Το ρόλο του ως παγκόσμιου επικυρίαρχου και του «προστάτη» των ατομικών δικαιωμάτων και των θρησκευτικών ελευθεριών υπενθυμίζει το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών με την ετήσια έκθεση για τη θρησκευτική ελευθερία που δόθηκε την Τρίτη στη δημοσιότητα και η οποία αναφέρεται και στην Ελλάδα. Στην ουσία πρόκειται για ένα ακόμα εργαλείο επέμβασης στα εσωτερικά των διαφόρων χωρών και επιλεκτικής υποστήριξης των κυβερνήσεων ανάλογα με τη διαγωγή που δείχνουν απέναντι στα κελεύσματα των ΗΠΑ.

Συγκεκριμένα με την εν λόγω έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που καλύπτει την περίοδο από τον Ιούνιο του 1999 έως τον Ιούνιο 2000, εκφράζεται η υποστήριξη της αμερικανικής κυβέρνησης στην κυβέρνηση Σημίτη και στην απόφασή της για να αφαιρέσει την αναγραφή του θρησκεύματος από τις αστυνομικές ταυτότητες. Μάλιστα επισημαίνεται ότι «η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα εργάζεται συστηματικά για την προώθηση της θρησκευτικής ελευθερίας». Η έκθεση, που υποβάλλεται στο Κογκρέσο σύμφωνα με το σχετικό νόμο, τονίζει ότι ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος οργάνωσε διαδηλώσεις στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα στις οποίες συμμετείχαν πάνω από 100 χιλιάδες υποστηρικτές του.

Τονίζεται ακόμα ότι το Σύνταγμα της Ελλάδας καθιερώνει την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία ως την επικρατούσα θρησκεία της χώρας και αναφέρεται ότι οι μη ορθόδοξες ομάδες αντιμετωπίζουν μερικές φορές εμπόδια και περιορισμούς στην άσκηση της πίστης τους. Επισημαίνεται πάντως ότι οι ηγεσίες των μειονοτικών θρησκειών διαπιστώνουν μια γενική βελτίωση στην κυβερνητική ανεκτικότητα, που εκφράζεται με λιγότερες κρατήσεις για περιπτώσεις προσηλυτισμού, με το νόμο για τους αντιρρησίες συνείδησης, αλλά και τη σωστή λειτουργία του θεσμού του Συνηγόρου του Πολίτη. Οι περισσότεροι Ελληνες, αναφέρεται, συνδέουν τη θρησκεία με την εθνότητά τους και σημειώνεται ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία διαθέτει σημαντική οικονομική δύναμη και πολιτική επιρροή.

Ειδικότερα για την απόφαση της κυβέρνησης ν' αφαιρέσει την αναγραφή του θρησκεύματος από τις ταυτότητες επισημαίνεται ότι έχει προκαλέσει δημόσια συζήτηση σε εθνικό επίπεδο για το ρόλο της Εκκλησίας στην ελληνική κοινωνία. Γίνεται δε ανοιχτή αναφορά στο ρόλο της αμερικανικής πρεσβείας. «Η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα, σημειώνεται, εργάζεται συστηματικά για την προώθηση της θρησκευτικής ελευθερίας, διπλωμάτες της συναντώνται τακτικά με αξιωματούχους των υπουργείων Εξωτερικών και Παιδείας, καθώς επίσης και με εκπροσώπους διαφόρων θρησκευτικών ομάδων, όπως Ελληνοορθόδοξους, Διαμαρτυρόμενους, Καθολικούς, Εβραίους και Μουσουλμάνους».

Σε επιμέρους τμήματα της έκθεσης για την Ελλάδα, που καταλαμβάνει 11 σελίδες, αναφέρεται ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία διαθέτει σημαντική οικονομική και πολιτική επιρροή. Επίσης, οι μη ορθόδοξοι στην Ελλάδα καταγράφονται ως εξής: Μουσουλμάνοι από 98.000 έως 110.000, Διαμαρτυρόμενοι 30.000, Μάρτυρες του Ιεχωβά 50.000, Καθολικοί 50.000, Σαϊεντολόγοι 12.000, Εβραίοι 5.000 και Μορμόνοι 300. Ο νόμος του 1998 -αναφέρεται στην έκθεση - που προβλέπει εναλλακτική θητεία για τους αντιρρησίες συνείδησης, έχει γίνει δεκτός από αυτούς ως θετικό, πρώτο βήμα, αλλά επικρίνεται η 36μηνη εναλλακτική υπηρεσία, που είναι διπλάσια της κανονικής στρατιωτικής θητείας.

Επισημαίνεται ακόμα ότι για τους 10.000 Μουσουλμάνους των Αθηνών, η Βουλή των Ελλήνων ενέκρινε νομοσχέδιο τον Ιούνιο 2000, που επιτρέπει την ανέγερση του πρώτου ισλαμικού πολιτιστικού κέντρου και τεμένους στην Αθήνα. Ωστόσο, αναφέρεται, διαφορές εξακολουθούν να υφίστανται εντός της μουσουλμανικής κοινότητας και μεταξύ μέρους αυτής και της ελληνικής κυβέρνησης για τον τρόπο επιλογής των μουφτήδων και τη διαχείριση των βακουφιών. Επίσης σημειώνεται ότι οικονομικά η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης υπολείπεται της υπόλοιπης Ελλάδας, αλλά κατά την περίοδο που εξετάζεται δεν υπήρξαν παράπονα για δυσμενή μεταχείριση σε επιχειρηματικές άδειες, κατασκευές κτιρίων ή ιδιοκτησία τρακτέρ.

Το ποσοστό, πάντως, τονίζεται, των Μουσουλμάνων που εργάζονται στο δημόσιο τομέα είναι δυσανάλογα μικρότερο από το ποσοστό των Μουσουλμάνων στο συνολικό πληθυσμό, προστίθεται στην έκθεση. Γίνεται δε ακόμα αναφορά ότι η Συνθήκη της Λωζάνης προβλέπει το δικαίωμα εκπαίδευσης στην τουρκική γλώσσα επί αμοιβαιότητα με την ελληνική μειονότητα της Κωνσταντινούπολης που τώρα έχει μειωθεί σε 3.000 ανθρώπους. Στη Δυτική Θράκη λειτουργούν θρησκευτικά και κοσμικά σχολεία όπου διδάσκεται η τουρκική γλώσσα.

Στο μέτωπο των ταυτοτήτων και ειδικότερα στην πρωτοβουλία για συγκέντρωση υπογραφών, υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφίσματος για την προαιρετική αναγραφή του θρησκεύματος στις νέες αστυνομικές ταυτότητες, φαίνεται να επικεντρώνει τώρα τις προσπάθειές της η Ιεραρχία. Το θέμα των θρησκευτικών και της εξαίρεσής τους από τις Πανελλήνιες Εξετάσεις, θα το χρησιμοποιήσουν μόνο επικουρικά στο μέτωπο απέναντι στην κυβέρνηση.

Στο μεταξύ, συνεχίζεται η συνεδρίαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, η οποία θα ολοκληρωθεί αύριο, και σύμφωνα με τον εκπρόσωπό της μητροπολίτη Σπάρτης Ευστάθιο «ο καθένας ας αναλάβει πλέον τις ευθύνες του». Είναι η απάντηση της Ιεράς Συνόδου στην ανακοίνωση του υπουργού Παιδείας Π. Ευθυμίου, με την οποία έθεσε τέλος στο θέμα της εξαίρεσης του μαθήματος των Θρησκευτικών από τις πανελλαδικές εξετάσεις της Β' και Γ' Λυκείου. Ο ίδιος ανέφερε επίσης ότι ο υπουργός Παιδείας είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου, αρχιμανδρίτη Θεολόγο Αποστολίδη, από τον οποίο ζήτησε να μεταβιβάσει τις ευχαριστίες του προς τον αρχιεπίσκοπο για τις προτάσεις του.

Μετά από όλα αυτά, τη συνεδρίαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου απασχόλησε κατά κύριο λόγο η συγκέντρωση υπογραφών για το θέμα των ταυτοτήτων και σύμφωνα με τον εκπρόσωπό της, η Εκκλησία δε θέλει να αντιπαρατεθεί με την κυβέρνηση, αλλά να δείξει πως η Εκκλησία θεωρεί το θέμα των ταυτοτήτων μείζονος σημασίας. Η συγκέντρωση μεγάλου αριθμού υπογραφών, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που υπάρχουν στους κόλπους της Εκκλησίας, θα πείσει βουλευτές από όλες τα κόμματα να ταχθούν υπέρ της διενέργειας δημοψηφίσματος σχετικά με την αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητας.

Ο υφυπουργός Τύπου Τ. Χυτήρης, που εκτελεί χρέη κυβερνητικού εκπροσώπου, ρωτήθηκε χτες για το άρθρο του αρχιεπισκόπου στο εκκλησιαστικό περιοδικό «Εφημέριος» και απάντησε ότι προσπάθησε να το καταλάβει «διότι γίνεται μια ψυχογραφική ανάλυση, μια ψυχολογική προσέγγιση του Ελληνα και της ελληνικής κοινωνίας». Για να προσθέσει: «Δεν ξέρω, βέβαια, τι σχέση έχει η μέθοδος αυτή με την Ορθοδοξία, αλλά εκ του αποτελέσματος μπορώ να κρίνω. Και πρέπει να πω ότι οι Ελληνες είναι υπερήφανοι που ζουν στον τόπο τους, γιατί ο τόπος μας προοδεύει, η κοινωνία προοδεύει. Δεν υπάρχουν Ελληνες, οι οποίοι να νιώθουν θύματα κανενός».

«Η προσφορά της Εκκλησίας στο σωφρονιστικό σύστημα και η ενίσχυση προς τους κρατουμένους ανήκουν στην καρδιά της αποστολής της. Αυτό είναι το πνευματικό της έργο. Αυτό πρέπει να κάνει. Οι ταυτότητες δεν ανήκουν στην Εκκλησία», τόνισε χτες ο υπουργός Δικαιοσύνης Μιχ. Σταθόπουλος, μετά την κήρυξη των εγκαινίων της 22ης πανελλήνιας έκθεσης χειροτεχνίας σωφρονιστικών καταστημάτων στην αίθουσα του ΕΟΜΜΕΧ, στην οδό Μητροπόλεως 9, στο Σύνταγμα, απαντώντας στο χαιρετισμό του αρχιεπισκόπου κ. Χριστόδουλου, τον οποίο μετέφερε στην εκδήλωση ο ιερέας Δ. Νίκου.

«Θέλω - συνέχισε ο υπουργός Δικαιοσύνης - να μεταφέρετε τις ευχές μου στον Μακαριότατο για το υψηλό πνευματικό έργο της Εκκλησίας, στο οποίο εντάσσεται και η εδώ παρουσία σας. Διότι η Εκκλησία είναι σε θέση να δώσει μια ενίσχυση σε όλους αυτούς τους συμπολίτες μας, που διατρέχουν πράγματι τον κίνδυνο κάποιου αποκλεισμού, είτε από την κοινωνία είτε από την αγορά εργασίας. Η συμβολή της Εκκλησίας στη σωφρονιστική πολιτική είναι πολύτιμη και εντάσσεται ασφαλώς στο πνευματικό της έργο».

Αναφερόμενος εν συνεχεία στους άξονες της σωφρονιστικής πολιτικής του υπουργείου Δικαιοσύνης, ο κ. Σταθόπουλος, επανέλαβε ότι μεταξύ των βασικών στόχων είναι η βελτίωση των όρων διαβίωσης των κρατουμένων και η προετοιμασία τους για επανένταξη στο κοινωνικό σύνολο.

Κατά τη διάρκεια των εγκαινίων απονεμήθηκαν έπαινοι και χρηματικά βραβεία, που ανέρχονται από 50.000 - 400.000 δρχ., σε 18 κρατουμένους για τα έργα τους.