ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Το μικρό φιλμ που ξεχωρίζει...

Οδεύοντας προς το φθινόπωρο πυκνώνουν οι πρεμιέρες των νέων παραγωγών και μειώνονται οι επανεκδόσεις. Μόνο δύο οι καινούριες επανεκδόσεις αυτή τη βδομάδα, αξιόλογες όμως! Τα καινούρια φιλμ κυμαίνονται από μέτρια έως αδιάφορα, με μοναδική εξαίρεση την πικρή αστυνομική κωμωδία από την Ιρλανδία, της οποίας η κινηματογραφική παραγωγή δεν παύει να εκπλήσσει ευχάριστα, κάθε τόσο! «POST MORTEM» τιτλοφορείται το δράμα του 2011, μια συμπαραγωγή Χιλής, Γερμανίας και Μεξικού, σε σκηνοθεσία Πάμπλο Λαρέν. Πρόκειται για το δεύτερο φιλμ της τριλογίας του Λαρέν με πρωταγωνιστή τον Αλφρέδο Κάστρο. Ιστορικό και σκηνογραφικό φόντο η δικτατορία του πραξικοπήματος του Πινοτσέτ. Ταινία δημιουργού, η όποια δύναμη της οποίας βρίσκεται στον, εκτός κάδρου, μύθο. Κατασκευή έντονα τεχνητή - μπορεί και να ενοχλήσει - ρυπαρά αργή, με στιλιστικό καθοριστικό τα πλάνα φιξ που χρησιμοποιεί την τεχνική της αυτοψίας για να προβεί σε ανατομία του εσωτερικού της δικτατορίας.

«DOS: ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΓΑΠΗΣ ΑΠ' ΤΗΝ ΑΝΑΠΟΔΗ» είναι ο τίτλος του ελληνικού δράματος του 2011 σε σκηνοθεσία Στάθη Αθανασίου. «Ο Εκτωρ και η Νηρέα κατάγονται από τη Μαδρίτη, αλλά ζουν στη Βαρκελώνη, μια πόλη όπου όλοι κατάγονται από αλλού... Στη Βαρκελώνη είναι που ο Ιππόλυτος γνωρίζει την Φαίδρα, όντας και οι δυο απ' την Αθήνα. Οι μεν δεν ξέρουν τους δε, ούτε και θα τους γνωρίσουν ποτέ. Εκτός από τη Βαρκελώνη τίποτε άλλο δε μοιάζει να συνδέει τα δυο αυτά ζευγάρια μεταξύ τους. Ομως έχουν έναν κοινό παρανομαστή - αυτόν που ενώνει πάντα τις σχέσεις δύο ανθρώπων, σε ολόκληρο τον κόσμο: το ενδεχόμενο του χωρισμού».

Σπαρταράει από φρεσκάδα - πρωτοβγήκε στην αγορά στα μέσα Ιούλη - η αμερικανική περιπέτεια «Ο ΠΡΩΤΟΣ ΕΚΔΙΚΗΤΗΣ: ΚΑΠΤΕΝ ΑΜΕΡΙΚΑ». Βασίζεται στο ομώνυμο κόμικς «Marvel», που έκανε την εμφάνισή του το 1941, λίγους μήνες πριν την είσοδο της Αμερικής στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο λόγος για τον Στιβ Ρότζερς, έναν ασθενικό νέο άνδρα από το Μπρούκλιν που κατορθώνει να συνδράμει καθοριστικά την πολεμική προσπάθεια των ΗΠΑ να σταματήσουν έναν αδίστακτο συνεργάτη του Χίτλερ που βρίσκεται επικεφαλής των οπλικών συστημάτων και τελεί αρχηγός της τρομοκρατικής οργάνωσης HYDRA που σκοπεύει να χρησιμοποιήσει μια μυστηριώδη πηγή ενέργειας για να ηγεμονεύσει στον κόσμο. Η προσέγγιση του θέματος χαρακτηρίζεται από επιστημονική φαντασία και αφηγείται το βίο και τα έργα του Στιβ Ρότζερς, που αποδέχεται να γίνει πειραματόζωο του αμερικανικού στρατού για να μετατραπεί τελικά σε σούπερ στρατιώτη που καλείται να σώσει τον κόσμο, με την ονομασία Κάπτεν Αμέρικα και με μοναδικό του σκοπό την προάσπιση των αμερικανικών ιδεωδών. Αστερόεσσες, σημαίες, σύμβολα και περίσσια ιδεολογήματα βγαίνουν στον αφρό - κοίτα σύμπτωση - όταν οι Κάπτεν Αμέρικα του σήμερα προλειαίνουν το έδαφος, ακόμα μια φορά, για να κατασφάξουν - με τις λιγότερες δυνατόν οχλήσεις - ακόμα ένα λαό, της Συρίας. Τυχαίο;

Σε επανέκδοση «ΟΙ ΨΙΘΥΡΟΙ», αμερικανικό κλασικό ασπρόμαυρο δράμα, του μεγάλου Γουίλιαμ Γουάιλερ, από το 1961. Η ταινία είναι μεταφορά στον κινηματογράφο της πρώτης μεγάλης θεατρικής επιτυχίας της Λίλιαν Χέλμαν «The Children's Hour» από το 1934. Η δράση του τοποθετείται σε ένα οικοτροφείο θηλέων. Η Μαίρη, μαθήτρια που τιμωρείται επειδή είπε ψέματα, το σκάει από το οικοτροφείο. Για να μην την ξαναστείλουν πίσω, λέει στη γιαγιά της ότι οι δύο διευθύντριες του οικοτροφείου έχουν λεσβιακή ερωτική σχέση. Η κατηγορία κρέμεται απειλητικά πάνω από την επαγγελματική καριέρα των δυο γυναικών, τις σχέσεις τους και τη ζωή τους. Με τις εξαιρετικές ερμηνείες της Σίρλει ΜακΛέιν και της Οντρεϊ Χέπμπουρν. Το εν λόγω θεατρικό της Χέλμαν μετέφερε για πρώτη φορά στο σινεμά το 1936 επίσης ο Γουίλιαμ Γουάιλερ με τον τίτλο «THESE THREE», αλλάζοντας τη λεσβιακή σχέση με ετεροφυλόφιλο τρίγωνο.

Σας υπενθυμίζουμε ακόμα ότι αύριο αρχίζει στην «Ταινιοθήκη της Ελλάδας» το 1οΦεστιβάλ Αρχαίου Δράματος Αθήνας «Οι Τραγικοί Μύθοι σήμερα». Η εκδήλωση, που θα πραγματοποιηθεί από τις 2 έως τις 7 Σεπτέμβρη, συνίσταται στην προβολή 8 κινηματογραφικών ταινιών, ελληνικών και ξένων, πολύ αγαπημένων σκηνοθετών. Στο πλαίσιο του φεστιβάλ θα προβληθούν επίσης 6 «ιστορικές» κινηματογραφημένες θεατρικές παραστάσεις αρχαίου δράματος από τη δεκαετία του '70 έως σήμερα. Για λεπτομερείς πληροφορίες απευθυνθείτε στην «Ταινιοθήκη»...

ΚΡΙΤΙΚΗ:
Τζία ΓΙΟΒΑΝΗ

ΤΖΟΝ ΜΑΪΚΛ ΜΑΚ ΝΤΟΝΑ

Εκτός νόμου και χρόνου

Ενα καυστικό ιρλανδέζικο θρίλερ, ένα μικρό μπριγιάν έξοχης κοπής, το κινηματογραφικό ντεμπούτο του Τζον Μάικλ ΜακΝτόνα - νεότερου αδελφού του συγγραφέα και σκηνοθέτη Μάρτιν ΜακΝτόνα! Μια φαιδρή, σκοτεινή έως κυνική αστυνομική κωμωδία, οπτικά και λεκτικά ταλαντούχα, πλούσια σε μικρές εκπλήξεις και σαρκαστικούς διαλόγους. «Είμαι Ιρλανδός και ο ρατσισμός είναι μέρος της κουλτούρας μου» λέει ο πρωταγωνιστής.

Η ιστορία εστιάζει στον αντισυμβατικό αστυνομικό Τζέρι Μπόιλ, σε μια επαρχιακή πόλη στις δυτικές ακτές της χώρας. Ο αλαζόνας και αρχικά αντιπαθητικός Μπόιλ, δε φαίνεται καθόλου ευχαριστημένος που μπλέχτηκε στα πόδια του ένας νεαρός συνάδελφος, άρτι αφιχθείς από το Δουβλίνο. Ομως, γνωστοποιείται στο σώμα η άφιξη στην περιοχή τριών επικίνδυνων κακοποιών, γνωστών εμπόρων ναρκωτικών, που ετοιμάζονται να παραλάβουν τεράστιες ποσότητες κοκαΐνης, αξίας μισού δισ. δολαρίων, το φορτίο θα φθάσει από τη θάλασσα. Η επιχείρηση σύλληψης των κακοποιών και κατάσχεσης των ουσιών χρειάζεται ειδήμονες, γι' αυτό έφθασε από την Αμερική ένας μαύρος πράκτορας του FBI, ο Βέντελ Εβερετ, με τον οποίο ο Μπόιλ είναι αναγκασμένος να συνεργάζεται. Η αρχική αντιπάθεια που σφραγίζει τη γνωριμία Μπόιλ - Εβερετ μετατρέπεται σε ισχυρή, αμοιβαία εκτίμηση που κορυφώνεται όταν και ο Αμερικανός πείθεται ότι η διεφθαρμένη διεύθυνση της αστυνομία καλύπτει τους κακοποιούς από τους οποίους δωροδοκείται αδρά.

Τη σβέλτη κι εύστροφη ταινία σηκώνει, κατά κύριο λόγο, στην πλάτη του ο βετεράνος Ιρλανδός ηθοποιός Μπρένταν Γκλίσον. Ο χαρακτήρας που ερμηνεύει αντέχει πολυεπίπεδη ανάγνωση. Αλλά και οι υπόλοιποι ρόλοι στο σύνολό τους είναι καλογραμμένοι και οι ερμηνείες άριστες, ακριβώς γιατί έχουν από πού να πιαστούν. Μέχρι και οι κακοποιοί είναι ανορθόδοξοι, μιλούν για Νίτσε και Μπέρτραντ Ράσελ. Ο αθυρόστομος Μπόιλ αντιμιλά στους ανωτέρους του, πίνει εν ώρα εργασίας, έχει για πληροφοριοδότη ένα καταπληκτικό μικρό - το άγρυπνο μάτι της περιοχής και περνά μαζί με την άρρωστη μητέρα του τις τελευταίες της μέρες. Η προσέγγιση του κωμικού στοιχείου γίνεται με έναν αποστασιοποιημένα αυθάδη τρόπο, σε αυτόν εγγράφονται και τα κέλτικα ακούσματα «είμαστε στην Ιρλανδία, μιλάμε κέλτικα».

Ταινία με μελαγχολική αίσθηση του χιούμορ που δεν απολογείται επειδή είναι βέβηλα υπαινικτική. Αυθεντική και ευφυής για ξύπνιους και έχοντες παιδεία αποδέκτες. Ταινία περήφανη, βαθιά ανατρεπτική στο DNA της. Για να ταιριάζει με τα πανέμορφα ανεμοδαρμένα ιρλανδικά ύψη.

Παίζουν: Μπρένταν Γκλίσον, Ντον Τσιντλ, Μαρκ Στρονγκ, Φιόνουλα Φλάναγκαν, Λίαμ Κάνινγκχαμ, κ.ά.

Παραγωγή: Ιρλανδία (2011).

ΤΖΟΡΤΖ ΡΑΤΛΙΦ

Αγιος με το ζόρι

Μήπως οι μεγαλύτεροι σε ηλικία θυμόσαστε το αμερικανόφερτο φαινόμενο των «Παιδιών του Θεού» ή άλλως «Children of God», των νεαρών αγγλόφωνων που μέσα στη χούντα είχαν κατακλύσει την Αθήνα με σκοπό τον μαζικό προσηλυτισμό Ελλήνων στο Λόγο του Θεού;

Προτάσσοντας, την άνευ όρων αγάπη προς όλους, την ανιδιοτέλεια του γαλάζιου βλέμματος και τις φρέσκες ροκίζουσες ψευτομελωδίες - ευηχούτσικες στα αυτιά των νέων που είχαν μπουχτίσει από τον χουντικό μουσικό εκχυδαϊσμό - κατάφερναν επί χρόνια να δηλώνουν παρουσία στην πόλη. Το 1974, οι εργοδότες των κρετίνων αυτών πρακτορίσκων, αντικρίζοντας κι αισθανόμενοι τη λάβα της μεταπολίτευσης, αντιλήφθηκαν ότι εδώ - για την ώρα - δεν τους παίρνει και απέσυραν τους υπαλληλίσκους τους, κυριολεκτικά εν μια νυχτί... Τα «αθώα» «παιδιά του Θεού», από το 1974 και για κάποια χρόνια μετά, συνεχίζαμε να τα συναντάμε σε κεντρικά σημεία στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ... Μια ιδέα, για το ποιοι ήταν τα αφεντικά και οι χρηματοδότες τους και για τι είδους μπίζνες τους έστελναν στην άλλη άκρη του κόσμου, μπορούμε κάλλιστα να μορφώσουμε μέσα από το φιλμ του Ράτλιφ.

Φιλμ του συρμού που ξεκινά με αντιπαράθεση επιστήμης/πίστης, εξελίσσεται σε περιπέτεια προβλέψιμα κοινότοπη, με δράση διαγεγραμμένη πάνω σε μια μπανάλ θρίλερ ίντριγκα για τα «έργα και τις ημέρες» του Πάστορα της αίρεσης «Εκκλησία της Τρίτης Χιλιετίας» Νταν Ντέι. Η ταινία είναι μεταφορά στην οθόνη του μυθιστορήματος «Salvation Boulevard» του Larry Beinhart. Εάν υπάρχει κάτι αξιόλογο είναι οι ερμηνείες των καλών ηθοποιών και το «φροντιστήριο» στην τεχνική της έννοιας «ΣΔΙΤ», της αγαστής Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα στην οικονομική διαπλοκή και τη συνωμοσία! Και μην τυχόν πείτε ότι πρόκειται απλά για μυθοπλασία!

Παίζουν: Πιρς Μπρόσναν, Τζένιφερ Κόνελι, Μαρίζα Τομέι, Εντ Χάρις, Τσιαράν Χάιντς κ.ά.

Παραγωγή:ΗΠΑ (2011).

ΡΟΜΕΝ ΓΑΒΡΑΣ

Θα έρθει η μέρα και για μας

Χωρίς ουσιαστικό λόγο ύπαρξης η παρθενική, μηδενιστική ταινία του υιού Γαβρά. Σκοτεινό Road movie με ένα ετερόκλητο ντουέτο, που συστάθηκε άγνωστο πώς: Ο Ρεμί, νεαρός από την εργατική τάξη, εγκλωβισμένος πρώτιστα στα οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα, κάτι που εκφράζει μέσα από ανείπωτο θυμό στη μοίρα που τον γέννησε κοκκινοτρίχη.

Αλαζονικά διεστραμμένος ο αστός ψυχαναλυτής Πατρίκ, μισεί όλους τους φοβισμένους - σαν τον Ρεμί - που δεν τολμούν να σηκώσουν κεφάλι στην κακομοιριά τους. Ο Πατρίκ τίθεται επικεφαλής του ντουέτου, σε ρόλο καθοδηγητή! Οι δυο τους ντύνονται στην τρίχα ως βέροι αστοί και αγοράζουν μια Πόρσε κάμπριο, σήμα κατατεθέν των νεόπλουτων λιγούρηδων και με προβοκατόρικη διάθεση ξεκινούν για το μεγάλο ταξίδι προς το Καλαί, της Βόρειας Γαλλίας, απ' όπου θα επιβιβαστούν στο φέριμποτ για την Ιρλανδία - για τη μυθική γη της επαγγελίας, όπου οι κοκκινοτρίχηδες συνιστούν πλειοψηφία...

Διασχίζοντας - σε αφήγηση γραμμική - τη Βόρεια Γαλλία, αυτό το ακατέργαστο ντουέτο, που αρνείται να ενσωματωθεί στο υπάρχον σύστημα, έρχεται σε επαφή με μια εξαθλιωμένη ιδεολογικά εργατική τάξη, που είναι ανίκανη να αρθρώσει λόγο γιατί την άφησαν απαίδευτη και αμόρφωτη να άγεται και να φέρεται από στιγμιαίες συγκινήσεις και να εκστασιάζεται στη θέα των ψεύτικων καταναλωτικών αξιών! Μια εργατική τάξη παραλυμένη, καταδικασμένη στη μαυρίλα του ουρανού και τον εθισμό στο αλκοόλ. Η ιδέα του όλου εγχειρήματος δεν είναι κακή. Η μηδενιστική όμως προσέγγιση του θέματος κάνουν την αφήγηση να βολοδέρνει αριστερά και δεξιά και να ανάγει σε υπερθέαμα ένα τσουνάμι αδικαιολόγητης, μέχρι αηδίας, βία. Η απουσία θέσης είναι παντελής. Η έλλειψη έστω και στοιχειώδους επιχειρηματολογίας αναφορικά με όποιο όραμα μελλοντικό, όραμα που να μορφώνει ένα σχήμα, έστω φαντασιακό, με το οποίο το ντουέτο «ονειρεύεται» να αντικαταστήσει το απάνθρωπο σύστημα μέσα στο οποίο όλοι μας ζούμε. Οι ασυναρτησίες, καθώς και οι αποσπασματικές σκηνές και εικόνες δε συνιστούν θέση. Αποδεικνύεται, μάλιστα, ότι μοναδικό στόχο έχουν να ενοχλήσουν, προβοκάροντας τη σιωπηρή πλειοψηφία των λαϊκών ανθρώπων που έχουν οικειοποιηθεί μια μικροαστική στάση ζωής.

Ασκηση στιλ μάλλον από μεριάς νεαρού Γαβρά, άδεια σχήματα και δυστυχώς τίποτα περισσότερο. Ενα φιλμ εγκλωβισμένο στις αδυναμίες του, που δεν πάει πουθενά και δε λέει τίποτα: Ακρως επιεικώς: Συν, πλην, μηδέν!

Παίζουν: Βενσάν Κασέλ, Ολιβιέ Μπαρτελεμί κ.ά.

Παραγωγή: Γαλλία (2011).

ΦΡΑΝΣΟΥΑ ΤΡΙΦΟ

Το τελευταίο μετρό

Σε επανέκδοση μια καλή ταινία του Φρανσουά Τριφό, όχι όμως η καλύτερή του κι ας βραβεύτηκε με 10 ολόκληρα Σεζάρ, ως επιστέγασμα της θετικής αποδοχής κοινού τε και κριτικών. Με μορφή λίγο πολύ συμβατικού μελοδράματος που αρνείται διακριτικά να εξασκήσει τις επιλογές του, η ταινία συνιστά κατά πρώτον μια ερωτική ιστορία ανάμεσα σε μια γυναίκα και δύο άνδρες που παραπέμπει σε ρομαντικό διαλογισμό πάνω στον έρωτα, την αφοσίωση, τον ηρωισμό και την Ιστορία.

Η ιστορία στο «ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΜΕΤΡΟ» εκτυλίσσεται στα πλαίσια μιας πολύ συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου. Εκείνη της ναζιστικής Κατοχής, χρόνια κατ' εξοχήν διαταραγμένα που ενέπνευσαν ποικιλότροπα το γαλλικό σινεμά. Με δεδομένο το αδύνατον μιας ευθείας αναφοράς στην πολιτική της κυβέρνησης του Βισύ, των δηλωμένων συνεργατών των Ναζί, λόγω της υφιστάμενης στυγνής λογοκρισίας, οι κινηματογραφιστές υποχρεώθηκαν να περιβάλουν τις ταινίες που εμψύχωναν και προέτρεπαν τους Γάλλους σε αντίσταση στην χιτλερική κτηνωδία, με ιστορίες μυθοπλασίας μεσαιωνικού περιβλήματος, με λειτουργίες συμβολικές και αλληγορικές όπως π.χ. συμβαίνει στην ταινία «ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ» (1942) του Μαρσέλ Καρνέ, σε σενάριο Ζακ Πρεβέρ. `Η σε λειτουργίες υπαινικτικές όπως συμβαίνει στο αστυνομικό θρίλερ του Ανρί Ζορζ Κλουζό «ΤΟ ΚΟΡΑΚΙ» (1943) που καταδείχνει τον όλεθρο στον οποίο έριξαν ένα μικρό χωριό οι ανώνυμες επιστολές ενός καλοθελητή. Στην πραγματικότητα η ταινία καυτηριάζει τις ανώνυμες καταγγελίες προς τις αρχές κατοχής, φαινόμενο που οργιάζει την κατοχική τετραετία. Μετά το πέρας του πολέμου, η περίοδος της γερμανικής Κατοχής προσεγγίζεται κύρια μέσα από την οπτική της σύγκρουσης ανάμεσα στις δυνάμεις της αντίστασης κι εκείνες των δυνάμεων κατοχής και των συνεργατών τους.

Ο Τριφό - που έζησε τα παιδικά του χρόνια μες την Κατοχή - επηρεάστηκε βαθιά από το ημι-ντοκιμαντέρ του Μαρσέλ Οφύλς «LE CHAGRIN ET LA PITIE» (Η ΟΔΥΝΗ ΚΑΙ Ο ΟΙΚΤΟΣ) του 1969, όπου αποκαλύπτεται η δειλία και οι συνήθεις συμβιβασμοί των κατοίκων στην μικρή πόλη του Κλερμόν Φεράν. Το ιστορικό αυτό ντοκιμαντέρ ανέτρεψε άρδην την μυθολογία των γκωλιστών που περιγράφει μια, παραδομένη στον εχθρό από την ελίτ της, Γαλλία, καθολικά αντιστεκόμενη. Η ταινία του Οφύλς συμβάλλει στην προοδευτική μετατροπή της κινηματογραφικής οπτικής πάνω στην περίοδο της Κατοχής και επιτείνει τις τάσεις ανάλυσης των διαταραγμένων συμπεριφορών της καθημερινότητας και των πογκρόμ κατά των Εβραίων. Ρενέ Κλεμάν, Ζαν-Πιέρ Μελβίλ, Αλαίν Ρενέ, Ζακ Ριβέτ, Λουί Μαλ, Πατρίκ Μοντιανό, Κλωντ Μπερί είναι μερικά μόνο ονόματα από τους κινηματογραφιστές που παρήγαν σημαντικό έργο για την εν λόγω περίοδο ενώ το γεγονός και μόνο, ότι αρκετοί δημιουργοί επανέρχονται - ακόμη και σήμερα - στην ίδια περίοδο, αποδεικνύει αφ' ενός το ατέρμονο βάθος των πληγών και αφ' ετέρου την ανάγκη για περαιτέρω κινηματογραφική εμβάθυνση σε πλήθος αθέατων αλλά και ενσυνείδητα θαμμένων πτυχών του θέματος.

1942, στην καρδιά της Κατοχής. Η Μαριόν Στάινερ εκτός από πρωταγωνίστρια του θιάσου, εκτελεί και χρέη διευθυντή στο θέατρο της Μονμάρτης από τότε που ο Εβραίος σύζυγός της και σκηνοθέτης του σχήματος «διέφυγε» στο εξωτερικό εξαιτίας των φυλετικών διώξεων των Ναζί. Η Μαριόν προσλαμβάνει τον νεαρό ηθοποιό Μπερνάρ για συμπρωταγωνιστή της στο καινούριο νορβηγικό έργο στο οποίο κάνουν πρόβες και που σκηνοθετεί ο σύζυγός της σκηνοθέτης που στην πραγματικότητα κρύβεται στα υπόγεια του θεάτρου. Την ταινία που σε μεγάλο μέρος εκτυλίσσεται στο «σκοτάδι» κυριολεκτικά και μεταφορικά της Κατοχής διαπερνά η θεματική διάσταση ψευδαίσθησης /ομοιότητας, που προσδιορίζει την κινηματογραφική λογική και τη χρήση του φωτισμού και του χώρου. Το θέατρο είναι ο κύριος χώρος μέσα στον οποίο εκτυλίσσεται και κυκλοφορεί η ίντριγκα. Εκεί συναντώνται και τα πρόσωπα. Κι εδώ κυριαρχεί διάσταση ανάμεσα στον υπερυψωμένο χώρο (σκηνή) και στον υπόγειο (κρυψώνας του Λούκας), ανάμεσα στον φωτισμένο (σκηνή) και τον σκοτεινό (υπόγειο) και ανάμεσα στους δυο άνδρες, τον Μπερνάρ (σκηνή) και τον Λούκας (υπόγειο) με τους οποίους είναι ερωτευμένη η Μαριόν. Ολοι στο θέατρο έχουν μια διπλή υπόσταση. Η Αρλέτ αποδεικνύεται λεσβία, ο Νταξιά, συνεργάτης των Γερμανών ... Ο διπλός χώρος και οι σκιές φέρνουν στο προσκήνιο το «διπλό» που χαρακτηρίζει τις σχέσεις των χαρακτήρων μεταξύ τους και με τον έξω κόσμο. Ο επίλογος του φιλμ παίζεται μετά τον πόλεμο...

Ο ίδιος ο Τριφό, αναφέρθηκε a posteriori - τον Φεβρουάριο του '83 - στις προθέσεις του για το «ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΜΕΤΡΟ», λέγοντας ότι θέλησε να κάνει στο χώρο του θεάτρου, αυτό που έκανε στο χώρο του σινεμά με την «ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΝΥΧΤΑ». Το χρονικό δηλαδή μιας ομάδας επαγγελματιών εν εργασία, μέσα σε πλαίσια που σέβονται απόλυτα την ενότητα χώρου, χρόνου και δράσης.

Παίζουν: Κατρίν Ντενέβ, Ζεράρ Ντεπαρντιέ, Αντρεά Φερεόλ, Χάιντς Μπένεντ κ.ά.

Παραγωγή: Γαλλία (1980).