Με την εκτίμηση αυτή ξεκινάει το πόρισμα που υπέβαλε στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής, η οποία διερεύνησε το σκάνδαλο του Βατοπεδίου, εκ μέρους του ΚΚΕ ο Αντώνης Σκυλλάκος.

Στο αναλυτικό πόρισμα αναφέρεται ως τελικό συμπέρασμα ότι από τις εργασίες της Εξεταστικής επιβεβαιώθηκαν και ενισχύθηκαν οι εκτιμήσεις του ΚΚΕ τόσο για τις διαχρονικές ευθύνες των κυβερνήσεων σε σχέση με τη στάση τους απέναντι σε κατοχή και διεκδικήσεις δημόσιας γης από τα μοναστήρια και τις εκκλησίες γενικότερα, όσο και για τις συγκεκριμένες πολιτικές ευθύνες των κυβερνήσεων και πολιτικών προσώπων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ για το σκάνδαλο της Μονής Βατοπεδίου.

Για τη διερεύνηση τυχόν ποινικών ευθυνών πολιτικών προσώπων για το σκάνδαλο Βατοπεδίου, το ΚΚΕ θεωρεί ότι πρέπει να επεκταθεί η έρευνα μέσω της σύστασης της λεγόμενης προανακριτικής επιτροπής, κατά το άρθρο 86 παράγραφος 3 του Συντάγματος και τον Κανονισμό της Βουλής στα άρθρα που αναφέρεται στην ποινική ευθύνη των υπουργών.

Στο πόρισμα γίνεται λόγος και τεκμηριώνεται με συγκεκριμένα αναλυτικά στοιχεία πολιτική ευθύνη των υπουργών του ΠΑΣΟΚ Γ. Δρυ και Α. Φωτιάδη και της ΝΔ Π. Δούκα, Ε. Μπασιάκου, Α. Κοντού, Κ. Κιλτίδη, ενώ για τον Θ. Ρουσόπουλο αναφέρεται ότι «χρήζουν ιδιαίτερης αναφοράς τα στοιχεία για το ρόλο του στην υπόθεση».

Διαχρονικές πολιτικές ευθύνες κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ: Ολες οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις, τονίζεται στο πόρισμα, έχουν πολιτικές ευθύνες αφού με τον έναν ή τον άλλον τρόπο αναγνώρισαν ως τίτλους ιδιοκτησίας σε δημόσια γη τα αυτοκρατορικά μεσαιωνικά χρυσόβουλα, τα σουλτανικά φιρμάνια, τα πατριαρχικά σιγίλια και άλλα παρόμοια έγγραφα πριν από τη σύσταση του ελληνικού κράτους. Εχουν επίσης ευθύνες για την προώθηση τροποποιήσεων του άρθρου 24 του Συντάγματος που άνοιξαν διάφορα παράθυρα κατά της προστασίας των δασών και των δασικών εκτάσεων και οδήγησαν στην εμπορευματοποίησή τους και για την προώθηση νόμων που δίνουν τη δυνατότητα σε ιδιωτικά επιχειρηματικά συμφέροντα να εκμεταλλεύονται δάση, βουνά, λίμνες και λιμνοθάλασσες.

Στο συγκεκριμένο σκάνδαλο υπήρξε κοινή πολιτική βούληση των κυβερνήσεων και των δύο κομμάτων να αναγνωριστούν υπέρ της Μονής Βατοπεδίου δικαιώματα κυριότητας επί της λίμνης Βιστονίδας και των παραλίμνιων εκτάσεων όπως και τουλάχιστον ανοχή, αν όχι αποδοχή, της λογικής και της λειτουργίας της μονής ως επιχειρηματία επενδυτή.

Για τις πολιτικές ευθύνες πολιτικών προσώπων στο πόρισμα αναφέρεται μεταξύ άλλων:

Γ. Δρυς (ΠΑΣΟΚ): Δεν προστάτευσε τη δημόσια περιουσία αφού δεν έκανε τίποτα όταν έφτασε στα χέρια του έγγραφο της Εποπτείας Αλιείας του Νομού Ξάνθης το οποίο έκανε λόγο για καταπάτηση δημόσιας έκτασης από τη Μονή Βατοπεδίου επί της λίμνης Βιστονίδας. Αποδέχτηκε γνωμοδότηση με την οποία γινόταν δεκτό ότι το δημόσιο δε δικαιούται να προβάλει δικαιώματα κυριότητας στο σύνολο της νησίδας Μπουρού στη λίμνη Βιστονίδα. Δέχτηκε ως τίτλους υπέρ της μονής χρυσόβουλα, φιρμάνια και σιγίλια.

Α. Φωτιάδης (ΠΑΣΟΚ): Ως αρμόδιος υφυπουργός αναγνώρισε κυριότητα της μονής επί της νησίδας Α. Νικολάου στη λίμνη Βιστονίδα και αποδέχτηκε γνωμοδότηση ότι το δημόσιο δε δικαιούται να προβάλει δικαιώματα κυριότητας στις παραλίμνιες εκτάσεις. Αποδεχόμενος ως τίτλους ιδιοκτησίας χρυσόβουλα και φιρμάνια αποδέχεται γνωμοδότηση σύμφωνα με την οποία το δημόσιο δεν έχει δικαιώματα κυριότητας στη λίμνη Βιστονίδα και τις όχθες της και μάλιστα υπέγραψε και το σχετικό πρωτόκολλο παράδοσης - παραλαβής.

Π. Δούκας (ΝΔ): Προχώρησε σε κομβικές για την εξέλιξη της όλης υπόθεσης ενέργειες. Αποδέχτηκε γνωμοδότηση που έλεγε ότι δε συντρέχει λόγος επανεξέτασης του -υπέρ της μονής - καθεστώτος ιδιοκτησίας στη λίμνη Βιστονίδα. Ενώ εκκρεμούσε δικαστική απόφαση (που τελικά ήταν υπέρ του δημοσίου) υπέβαλε αίτημα από κοινού με τη μονή για παραίτηση από την έκδοση της απόφασης. Ως αρμόδιος υφυπουργός που επόπτευε την Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου (ΚΕΔ) άφησε την Εταιρεία εντελώς ανεξέλεγκτη, με αποτέλεσμα να ανταλλαγούν 76 ακίνητα του δημοσίου με υποεκτιμημένη την αξία τους με αποτέλεσμα μετά τη μεταπώληση μέρους αυτών η μονή να κερδίσει τουλάχιστον 4 εκατομμύρια ευρώ και από την εκμετάλλευση των υπολοίπων να συνεχίζει να κερδίζει αρκετά χρήματα.

Υπέγραψε υπουργική απόφαση με την οποία προχώρησε η δεύτερη φάση των ανταλλαγών με ποσοστά επί της λίμνης Βιστονίδας, κατά την οποία το δημόσιο υπέστη οικονομική ζημιά που ανέρχεται σε αρκετές εκατοντάδες ευρώ.

Ε. Μπασιάκος (ΝΔ): Απέκλεισε τη δυνατότητα εναλλακτικών λύσεων, όπως η αναγκαστική απαλλοτρίωση της λίμνης Βιστονίδας και των παραλίμνιων εκτάσεων, και κατέληξε στην πολιτική απόφαση των ανταλλαγών με δημόσια γη. Μάλιστα, προκάλεσε συγκεκριμένο ερώτημα προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους ζητώντας αποδοχή των ανταλλαγών και τη γνωμοδότησή του την αποδέχτηκε πάραυτα. Υπέγραψε υπουργική απόφαση με την οποία ανατέθηκε στην Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου η διαδικασία ανταλλαγής ακινήτων αρμοδιότητας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης (εκτός ορίων των Νομών Ξάνθης και Ροδόπης για να μη δυσαρεστηθούν οι φορείς που διαμαρτύρονταν) με τις παραλίμνιες εκτάσεις της λίμνης Βιστονίδας.

Α. Κοντός (ΝΔ): Ως βουλευτής Ξάνθης συμμετείχε στις διαμαρτυρίες των φορέων που αντιπάλευαν τις επιδιώξεις της μονής στη λίμνη Βιστονίδα αλλά μετά το 2004 που ήρθε η ΝΔ στην κυβέρνηση και ανέλαβε υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης εγκατέλειψε τον αγώνα και περιορίστηκε στο να διεκδικεί απλώς να επιστρέψει η λίμνη στο δημόσιο και σε αντάλλαγμα αυτής της επιστροφής να δοθούν στη μονή ακίνητα εκτός της περιοχής Ξάνθης και Ροδόπης προκειμένου να σταματήσουν οι διαμαρτυρίες φορέων της εκλογικής του περιφέρειας. Φαίνεται ότι είχε ενεργό ρόλο στις ανταλλαγές αφού δεν ήταν καθόλου πειστικός όταν κατέθεσε στην Εξεταστική ότι η υφισταμένη του στο υπουργείο Γεωργίας πρότεινε τις υπό ανταλλαγή εκτάσεις του δημοσίου με τη μονή χωρίς να τον ενημερώσει.

Κ. Κιλτίδης (ΝΔ): Αποδέχτηκε γνωμοδότηση με την οποία η έκταση 8.608 στρεμμάτων της Ουρανούπολης που δόθηκαν στη Μονή Βατοπεδίου χαρακτηρίστηκε δασική και όχι δάσος, όπως την προσδιόριζε η Επιτροπή Απαλλοτριώσεων του 1934. Η παραπάνω γνωμοδότηση όσο παραμένει εν ισχύι εξακολουθεί να παράγει αποτελέσματα υπέρ της μονής.

Θ. Ρουσόπουλος (ΝΔ): Παρά την επιμονή του ότι δεν είχε ουσιαστική ενημέρωση για την υπόθεση δεν πείθει γιατί δεν είναι δυνατόν να είχε τις τόσο πυκνές συναντήσεις του με τον ηγούμενο της Μονής Βατοπεδίου Εφραίμ είτε στη μονή είτε στο Μέγαρο Μαξίμου, είτε στο σπίτι του και «δεδομένης της πνευματικής του σχέσης με τον Εφραίμ» ο ηγούμενος να μην τον ενημέρωσε τουλάχιστον για τις θέσεις και τις επιδιώξεις της μονής γύρω από τη λίμνη Βιστονίδα και τις ανταλλαγές αλλά και για τις επαφές της μονής με διάφορες δημόσιες υπηρεσίες. Επίσης, στη συνάντηση που είχε στις 6 Σεπτέμβρη 2004 με τους φορείς της Ξάνθης που διαμαρτύρονταν για τις επιδιώξεις της μονής αποκλείστηκαν τελικά οι εκπρόσωποι εκείνοι που δεν ανήκαν στη ΝΔ και οι οποίοι κατέθεσαν στην Εξεταστική ότι ο Θ. Ρουσόπουλος είπε στους φορείς πως το θέμα της ιδιοκτησίας επί της λίμνης Βιστονίδας είχε λήξει υπέρ της μονής και το μόνο που μένει είναι να γίνει ανταλλαγή με δημόσιες εκτάσεις εκτός των Νομών Ξάνθης και Ροδόπης.

Συμπερασματικά στο πόρισμα που κατέθεσε ο εκπρόσωπος του ΚΚΕ Αντ. Σκυλλάκος αναφέρεται ότι υπήρξε μια αγωνιώδης προσπάθεια των δύο κομμάτων εξουσίας (ΝΔ και ΠΑΣΟΚ), που κατά τη διάρκεια της κυβερνητικής τους θητείας στοιχειοθετήθηκε και εξελίχθηκε το σκάνδαλο, «να αποσείσουν, το καθένα, τις όποιες ευθύνες των δικών του κυβερνητικών στελεχών που είχαν εμπλοκή στην υπόθεση και να μεταθέσουν το σύνολο της όποιας ευθύνης στις πλάτες των κυβερνητικών στελεχών της άλλης πλευράς. Τα εμπλεκόμενα στην υπόθεση κυβερνητικά στελέχη και των δύο κομμάτων οχυρώθηκαν πίσω από γνωμοδοτήσεις αρμόδιων οργάνων της διοίκησης οι οποίες όμως όλες ήταν υπέρ των συμφερόντων της Μονής Βατοπεδίου και κατά του δημοσίου. Από το σύνολο της διαδικασίας της Εξεταστικής Επιτροπής προέκυψε σαφέστατα ότι η λειτουργία της Μονής Βατοπεδίου, με την ευθύνη κύρια του ηγουμένου της Εφραίμ και του συνεργάτη του Αρσένιου, ήταν λειτουργία ως μιας μεγάλης ιδιωτικής επιχείρησης που κάνει επενδύσεις και διακινεί εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ υπό την ανοχή αν όχι την ανοιχτή αποδοχή των κυβερνήσεων».