνοντας μέσα στην τελευταία δεκαετία να πλησιάσουν «γίγαντες» της παγκόσμιας πετρελαϊκής παραγωγής όπως η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία, βγάζοντας ημερησίως πάνω από 8.500.000 βαρέλια πετρελαίου. Τους Σαουδάραβες, από την άλλη, που φαίνονται αποφασισμένοι να διατηρήσουν τα σκήπτρα στην πετρελαϊκή πρωτοκαθεδρία, πείθοντας στην τελευταία συνεδρίαση του ΟΠΕΚ στη Βιέννη τις άλλες χώρες - μέλη του Οργανισμού να διατηρήσουν την ημερήσια πετρελαϊκή παραγωγή στα 30.000.000 βαρέλια για να εξασφαλίσουν μακροπρόθεσμα ένα σημαντικό κομμάτι της ενεργειακής αγοράς, κοντράροντας το σχιστολιθικό πετρέλαιο, του οποίου η παραγωγή συμφέρει μόνον όταν το βαρέλι του αργού ανέρχεται τουλάχιστον σε 100 δολάρια.

Ο ΓΓ του ΟΠΕΚ Αμπντάλα αλ Μπάντρι σημείωνε χαρακτηριστικά σε πρόσφατες δηλώσεις του ότι η απόφαση του ΟΠΕΚ στις 27/11 για διατήρηση της ημερήσιας παραγωγής ήταν κατ' ουσίαν μία έμμεση απάντηση στην αύξηση της παραγωγής του αμερικανικού σχιστολιθικού πετρελαίου.

Είναι άραγε μονοδιάστατος αυτός ο «ενεργειακός πόλεμος» και αφορά μόνον ή κυρίως τις ΗΠΑ και τη Σαουδική Αραβία;

Ο Τζόσουα Κίτινγκ από το ηλεκτρονικό περιοδικό Slate.com στις 19 Νοέμβρη διατύπωνε σε άρθρο του με τίτλο «Η Σαουδική Αραβία κάνει πετρελαϊκό πόλεμο. Αλλά ποιος είναι ο εχθρός;» μία άλλη μάλλον πραγματική πλευρά: «Οι Σαουδάραβες κάνουν πόλεμο όχι ενάντια στις ΗΠΑ, αλλά σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, κατά κοινών τους εχθρών όπως είναι η Ρωσία και το Ιράν». Μάλιστα, ο ίδιος υποστήριζε πως ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο είναι «παράπλευρη απώλεια» αυτού του πολέμου, θυμίζοντας το ακόλουθο πρόσφατο ρητορικό ερώτημα του τελευταίου: «Για ποιο λόγο οι ΗΠΑ και κάποιοι σύμμαχοί τους οδηγούν προς τα κάτω την τιμή του πετρελαίου; Για να βλάψουν τη Ρωσία!».

Ο Κίτινγκ διαπιστώνει σε επόμενο σημείο ότι η λεγόμενη «αμερικανο-σαουδαραβική συμμαχία είναι δεδομένη για τα περισσότερα ιρανικά και ρωσικά ΜΜΕ», αλλά και για τον γνωστό αρθρογράφο των «Τάιμς» της Ν. Υόρκης Τόμας Φρίντμαν. Οπως υπογράμμιζε: «Η Σαουδική Αραβία μπορεί πράγματι να θέλει να τιμωρήσει τη Ρωσία για την υποστήριξη που δίνει στον Σύρο Πρόεδρο Μπασάρ Ασαντ, ενώ κάνει παράλληλα ό,τι μπορεί ενάντια στον περιφερειακό της αντίπαλο το Ιράν. Οι ΗΠΑ, στο μεταξύ, θέλουν να τιμωρήσουν τη Ρωσία για τις ενέργειές της στην Ουκρανία και να ασκήσουν πιέσεις στο Ιράν, ώστε να συναινέσει σε μία συμφωνία για το πυρηνικό του πρόγραμμα».

Για «πολιτικές σκοπιμότητες» παράλληλα με την καπιταλιστική κρίση, που βέβαια δεν ονομάζει έτσι, έκανε λόγο στις αρχές Νοέμβρη και ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, μιλώντας σε κινεζικά ΜΜΕ, ενόψει της τότε Συνόδου Κορυφής του οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας - Ειρηνικού (APEC). Οπως τόνισε: «Η προφανής αιτία για την πτώση των τιμών πετρελαίου παγκοσμίως είναι η επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της διεθνούς οικονομίας, που σημαίνει πως η κατανάλωση Ενέργειας μειώνεται σε ένα φάσμα χωρών...Ομως, υπάρχει και μία πολιτική συνιστώσα στη διαμόρφωση των τιμών πετρελαίου. Σε ορισμένες περιόδους κρίσης, αρχίζει να δημιουργείται η αίσθηση πως είναι οι πολιτικές σκοπιμότητες αυτές που πρυτανεύουν στη διαμόρφωση των τιμών της Ενέργειας».

Ο ίδιος σημείωσε ότι έχει ήδη λάβει κάποια αντίμετρα προς την κατεύθυνση των πηγών ανάπτυξης της ρωσικής οικονομίας, αλλά και μείωση της εξάρτησής της από την ευρωπαϊκή αγορά, μεταξύ άλλων και μέσω της αύξησης των εξαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου σε Ασία - Ειρηνικό. Γνωστή είναι, άλλωστε, η συμφωνία της «Γκάζπρομ» με την Κίνα για παράδοση φυσικού αερίου από το 2019 με στόχο να της διαθέσει σταδιακά 38 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως. Εντούτοις, πρόσφατα μέτρα όπως η αύξηση των ρωσικών τραπεζικών επιτοκίων στο 17% από 10,6% δε δείχνουν να σταματούν την καθοδική κούρσα του ρωσικού νομίσματος, που έχει χάσει το 45% της αξίας του από την αρχή του 2014.

Σύνθετες, την ίδια ώρα, διαφαίνονται οι συνέπειες αυτών των εξελίξεων και για το Ιράν. Ορισμένοι οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν ότι για να είναι ισοσκελισμένος ο ιρανικός προϋπολογισμός, η Τεχεράνη χρειάζεται διεθνή τιμή πώλησης πετρελαίου όχι στα 70 δολάρια το βαρέλι αλλά στα 140 δολάρια.

Οι δημοσιονομικές και οικονομικές δυσκολίες του Ιράν (σε συνδυασμό και με τις πολυετείς διεθνείς κυρώσεις) και με δεδομένο ότι για παράδειγμα ο προϋπολογισμός του 2014 βασίστηκε σε μία τιμή 100 δολαρίων το βαρέλι (ενώ το Μπρεντ πωλούνταν το πρώτο 10ήμερο Δεκέμβρη κάτω από τα 66 δολάρια το βαρέλι) κάνουν ορισμένους αναλυτές να ερμηνεύουν τη βούληση της ιρανικής κυβέρνησης να διαπραγματευτεί μία διεθνή συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα ως αποτέλεσμα αυτών των εξελίξεων.

Και ο Ιρανός Πρόεδρος, Χασάν Ροχανί, για την πτώση κάνει λόγο για «πολιτική συνωμοσία ορισμένων χωρών εναντίον των συμφερόντων της περιοχής και του ισλαμικού κόσμου».

Η μείωση στη διεθνή τιμή πώλησης πετρελαίου δεν κάνει ζημιά μόνον σε ανταγωνιστές των ΗΠΑ, αλλά και σε χώρες της υποσαχάρειας Αφρικής, που ήταν έως και πριν μερικά χρόνια οι βασικοί πυλώνες εξαγωγής πετρελαίου στις ΗΠΑ, όπως η Νιγηρία και η Αγκόλα, που στηρίζουν το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων του προϋπολογισμού στις εξαγωγές πετρελαίου.

Σε κάθε περίπτωση, συνέπειες από αυτήν τη διαμάχη δεν υφίστανται μόνον οι παραπάνω δυνάμεις, αλλά και ο Καναδάς που μαζί με τις ΗΠΑ πρωταγωνιστούν στις σύγχρονες τεχνολογίες γεώτρησης πετρελαίου με την επικίνδυνη μέθοδο της υδραυλικής ρωγμάτωσης (που «σπάει» βράχους σχιστόλιθου σε μεγάλο βάθος με την υψηλή πίεση νερού, άμμου και χημικών για να αντληθεί στη συνέχεια πετρέλαιο και φυσικό αέριο με «παράπλευρη απώλεια» τη ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα και την αποσταθεροποίηση εδάφους και υπεδάφους). Ωστόσο, τα προβλήματα παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου στη Βόρεια Αμερική δεν συνδέονται μόνο με το περιβάλλον που θυσιάζεται για το καπιταλιστικό κέρδος, ούτε μόνο με το κόστος παραγωγής (που είναι σχετικά μικρότερο εφόσον το πετρέλαιο που παράγεται με τις «παραδοσιακές» μεθόδους γεώτρησης συνεχίζει να πωλείται ακριβά), ούτε με την προσφορά επενδυτών (που έσπευσαν να διοχετεύουν σε αυτές τις εταιρείες ζεστό χρήμα μετά το ξεφούσκωμα της φούσκας της αγοράς ακινήτων και των τραπεζικών δανείων στις ΗΠΑ), αλλά με το κόστος μεταφοράς, αποθήκευσης και υποδομών.

Για παράδειγμα, σημαντικό μέρος της παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου στις ΗΠΑ παράγεται μακριά από τα διυλιστήρια που βρίσκονται κυρίως στις ανατολικές ακτές, γεγονός που αυξάνει μοιραία το κόστος μεταφοράς σιδηροδρομικώς ή οδικώς, ενώ και οι εξαγωγές προς άλλες χώρες π.χ.της ΕΕ αυξάνουν το κόστος.

Κοντολογίς, τα παιχνίδια με την τιμή του πετρελαίου είναι τόσο πολυσύνθετα και δαιδαλώδη όσο και το περίπλοκο πλέγμα συμφερόντων και συγκρούσεων στη γεωπολιτική σκακιέρα. Οι κόντρες που ξεδιπλώνονται αυτήν την περίοδο ανάμεσα σε παλιά και νέα πετρελαϊκά μονοπώλια για επαναπροσδιορισμό επενδύσεων αναδεικνύουν την προσπάθεια που κάνουν για ξαναμοίρασμα της ενεργειακής «πίτας» σε διεθνές επίπεδο, σε μία περίοδο που, παρά τα σημάδια αναιμικής ανάπτυξης σε κάποιες χώρες, η καπιταλιστική κρίση παραμένει βαθιά.

Η ιστορία, άλλωστε, έχει δείξει πως ο συνήθης «χαμένος» σε περιόδους όξυνσης των αντιπαραθέσεων μεταξύ μονοπωλίων είναι η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα. Με δεδομένο το βαθιά εκμεταλλευτικό χαρακτήρα του καπιταλιστικού συστήματος, που τα μονοπώλια έχουν την εξουσία, οι λαοί όχι μόνον «δε σώζονται από τα πετρέλαια, το φυσικό αέριο» και τον άλλο ορυκτό πλούτο που μπορεί να διαθέτει το υπέδαφος των χωρών τους (όπως ισχυρίζονται αστοί και οπορτουνιστές) αλλά βγαίνουν ζημιωμένοι. Είτε με καπιταλιστική «ειρήνη» όπου δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τις σύγχρονες διευρυμένες ανάγκες τους με βάση τις δυνατότητες της εποχής, είτε με πόλεμο και ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις που σκορπούν την καταστροφή και το θάνατο.