ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Τρικυμιώδες τρίγωνο ΗΠΑ - Κίνας - Ευρωζώνης

Παπαγεωργίου Βασίλης

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εξελίξεις στο τρίγωνο ΗΠΑ - Κίνα - Ευρωπαϊκή Ενωση. Η φρενήρης κινεζική ανάπτυξη, η διαφαινόμενη αμερικανική ανάκαμψη και η κρίση στην Ευρωζώνη δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα αντιθέσεων και συγκλίσεων.

ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ μέρος των εξελίξεων αφορά στο νομισματικό πόλεμο μεταξύ δολαρίου, ευρώ και γουάν. Ουσιαστικά, ο νομισματικός πόλεμος είναι η άλλη όψη του αδυσώπητου εμπορικού πολέμου. Επειδή και οι τρεις παράγοντες του «τριγώνου» υπολογίζουν πολύ στην πορεία των εξαγωγών τους, θέλουν υποτιμημένο το δικό τους νόμισμα, ενώ διαμαρτύρονται για την υποτίμηση των «αντίπαλων» νομισμάτων.

Ενα από τα πεδία όπου εξελίσσεται αυτή η αντιπαράθεση είναι και η αγορά ομολόγων του «αντιπάλου», ουσιαστικά η αγορά ενός μέρους των χρεών του. Τα τελευταία χρόνια, η Κίνα ήταν ο βασικός αγοραστής των αμερικανικών ομολόγων, με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή στα ταμεία του κινεζικού κράτους να βρίσκονται αμερικανικά ομόλογα αξίας 895,2 δισ. δολαρίων, δηλαδή ένα μεγάλο μέρος του εξωτερικού χρέους των ΗΠΑ. Αυτό διευκολύνει τις ΗΠΑ να διατηρούν σε χαμηλά επίπεδα τα επιτόκιά τους, ενώ η Κίνα, αξιοποιώντας τη χαμηλή ισοτιμία γουάν/ δολαρίου, πετυχαίνει μικρότερες τιμές των προϊόντων που εξάγει στις ΗΠΑ. Γι' αυτό εξάλλου η κυβέρνηση Ομπάμα ζητάει μετ' επιτάσεως από το Πεκίνο να ανατιμήσει το κινέζικο νόμισμα.

ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ διάστημα με την πτώση του ευρώ, οι κινεζικές αρχές, διαπιστώνοντας ότι το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για τις κινεζικές εξαγωγές, στράφηκαν και πάλι στην αγορά αμερικανικών ομολόγων.

Φυσικά, το ίδιο ακριβώς κάνουν και οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ενωση, στην προσπάθειά τους να κυριαρχήσουν σ' αυτόν τον τομέα. Ετσι το θέμα του χρέους (δηλαδή των κρατικών ομολόγων) κατέχει σημαίνουσα θέση για τη διαμόρφωση των συσχετισμών των δυνάμεων.

ΑΠ' ΤΗ ΣΚΟΠΙΑ αυτή, του χρέους και των υψηλών δανειακών αναγκών της Ευρωζώνης, οι αντιθέσεις γίνονται περισσότερες και βαθύτερες, αφού η Ευρωζώνη δεν είναι ενιαία και υπάρχουν σοβαρές αντιπαραθέσεις μεταξύ των μελών της για το δρόμο εξόδου από την κρίση.

Σύμφωνα με στοιχεία που δίνει στη δημοσιότητα το γραφείο μελετών της βρετανικής επενδυτικής τράπεζας Barclays Capital ¹:

Το 2010 τα κράτη - μέλη της ΟΝΕ πρέπει να αντλήσουν από τις αγορές άλλα 593 δισ. ευρώ, προκειμένου να καλύψουν το δημοσιονομικό τους έλλειμμα και να πληρώσουν τοκοχρεολύσια.
Ηδη, έως τις αρχές Μάη, είχαν αντλήσει το 40% των κεφαλαίων που συνολικά θα χρειαστούν φέτος και υπολογίζονται σε 980 δισεκατομμύρια ευρώ.

ΣΕ ΑΠΟΛΥΤΑ μεγέθη, η χώρα με τις μεγαλύτερες δανειακές ανάγκες για το υπόλοιπο της χρονιάς είναι η Ιταλία, που αναζητεί 162 δισ. ευρώ, όσο το 65% των προγραμματισμένων για φέτος εκδόσεών της. Επονται η Γερμανία και η Γαλλία, με 136 και 103 δισ. ευρώ αντίστοιχα.

Στην τέταρτη θέση με 64 δισ. ευρώ (επί συνολικών αναγκών 97 δισ. για εφέτος) έρχεται η Ισπανία, ο «μεγάλος αδύνατος κρίκος» της Ευρωζώνης.

1. «Ελευθεροτυπία» 17/5/2010

Ο «εξολοθρευτής»

Και όμως, είναι αλήθεια.

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ απέκτησε πρόσφατα έναν ακόμη θαυμαστή στο πρόσωπο του κυβερνήτη της Καλιφόρνιας Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ!

«Βλέπετε τι συμβαίνει στην Ελλάδα», δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου στο Σακραμέντο ο Σβαρτσενέγκερ, ανακοινώνοντας μια σειρά σκληρών μέτρων, καθώς η Πολιτεία της Καλιφόρνιας βρίσκεται αντιμέτωπη με έλλειμμα 19,1 δισ. δολαρίων.

Στις ΗΠΑ, οι κυβερνήτες των Πολιτειών έχουν το δικαίωμα να εφαρμόζουν πρόσθετα μέτρα, επιπλέον εκείνων που αποφασίζει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, για την αντιμετώπιση των οικονομικών τους προβλημάτων. Αυτό προβλέπει ο αμερικανικός... «Καλλικράτης».

Στο πλαίσιο αυτών των αρμοδιοτήτων ο Σβαρτσενέγκερ ανακοίνωσε περικοπές 12,4 δισ. δολαρίων για τα δύο προσεχή οικονομικά έτη, φορτώνοντας τα βάρη της λιτότητας στους πάμπτωχους της πλούσιας πολιτείας.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτές οι περικοπές έρχονται να συμπληρώσουν το πρόγραμμα πολυετούς λιτότητας που ισχύει εδώ και ένα χρόνο στην Καλιφόρνια και το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων την απόλυση 20.000 δημοσίων υπαλλήλων.

Ομως, δεν είναι μόνοι οι δημόσιοι υπάλληλοι που υφίστανται τις συνέπειες των μέτρων του Κυβερνήτη Σβαρτσενέγκερ. Οι περικοπές ύψους 83,4 δισ. δολαρίων στον προϋπολογισμό 2010-2011 αφορούν την κατάργηση του προγράμματος πρόνοιας και πολλά προγράμματα παιδικής φροντίδας, καθώς και την περικοπή κατά 60% της χρηματοδότησης των υπηρεσιών που αφορούν ψυχικές διαταραχές.

Εξω από την αίθουσα όπου πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη Τύπου, διαδηλωτές φώναζαν κατά του Σβαρτσενέγκερ: «Ντροπή σου». Μεταξύ των διαδηλωτών βρέθηκαν και άτομα με ειδικές ανάγκες.

Μπορεί ο πρώην «ηθοποιός» Σβαρτσενέγκερ να αποδοκιμάζεται για την πολιτική του, όμως επιβεβαιώνει απολύτως τον τίτλο μιας από τις δημοφιλέστερες ταινίες του: «Ο εξολοθρευτής»...

ΤΡΑΠΕΖΕΣ - ΚΕΡΔΗ Καθαρά κέρδη πρώτου τριμήνου στα 178 εκατ. ευρώ παρουσίασε η ολλανδική κρατική τράπεζα ABN Amro, ενώ τα κέρδη της επίσης κρατικής Fortis ανήλθαν στα 73 εκατ. ευρώ. Το ολλανδικό δημόσιο, τον Οκτώβριο του 2008, προέβη σε κρατικοποίηση της ABN Amro και της βελγικής Fortis για να τις «διασώσει» από την κατάρρευση. Οι δύο τράπεζες θα συγχωνευτούν το τρίτο τρίμηνο του 2010, ενώ το ολλανδικό δημόσιο σχεδιάσει την εκ νέου ιδιωτικοποίησή τους.

ΙΑΠΩΝΙΑ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ Μικρότερη από τις προβλέψεις ήταν η ανάπτυξη της οικονομίας της Ιαπωνίας στο πρώτο τρίμηνο του 2010, καθώς η βελτίωση των εξαγωγών δεν κατάφερε να ωθήσει την εγχώρια καταναλωτική κίνηση. Το ΑΕΠ της Ιαπωνίας σημείωσε ετήσια άνοδο 4,9%, έναντι εκτιμήσεων για 5,5%. Οι οικονομολόγοι ωστόσο πιστεύουν ότι όσο η ζήτηση από τις αναδυόμενες αγορές παραμένει ισχυρή, η πορεία ανάκαμψης της ιαπωνικής οικονομίας θα συνεχίζεται.

ΙΣΠΑΝΙΑ - ΛΙΤΟΤΗΤΑ Η σοσιαλιστική κυβέρνηση της Ισπανίας ενέκρινε την Πέμπτη το διάταγμα που περιλαμβάνει τα πρόσθετα μέτρα λιτότητας για το 2010 και το 2011, συνολικού ύψους 15 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το διάταγμα περιλαμβάνει τη μείωση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων κατά περίπου 5% από τον Ιούνη και το πάγωμά τους το 2011, όπως και το πάγωμα συντάξεων από το 2011. Τα μέτρα αυτά έχουν ως στόχο τη μείωση του δημοσίου ελλείμματος που το 2009 έφτασε στο 11,2% του ΑΕΠ στο 3% το 2012.