Υπάλληλοι που «κοιτάνε τη δουλιάς τους, άψογοι και στυγνοί επαγγελματίες, εχέμυθοι» και αποδοτικοί, που πειθαρχούν στις εντολές των προϊσταμένων τους ακόμα και αν εξόφθαλμα είναι παράλογες και άδικες, που υπηρετούν με αφοσίωση την κυβερνητική πολιτική και εργάζονται αποτελεσματικά για την επιβολή της, χωρίς να επιτρέπεται να κάνουν την παραμικρή κριτική(!).

Αυτά είναι σε γενικές γραμμές τα χαρακτηριστικά που πρέπει να διακρίνουν τον υπάλληλο «νέου τύπου», όπως αυτά σκιαγραφούνται μέσα από τον Κώδικα Δεοντολογίας, που έδωσε χτες στη δημοσιότητα η υπουργός Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης Β. Παπανδρέου. Οπως είπε η υπουργός, ο Κώδικας αυτός «συνδέεται στενά» με την εφαρμογή του Υπαλληλικού Κώδικα -(σ.σ. του γνωστού αντιδραστικού εκτρώματος που ήδη εφαρμόζεται)-, ιδιαίτερα συνδέεται «με το μέρος που αναφέρεται στα πειθαρχικά παραπτώματα και την παράβαση του υπαλληλικού καθήκοντος και συνιστά ερμηνευτικό βοήθημα για τον πειθαρχικό προϊστάμενο»! Στόχος του κώδικα, όπως αναφέρεται στο σχετικό κείμενο, είναι «η συστηματική τήρηση, εντός και εκτός(!) υπηρεσίας, των βασικών κανόνων ορθής συμπεριφοράς»(!). Οι «αξίες» από τις οποίες πρέπει να εμφορείται, σύμφωνα με τον Κώδικα, ο υπάλληλος παραπέμπουν σε ένα πρότυπο σκοτεινών εποχών, όπου ο εργαζόμενος είναι τυφλό όργανο του κράτους και της κυρίαρχης πολιτικής, χωρίς ουσιαστικά δικαιώματα κυρίως της άσκησης κριτικής στην εφαρμοζόμενη πολιτική! Συγκεκριμένα, στις «θεμελιώδεις αξίες», εκτός των άλλων, περιλαμβάνονται:

1. Η «αποτελεσματικότητα, αποδοτικότητα και ποιότητα»: Ο δημόσιος υπάλληλος «καταβάλλει τη μέγιστη δυνατή επιμέλεια κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του και συμβάλλει στην επίτευξη άριστων ποσοτικών και ποιοτικών αποτελεσμάτων, σε σχέση με τους προσανατολισμένους στόχους της υπηρεσίας του, χωρίς να αγνοεί τον παράγοντα «κόστος».

2. Η «υπευθυνότητα»: Αναλαμβάνει την ευθύνη για τις αποφάσεις και τις ενέργειές του, αναγνωρίζει την ενότητα της δημόσιας υπηρεσίας και διασφαλίζει τη συνέχεια της δημόσιας δράσης.

3. Η ελευθερία έκφρασης: Ο δημόσιος υπάλληλος μπορεί να αναπτύσσει τις πολιτικές, φιλοσοφικές και θρησκευτικές(!) πεποιθήσεις του και εκθέτει αιτιολογημένα τις απόψεις του, ειδικά όταν αυτές συνιστούν υπηρεσιακή κριτική των πράξεων της προϊσταμένης αρχής!

Οι παραπάνω αρχές έχουν εφαρμογή τόσο στις σχέσεις του με την πολιτική ηγεσία και τους προϊσταμένους του, όσο απέναντι στα Μέσα Ενημέρωσης. Απέναντι στην πολιτική ηγεσία: «Θέτει όλες τις γνώσεις και τις δεξιότητές του στη διάθεση των πολιτικών προϊσταμένων και στηρίζει και υλοποιεί τις πολιτικές που διαμορφώνει κάθε νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση». Απέναντι στους προϊστάμενους: «Αναγνωρίζει τη σημασία της πειθαρχίας και ρυθμίζει ανάλογα τη συμπεριφορά του». «Σε περίπτωση που αμφισβητεί τη νομιμότητα της εντολής που έχει λάβει από προϊσταμένους του, οφείλει να την εκτελέσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση και να αναφέρει εγγράφως την αντίθετη γνώμη του».

Η «αποθέωση», όμως, της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων των υπαλλήλων απεικονίζεται στις σχέσεις του απέναντι στα ΜΜΕ: «Δε δημοσιοποιεί μέσω ΜΜΕ στοιχεία της υπηρεσίας του χωρίς την έγκριση των προϊσταμένων του»... «Δε σχολιάζει, υπό την επαγγελματική του ιδιότητα, την κυβερνητική πολιτική, χωρίς να είναι εξουσιοδοτημένος από την υπηρεσία του»... «Δεν αποκαλύπτει πληροφορίες που είναι απόρρητες ή που κατά την κοινή πείρα και λογική δε θα έπρεπε να δημοσιοποιηθούν»... «Οταν προβαίνει σε δημόσια κριτική των πράξεων της προϊσταμένης αρχής (...)στηρίζει τις απόψεις του σε στοιχεία τα οποία είναι γνωστά στους προϊσταμένους του»! Επίσης, εκτός υπηρεσίας δεν επιτρέπεται να εμπλέκεται σε δραστηριότητες που προσβάλλουν το κύρος της δημοσιοϋπαλληλικής του ιδιότητας(!).

Ξεχωριστή σημασία έχουν οι οδηγίες για τους προϊσταμένους, οι οποίοι πρέπει «να αναγνωρίζουν και προστατεύουν τα δικαιώματα των υφισταμένων τους και να μην τα περιορίζουν, παρά μόνο εάν αυτό είναι νόμιμο και κρίνεται απαραίτητο για την ορθή λειτουργία της υπηρεσίας»!

Τα όρια του γελοίου αγγίζουν οι οδηγίες για τη συμπεριφορά του απέναντι στους πολίτες, όπως ότι πρέπει «να χρησιμοποιεί πάντοτε πληθυντικό αριθμό»(!), να βρίσκεται διαρκώς με το «χαμόγελο» στα χείλη, να ζητάει «αμέσως συγνώμη» για παραλείψεις του, να αντιμετωπίζει με ευαισθησία τους πολίτες ιδίως όταν βρίσκονται σε κατάσταση πένθους, σύγχυσης ή ψυχικού κλονισμού»(!), κ.α. Η Β. Παπανδρέου τόνισε ότι ο κώδικας αυτός θα λαμβάνεται υπόψη για την κρίση των υπαλλήλων!

Εργαλείο για τη δημιουργία των υπαλλήλων «νέου τύπου», αλλά και μέσο για χιλιάδες ρουσφετολογικές προσλήψεις είναι οι προσλήψεις που θα γίνουν μέσα στο 2001. Πρόκειται για 33.481 προσλήψεις, οι οποίες θα γίνουν σχεδόν αποκλειστικά με τη γνωστή αδιαφανή διαδικασία των «μορίων» και μέσω αυτών θα επιχειρηθεί να αλλάξει η «σύνθεση του προσωπικού», με την πρόσληψη κυρίως πτυχιούχων ανώτατης εκπαίδευσης, ενώ αντιμετωπίζονται ως «παρίες» οι απόφοιτοι της Μέσης και Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης.

Η υπουργός ανέφερε ότι τα συνολικά αιτήματα των φορέων του δημοσίου για προσλήψεις το 2001 ανέρχονταν στις 62.382 (εκτός εποχικού προσωπικού και με σύμβαση έργου) και από αυτές εγκρίθηκαν οι 33.481. Από αυτές 17.419 είναι ΠΕ (περιλαμβάνονται και περίπου 7.000 εκπαιδευτικοί), 5.458 ΤΕ, 3.521 ΔΕ, 1999 ΥΕ και 169 ειδικό επιστημονικό προσωπικό. Από τους φορείς είχαν ζητηθεί αντιστοίχως: 26.577 ΠΕ, 9.913 ΤΕ, 20.247 ΔΕ, 5.374 ΥΕ και 231 ειδικό επιστημονικό προσωπικό. Η Β. Παπανδρέου αναφέρθηκε απαξιωτικά για τις προσλήψεις αποφοίτων Λυκείου και Δημοτικού και μάλιστα δεν παρέλειψε να αναφέρει ότι όσοι προσλαμβάνονται από αυτές τις κατηγορίες στην πλειοψηφία τους είναι αορίστου χρόνου και αφορούν κυρίως εργατοτεχνικό προσωπικό και φύλακες. Εκτός των παραπάνω προσλήψεων θα γίνουν ακόμα 3.000 εξειδικευμένο προσωπικού για τη στελέχωση των «διαχειριστικών αρχών» του Γ' ΚΠΣ και ακόμα περίπου 1.000 για τις επιτροπές της προεδρίας της ΕΕ, που θα αναλάβει η Ελλάδα το 2003.

Η υπουργός έδωσε στη δημοσιότητα και το νέο προσοντολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, το οποίο προβλέπει αυξημένα προσόντα για τους διορισμούς στο δημόσιο, όπως ξένη γλώσσα και χρήση υπολογιστών. Βασικές «καινοτομίες» του προσοντολόγιου είναι ότι στο εξής γίνονται δεκτοί για κατάληψη θέσεων ΔΕ και απόφοιτοι ΙΕΚ, και των «αναγνωρισμένων» ιδιωτικών. Διευρύνεται ο κύκλος των πτυχίων ή διπλωμάτων ΑΕΙ και ΤΕΙ ή απολυτήριων τίτλων ΔΕ, που θα γίνονται δεκτά ως προσόντα διορισμού για την κάλυψη θέσεων επί μέρους Κλάδων ΠΕ ή ΤΕ ή ΔΕ, λαμβάνοντας υπόψη και τις νέες ειδικότητες του εκπαιδευτικού συστήματος. Για τους Κλάδους ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ Διοικητικός Λογιστικός ορίζεται πρόσθετο προσόν διορισμού η γνώση επεξεργασίας κειμένου σε Η/Υ. Επανακαθορίζεται ο τρόπος διαπίστωσης της «άριστης» γνώσης της ξένης γλώσσας, ενώ παρέχεται η δυνατότητα με την προκήρυξη να ορίζονται ως προσόντα διορισμού και πτυχία άλλα εκτός από τα προβλεπόμενα στο προσοντολόγιο. Το νέο προσοντολόγιο με τη μορφή Προεδρικού Διατάγματος θα σταλεί τις επόμενες ημέρες για υπογραφή και οι διατάξεις του θα ισχύσουν για την αξιολόγηση του προσωπικού που θα προσληφθεί το 2001.

Παράλληλα, η ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης επιταχύνει τις διαδικασίες για τη διαμόρφωση συστημάτων μέτρησης της απόδοσης υπηρεσιών και υπαλλήλων, τα οποία θα συνδεθούν με τις αποδοχές των εργαζομένων. Η υπουργός ανέφερε ότι έχει συσταθεί Ομάδα Διοίκησης Εργου για την αποδοτικότητα στη δημόσια διοίκηση και εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι θα προχωρήσει το συντομότερο δυνατόν στην εισαγωγή δεικτών αποδοτικότητας στις δημόσιες υπηρεσίες. Για τα παραπάνω ζητήματα θα γίνει διάλογος με την ΑΔΕΔΥ και θα συγκροτηθεί τριμερής επιτροπή (υπουργείο Εσωτερικών, υπουργείο Οικονομικών και ΑΔΕΔΥ) για τη σύνδεση μισθού -παραγωγικότητας.