Από τη χτεσινή συνάντηση των ΥΠΕΞ Ρωσίας - Τουρκίας

Στην ανάπτυξη της στρατιωτικής συνεργασίας Ρωσίας - Τουρκίας, παρά τις αντιθέσεις και τα αντικρουόμενα συμφέροντα σε μια σειρά μέτωπα και παρά τις αντιδράσεις μελών του ΝΑΤΟ - κυρίως των ΗΠΑ - αναφέρθηκαν χτες οι ΥΠΕΞ της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, και της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, κατά την επίσκεψη του τελευταίου στο ρωσικό θέρετρο της Μαύρης Θάλασσας, Σότσι, για να συμμετέχει στη 8η Σύνοδο της Κοινής Ομάδας Στρατηγικού Σχεδιασμού, μέρος του Συμβουλίου Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου Τουρκίας - Ρωσίας.

Οι συνομιλίες των δύο ΥΠΕΞ επικεντρώθηκαν σε διεθνή θέματα από τη Μαύρη Θάλασσα και τον Καύκασο έως τη Μέση Ανατολή, ενώ παράλληλα προετοίμασαν τη μελλοντική σύνοδο του Συμβουλίου Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου Ρωσίας - Τουρκίας, στην οποία θα προεδρεύσουν οι Πρόεδροι των δύο κρατών, Βλαντιμίρ Πούτιν και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

«Επιβεβαιώσαμε με την Τουρκία τον αμοιβαίο στόχο μας να αναπτύξουμε τη συνεργασία μας στη στρατιωτική βιομηχανία», δήλωσε ο Λαβρόφ, υπενθυμίζοντας πως η ρωσική κυβέρνηση εκτιμά ιδιαίτερα «τη διάθεση των Τούρκων συναδέλφων μας να συνεχίσουν τη συνεργασία σε αυτόν τον τομέα, παρά τη συνεχιζόμενη παράνομη πίεση από την Ουάσιγκτον, η οποία πιέζει ανοιχτά για τα συμφέροντα των Αμερικανών κατασκευαστών» με «αθέμιτα μέσα», σε σχέση με την αγορά των ρωσικών αντιπυραυλικών συστημάτων «S-400» από την Τουρκία και την επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ.

Ο Λαβρόφ επέμεινε ότι «οι δυτικές κυρώσεις» δεν θα επηρεάσουν τις σχέσεις των δύο χωρών, «οι οποίες καθοδηγούνται από τα εθνικά τους συμφέροντα».

«Μπορεί να έχουμε τις διαφορές μας με τη Ρωσία. Δεν χρειάζεται να έχουμε την ίδια γνώμη για όλα. Οι δεσμοί μας με τη Ρωσία δεν αποτελούν εναλλακτική λύση έναντι των δεσμών μας με το ΝΑΤΟ ή την ΕΕ. Η Δύση πρέπει να επικεντρωθεί στη συνεργασία μαζί μας, αντί να επιβάλει κυρώσεις», είπε από την πλευρά του ο Τσαβούσογλου.

Ψηλά στην ατζέντα των συνομιλιών ήταν και η πρόσφατη σύγκρουση Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν στον θύλακα Ναγκόρνο Καραμπάχ, μια ακόμη ενδοϊμπεριαλιστική αντιπαράθεση, όπου εμπλέκονται Ρωσία και Τουρκία αναζητώντας «εύθραυστους» συμβιβασμούς, με την Τουρκία να διεκδικεί αναβαθμισμένο στρατιωτικό και οικονομικό ρόλο στον Νότιο Καύκασο.

Στην ειρηνευτική συμφωνία Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν - Ρωσίας προβλέπεται η επ' αόριστον παραμονή περίπου 2.000 Ρώσων στρατιωτικών σε περιοχές του Ναγκόρνο Καραμπάχ, όπως και η δημιουργία ενός ρωσο-τουρκικού κέντρου ελέγχου της εκεχειρίας στο Αζερμπαϊτζάν. Το κοινό κέντρο στην περιοχή «θα είναι σύντομα ενεργό» και παράλληλα «θα εντείνουμε τις προσπάθειες εξομάλυνσης των δεσμών με την Αρμενία», δήλωσε χτες ο Τούρκος ΥΠΕΞ, με την τουρκική και αζέρικη πλευρά να κάνουν λόγο για ανάπτυξη τουρκικών ειρηνευτικών δυνάμεων.

Από την πλευρά του, ο Λαβρόφ δήλωσε πως οι δύο πλευρές κατέληξαν σε «κοινή άποψη» και «ενιαία θέση» σχετικά με την ανάγκη να αποτραπεί η είσοδος ξένων μισθοφόρων στην περιοχή. Στην τελευταία σύγκρουση υπήρξαν καταγγελίες για μαχητές από τη Συρία που πέρασαν μέσω Τουρκίας στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και πολέμησαν στο πλευρό των Αζέρων.

Για τη Λιβύη, ο Τσαβούσογλου ισχυρίστηκε πως η υποστήριξη της Τουρκίας προς τη λιβυκή κυβέρνηση εξισορρόπησε την κατάσταση και έδειξε ότι ο πόλεμος ήταν αδιέξοδος. Οι αντιμαχόμενες πλευρές έχουν πλέον ενταχθεί σε μια εξελισσόμενη πολιτική διαδικασία, πρόσθεσε. Ο Λαβρόφ υποστήριξε την «ομαλοποίηση της κατάστασης» και «μέσω ενός ολοκληρωμένου ενδο-λιβυκού διαλόγου».

Για τη Συρία, όπου η Τουρκία υποστηρίζει ένοπλες ομάδες της αντιπολίτευσης, ενώ η Ρωσία τις κυβερνητικές δυνάμεις του Ασαντ, ο Τσαβούσογλου αναφέρθηκε στις προσπάθειες των ρωσικών δυνάμεων «για τον περιορισμό των επιθέσεων από το συριακό καθεστώς» και υποστήριξε τη ρωσο-τουρκική συνεργασία στη «διαδικασία της Αστάνα» για πολιτική λύση.

Επίσης ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι η χώρα του έχει στόχο να προχωρήσει σε εγχώρια παραγωγή του ρωσικού εμβολίου «Sputnik V» κατά της Covid-19 και ενημέρωσε ότι ζήτησε από τη Ρωσία περισσότερες πληροφορίες για το εμβόλιο αυτό, πριν αρχίσει να εμβολιάζει τους πολίτες της. Επίσης, ο υπουργός Υγείας, Φαχρετίν Κοτζά, ενημέρωσε τη Δευτέρα το προεδρικό συμβούλιο πως όλα βρίσκονται στον σωστό δρόμο.

Με φόντο την όξυνση του πολύπλευρου παζαριού της Αγκυρας με τις Βρυξέλλες, με τις οποίες το Λονδίνο κατέληξε μετά από πολλές δυσκολίες στους όρους της αποχώρησής του από την ΕΕ, Τουρκία και Βρετανία υπέγραψαν χτες μια συμφωνία «ελεύθερου εμπορίου», που αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή την 1η Γενάρη του 2021 και είναι η πρώτη μετά το Brexit.

Τη συμφωνία υπέγραψαν - μέσω βιντεοδιάσκεψης - η Βρετανίδα υπουργός Διεθνούς Εμπορίου Λιζ Τρους και η Τουρκάλα υπουργός Εμπορίου, Ρουχσάν Πεκάν. Η Τρους δήλωσε μεταξύ άλλων ότι η συμφωνία αφορά εμπορικές συναλλαγές αξίας μεγαλύτερης από 18 δισ. λίρες και προσφέρει «ζωτική σιγουριά σε επιχειρήσεις» ειδικά από τη μεταποίηση, την αυτοκινητοβιομηχανία και το μέταλλο. «Ανοίγει τον δρόμο για μια νέα, πιο φιλόδοξη συμφωνία με την Τουρκία, στο κοντινό μέλλον και αποτελεί μέρος της προσπάθειάς μας να θέσουμε τη Βρετανία στο κέντρο ενός δικτύου σύγχρονων συμφωνιών με δυναμικές οικονομίες».

Η Πεκάν μίλησε για «ιστορική μέρα στις τουρκο-βρετανικές σχέσεις» και πρόσθεσε ότι με τη συμφωνία οι δύο χώρες «ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των επιχειρηματιών». Σημείωσε ότι χωρίς τη συμφωνία, το 75% των τουρκικών εξαγωγών στη Βρετανία θα υπόκεινταν σε δασμούς, προκαλώντας απώλειες της τάξης των 2,4 δισ. δολαρίων.

Να σημειωθεί ότι για τη συμφωνία τοποθετήθηκαν ήδη εκπρόσωποι ισχυρών μονοπωλίων. O πρόεδρος του τμήματος Ευρώπης της «Ford», Στιούαρτ Ρόλεϊ, δήλωσε ότι «η ταχύτητα με την οποία επιτεύχθηκε η συμφωνία δείχνει τη σημασία για την οικονομική ευημερία των δύο χωρών», ενώ αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στη σημασία της διμερούς συνεργασίας για μονάδες του ομίλου στο ανατολικό Λονδίνο, όπου και επανεξάγονται οχήματα μετά από την κατασκευή των μηχανών τους σε εργοστάσια της Τουρκίας (μέσω της κοινοπραξίας «Ford Otosan»).

Ο διευθυντής Διεθνούς Εμπορίου και Επενδύσεων του βρετανικού Συνδέσμου Βιομηχάνων (CBI), Αντι Μπέργουελ, εκτίμησε ότι η συμφωνία «θα ενισχύσει βασικές αλυσίδες εφοδιασμού για πολλές βιομηχανίες μετά από ένα χρόνο διακοπής». Σχολίασε ακόμα ότι «η Τελωνειακή Ενωση της Τουρκίας με την ΕΕ έκανε την επίτευξη μιας εμπορικής συμφωνίας περίπλοκη, αλλά ο ρυθμός με τον οποίο οριστικοποιήθηκε μετά από τη συμφωνία που διαπραγματευτήκαμε (οι Βρετανοί) με την ΕΕ δείχνει την ισχύ και το βάθος της διμερούς σχέσης».