Ενας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες των ΗΠΑ αλλά και παγκοσμίως, ο Αρθουρ Πεν, δημιουργός της θρυλικής ταινίας «Μπόνι και Κλάιντ» (1967), πέθανε τα ξημερώματα της περασμένης Τρίτης στη Ν. Υόρκη σε ηλικία 88 ετών.

Ανήσυχο, βαθιά προοδευτικό πνεύμα, ρηξικέλευθος κινηματογραφιστής, άφηνε βαθύ χνάρι στην κινηματογραφική τέχνη με κάθε ταινία του, ακόμη και σε κινηματογραφικά είδη, όπως το «γουέστερν». Εγραφε, χαρακτηριστικά, σε κριτική του στο «Ρ» ο αξέχαστος Νίκος Αντωνάκος για την ταινία του Πεν «Οι φυγάδες του Μιζούρι» (1976, με Μάρλον Μπράντο και Τζακ Νίκολσον): «Ο,τι ξέρατε για τα καουμπόικα φιλμ ξεχάστε τα. Εδώ έχουμε να κάνουμε με άσκηση ύφους! (...) Κόντρα στο συνηθισμένο. Εχει, βέβαια, μια καουμπόικη ιστορία, για να σου αποσπάσει την προσοχή (...) Η ταινία, όμως, δε μένει εκεί!..(...) Ο Πεν προχώρησε ακόμα ένα βήμα! Με την ταινία του, με την πλοκή της ιστορίας του, αλλά και με τους σύνθετους χαρακτήρες που δημιούργησε, προσπάθησε - και το κατάφερε - και συνέδεσε το τότε της Αμερικής με το σήμερα (...) η σημερινή πολιτική λογική της Αμερικής, σύμφωνα με τον Πεν, έχει τις ρίζες της στο παρελθόν της. Οι άνθρωποι ασύδοτοι από παραδόσεις και νόμους έχτισαν τη χώρα τους με πρωτόγονο τρόπο. Ο δυνατότερος έτρωγε τον αδυνατότερο ή τον υποχρέωνε να προσκυνήσει (...)».

Ο Πεν θεωρείται ο βασικός φορέας κινημάτων όπως η ευρωπαϊκή «νουβέλ βαγκ» στο αμερικανικό σινεμά. Αδελφός του πολύ καλού φωτογράφου Ιρβινγκ Πεν και ηθοποιός του θεάτρου στα νιάτα του, ο Αρθουρ Πεν έκανε το ντεμπούτο του στη σκηνοθεσία πρώτα στην τηλεόραση, ενώ πέρασε στη μεγάλη οθόνη το 1958 σκηνοθετώντας τον Πολ Νιούμαν στην ταινία «Ο αριστερόχειρας». Διανοούμενος με πολύ καθαρή σκέψη και προοδευτική θέση για την κοινωνία και τον κινηματογράφο μέχρι το τέλος, ο Πεν, θα λείψει...

• Επίσης, ο Αμερικανός ηθοποιός Τόνι Κέρτις πέθανε τα μεσάνυχτα Τετάρτης, στο σπίτι του στο Χέντερσον της Νεβάδα, σε ηλικία 85 ετών. Επαιξε σε περισσότερες από 140 ταινίες, σε κωμικούς και δραματικούς ρόλους, και το 1959 υπήρξε υποψήφιος για Οσκαρ για την ερμηνεία του στην ταινία «Οταν σπάσαμε τις αλυσίδες» (The Defiant Ones) στο πλευρό του Σίντνεϊ Πουατιέ. Ο πρώτος του πρωταγωνιστικός ρόλος ήταν το 1951 στην ταινία «The Prince who was a thief», ενώ χάρισε αξέχαστες ερμηνείες σε ταινίες όπως «Σπάρτακος», «Μερικοί το προτιμούν καυτό» και «Χουντίνι».

Το «Θέατρο Τέχνης» της Μόσχας, όπου πρωτοπαίχθηκαν τα σπουδαιότερα έργα του Αντον Τσέχωφ, με αφορμή 150 χρόνια από τη γέννηση του κορυφαίου δραματουργού, έρχεται στην Αθήνα, με το «κύκνειο άσμα» του, το «Βυσσινόκηπο», (1-3/10) στο «Badminton» (τρίωρη παράσταση, με ελληνικούς υπέρτιτλους). Φέτος, το «Θέατρο Τέχνης» της Μόσχας τιμά την επέτειο ανεβάζοντας το «Βυσσινόκηπο», με την επίβλεψη του καλλιτεχνικού διευθυντή Oleg Tabakov, σκηνοθεσία του πολυβραβευμένου Adolf Shapiro, με πρωταγωνιστές τους Renata Litvinova, Sergey Dreiden, Andrey Smolyakov, Nikolay Chindyaykin, Evdokiva Germanova, κ.ά.

Στο «Βυσσινόκηπο», ο Τσέχοφ απεικονίζει την αδυναμία πολλές φορές των ανθρώπων να συνειδητοποιήσουν τις αλλαγές στο κοινωνικό περιβάλλον και τον καταλυτικό ρόλο που παίζουν στην προσωπική τους ζωή, και τη διαρκή φθορά της καθημερινής ζωής στη Ρωσία του 20ού αιώνα. Δίνει, όμως, και μια ελπίδα για το μέλλον, «προβλέποντας» την επερχόμενη επανάσταση.

• Πρεμιέρα του έργου «Κεκλεισμένων των θυρών» του Ζαν-Πωλ Σαρτρ, τη Δευτέρα, στην Κεντρική Σκηνή του «Νέου Ελληνικού Θεάτρου» του Γιώργου Αρμένη, (κάθε Δευτέρα και Τρίτη). Μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές. Σκηνοθεσία Εφη Μουρίκη. Παίζουν: Βλαδίμηρος Κυριακίδης, Εφη Μουρίκη, Κατερίνα Παπουτσάκη, Γιώργος Πολυχρονόπουλος. Το έργο του γνωστού δραματουργού, πρωτοπαρουσιάστηκε το 1944 στο Λονδίνο κι από τότε κατέχει εξέχουσα θέση στον παγκόσμιο θεατρικό χάρτη. Τρεις άγνωστοι μεταξύ τους, πρόσφατα νεκροί, ο Garcin, η Inez και η Estelle οδηγούνται στην κόλαση από έναν μυστηριώδη υπηρέτη, η οποία κόλαση, όπως απεικονίζεται στο συγκεκριμένο έργο, δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα σαλόνι με τρεις ίδιους καναπέδες διαφορετικής απόχρωσης. Δεν υπάρχουν καθρέφτες, δεν υπάρχουν παράθυρα, δεν υπάρχουν βιβλία. Δεν υπάρχει ύπνος, ούτε καν δάκρυα. Το εγκληματικό τους παρελθόν, οι αντιδικίες, οι διαξιφισμοί, οι ειρωνείες, οι ηθικοί και μη εκβιασμοί, τους οδηγούν στο συμπέρασμα ότι είναι τελείως παράλογο να προσπαθούν να ξεχάσουν την παρουσία των άλλων.
• «Να γεννηθώ ή αλλάξατε γνώμη;» είναι ο τίτλος του έργου του Χάρη Μπόσινα που κάνει πρεμιέρα σήμερα και θα παίζεται στο «Βικτώρια» - φουαγιέ (Μαγνησίας 5 & Γ' Σεπτεμβρίου 119). Σκηνικός χώρος ένα μπαρ, όπου δύο γυναίκες συνάπτουν μια ανίερη συμμαχία για να μεγαλώσουν το ανεπιθύμητο έμβρυο που κυοφορεί η μία. Μια τρικλοποδιά, άφθονη βότκα, ανόητα ψέματα και μια βαθιά επικοινωνία χτίζουν τη δική τους ιστορία, ενώ το έμβρυο αναρωτιέται: «Να γεννηθώ ή αλλάξατε γνώμη;». Από την ομάδα Annada Kadda. Σκηνοθεσία: Χάρης Μπόσινας. Σκηνικά - Κοστούμια: Ομάδα Annada Kadda. Video - φωτογραφίες: Πέτρος Καλκόβαλης - Μελίνα Τσαμπάνη. Παίζουν: Αθηνά Αλεξοπούλου, Μαρία Πίγκου, Συμεών Τσακίρης, Χάρης Μπόσινας.