Οι ηγέτες της G20 χαμογελούν, αλλά τα μαντάτα για τους εργάτες θα είναι μαύρα αν δεν ξεσηκωθούν

Ολοι οι ηγέτες, ανεξαιρέτως, «παραμέρισαν» έστω για λίγο τις αντιθέσεις τους, που είχαν προκαλέσει τόσες εντάσεις μεταξύ των ηγετών, και θέλησαν να συμμετάσχουν στο τεχνητά «διθυραμβικό» κλίμα και εμφανίστηκαν με τις δηλώσεις τους απολύτως ικανοποιημένοι. Ευτυχής ο οικοδεσπότης Γκόρντον Μπράουν, ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, αλλά και ο «γαλλογερμανικός άξονας» και ο Πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιου Λούλα Ντα Σίλβα...

«Ενας νέος κόσμος αναδύθηκε στο Λονδίνο», θα τονίσει και η γαλλική εφημερίδα Le Monde. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο διεθνής Τύπος με προφανή στόχο να εγκαθιδρυθεί η εντύπωση που καλλιεργείται τεχνηέντως ότι μπορεί να υπάρξει «διέξοδος» και οι εργαζόμενοι και οι λαοί να σκύψουν το κεφάλι και να συνεχίσουν να πληρώνουν το τίμημα της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης.

Πάντως, η ίδια η συμφωνία των 20 είναι αποκαλυπτική ως προς τις προθέσεις. Το πλέον χαρακτηριστικό είναι ότι το ρόλο του «χρηματοδότη» της διεθνούς οικονομίας, και κυρίως των χωρών που αντιμετωπίζουν σοβαρότερα προβλήματα, θα αναλάβει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που προκύπτει εξαιρετικά αναβαθμισμένο από τη Σύνοδο. Συμφωνήθηκε ο τριπλασιασμός των πόρων του στα 750 δισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή μια ένεση 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων (40 από την Κίνα, 100 από την ΕΕ, 100 από την Ιαπωνία και τα υπόλοιπα από τις ΗΠΑ), ένα ποσό που ζητούσαν επισταμένως οι ΗΠΑ, αλλά φαίνεται να αντιδρούσαν η Γερμανία και η Γαλλία. Πάντως, όσον αφορά τη χρηματοδότηση, σύμφωνα με τους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, ο Μπαράκ Ομπάμα, δήλωσε ότι έχει ζητήσει «την έγκριση εκ μέρους του Κογκρέσου κονδυλίων ύψους 448 δισ. για βοήθεια προς χώρες» δε σημαίνει τίποτα. Εξάλλου, τα «μυθικά» ποσά που ανακοινώθηκαν δεν είναι «βοήθεια» όσο εγγυήσεις προς τις πλουσιότερες χώρες...

Συνεπώς, ο ρόλος του «παγκόσμιου χρηματοδότη» δεν είναι τυχαίο το ότι ανατέθηκε στο ΔΝΤ, παρά το γεγονός ότι ακόμη και φωνές εντός του καπιταλιστικού συστήματος είχαν ασκήσει δριμεία κριτική, όσον αφορά στην «ανικανότητά του και την ανεπάρκεια» να προχωρήσει σε μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης. Ο σκοπός που συστάθηκε εξ αρχής το ΔΝΤ ήταν η εξάλειψη των δραματικών διακυμάνσεων στο ισοζύγιο πληρωμών και στις συναλλαγματικές ισοτιμίες που θα μπορούσαν δυνητικά να προκαλέσουν σοβαρά πλήγματα προς τις αναπτυγμένες καπιταλιστικά χώρες. Στόχος ήταν η επιβολή «επενδύσεων» στην περιφέρεια, ώστε να παραχθούν ο αναγκαίος τόκος, τα κέρδη και οι αμοιβές που χρειάζονται να καταβληθούν σε δολάρια στους ξένους επενδυτές. Οταν οι εξαγωγές των περιφερειακών κρατών δεν επέφεραν τα αναγκαία «κέρδη» και τα ποσά, ώστε να εκπληρωθούν οι επιβαλλόμενες υποχρεώσεις στους ξένους επενδυτές και των εισαγωγών, το ΔΝΤ λάμβανε το ρόλο του που δεν ήταν άλλος από αυτόν του τοκογλύφου εκβιαστή, υποχρεώνοντας τις χώρες να προχωρήσουν σε δομικές αλλαγές στην οικονομία και δανεισμό ακόμη μεγαλύτερων κονδυλίων, συνεχίζοντας και βαθαίνοντας την υπερχρέωση. Αρα, η «χρηματοδότηση» θα σημάνει την ακόμη μεγαλύτερη υποταγή ολόκληρων χωρών στις επιταγές του κεφαλαίου.

Ο ίδιος στόχος παραμένει και όσον αφορά στα μέρη της συμφωνίας για την αποφυγή μέτρων προστατευτισμού σε επενδύσεις, αγαθά και υπηρεσίες, και στις δεσμεύσεις όσον αφορά στην αλλαγή όσων μέτρων έχουν ληφθεί ήδη και αντιτίθεται στη συμφωνία της G20, ενώ την εποπτεία της διαδικασίας αυτής αναλαμβάνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου.

Ο στόχος παραμένει ένας. Από την κρίση να βγει κερδισμένο το κεφάλαιο και χαμένοι οι εργαζόμενοι. Αυτό δεν αλλάζει και οι καπιταλιστικές ηγεσίες πάνε ενιαία, παρά τις όποιες έωλες υποσχέσεις για θέσεις εργασίας και δήθεν φροντίδα των αδυνάτων.

*Η G20 αποτελείται από 19 χώρες, συν την ΕΕ και βάσει του δικού τους ορισμού τα μέλη του G20 είναι χώρες που «διαθέτουν συστημική σημασία για το διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα». Αυτές είναι: Αργεντινή, Αυστραλία, Βραζιλία, Καναδάς, Κίνα, Γαλλία, Γερμανία, Ινδία, Ινδονησία, Ιταλία, Ιαπωνία, Μεξικό, Ρωσία, Σαουδική Αραβία, Νότιος Αφρική, Νότιος Κορέα, Τουρκία, Μεγάλη Βρετανία, οι ΗΠΑ και η ΕΕ ως σύνολο.

Στο κοινό ανακοινωθέν τους οι 20 ηγέτες θέτουν έξι στόχους: «Ι) Την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην οικονομία, στην ανάπτυξη και στην απασχόληση. ΙΙ) Την εκκαθάριση του τραπεζικού συστήματος και την αποκατάσταση της ροής δανεισμού. ΙΙΙ) την ενδυνάμωση των κανόνων λειτουργίας και εποπτείας της οικονομίας. ΙV) Την αναμόρφωση και την ενίσχυση των διεθνών οικονομικών θεσμών για την έξοδο από την παρούσα κρίση και την αποτροπή μελλοντικών κρίσεων. V) Ωθηση στο διεθνές εμπόριο και στις επενδύσεις απορρίπτοντας τον προστατευτισμό. VI) Η ανάκαμψη να είναι "πράσινη", δίκαιη και βιώσιμη». Απ' όλα αυτά φαίνεται καθαρά η ενίσχυση του κεφαλαίου και η προσπάθεια χειραγώγησης ότι δήθεν αυτό που οφελεί το κεφάλαιο οφελεί και τους εγραζόμενους. Σε αυτή την κατεύθυνση κινείται και η «πράσινη οικονομία» που δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια διέξοδος για τους καπιταλιστές και όχι βέβαια δήθεν ευαισθησία για το περιβάλλον. Αναλυτικά, για την επίτευξη αυτών των στόχων ορίζεται στην απόφαση ότι :

• Οι πόροι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) θα αυξηθούν σε δύο φάσεις κατά 500 δισεκατομμύρια δολάρια. Επιπροσθέτως, προβλέπεται η χορήγηση 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων προς την «πιστωτική διευκόλυνση» (καθορίζεται δε, ότι θα είναι στο πλαίσιο του ειδικού τεχνητού αποθεματικού νομίσματος SDR*) όλων των μελών.
• Παρέχονται από το ΔΝΤ 250 δισ. δολάρια τα επόμενα δύο χρόνια για να δοθεί ώθηση στο παγκόσμιο εμπόριο. Ζητείται από τις αρμόδιες εθνικές αρχές να παρέχουν κάθε διευκόλυνση και ευελιξία για ενίσχυση της ρευστότητας και ενίσχυση του εμπορίου.
• Δημιουργείται νέο Συμβούλιο Οικονομικής Σταθερότητας (financial stability board) το οποίο θα διασφαλίζει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών και του ΔΝΤ και θα λειτουργεί ως ένας μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για το οικονομικό σύστημα.
• Υιοθετούνται νέοι κανόνες για την καταβολή μερισμάτων και μπόνους των στελεχών του χρηματοπιστωτικού τομέα.
• Θα υπάρξουν αυστηρότατες ρυθμίσεις που θα διέπουν τη λειτουργία των κεφαλαίων υψηλού κινδύνου (hedge funds).
• Οι «φορολογικοί παράδεισοι» που δε θα συνεργάζονται στο μέλλον με τις Αρχές των άλλων χωρών θα καταγράφονται σε «μαύρη λίστα» και θα υφίστανται κυρώσεις. Παράλληλα, ανοίγει ο δρόμος για κατάργηση του τραπεζικού απορρήτου.

Την επομένη της ολοκλήρωσης της Συνόδου ο ΟΟΣΑ έδωσε στη δημοσιότητα τις δύο λίστες με τους «φορολογικούς παράδεισους» ώστε να ληφθούν μέτρα εναντίον εκείνων που δε συνεργάζονται. Στη «μαύρη λίστα» περιλαμβάνονται τα κράτη εκείνα τα οποία ποτέ δε δεσμεύθηκαν να σεβαστούν τα διεθνή κριτήρια, και είναι η Κόστα Ρίκα, η Μαλαισία, η Ουρουγουάη και οι Φιλιππίνες.

Η δεύτερη λίστα, αποκαλούμενη «γκρίζα λίστα», περιλαμβάνει τριάντα οκτώ χώρες, μεταξύ των οποίων την Αυστρία, το Βέλγιο, την Ελβετία, το Λιχτενστάιν, το Λουξεμβούργο, το Μονακό, τη Σιγκαπούρη και τη Χιλή, οι οποίες δεσμεύθηκαν να σεβαστούν τα κριτήρια του ΟΟΣΑ, αλλά δεν έχουν «ουσιωδώς» υλοποιήσει τις προτάσεις του Οργανισμού, εργαλείου του διεθνούς κεφαλαίου.

• Θα επιβληθούν διεθνή λογιστικά πρότυπα και θα τεθούν σε εφαρμογή ρυθμιστικοί κανονισμοί για τη λειτουργία των οίκων αξιολόγησης, ώστε να αποφεύγεται η σύγκρουση συμφερόντων
• Υπήρξε συμφωνία για την από κοινού προσέγγιση για την αντιμετώπιση των «τοξικών» τραπεζικών προϊόντων.
• Παρέχονται στις πιο φτωχές χώρες 6 δισ. δολάρια μέσω της συμφωνηθείσης από το ΔΝΤ πώλησης χρυσού και προβλέπεται η χορήγηση επιπλέον πιστώσεων ύψους 100 δισ. δολαρίων προς τις φτωχότερες χώρες μέσω των διεθνών αναπτυξιακών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
• Η G20 θα καταγγέλλει στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου κάθε ενέργεια που θα παρακωλύει τη παγκόσμια ροή κεφαλαίων ενώ ο ΠΟΕ θα παρακολουθεί και θα καταγράφει σε τριμηνιαίες εκθέσεις την πορεία των μέτρων που λαμβάνονται.

* Special Drawing Rights (SDR - ειδικά αναληπτικά δικαιώματα) το αποθεματικό νόμισμα που δημιουργήσε το ΔΝΤ το 1968 ως μορφή πιστωτικής διευκόλυνσης προς τα κράτη μέλη, υπογραμμίζοντας ότι το δολάριο κάποια στιγμή θα βρει αντικαταστάτη στη θέση της κύριας νομισματικής μονάδας του πλανήτη. Αποκλήθηκαν «ο χάρτινος χρυσός» και αποτελούνται από δέσμη ή «καλάθι» νομισμάτων από το αμερικανικό δολάριο, το ευρώ - παλιότερα το γερμανικό μάρκο και το γαλλικό φράγκο - τη βρετανική στερλίνα και το γιεν.