Οι παρεμβάσεις του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη και της αρμόδιας υπουργού Β. Παπανδρέου
Προσπάθεια συσπείρωσης των αιρετών του ΠΑΣΟΚ, ενόψει των επικείμενων δημοτικών και νομαρχιακών εκλογών, αλλά και κάλεσμα συνεργασίας με το ΣΥΝ και τις λοιπές, δήθεν, αριστερές δυνάμεις, τόσο σε εκλογικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο στήριξης των πολιτικής της ΟΝΕ, αποτέλεσε η χθεσινή πρώτη μέρα της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του κυβερνώντος κόμματος για την αποκέντρωση και την Αυτοδιοίκηση.
Με την αλαζονεία της εξουσίας, τόσο ο Κ. Σημίτης, όσο και η υπουργός Εσωτερικών, Β. Παπανδρέου - που παρουσίασε την κεντρική εισήγηση - έκαναν λόγο για «μεταρρυθμιστικές τομές» του ΠΑΣΟΚ στο χώρο της Αυτοδιοίκησης, που οδηγούν στην επίτευξη του στόχου - συνθήματος: «Καλύτερο κράτος - καλύτερη Αυτοδιοίκηση». Και απέδωσαν τα προβλήματα σε αναχρονιστικές τάσεις που αρνούνται να χάσουν κεκτημένα.
Αμφότεροι αποποιήθηκαν των ευθυνών της κυβερνητικής πολιτικής για την οικονομική ανέχεια του θεσμού της Αυτοδιοίκησης, η οποία ωθείται στην πρόσθετη φορολογία και το ξεπούλημα των υπηρεσιών της για να λειτουργήσει στοιχειωδώς. Ενώ διευκρινίστηκε πως οι δείκτες αποτελεσματικότητας της λειτουργίας της ΤΑ θα υπηρετούν το «στόχο» για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Σήμερα, συνεχίζονται οι εργασίες της πανελλαδικής συνδιάσκεψης, με κεντρικό εισηγητή τον γραμματέα της ΚΕ του ΠΑΣΟΚ, Κ. Σκανδαλίδη, ο οποίος θα αναφερθεί στις διαδικασίες χρίσματος των υποψηφίων στις εκλογές. Σύμφωνα με πληροφορίες, το ΠΑΣΟΚ θα δώσει χρίσμα μόνο στους υποψηφίους στις πρωτεύουσες των νομών και σε δήμους με πληθυσμό πάνω από 70.000 κατοίκους. Στο β` γύρο των εκλογών, το ΠΑΣΟΚ θα στηρίξει «προοδευτικούς υποψήφιους».
Στην υπηρεσία των κυβερνητικών προθέσεων να συμμετάσχει η χώρα στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, έθεσε την Αυτοδιοίκηση, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια, ο πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης. Στην κατεύθυνση αυτή - όπως σημείωσε στην ομιλία του στη συνδιάσκεψη του ΠΑΣΟΚ - «οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) της νέας εποχής πρέπει να αξιολογούνται περιοδικά, πρέπει να ικανοποιούν στόχους και δείκτες αποτελεσματικότητας...».
Επανέλαβε, δηλαδή, τα κυβερνητικά σχέδια να αποτελέσουν οι δήμοι και οι νομαρχίες όχημα για την υλοποίηση της κυβερνητικής πολιτικής, τα οποία μάλιστα συνοδεύονται και από κυρώσεις σε όσους ΟΤΑ επιλέξουν να πράξουν διαφορετικά. Αυτό το στόχο εξυπηρετούν οι δείκτες αποτελεσματικότητας: την υποταγή. Χαρακτηριστικό δε της αλαζονείας του κυβερνώντος κόμματος είναι η απόδοση από τον Κ. Σημίτη των δυσλειτουργιών και προβλημάτων της ΤΑ «σε κατεστημένα συμφέροντα και αναχρονιστικές νοοτροπίες», που αντιδρούν «στις μεταρρυθμιστικές τομές του ΠΑΣΟΚ». Ως τέτοιες, ανέφερε τη θεσμοθέτηση της αιρετής Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, η οποία, σύμφωνα με ομολογίες και φιλοκυβερνητικών νομαρχών, δεν μπορεί να καλύψει καν τις λειτουργικές της ανάγκες, την επιβολή του «Καποδίστρια» που συρρίκνωσε παραπέρα την ύπαιθρο και τη συνταγματική αναθεώρηση, η οποία δεν κατοχυρώνει καν τους πόρους για τη λειτουργία του θεσμού.
Κατά τα άλλα, «στόχος μας είναι ένα κράτος κοντά στον πολίτη. Σύνθημά μας είναι τώρα καλύτερο κράτος, τώρα καλύτερη Αυτοδιοίκηση» - σημείωσε ο Κ. Σημίτης, την ίδια ώρα που ο δημόσιος πλούτος ξεπουλιέται και οι δημοτικές υπηρεσίες μετατρέπονται σε εμπόρευμα, που όσοι έχουν χρήματα θα το αγοράζουν.
Κάλεσμα στο ΣΥΝ και τις λοιπές εκσυγχρονιστικές, δήθεν, αριστερές δυνάμεις, να συνεργαστούν στην «πορεία σύγκλισης της χώρας με τα νέα ευρωπαϊκά δεδομένα» και αυτό να εκφραστεί και στις επικείμενες δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές, απηύθυνε χτες από το βήμα της Συνδιάσκεψης του ΠΑΣΟΚ η υπουργός Εσωτερικών, Βάσω Παπανδρέου.
Η υπουργός είπε χαρακτηριστικά στην αρχή της ομιλίας της, πως η Συνδιάσκεψη «πρέπει να αποτελέσει ορόσημο στην πορεία μας. Η κατάληξή της δεν μπορεί να είναι άλλη, παρά η μεγάλη νίκη των προοδευτικών και εκσυγχρονιστικών δυνάμεων αυτού του τόπου στις επικείμενες δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές». Ακολούθως, έστειλε το μήνυμα για διάλογο με κόμματα, φορείς και κινήματα, με στόχο - όπως είπε - την «καθολική σύγκλιση με την ΕΕ και την κοινωνική συνοχή». Ουσιαστικά, η κυβέρνηση αναζητά αριστερά προσχήματα για να συγκαλύψει τη νεοφιλελεύθερη πολιτική της, οι οποίες με τη σειρά τους δήθεν αριστερές δυνάμεις συμβάλλουν στην προβολή μιας δήθεν κοινωνικής συμφωνίας και συναίνεσης σε επιλογές που μόνο το λαό δεν εξυπηρετούν.
Καταθέτοντας το Εθνικό Σχέδιο Αποκέντρωσης, η Β. Παπανδρέου έθεσε ως χρονικό ορίζοντα της συζήτησης για τη νέα διοικητική δομή της χώρας, τον ερχόμενο Σεπτέμβρη, οπότε και θα ξεκινήσει διάλογος για τον εκλογικό νόμο. Συζήτηση θα γίνει και για τα μητροπολιτικά κέντρα.
Κριτική άσκησε η υπουργός στον αρχηγό της ΝΔ, τον οποίο κατηγόρησε για προσπάθεια «μετατροπής της Αυτοδιοίκησης σε χώρο στείρας κομματικής και πολιτικής αντιπαράθεσης», ενώ κατήγγειλε τον Δ. Αβραμόπουλο ότι χρησιμοποίησε την ΤΑ για τις προσωπικές του επιδιώξεις και στρατηγικές.
Παρέμβαση του Σπύρου Χαλβατζή, μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ
«Πολλά και οξυμένα είναι τα προβλήματα και στο χώρο της ΤΑ, Α/βάθμιας και Νομαρχιακής, σημείωσε ο Σπ. Χαλβατζής, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Συνεπώς, είναι δικαιολογημένη η ανησυχία των εργαζομένων, του λαού και εύλογο το ενδιαφέρον των πολιτικών δυνάμεων, να οργανώνουν συσκέψεις, ημερίδες, συνδιασκέψεις για την ΤΑ, η οποία αποτελεί έναν αντιπροσωπευτικό θεσμό. Θεσμό οργανικά ενταγμένο στον διοικητικό μηχανισμό του κράτους, αλλά που όμως έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σε σχέση με τα άλλα όργανα και μηχανισμούς, όπως: Η αιρετότητα των οργάνων της. Η σχετική αυτοτέλεια. Η άμεση επαφή με το λαό και η επίδραση που δέχεται από το λαϊκό παράγοντα. Αυτά τα χαρακτηριστικά χρησιμοποιούνται, από τη μια πλευρά, ώστε να αποτελεί η ΤΑ έναν συμπληρωματικό μηχανισμό εφαρμογής της κυρίαρχης, κάθε φορά, πολιτικής, μέσο κρατικής παρέμβασης στην κοινωνική- οικονομική ζωή, με στόχο, εκτός των άλλων, τον εγκλωβισμό του λαού στη λογική του συστήματος.
Από την άλλη, η αξιοποίηση αυτών των χαρακτηριστικών της μπορεί και έχει οδηγήσει στην εκλογή δυνάμεων και ανθρώπων στα όργανα, που ανέδειξαν τον ουσιαστικό ρόλο της ΤΑ σε συμπαραστάτη του λαϊκού κινήματος για την επίλυση των προβλημάτων του. Που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της περιοχής τους, στην επίλυση κοινωνικών προβλημάτων, στην προστασία των δημοκρατικών ελευθεριών και κατακτήσεων.
Η πολιτική και νομική φύση του θεσμού, η παράδοση και η ιστορία του συνδέονται στενά με την εξέλιξη του κρατικού συστήματος που είναι ενταγμένος. Εχει άμεση σχέση με την κοινωνική, οικονομική και πολιτική πραγματικότητα που βιώνεται στο συγκεκριμένο τόπο και χρόνο.
Από την άποψη αυτή η δημοκρατική αναβάθμιση της ΤΑ δεν μπορεί να είναι ξεκομμένη από το γενικότερο εκδημοκρατισμό του κράτους και της δημόσιας ζωής».
«Δεν μπορεί, κατά τη γνώμη μας, να ταυτιστεί ή να θεωρείται εκδημοκρατισμός του κράτους η οποιαδήποτε αποσυγκέντρωση που επιχειρείται για να εκσυγχρονιστεί το σύστημα, αφού με αυτή τη λογική η ΤΑ καλείται να υπηρετήσει βασικές λειτουργίες του, όπως:
Αναφερόμενος στην ιστορία του θεσμού της ΤΑ, ο Σπ. Χαλβατζής τόνισε πως «παρά την ιστορία του, που έχει και φωτεινές στιγμές, όπως στα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης», ακόμη και σήμερα χαρακτηρίζεται:
«Ομως - όπως συμπλήρωσε ο Σπ. Χαλβατζής - η επίλυση των ζητημάτων της ΤΑ, χωρίς να υποτιμάται η σημασία τους, δεν μπορεί να έχει ουσιαστικό και μόνιμο χαρακτήρα αν δε συνοδεύεται από βαθιές αλλαγές στην οικονομική και πολιτική ζωή του τόπου σε αντιμονοπωλιακή αντιιμπεριαλιστική κατεύθυνση.
Το ΚΚΕ υποστηρίζει ότι η ΤΑ κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις μπορεί να παίξει ουσιαστικό ρόλο σε μια ανάπτυξη με κέντρο τον άνθρωπο και τις ανάγκες του. Αυτό γίνεται στην πορεία βαθιών κοινωνικο-οικονομικών αλλαγών.
Στα πλαίσια αυτά ο ρόλος της ΤΑ αποκτά ένα περιεχόμενο πιο ουσιαστικό από αυτό του διοικητικού οργάνου. Μετέχει και συμβάλλει στον προγραμματισμό και σχεδιασμό, στη δράση για την υλοποίησή του, στον έλεγχο εφαρμογής του.
Η έννοια της ΤΑ μπορεί να ολοκληρώνεται στη σοσιαλιστική δημοκρατία. Ωστόσο, οι κομμουνιστές και σήμερα ενδιαφέρονται μαχητικά για δημοκρατικές κατακτήσεις στην αστική δημοκρατία γνωρίζοντας τα περιορισμένα πλαίσιά της.
Παλεύουν για την αξιοποίηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της ΤΑ προς όφελος του λαού. Προωθούν την αντίληψη για μια ΤΑ που θα διεκδικεί ενάντια σε επιλογές της κεντρικής διοίκησης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης, για:
Μια ΤΑ αναπτυγμένη σε όλες τις βαθμίδες, με καθορισμένες αρμοδιότητες, ορθολογικό καταμερισμό, με ουσιαστικές εξουσίες, απαλλαγμένη από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό της κεντρικής εξουσίας».
Ωστόσο, όπως συμπλήρωσε καταλήγοντας ο Σπ. Χαλβατζής, «μια τέτοια αντίληψη για την ΤΑ βρίσκεται σε αντίθεση με το περιεχόμενο της επιχειρούμενης καπιταλιστικής Ευρωπαϊκής Ενοποίησης.
Η ουσιαστική ανάπτυξη του θεσμού της ΤΑ, ο βαθμός και οι ρυθμοί εκδημοκρατισμού του εξαρτώνται από την έκταση και το βάθος του εκδημοκρατισμού και των άλλων θεσμών και λειτουργιών της κεντρικής εξουσίας. Από τα μέτρα περιορισμού της εξάρτησης και επιρροής των μονοπωλίων και του πλέγματος της ξένης εξάρτησης στους μηχανισμούς του κράτους.
Η πάλη για εκδημοκρατισμό, η δημοκρατική αποκέντρωση, η ουσιαστική ανάπτυξη και λειτουργία της ΤΑ είναι αναπόσπαστο κομμάτι της πάλης για εκδημοκρατισμό συνολικά της ελληνικής κοινωνίας, της πάλης για εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία, κοινωνική πρόοδο. Είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από τις επιταγές και κατευθύνσεις της ΕΕ, το σπάσιμο των δεσμών που επιβάλλει στη χώρα μας».