Copyright 2021 The Associated

Από την πρώτη Σύνοδο Κορυφής του σχήματος Quad

Τη Σύνοδο φιλοξένησε στον Λευκό Οίκο ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, υποδεχόμενος τους πρωθυπουργούς Ινδίας, Ν. Μόντι, Ιαπωνίας, Γ. Σούγκα, και Αυστραλίας, Σκοτ Μόρισον, στο πλαίσιο έντασης των προσπαθειών της αστικής τάξης της χώρας του να αναβαθμίσει τις συμμαχίες της στον Ινδο-Ειρηνικό και συνολικότερα, στο πλαίσιο της ενδοϊμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης με την Κίνα.

Αλλωστε, η Σύνοδος έγινε λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση της νέας «αμυντικής» συμφωνίας ΗΠΑ, Αυστραλίας, Βρετανίας (AUKUS), με τον ολοφάνερο χαρακτήρα στρατιωτικής προετοιμασίας να επιβεβαιώνεται συνεχώς: Ενδεικτικές είναι οι νέες ανακοινώσεις του αμερικανικού υπουργείου Αμυνας για τις συμβάσεις που κέρδισαν οι αμερικανικές εταιρείες «General Dynamics» και «Northrop Grumman» με αντικείμενο την υποστήριξη του στόλου αρμάτων μάχης της Αυστραλίας και την προμήθεια προηγμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών (με τεθωρακισμένα τύπου M1 Abrams και μη επανδρωμένα αεροσκάφη τύπου MQ-4C Triton).

Αν και δεν κατονομάζεται ευθέως η Κίνα, το ανακοινωθέν της Συνόδου Κορυφής αναφέρει ότι «η ασφάλεια στην περιφέρεια έχει γίνει ακόμα πιο περίπλοκη, δοκιμάζοντας τις χώρες μας χωριστά αλλά και ως σύνολο», χαρακτηρίζοντας τη «συνεργασία μας» «ανένδοτη».

Παράλληλα, ξεκαθαρίζοντας ότι στόχος είναι η εδραίωση της τετραμερούς συνεργασίας και σε επιχειρηματικό επίπεδο, σε μια σειρά από κρίσιμους τομείς για τα μονοπώλια, οι «4» ξεχωρίζουν: Την αντιμετώπιση της «κλιματικής κρίσης», με συντονισμένη προώθηση των «πράσινων» μπίζνες. Τη συνεργασία σε «κρίσιμες και αναδυόμενες τεχνολογίες», όπως η βιοτεχνολογία, η παραγωγή και προμήθεια ημιαγωγών κ.ά. Την προετοιμασία για την κοινή παραγωγή εμβολίων.

«Αναγνωρίζουμε ότι το κοινό μας μέλλον θα γραφτεί στον Ινδο-Ειρηνικό και θα διπλασιάσουμε τις προσπάθειές μας για να διασφαλίσουμε ότι η Quad αποτελεί δύναμη περιφερειακής ειρήνης, σταθερότητας, ασφάλειας, ευημερίας», τόνισαν μεταξύ άλλων οι «4», ενώ εξήγγειλαν τακτικές ετήσιες συναντήσεις τόσο των ηγετών όσο και των ΥΠΕΞ.

Σημειώνεται ότι το ανακοινωθέν «καλωσορίζει» τη Στρατηγική της ΕΕ για τον Ινδο-Ειρηνικό, με φόντο μια σειρά από επαφές και κινήσεις για να «εκτονωθούν» οι αντιδράσεις που προκάλεσε ο «αποκλεισμός» της ΕΕ από τη συγκρότηση της AUKUS.

Στο μεταξύ, αύριο Τετάρτη αναμένεται να συνεδριάσει κανονικά το πρώτο Συμβούλιο Εμπορίου και Τεχνολογίας ΕΕ - ΗΠΑ, στο Πίτσμπουργκ (συγκροτήθηκε τον Ιούνη). Ο επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ, Β. Ντομπρόβσκις, δήλωσε σχετικά: «Οι στρατηγικές συμμαχίες γίνονται για να οικοδομηθούν κοινά οράματα, αλλά και για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες (...) Αυτή η νέα πλατφόρμα έχει αληθινή στρατηγική και γεωπολιτική σημασία ως τρόπος για τη διαμόρφωση προτύπων και κανόνων για τον 21ο αιώνα».

Επικεφαλής της αμερικανικής αντιπροσωπείας θα είναι ο ΥΠΕΞ, Αντ. Μπλίνκεν, η υπουργός Εμπορίου, Τζίνα Ραϊμόντο, και η εκπρόσωπος των ΗΠΑ για το Εμπόριο, Κάθριν Τάι. Η σχετική ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναφέρει ότι θα συναντηθούν με την αντιπροσωπεία της ΕΕ, για «να προωθήσουμε τις κοινές δημοκρατικές αξίες, να επεκτείνουμε και να εμβαθύνουμε τους διατλαντικούς εμπορικούς και επενδυτικούς δεσμούς μας».

Αντιδρώντας στη Σύνοδο Κορυφής του Quad, η εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ, Χούα Τσουνουίνγκ, κάλεσε τις ΗΠΑ «να πάψουν να αφοσιώνονται στη δημιουργία μικρών κύκλων που καλλιεργούν αποκλεισμούς» και χαρακτήρισε την «ανάπτυξη της Κίνας μοχλό για την παγκόσμια ειρήνη και την περιφερειακή ευημερία». Η κινεζική κρατική εφημερίδα «Global Times» χαρακτήρισε το Quad «πρωτοβουλία που υποδαυλίζει διαμάχες και αντιπαραθέσεις».

Την ίδια στιγμή, με αφορμή τη συγκρότηση της AUKUS και όσα ακολούθησαν, ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, εξέφρασε προσδοκίες της Μόσχας ως προς τις σχέσεις της με την ΕΕ: «Ασφαλώς και μπορούμε να αντιληφθούμε τις συνέπειες (...) Μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις μας με την ΕΕ, να πυροδοτήσει το ενδιαφέρον της ΕΕ να συνεργαστεί τελικά μαζί μας, χρησιμοποιώντας τα προφανή γεωπολιτικά και γεωστρατηγικά πλεονεκτήματα της συμμετοχής σε μια τεράστια ήπειρο, ειδικά από τη στιγμή που το επίκεντρο της παγκόσμιας ανάπτυξης μετατοπίζεται στην περιοχή της Ασίας».

Αναφερόμενος ειδικά στη Γαλλία, που εξέφρασε έντονη δυσαρέσκεια για την ακύρωση συμβολαίου πολλών δισ. για την πώληση υποβρυχίων στην Αυστραλία, ο Λαβρόφ είπε ότι «ίσως αναλογιστεί πόσο αξιόπιστες είναι αυτές οι συμμαχίες και πόσο ακόμα περισσότερο σχετίζονται οι συζητήσεις για τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης».

Τέλος, σε μια παράλληλη εξέλιξη, μετά από τρία χρόνια κατ' οίκον περιορισμού στο Βανκούβερ (μετά από σύλληψή της στον Καναδά με αίτημα των ΗΠΑ), η οικονομική διευθύντρια του κινεζικού κολοσσού τηλεπικοινωνιών «Huawei», Μενγκ Ουάνγκζου, αναχώρησε τελικά από τον Καναδά, έπειτα από εξωδικαστική συμφωνία με το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ.

Στο πλαίσιο της ίδιας συμφωνίας αποφασίστηκε η απελευθέρωση δύο Καναδών που κρατούνταν στην Κίνα (του πρώην διπλωμάτη Μ. Κόβριγκ και του επιχειρηματία Μ. Σπέιβορ) κατηγορουμένων για κατασκοπεία.

Πάντως, η Αμερικανίδα υπουργός Εμπορίου, Τζ. Ραϊμόντο, δήλωσε ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν είναι έτοιμη για νέα μέτρα κατά της «Huawei», την οποία επιμένει να θεωρεί «κίνδυνο εθνικής ασφάλειας».

Εντείνονται τα διεθνή παζάρια για τους όρους συνεργασίας με την κυβέρνηση των Ταλιμπάν, οι οποίοι συνεχίζουν να καλούν σε «αποκατάσταση» των σχέσεων του Αφγανιστάν με το εξωτερικό.

Ο εκπρόσωπος Τύπου του ΥΠΕΞ, Αμπντούλ Καχάρ Μπαλκί, ζήτησε να ξεκινήσουν πάλι όλες οι πτήσεις προς και από τη χώρα, ώστε όσοι Αφγανοί θέλουν να επιστρέψουν στη χώρα τους, αλλά και όσοι θέλουν να ταξιδεύουν στο εξωτερικό για εργασία ή σπουδές.

Στο μεταξύ ο Πακιστανός πρωθυπουργός Ιμράν Καν, παρεμβαίνοντας στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, είπε ότι η διεθνής κοινότητα δεν πρέπει να «αγνοήσει» το Αφγανιστάν και πρόσθεσε ότι «αν η διεθνής κοινότητα δώσει κίνητρα και ενθαρρύνει» τους Ταλιμπάν, «τότε θα προκύψει μια κατάσταση από την οποία θα κερδίσουν όλοι».

Ο δε Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν σημείωσε ότι η χώρα του είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τους Ταλιμπάν «αν γίνουν αποδεκτοί και αναγνωριστούν», ενώ η Αγκυρα συγκάλεσε έκτακτη συνάντηση των ΥΠΕΞ του «Τουρκικού Συμβουλίου» για τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν. Στο Συμβούλιο συμμετέχουν Τουρκία, Αζερμπαϊτζάν, Καζακστάν, Κιργιστάν και Ουζμπεκιστάν, ενώ στη συνάντηση θα παρευρισκόταν και ο ΥΠΕΞ της Ουγγαρίας, που είναι «παρατηρητής» του Συμβουλίου.

Ακόμα, ο Ιταλός ΥΠΕΞ Λουίτζι ντι Μάγιο από τη μία χαρακτήρισε «αδύνατη» την «αναγνώριση της κυβέρνησης των Ταλιμπάν», από την άλλη τόνισε ότι η χώρα πρέπει να αρχίσει να λαμβάνει ξανά την οικονομική υποστήριξη που σταμάτησε όταν ανακατέλαβαν την εξουσία, αναφέροντας πως «πρέπει να αποτρέψουμε την κατάρρευση του Αφγανιστάν και την ανεξέλεγκτη ροή μεταναστών».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, το Σάββατο σημειώθηκε νέα βομβιστική επίθεση στην επαρχία Νανγκαρχάρ, με στόχο αυτοκινητοπομπή των Ταλιμπάν και τουλάχιστον έναν νεκρό. Είναι η πολλοστή επίθεση των τελευταίων ημερών στην περιοχή, όπου διευρύνει τη δράση του το «Ισλαμικό Κράτος».

Σε ένα τέτοιο φόντο, μαίνονται παράλληλα άλλοι σημαντικοί ανταγωνισμοί ισχυρών καπιταλιστικών κρατών της περιοχής, όπως μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν.

Εκφράζοντας την «ανησυχία» της για το ενδεχόμενο «τρομοκράτες» να χρησιμοποιήσουν το έδαφος του Αφγανιστάν για «επιθέσεις κατά της σταθερότητας», η Ινδία τάχθηκε υπέρ «μιας στενής εξέτασης και εποπτείας του ρόλου του Πακιστάν στο Αφγανιστάν και στο θέμα της τρομοκρατίας», καλώντας ταυτόχρονα «να ενισχύσουμε και να σταθεροποιήσουμε την τρέχουσα κυβέρνηση για το καλό του λαού του Αφγανιστάν».

Από την άλλη μεριά, ο Πακιστανός πρωθυπουργός επανέλαβε κατηγορίες ότι «η χειρότερη και πιο διαδεδομένη μορφή ισλαμοφοβίας κυριαρχεί πλέον στην Ινδία».

Ανταπαντώντας, το στέλεχος του ινδικού ΥΠΕΞ Σνίχα Ντάμπεϊ κατηγόρησε το Πακιστάν ότι παρείχε καταφύγιο στον Οσάμα μπιν Λάντεν, καθώς επίσης ότι «καλλιεργεί τρομοκράτες στον κήπο του και ελπίζει πως θα βλάψουν μόνο τους γείτονές του».

Πέντε παράλληλες «προληπτικές» επιδρομές του ισραηλινού κατοχικού στρατού στην πόλη Τζενίν και στο χωριό Μπιντού της Δυτικής Οχθης την Κυριακή προκάλεσαν τον θάνατο 5 Παλαιστινίων (ανάμεσά τους ενός 16χρονου αγοριού), μετά από συγκρούσεις και με μαχητές της «Χαμάς».

Η ισραηλινή κυβέρνηση «δικαιολόγησε» τις επιδρομές κατηγορώντας τις δυνάμεις «τρομοκρατών της "Χαμάς"» ότι ήταν «έτοιμοι να εξαπολύσουν άμεσα τρομοκρατικές επιθέσεις».

Νωρίτερα, την περασμένη Παρασκευή, ο Παλαιστίνιος Πρόεδρος Μ. Αμπάς σε βιντεοσκοπημένη ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ έδωσε τελεσίγραφο 12 μηνών στο Ισραήλ να αποσυρθεί από τα εδάφη που κατέλαβε από το 1967 (συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ), απειλώντας σε αντίθετη περίπτωση να άρει την αναγνώριση του Ισραήλ, καθώς δεν έχουν εκπληρωθεί οι όροι που τη συνόδευαν. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι η Παλαιστινιακή Αρχή είναι έτοιμη να εργαστεί για λύση στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ, ενώ ζήτησε τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης για το Παλαιστινιακό υπό την αιγίδα του κουαρτέτου για τη Μέση Ανατολή (ΗΠΑ, ΕΕ, Ρωσία, ΟΗΕ).

Χτες μίλησε στη ΓΣ του ΟΗΕ ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Ν. Μπένετ, παρουσιάζοντας το Ισραήλ σαν «φάρο σε τρικυμισμένη θάλασσα» και «φάρο δημοκρατίας». Χωρίς καμία αναφορά στην κατοχή της Παλαιστίνης, αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας του καταγγέλλοντας το Ιράν σαν χώρα που «υποθάλπει την τρομοκρατία» και χρηματοδοτεί αντιπροσώπους στην ευρύτερη περιοχή, κατονομάζοντας ως τέτοιους τη «Χεζμπολάχ» στον Λίβανο, τη «Χαμάς» και την «Ισλαμική Τζιχάντ» στη Λωρίδα της Γάζας και τις σιιτικές πολιτοφυλακές σε Συρία και Ιράκ. Κατηγόρησε ακόμα το Ιράν ότι παραβιάζει τις συμφωνίες με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) και ανέφερε πως η Τεχεράνη έχει εμπλουτίσει ουράνιο κατά 60%, μένοντας μόλις «ένα βήμα πριν» τη μετατροπή του σε υλικό για την κατασκευή πυρηνικών όπλων, διαβεβαιώνοντας ότι το Ισραήλ δεν θα επιτρέψει ποτέ κάτι τέτοιο.

Νωρίτερα, συναντώντας στη Νέα Υόρκη οργανώσεις Εβραίων εποίκων, ο Μπένετ είπε πως στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Αμερικανό Πρόεδρο είπε «τρία όχι», υποστηρίζοντας ότι δεν θα λυγίσει στην πίεση του Λευκού Οίκου για ανάσχεση των εβραϊκών εποικισμών στη Δυτική Οχθη, στο θέμα επαναλειτουργίας του αμερικανικού προξενείου για τους Παλαιστίνιους στην Ιερουσαλήμ και στο ζήτημα επιστροφής των ΗΠΑ στη Συμφωνία του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

• Η Παλαιστίνια βουλευτής Χαλίντα Τζαράρ, του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PFLP), αφέθηκε ελεύθερη την Κυριακή μετά από διετή ποινή κάθειρξης για συμμετοχή σε «παράνομη οργάνωση».