Το κεφάλαιο της «ποσοτικής επέκτασης του ΕΣΥ» έκλεισε ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης απ' το βήμα της Συνδιάσκεψης του ΠΑΣΟΚ για την υγεία, που άρχισε χτες και συνεχίζεται σήμερα στη θεσσαλονίκη. Ταυτόχρονα ο πρωθυπουργός της χώρας έδωσε ένα περίγραμμα της συνολικής κοινωνικής πολιτικής της κυβέρνησης απ' το οποίο αναδύεται η λογική των φιλοδωρημάτων σε ελάχιστους και εξαθλιωμένους ανθρώπους.

Ο Κ. Σημίτης χρησιμοποίησε βαρύγδουπες εκφράσεις για την πολιτική της κυβέρνησής του - όπως ότι φέρει την «κοινωνική υπογραφή του ΠΑΣΟΚ» - αλλά ταυτόχρονα ήταν και αποκαλυπτικός: «Το αποφασιστικής σημασίας βήμα που επιχειρούμε στην υγεία, εντάσσεται σε ένα ευρύ πρόγραμμα αλλαγών που προτείνουμε και καλύπτει ολόκληρο το φάσμα της κοινωνικής πολιτικής: την υγεία, την αγορά εργασίας, την πρόνοια, τις συντάξεις», είπε ο πρωθυπουργός και πρόσθεσε: «Θα αποτελέσει ένα άλμα προς το στρατηγικό μας στόχο: μια συνεκτική κοινωνία αλληλεγγύης, μια κοινωνία πιο δυνατή, με μια δυναμική και ακμάζουσα οικονομία, σε μια ισχυρή Ελλάδα».

Το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός δεν έκανε καμιά αναφορά στον ιδιωτικό τομέα υγείας, αποκαλύπτει ότι τελικά η διαβόητη «μεταρρύθμιση του ΕΣΥ», γίνεται για να αφήσει ελεύθερο πεδίο στην επιχειρηματική δραστηριότητα σε ένα τόσο ευαίσθητο τομέα όπως είναι η υγεία. (Η μόνη αναφορά του πρωθυπουργού στον ιδιωτικό τομέα ήταν όταν αναφέρθηκε στο «συνεχή έλεγχο ποιότητας», που «αφορά και τις μονάδες του ιδιωτικού τομέα»).

Ο πρωθυπουργός ξεκίνησε την ομιλία του με τις γνωστές αναφορές στην καλύτερη καθημερινή ζωή που προσδοκά ο πολίτης και συνέχισε με το «κοινωνικό κράτος» που είναι «καθοριστικό στοιχείο της φυσιογνωμίας και της ταυτότητας ενός σοσιαλιστικού κόμματος» και του «ευρωπαϊκού μοντέλου».

«Ας προσπαθήσουμε να φανταστούμε πώς θα ήταν η Ελλάδα χωρίς ΕΣΥ, χωρίς συντάξεις, χωρίς παιδικούς σταθμούς, χωρίς ΚΑΠΗ, χωρίς μέτρα για τα ΑΜΕΑ. Θα ήταν μια κοινωνία πολύ σκληρότερη, λιγότερο γαλήνια, περισσότερο άνιση. Το κοινωνικό κράτος έχει συμβάλει στη γενική βελτίωση του βιοτικού επιπέδου» είπε σε άλλο σημείο και πρόσθεσε: «Σήμερα η κοινωνία μας δέχεται ισχυρές πιέσεις: λόγω της ατονίας των παραδοσιακών θεσμών, λόγω της ανασφάλειας στην αγορά εργασίας, λόγω της παγκοσμιοποίησης. Σε αυτές τις συνθήκες χρειαζόμαστε περισσότερη κοινωνική προστασία, όχι λιγότερη».

Μάλιστα ο πρωθυπουργός άρχισε να απαριθμεί τις αδυναμίες: «Γνωρίζουμε ότι η εργατική νομοθεσία προστατεύει μερικούς εργαζομένους, αλλά όχι άλλους - και καθόλου τους ανέργους. Γνωρίζουμε ότι στα νοσοκομεία μας πολλοί ασθενείς ακόμη ταλαιπωρούνται. Γνωρίζουμε ότι το σύστημα συντάξεων είναι όχι μόνο ελλειμματικό αλλά και άδικο. Γνωρίζουμε ότι ο κοινωνικός ιστός ασφαλείας που δημιουργούμε, παρουσιάζει ακόμη κενά».

Κι εκεί που θα περίμενε κανείς μια πολιτική κάλυψης των κενών, ήρθε ο πρωθυπουργός να αποκαλύψει τη διαχειριστική λογική του κόμματός του και τις «προκλήσεις του 21ου αιώνα», λέγοντας: «Γι' αυτό χρειαζόμαστε ένα νέο σύστημα κοινωνικής προστασίας: αποτελεσματικό, δικαιότερο, ευφυέστερο».

Πιο αποκαλυπτικός ήταν ο πρωθυπουργός σε άλλο σημείο: «Στην προηγούμενη τετραετία αυξήσαμε την κοινωνική δαπάνη (και μάλιστα σε δυσμενέστατες συνθήκες) και ταυτόχρονα μπολιάσαμε το ισχύον σύστημα κοινωνικής προστασίας με στοιχεία μιας νέας φιλοσοφίας. Με το ΕΚΑΣ θεσμοθετήσαμε την αρχή της επικεντρωμένης εισοδηματικής ενίσχυσης. Με το "Βοήθεια στο Σπίτι" εγκαινιάσαμε τις προσωπικές κοινωνικές υπηρεσίες. Με τις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης συμπληρώσαμε την παθητική στήριξη των ανέργων με την παροχή ουσιαστικών εφοδίων, ώστε να βρουν δουλιά. Τώρα, στη νέα τετραετία, πρέπει να ολοκληρώσουμε τη μεταρρύθμιση του κοινωνικού κράτους. Να πετύχουμε την οικοδόμηση ενός νέου κοινωνικού κράτους που να διορθώνει τις στρεβλώσεις και τις αδικίες του παλιού και να απαντά αποτελεσματικά στις προκλήσεις της νέας εποχής».

Η αναφορά στην υγεία έγινε με την υπενθύμιση της θεσμοθέτησης του ΕΣΥ πριν 17 χρόνια και με την εξής επισήμανση: «Πριν από την ίδρυση του ΕΣΥ, η περίθαλψη που είχαμε στην Ελλάδα ήταν λατινοαμερικανικού τύπου: ίσως ικανοποιητική για όσους είχαν δυνατότητα να πληρώνουν, υποτυπώδης για όλους τους άλλους. Με το ΕΣΥ αποσυνδέσαμε το εισόδημα από την πρόσβαση στην υγεία. Οικοδομήσαμε ένα ολόκληρο δίκτυο νοσοκομείων και άλλων μονάδων υγείας σε κάθε γωνιά της χώρας».

Το ωραίο είναι, ότι ενώ στα λόγια ο πρωθυπουργός αποσυνδέει το εισόδημα απ' την πρόσβαση στην υγεία, στο σχέδιο συμβαίνει το εντελώς αντίθετο: Θα έχει πρόσβαση όποιος πληρώνει είτε άμεσα είτε έμμεσα διά του ασφαλιστικού του ταμείου.

Ο πρωθυπουργός επικαλούμενος το ποσοστό των δημόσιων δαπανών για την υγεία - είπε ότι φτάνει κοντά στο 6% του ΑΕΠ - τόνισε: «Η πολιτική μας τα τελευταία χρόνια κλείνει το κεφάλαιο της ποσοτικής επέκτασης του ΕΣΥ.Σήμερα δαπανούμε περισσότερα από ό,τι ποτέ στο παρελθόν».

«Κάθε χρόνο, είπε σε άλλο σημείο, με κάθε νέο προϋπολογισμό, η υγεία χρηματοδοτείται με όλο και μεγαλύτερα ποσά. Ομως, αυτό δε μεταφράζεται πάντοτε σε βελτιώσεις για τους ασθενείς, ή οι βελτιώσεις δε γίνονται πάντοτε αισθητές. Συνεπώς, η πολιτική μας για τη συνεχή αύξηση των πόρων, την οποία ακολουθούμε με συνέπεια, από μόνη της δεν επαρκεί. Πρέπει να τη συμπληρώσουμε με θεσμικές αλλαγές - για να "πιάνουν τόπο τα χρήματα" του φορολογούμενου πολίτη. Η διαπίστωση αυτή μας οδήγησε στο συμπέρασμα ότι το ΕΣΥ έχει ανάγκη ανανέωσης».

Στη συνέχεια ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε επιγραμματικά στο σχέδιο αλλά ήταν αποκαλυπτικός όσον αφορά το επίπεδο των παροχών λέγοντας: «Η πολυδιάσπαση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης υγείας παραβιάζει την αρχή της ισονομίας των πολιτών και εμποδίζει την πληρέστερη αξιοποίηση των διατιθεμένων πόρων. Με τη δημιουργία του Οργανισμού Διαχείρισης Πόρων Υγείας αποσκοπούμε στη συγκέντρωση των κονδυλίων που τα ταμεία ασφάλισης και το κράτος ήδη δαπανούν για την υγεία. Χωρίς να θίγουμε την οργανωτική αυτοτέλεια των ταμείων, αλλά με κοινή διαχείριση των πόρων και σταδιακή εναρμόνιση των παροχών, θέτουμε τις βάσεις για ένα ενιαίο και ορθολογικό σύστημα χρηματοδότησης».

Δεν παρέλειψε να ζητήσει τη συναίνεση των εργαζομένων αλλά και να καυτηριάσει τις αντιδράσεις εκείνων που «λησμονούν ότι το ΕΣΥ δε δημιουργήθηκε για να εξασφαλίζει εισοδήματα στους ίδιους, αλλά για να υπηρετεί τον πολίτη».

Και ο πρωθυπουργός κατέληξε: «Η υγεία θα είναι ο χώρος όπου θα δικαιωθεί όχι απλώς η πολιτική μας πρόταση, αλλά το πρότυπο κοινωνίας που πρεσβεύουμε. Μιας κοινωνίας αλληλεγγύης. Μιας κοινωνίας σύγχρονης, με ανθρώπινο πρόσωπο».

Μετά τη συνδιάσκεψη του ΠΑΣΟΚ για τα εργασιακά και η συνδιάσκεψη για την υγεία, που ξεκίνησε χθες στη Θεσσαλονίκη, πραγματοποιείται χωρίς τη συμμετοχή των συνέδρων. Η εικόνα που κυριάρχησε χθες μετά την αποχώρηση του πρωθυπουργού, των υπουργών και των υψηλόβαθμων στελεχών του ΠΑΣΟΚ, απογοήτευσε όσους απέμειναν να συνδιαλέγονται... μόνοι τους.

Ετσι λοιπόν, λίγοι ήταν οι σύνεδροι που παρακολούθησαν τις ομιλίες μετά την αποχώρηση των «επισήμων», γεγονός που επισημάνθηκε και στις παρεμβάσεις. Οπως χαρακτηριστικά είπε ένας σύνεδρος, ο κ. Παπαχριστόπουλος «αυτό το απακαρδιωτικό φαινόμενο, να μιλάμε για τόσο σοβαρά ζητήματα σε άδεια αίθουσα, δείχνει ότι οι εκδηλώσεις αυτές γίνονται με στόχο την προβολή. Δείχνει ότι το κόμμα έχει εκφυλιστεί σε δημόσιες σχέσεις στους διαδρόμους». Επίσης άλλοι ομιλητές παρατήρησαν ότι συνήθως αυτά που προτείνονται σε παρόμοιες κομματικές ημερίδες, αγνοούνται από τους αρμόδιους υπουργούς.

Οσον αφορά το σχέδιο νόμου ο ίδιος ομιλητής κ. Παπαχριστόπουλος, επισήμανε ότι «Μεταρρύθμιση με υλικά κατεδάφισης δε γίνεται», ενώ για τις ομιλίες του πρωθυπουργού και των υπουργών, είπε ότι «αυτά που ακούσαμε ήταν ωραιοποιήσεις ή αποσιωπήσεις σχετικά με την κατάσταση της υγείας στη χώρα. Το ΕΣΥ αυτών των χρόνων διακρίθηκε από ατόφιο κομματισμό και απόλυτο συγκεντρωτισμό. Οι δυνατοί του ιδιωτικού τομέα έγιναν παντοδύναμοι κι αυτό το κατεστημένο είναι μεταξύ μας».

Αλλά και από άλλους ομιλητές τονίστηκε ότι «λίμνασε το ΕΣΥ τα τελευταία χρόνια, διογκώθηκε ο ιδιωτικός τομέας», ενώ άλλοι ζήτησαν «να υπάρξει κατοχύρωση του δημόσιου χαρακτήρα του ΕΣΥ κι όχι να παραμένουν οι πονηρές διατάξεις του σχεδίου, όπως αυτή που αναφέρεται στην ύπαρξη ιδιωτικών ιατρείων στα νοσοκομεία».

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι περισσότεροι από όσους έκαναν παρόμοιες επισημάνσεις, στην πλειοψηφία τους εκπρόσωποι τοπικών οργανώσεων του ΠΑΣΟΚ στο χώρο της υγείας - όπως ανέφεραν απασχολούνται επαγγελματικά στο δημόσιο τομέα της υγείας - στο τέλος εξέφραζαν την πεποίθηση ότι με το νέο νομοσχέδιο μπορεί να σωθεί το ΕΣΥ. Παρ' όλα αυτά όμως δεν μπορούσαν να κρύψουν ορισμένες πτυχές της πραγματικότητας. Ετσι πέρα από αυτές τις ψευδαισθήσεις, σημαντικού μέρους των συνέδρων, αξίζει να σταχυολογήσουμε ορισμένα σημεία από τις χθεσινές παρεμβάσεις. «Αυτοί που σχεδιάζουν αυτά τα νομοσχέδια, είναι μακριά από την πραγματικότητα, κλεισμένοι στα γραφεία. Ο αγρότης παλιά έπρεπε να πουλήσει μια αγελάδα για να γιατρευτεί, τώρα πρέπει να πουλήσει τα χωράφια του. Αυτό το ΕΣΥ επιδιώκουμε»; αναρωτήθηκε ο κ. Σιδηρόπουλος.

«Βρισκόμαστε σε μια πολύ επικίνδυνη φάση εθισμού», ανέφερε ο κ. Παπασπυρόπουλος. «Οι παγίδες που «στήνονται» στο νομοσχέδιο δημιουργούν όλες τις προϋποθέσεις για εκπτώσεις και ακυρώσεις». «Το ΕΣΥ είναι παιδί μας, είπε το πρωί ο πρωθυπουργός. Σημασία έχει πώς το μεγαλώσαμε αυτό το παιδί. Μετά 17 χρόνια αγωνιούμε και αγκομαχούμε ποια μέτρα πρέπει να πάρουμε για να το σώσουμε», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Ζώγκος.