Από τις συναντήσεις στην Ελβετία

Το γεγονός ότι το κυπριακό ζήτημα εντάσσεται σε διάφορες αντιθέσεις και διαφορετικά συμφέροντα επιβεβαιώθηκε με την ολοκλήρωση και του δεύτερου γύρου επαφών στην Ελβετία, μετά τα μεσάνυχτα της Τρίτης, χωρίς να υπάρξει συγκεκριμένο αποτέλεσμα, αλλά και με όλες τις πλευρές να διαβεβαιώνουν ότι οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν. Ωστόσο, το ενδιαφέρον για να προχωρήσει η νέα διχοτομική λύση που προωθείται εδώ και καιρό είναι μεγάλο, όπως βεβαιώνουν οι νέες διεργασίες, με πιο χαρακτηριστική τη συνάντηση που φαίνεται να προετοιμάζεται ανάμεσα στον Τούρκο Πρόεδρο, Ρ. Τ. Ερντογάν, και τον Ελληνα πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, για τις αρχές Δεκέμβρη. (Ωστόσο, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δ. Τζανακόπουλος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο, ενώ κληθείς να σχολιάσει τις νέες δηλώσεις Ερντογάν για τη Συνθήκη της Λοζάνης δήλωσε ότι δεν σχολιάζει κάτι που δεν επιβεβαιώνεται).

Επιπλέον, από την πρώτη στιγμή, έχουν «πάρει φωτιά» οι αστικές αναλύσεις σε Ελλάδα, Κύπρο αλλά και Τουρκία, για την ανάγκη να «βρεθεί τρόπος να συνεχιστούν οι συνομιλίες», με επαναφορά σε ρεπορτάζ της άποψης περί αυξημένης πιθανότητας «η Αγκυρα να προσαρτήσει τα κατεχόμενα» ή «περί κινδύνου να έρθει οριστικό αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις».

Το αμέσως επόμενο διάστημα θα ενταθούν οι προσπάθειες να καμφθούν αντιστάσεις στα νέα διχοτομικά σχέδια, να υπάρξουν νέες υποχωρήσεις ειδικά απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα, αλλά και να υπάρξει ανοχή σε μια σειρά ιδέες που έχουν πέσει στο τραπέζι, είτε «τροχιοδεικτικά», είτε για να διαμορφώνεται σχετικό κλίμα, όπως η συμφωνία για μεταβατικές περιόδους που αφορούν, όπως έχει γραφτεί, την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και τους μηχανισμούς ασφάλειας, η δημιουργία στρατιωτικών βάσεων Τουρκίας και Ελλάδας, η αξιοποίηση πολυεθνικής αστυνομικής ή στρατιωτικής δύναμης για τη διασφάλιση εφαρμογής της όποιας λύσης συμφωνηθεί κ.τ.λ.

Οσον αφορά τις συνομιλίες στην Ελβετία, τα ξημερώματα της Τρίτης, τα Ηνωμένα Εθνη εξέδωσαν ανακοίνωση όπου αναφερόταν ότι «παρά τις καλύτερες προσπάθειες» των Αναστασιάδη - Ακιντζί «δε στάθηκε δυνατό να επιτύχουν τις αναγκαίες, περαιτέρω συγκλίσεις στα κριτήρια για τις εδαφικές προσαρμογές, που θα άνοιγαν το δρόμο για την τελευταία φάση των συνομιλιών» και διαβεβαιωνόταν ότι «οι δύο πλευρές έχουν αποφασίσει να επιστρέψουν στην Κύπρο και να εξετάσουν πώς προχωρούν».

Από την πλευρά της κυπριακής κυβέρνησης, ο εκπρόσωπος, Νίκος Χριστοδουλίδης, περιέγραψε τη μη κατάληξη «ως αποτέλεσμα της τουρκικής στάσης», αλλά μίλησε για «μια πολλά υποσχόμενη διαδικασία, που μέχρι σήμερα, μέσα από μια πολύ παραγωγική διαπραγμάτευση, έχει οδηγήσει σε πολύ θετικές εξελίξεις». Απέρριψε την κριτική του ψευδοκράτους που επέρριπτε ευθύνες στη Λευκωσία, υποστηρίζοντας ότι «δεν είναι επιθυμία μας να μπούμε σε ένα παιγνίδι επίρριψης ευθυνών» και αφού ξεκαθάρισε ότι «δεν είμαστε καθόλου ευτυχείς» για το ότι δεν υπήρξε συγκεκριμένο αποτέλεσμα, υπογράμμισε: «Είμαστε σταθερά αποφασισμένοι να συνεχίσουμε τις προσπάθειες για τερματισμό της κατοχής και επανένωση της πατρίδας μας... Οσες δυσκολίες, όσα προβλήματα και αν υπάρχουν, είναι ξεκάθαρη η βούληση και η ετοιμότητά μας να εργαστούμε για να τα αντιμετωπίσουμε... Παραμένει ξεκάθαρος ο στόχος μας για να δημιουργηθούν εκείνες οι συνθήκες που θα μας επιτρέψουν να οδηγηθούμε σε ένα θετικό αποτέλεσμα». Τέλος, προμηνύοντας νέο γύρο εντατικών διεργασιών, είπε: «Γνωρίζω ότι υπήρχε, μετά από αίτημα του Ελληνα πρωθυπουργού, ανταπόκριση για να γίνει ένα τέτοιο ραντεβού ενδεχομένως την πρώτη εβδομάδα, το πρώτο δεκαήμερο Δεκεμβρίου. Από εκεί και πέρα, δεν μπορώ να γνωρίζω αν θα πραγματοποιηθεί ή όχι. Ελπίζω να πραγματοποιηθεί».

Από τη μεριά του ψευδοκράτους, ο «εκπρόσωπος» του Ακιντζί, Μπαρίς Μπουρτζού, ισχυρίστηκε ότι «ήρθαν (οι Ελληνοκύπριοι) με μαξιμαλιστικές θέσεις σε όλα. Δεν ήταν καθόλου υποβοηθητική η στάση τους στο Εδαφικό... Δεν προσπάθησαν καν να διαπραγματευτούν. Ηρθαν στην Ελβετία για να βάλουν στην τσέπη τους και όχι να βγάλουν». Μεταξύ άλλων, απέδωσε τακτικισμούς σε Αθήνα και Λευκωσία, επειδή δεν συμφωνούν με τα χρονοδιαγράμματα Αγκυρας και ψευδοκράτους και έκανε λόγο για «ανεύθυνη» συμπεριφορά.

Στην Κύπρο, η επομένη των επαφών στην Ελβετία συνέπεσε με συναντήσεις που είχε χτες η πρέσβειρα των ΗΠΑ στη Λευκωσία, Κάθλιν Ντόχερτι, με αρχηγούς κομμάτων (κατά τα λεγόμενα των δεύτερων οι συναντήσεις ήταν προγραμματισμένες εδώ και καιρό).

Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου, περιέγραψε τη συνάντηση με την Ντόχερτι ως σημαντική και παραγωγική, εξηγώντας ότι η εκπρόσωπος της Ουάσιγκτον τόνισε «ότι οι ΗΠΑ θα στηρίξουν τις δύο πλευρές στην προσπάθειά τους να γεφυρωθούν διαφορές» και για τη συνέχιση των επαφών ανέφερε: «Πρέπει να παραμείνουμε στοχοπροσηλωμένοι, με ψυχραιμία και νηφαλιότητα να κοιτάζουμε το μεγάλο στόχο».

Συνάντηση με την Ντόχερτι είχε και ο ΓΓ της ΚΕ του ΑΚΕΛ, Αντρος Κυπριανού, που μετά είπε: «Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να χάσουμε την ελπίδα μας για το πισωγύρισμα το οποίο έχει προκύψει. Αντιθέτως, πρέπει να εντατικοποιήσουμε ακόμα περισσότερο την προσπάθεια, οργανωμένα, συλλογικά, βασισμένοι στις συμφωνημένες αρχές». Πρόσθεσε ότι «ως ΑΚΕΛ έχουμε έντονη την επιθυμία να αναλάβουμε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες προς διάφορες κατευθύνσεις τέτοιες που θα επιτρέψουν επανέναρξη των διαπραγματεύσεων... Ο βαθμός δυσκολίας είναι πάρα πολύ μεγάλος, αλλά όταν έχεις μεγάλο βαθμό δυσκολίας η αντίδραση σε αυτό είναι ο πολλαπλασιασμός των προσπαθειών που χρειάζεται να καταβάλεις. Και αυτό θα πρέπει να κάνουμε κατά τη δική μας άποψη».

Τις εξελίξεις μετά την Ελβετία σχολίασε και ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Νικόλας Παπαδόπουλος, εκτιμώντας ότι «βρισκόμαστε σε δύσκολο σημείο», ενώ η ΕΔΕΚ σε δική της ανακοίνωση σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι «η εξέλιξη σηματοδοτεί πως χρειάζεται πλέον αλλαγή τακτικής διότι: Η τουρκοκυπριακή ηγεσία, που είναι υποχείρια στην Αγκυρα, όσο και η Τουρκία έχουν επιβεβαιώσει ότι δεν είναι πλέον αξιόπιστες για να μπορέσει κανείς να τις εμπιστευτεί σε μια διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού».

Την πεποίθησή του ότι οι συνομιλίες πρέπει να συνεχιστούν ανεμπόδιστα εξέφρασε και ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, που υπογράμμισε: «Μια λύση για όλους τους Κύπριους είναι εφικτή. Καλώ και τις δύο πλευρές να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις».