ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ - ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ - ΣΚΟΠΙΑ.-

Το ΝΑΤΟ έδωσε και τυπικά το «πράσινο φως», προκειμένου να μπορούν πλέον οι γιουγκοσλαβικές δυνάμεις να περιπολούν κατά μήκος των συνόρων Νότιας Σερβίας - ΠΓΔΜ σε μια περιοχή πλάτους περίπου πέντε χιλιομέτρων εντός της λεγόμενης «ζώνης ασφαλείας». Εξέλιξη, αναμενόμενη, που κατά το Γιουγκοσλάβο Πρόεδρο Βόγισλαβ Κοστούνιτσα σχολιάστηκε ως αποστολή «σε λίαν επικίνδυνη περιοχή που δείχνει, παράλληλα, την αποτυχημένη αποστολή της "ΚΦΟΡ" στο Κοσσυφοπέδιο».

Το ίδιο 24ωρο αναφέρθηκε πως οι αυτονομιστές Αλβανοί εγκατέλειψαν το χωριό Τανούσεφσκι, που εδώ και μέρες ήταν το πιο θερμό σημείο της κρίσης. Αυτή η εξέλιξη διαδραματίστηκε μετά και από ολονύχτιες ανταλλαγές πυρών που κράτησαν ως χτες τα ξημερώματα, μεταξύ Αλβανών αυτονομιστών και δυνάμεις του στρατού της ΠΓΔΜ σε φυλάκιο της στρατηγικής ορεινής μεθοριακής περιοχής Κόδρα Πούρα (δίχως απώλειες για τα Σκόπια)... Να πέφτει άραγε -έστω και μόνον για λίγο- το θερμόμετρο της έντασης; Κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει, αν και οι Αλβανοί αυτονομιστές στον πρώτο γύρο των προσπαθειών τους για την πρόκληση μιας γενικευμένης σύρραξης σε ΠΓΔΜ, Νότια Σερβία και Κοσσυφοπέδιο φαίνεται πως δεν καταγράφονται πλέον στη ΝΑΤΟική λίστα των «ευνοούμενων» ή «κερδισμένων». Ομως, ας μην υποβαθμίζει κανείς το γεγονός πως κατά τη χτεσινή απόφαση που έλαβε το ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες απευθύνθηκε «έκκληση» προς το Βελιγράδι και τους εκπροσώπους της αλβανικής κοινότητας στη Νότια Σερβία «να λάβουν μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης διά της οδού του διαλόγου και μιας συμφωνίας εκεχειρίας»...

Η επιστροφή των γιουγκοσλαβικών δυνάμεων κατά μήκος των συνόρων Νότιας Σερβίας-ΠΓΔΜ είναι μία από τις σημαντικές αποφάσεις που έλαβε χτες το ΝΑΤΟικό Συμβούλιο αλλά όχι η μόνον αξιοπρόσεκτη. Τα μέτρα που αποφασίστηκαν «υπενθυμίζουν» και «διευκρινίζουν»:

-Πρώτον, πως το ΝΑΤΟ καλωσορίζει τη δεδηλωμένη πρόθεση της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας και των Αλβανών της Νότιας Σερβίας για την οικοδόμηση μέτρων εμπιστοσύνης «διά της οδού του διαλόγου και μιας συμφωνίας εκεχειρίας»

-Εξουσιοδοτείται η διοίκηση της πολυεθνικής «ΚΦΟΡ» να επιτρέψει την ελεγχόμενη και σταδιακή επιστροφή των γιουγκοσλαβικών δυνάμεων στη «ζώνη ασφαλείας» και συγκεκριμένα «εντός ενός στενού τομέα κατά μήκος των συνόρων με την ΠΓΔΜ». Οπερ είναι το «πρώτο βήμα μίας ελεγχόμενης και σταδιακής μείωσης της ζώνης ασφαλείας αλλά τα περαιτέρω βήματα θα ληφθούν σε νέα συνεδρίαση του ΝΑΤΟικού Συμβουλίου».

-Η «πρόσβαση στον τελικό τομέα που έγινε θέατρο των περισσότερων συγκρούσεων θα εξουσιοδοτηθεί από το Συμβούλιο σε επόμενο στάδιο».

-Επιβεβαιώνεται η ΝΑΤΟική πρόθεση για κατάργηση της Ζώνης Ασφαλείας μόνον που στο παρόν στάδιο η διοίκηση της «ΚΦΟΡ» θα έχει την ευθύνη για στο έδαφος και τον αέρα υπό τους όρους που καθορίζει η Στρατιωτική Τεχνική Συμφωνία (ΟΔ Γιουγκοσλαβίας - ΝΑΤΟ Κουμάνοβο, Ιούνης '99).

Η «ΚΦΟΡ» καλείται να προσδιορίσει επιπρόσθετα μέτρα για την «ενδυνάμωση της ασφάλειας» κατά μήκος των συνόρων μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και ΠΓΔΜ, ενώ το ΝΑΤΟ ενθαρρύνει χώρες της περιοχής να λάβουν διμερή και πολυμερή μέτρα βοήθειας προς όφελος των Σκοπίων στους τομείς της.

Το κείμενο της ΝΑΤΟικής ανακοίνωσης κλείνει με τη διαβεβαίωση πως το ΝΑΤΟ «είναι αποφασισμένο να σταματήσει τα εξτρεμιστικά στοιχεία που θέλουν να σπείρουν την αποσταθεροποίηση ή να προχωρήσουν την πολιτική τους ατζέντα διά βίαιων μέσων, είτε αυτά βρίσκονται στη Νότια Σερβία, είτε στην ΠΓΔΜ, είτε στο Κοσσυφοπέδιο».

Σύμφωνα με ΝΑΤΟικές διπλωματικές πηγές, το βάθος της περιοχής που θα κληθούν να καταλάβουν οι σερβικές δυνάμεις θα καθοριστεί από τον διοικητή της «ΚΦΟΡ», διευκρινίζοντας, ωστόσο, πως δεν είναι ακόμη σαφές τι ακριβώς οπλισμό θα φέρουν οι γιουγκοσλαβικές δυνάμεις.

Το Βελιγράδι καλωσόρισε την παραπάνω ΝΑΤΟική απόφαση, η οποία ως επί το πλείστον ικανοποιεί μέρος του πακέτου προτάσεων Τσόβιτς, που είχε ανακοινωθεί εδώ και μερικούς μήνες, προτείνοντας τη συρρίκνωση της λεγόμενης «ζώνης ασφάλειας» κατά μήκος των ορίων της Νότιας Σερβίας - Κοσσυφοπεδίου, για να αναχαιτίσει τις επιθέσεις των Αλβανών αυτονομιστών του UCPMB (Απελευθερωτικός Στρατός Πρέσεβο, Μεντβέγισα, Μπουγιάνοβατς)... Ομως, όσο και να επιχαίρει το Βελιγράδι γι' αυτή την εξέλιξη δεν αγνοεί το γεγονός πως του ζητείται να επιστρέψει σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο και σε μία ιδιαίτερα επικίνδυνη περιοχή.

«Βεβαίως, αποδεχόμαστε αυτή την προσφορά. Αλλά πρέπει να προειδοποιήσουμε ότι είναι ένα μόνο μέρος της... ζώνης και ένα πολύ επικίνδυνο μέρος. Αυτό αποτελεί ίσως άλλη μια απόδειξη για το πόσο αναποτελεσματική υπήρξε η "ΚΦΟΡ" όλα αυτά τα χρόνια» σχολίασε ο Κοστούνιτσα λίγα λεπτά μετά την απόφαση. Ο ίδιος εξέφρασε την ελπίδα, η ανάπτυξη των γιουγκοσλαβικών δυνάμεων να καταστεί δυνατή τον τρέχοντα μήνα, ενώ σε συνέντευξη που δημοσιεύτηκε χτες στους Λονδρέζικους Τάιμς υποστήριξε πως η ΟΔ Γιουγκοσλαβίας θα μπορούσε να γίνει ακόμη και μέλος του ΝΑΤΟ μέσα στα επόμενα χρόνια...«γιατί οισχέσεις του Βελιγραδίου με το ΝΑΤΟ εξελίσσονται πολύ γρήγορα».

Το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ήταν χτες από τα πρώτα που μετέδωσε την είδηση πως έφυγαν οι δεκάδες ένοπλοι Αλβανοί αντάρτες που επιτίθονταν στο στρατό της ΠΓΔΜ από το μεθοριακό χωριό Τανούσεφσκι. Οσο για την είδηση πως στη συγκεκριμένη περιοχή μετέβησαν δυνάμεις της πολυεθνικής «ΚΦΟΡ»; Αυτή διαψεύστηκε κατηγορηματικά από κυβερνητικό εκπρόσωπο των Σκοπίων. Εντούτοις, επιβεβαιώθηκε το γεγονός πως έως χτες τα ξημερώματα μία ομάδα περίπου 50 αυτονομιστών αντάλλασσε πυρά με στρατιώτες της ΠΓΔΜ σε στρατηγικής σημασίας φυλάκιο στο Κόδρα Πούρα. Η συμπλοκή έληξε δίχως απώλειες για την πλευρά των Σκοπίων.

Ωρες, μετά στο μεθοριακό σταθμό «Γκιουέσεβο» της ΠΓΔΜ παραδίδονταν στις τοπικές αρχές τα πρώτα έξι βουλγαρικά φορτηγά με πυρομαχικά και πολεμικό υλικό

Παράλληλα, Αμερικανοί στρατιώτες μέλη της «ΚΦΟΡ» ανακοίνωσαν πως χτες«καθάρισαν» το κοσσοβάρικο χωριό Μιγιάκ από τους Αλβανούς αυτονομιστές εντοπίζοντας εκεί «το στρατηγείο, τις οπλαποθήκες και πυρομαχικά αυτονομιστών Αλβανών». Τέτοιες επιχειρήσεις προκάλεσαν την έντονη αντίδραση Αλβανών παραγόντων της περιοχής... Για παράδειγμα, ο Αλβανός δήμαρχος του κοσσοβάρικου χωριού Ντέμπελντε, Χαμντί Χασάνι, κατηγόρησε τους Αμερικανούς της «ΚΦΟΡ» για «αδιάκριτες συλλήψεις, παρενόχληση ντόπιων Αλβανών... συμπεριλαμβανομένων και αυτών που εγκατέλειψαν το χωριό Τανούσεφσκι της ΠΓΔΜ»..

Η έκτακτη χτεσινή συνεδρίαση του Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών επανέλαβε ανάλογες του παρελθόντος που είχαν πραγματοποιηθεί με επίκεντρο τις εξελίξεις σε Νότια Σερβία ή ΠΓΔΜ. «Καταδίκασε» τις πράξεις βίας στις περιοχές, καλώντας «πολιτικούς ηγέτες σε Κοσσυφοπέδιο και ΠΓΔΜ να απομονώσουν τις δυνάμεις που κρύβονται πίσω από τα επεισόδια». Το σημαντικότερο, όμως, ήταν πως το Συμβούλιο Ασφαλείας δε συναίνεσε στη δημιουργία μίας ακόμη «ουδέτερης ζώνης» (αυτή τη φορά κατά μήκος συνόρων Κοσσυφοπεδίου - ΠΓΔΜ), όπως είχαν προ ημερών προτείνει τα Σκόπια. Πάντως, δεν αποκλείεται αυτό ακριβώς το ζήτημα μεταξύ άλλων να θέσει ο υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ, Σεργκάν Κερίμ κατά τη σημερινή επίσκεψή του στο στρατηγείο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. Ο Κερίμ προτού αναχωρήσει δήλωσε χαρακτηριστικά πως... χώρες όπως η Βρετανία, η Γαλλία, η Ελλάδα, η Ουκρανία και η Βουλγαρία θα προθυμοποιηθούν να στείλουν στρατεύματα, αν η δύναμη που ήδη σταθμεύει στο Κόσσοβο (η «ΚΦΟΡ») δε δύναται να περιπολεί σε ολόκληρη την περιοχή.