Στις 24 - 27 Μάρτη οι ΤΟ των Καλλιτεχνών και των Εκπαιδευτικών της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ διοργανώνουν επίσκεψη στο Βελιγράδι, με αφορμή τη μαύρη επέτειο των βομβαρδισμών και της ιμπεριαλιστικής επέμβασης στην πολύπαθη πρώην Γιουγκοσλαβία. Γι' αυτήν την πρωτοβουλία, που συναντάει ήδη μεγάλη αποδοχή, μίλησαν στον «Ριζοσπάστη» η Βιβή Σιώρα, μέλος της ΕΠ Αττικής και Γραμματέας της ΤΟ Καλλιτεχνών, και η Κωνσταντίνα Τσιουπρά, Γραμματέας της ΤΟ Εκπαιδευτικών.

-- Τι σηματοδοτεί η πρωτοβουλία αυτού του ταξιδιού, με δεδομένο ότι τώρα βρίσκεται σε εξέλιξη και ο πόλεμος στην Ουκρανία;

Κωνσταντίνα Τσιουπρά: Η αρχική μας αφετηρία ήταν λίγο διαφορετική... Η φετινή χρονιά αποτελεί μια μαύρη επέτειο: Κλείνουν 70 χρόνια από την ένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ. Συζητώντας οι ΚΟ καταλήξαμε ότι είναι αναγκαίο να ξεδιπλώσουμε ένα πολύμορφο πολιτικό πρόγραμμα δράσης, να συζητήσουμε για τους κινδύνους με τους οποίους βρίσκονται αντιμέτωποι οι λαοί από τη συνεχή όξυνση των ανταγωνισμών.

Να αναδείξουμε τον ρόλο των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών συνολικότερα, τη στάση που πρέπει να κρατάει το εργατικό - λαϊκό κίνημα απέναντι σε αυτούς, την αντιπαράθεση με τη διαστρέβλωση της πραγματικότητας και την παραχάραξη της Ιστορίας, ειδικά όπως αυτή διοχετεύεται μέσα από την Εκπαίδευση, τα σχολικά βιβλία, τον Πολιτισμό.

Επιλέξαμε λοιπόν να επισκεφτούμε το Βελιγράδι, την ευρωπαϊκή πόλη που επί 78 μέρες βομβάρδιζε το ΝΑΤΟ το 1999. Μάλιστα, η ημερομηνία αναχώρησής μας - 24 Μάρτη - όχι τυχαία, συμπίπτει με τη μέρα έναρξης των βομβαρδισμών στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Μια επέμβαση με τη βούλα των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ, της ΕΕ, στο φόντο των γενικότερων ανακατατάξεων για τις σφαίρες επιρροής στα Βαλκάνια, μετά και τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Εκεί θα συναντηθούμε και με τους συντρόφους του Νέου Κομμουνιστικού Κόμματος Γιουγκοσλαβίας, εκφράζοντας τη διεθνιστική μας αλληλεγγύη.

Βιβή Σιώρα: Οι εξελίξεις μάς πρόλαβαν, θα μπορούσε να πει κάποιος. Ομως, η πραγματικότητα δεν είναι έτσι. Η ιστορική πείρα, τα 70 αυτά χρόνια που η χώρα μας είναι ενταγμένη στο ΝΑΤΟ αναδεικνύουν ότι οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στα καπιταλιστικά κράτη, στα μονοπώλια, στις ενώσεις τους είναι το μόνιμο στοιχείο και οι συμμαχίες και συμβιβασμοί είναι το προσωρινό. Το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, επομένως, κάνει την πρωτοβουλία μας ακόμα πιο επίκαιρη. Να στείλουμε πλατύ μήνυμα ότι η σωστή πλευρά της Ιστορίας δεν είναι με κάποιον ιμπεριαλιστή αλλά με τους ίδιους τους λαούς!

-- Πώς επιδρά το ζήτημα του πολέμου στους χώρους Εκπαίδευσης και Πολιτισμού;

Β. Σ. Μετά το ξέσπασμα του πολέμου, τα κράτη - μέλη της ΕΕ, οι ΗΠΑ δεν στέλνουν μόνο δισεκατομμύρια σε στρατιωτική βοήθεια, αλλά από την πρώτη στιγμή θέλουν να καλλιεργήσουν την ενεργή στήριξη στην ουκρανική κυβέρνηση, όχι στον λαό της Ουκρανίας. Σε αυτόν τον σκοπό επιδιώκουν να στρατεύσουν τους καλλιτέχνες παγκόσμια. Γι' αυτό στοχοποιούν όποιον δεν συντάσσεται με τις επιδιώξεις τους.

Είναι χαρακτηριστικό στην Ελλάδα ότι αν κάποιος καλλιτέχνης πει «όχι στον πόλεμο» ή «αλληλεγγύη στον λαό της Ουκρανίας», αν δηλαδή δεν ευθυγραμμιστεί με το ΝΑΤΟικό αφήγημα της ενεργής συμμετοχής της χώρας μας στη φρίκη του πολέμου, τότε τον ταυτίζουν με τους Ρώσους. «Ξεχνούν» βέβαια πως εδώ και δεκαετίες στον χώρο του Πολιτισμού εργάζονται πολλοί καλλιτέχνες ρωσικής, ουκρανικής, μολδαβικής καταγωγής μαζί με Ελληνες. Ολοι αυτοί δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν μεταξύ τους, πληρώνουν τις διάφορες συνέπειες του πολέμου.

Είναι θετικό ότι στις μεγάλες ορχήστρες της χώρας υπάρχει αντιπολεμική διάθεση, από την πλευρά της αλληλεγγύης των λαών και όχι του διχασμού. Είναι θετικό ότι έχουν συγκεντρωθεί ήδη πολλές εκατοντάδες υπογραφές καλλιτεχνών που καταδικάζουν τον πόλεμο, τη ρωσική εισβολή, αλλά και την ενεργή συμμετοχή της χώρας μας, την εργαλειοποίηση της Τέχνης στην πολεμική προετοιμασία.

Κ. Τ. Με το ξέσπασμα του πολέμου μέσα στις τάξεις κυριαρχούν ερωτήσεις όπως «Κύριε/α, τι γίνεται στην Ουκρανία;», «Ποιανού το μέρος πρέπει να πάρουμε;», «Θα φτάσει στη χώρα μας ο πόλεμος;», «Τι να κάνουν τα παιδιά στην Ουκρανία;», «Εμείς θέλουμε ειρήνη για όλα τα παιδιά;», «Μπορούμε να κάνουμε κάτι τώρα;». Οι εξελίξεις, δηλαδή, πυροδοτούν μια πλούσια συζήτηση, ανεξαρτήτως ηλικίας. Στους χώρους Εκπαίδευσης, τόσο από εκπαιδευτικούς όσο και από μαθητές η ανησυχία, ο προβληματισμός, η διάθεση για συζήτηση κυριαρχούν.

Το ζητούμενο είναι πώς θα επιδράσουμε σε αυτήν την ανησυχία, πώς δεν θα μπει αυτή «κάτω από ξένη σημαία», αλλά θα διοχετευθεί στην κατεύθυνση ενίσχυσης του αγώνα και της διεκδίκησης για απεμπλοκή της χώρας μας από τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, για να κλείσουν όλες οι ΝΑΤΟικές βάσεις και να αποδεσμευτεί η Ελλάδα από ΕΕ και ΝΑΤΟ με τον λαό να είναι κυρίαρχος στον τόπο του.

-- Οι δράσεις στους χώρους σας για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο βρίσκουν ανταπόκριση;

Κ. Τ. Επειδή η ανησυχία είναι μεγάλη, η ανταπόκριση είναι πολύ μεγάλη, κάτι το οποίο εκφράστηκε και στη δήλωση συμμετοχής για την επίσκεψη στο Βελιγράδι. Η ΤΟ των Εκπαιδευτικών από την πρώτη μέρα του ιμπεριαλιστικού πολέμου οργάνωσε ένα πλούσιο πρόγραμμα παρέμβασης με στόχο την ενημέρωση και τη δράση μαζί με εκπαιδευτικούς και μαθητές.

Σε εκατοντάδες τμήματα στην Αττική, τόσο στην Πρωτοβάθμια όσο και στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, σε δημόσια και ιδιωτική, έγιναν πλούσιες συζητήσεις. Οι γνωστοί στίχοι από το «Γερμανικό Εγχειρίδιο Πολέμου» του Μπρεχτ γράφτηκαν σε πολλούς πίνακες μέσα στην τάξη! Δεκάδες είναι και τα σχολεία στα οποία μαθητές και εκπαιδευτικοί από κοινού στόλισαν τις τάξεις και το σχολείο με ζωγραφιές, συνθήματα ενάντια στον πόλεμο. Σχημάτισαν το σύμβολο της ειρήνης στα προαύλια.

Β. Σ. Είναι σημαντικό ότι από την πρώτη στιγμή η συντριπτική πλειοψηφία των καλλιτεχνών καταδίκασαν την οργανωμένη προσπάθεια να «ντυθούν τα τανκς» με «νότες», δηλαδή ο Πολιτισμός να είναι στα πρώτα βιολιά της πολεμικής προετοιμασίας. Καταδικάστηκε ο αποκλεισμός ρωσικών παραγωγών και καλλιτεχνών από τα κράτη - μέλη της ΕΕ (από τη Σκάλα του Μιλάνου, το Φεστιβάλ Καννών, το Μέγαρο Μουσικής κ.ο.κ.), αντίστοιχα το ίδιο και στη Ρωσία, σε δημοσιογράφους και καλλιτέχνες που διαφωνούν με την εισβολή.

Η στάση που κράτησαν μουσικοί σε μεγάλες σκηνές στη χώρα μας, καταδικάζοντας τη ρωσική επέμβαση, αρνούμενοι να συνταχθούν με τις επιταγές του ΝΑΤΟ, αντιπροτείνοντας ένα πραγματικό αντιπολεμικό μήνυμα, δείχνει έναν δρόμο που με θάρρος οι άνθρωποι του Πολιτισμού πρέπει να ακολουθήσουν, υπηρετώντας την τέχνη τους και μέσα από αυτήν τον άνθρωπο. Γι' αυτό γνωστά ΜΜΕ και Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης αναπαρήγαγαν, και συνεχίζουν, πολλούς τόνους διαστρέβλωσης και αντικομμουνισμού, γιατί εντέλει το μήνυμα δεν τους αρέσει.

-- Πείτε μας δυο λόγια για το πρόγραμμα και το τι θα μπορέσουν να δουν από κοντά όσοι συμμετάσχουν.

Κ. Τ. Νομίζουμε ότι το πρόγραμμα περιλαμβάνει τα πάντα! Διότι το Βελιγράδι αποτελεί μια πόλη με αρχιτεκτονικό και πολεοδομικό ενδιαφέρον και ταυτόχρονα ένα «ιστορικό μνημείο»... Δεν θα μπορούσαμε, για παράδειγμα, ανήμερα της 25ης Μαρτίου να μην πάμε στο μέρος όπου φυλακίστηκε και πέθανε ο Ρήγας Φεραίος, στο πάρκο Kalemegdan.

`Η να μην επισκεφτούμε όλα αυτά τα μέρη που σηματοδοτούν τη διαρκή αντίσταση του γιουγκοσλαβικού λαού σε όλη την διάρκεια της Ιστορίας του ή αυτά τα σημεία που συνδέονται με τις φριχτές εικόνες και μνήμες από τον βομβαρδισμό το 1999.

Κορύφωση αυτής της δραστηριότητας θα αποτελεί η πολιτική εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 26 Μάρτη, στο Πάρκο Finansijski, απέναντι ακριβώς από το βομβαρδισμένο κτίριο του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. Ταυτόχρονα, θα υπάρχει και ελεύθερος χρόνος για περιήγηση στα γραφικά σοκάκια της παλιάς πόλης στη συνοικία Skadarlija, στα πάρκα του Βελιγραδίου καθώς και για παραδουνάβιους περιπάτους στην περιοχή Zemun.