Με τα έσοδα από την πώληση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων σε εξωτερικό και εγχώριο επίπεδο να αγγίζουν αστρονομικά ύψη, φτάνοντας σύμφωνα με στοιχεία τα 12 δισ. ευρώ περίπου για την περίοδο 2022 - 2025, το αγγλικό πρωτάθλημα της Premier League έχει τη θέση του ακριβότερου προϊόντος στο σημερινό οικοδόμημα του εμπορευματοποιημένου ποδοσφαίρου.

Με πρωταγωνιστικό ρόλο των επιχειρηματικών ανταγωνισμών που διεξάγονται εντός της πανάκριβης ποδοσφαιρικής βιομηχανίας τόσο στην Ευρώπη όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, και έχοντας ως βιτρίνα το υψηλού επιπέδου αγωνιστικό θέαμα, αλλά και το άλλοθι των γηπέδων - «θεάτρων», χωρίς βία στις εξέδρες, το εν λόγω προϊόν έχει πλασαριστεί από τους ιθύνοντές του - με τη συμβολή και του εγχώριου πολιτικού παράγοντα - ως ένας ποδοσφαιρικός κόσμος «αγγελικά πλασμένος»!

Αν όμως τα πράγματα μοιάζουν ιδανικά για όσους καρπώνονται τα έσοδα που αποφέρει το προϊόν (πολυεθνικές, χορηγούς, ιδιοκτήτες ομάδων), δεν είναι και τόσο ρόδινα για την πλειοψηφία των φιλάθλων, από τα λαϊκά στρώματα και την εργατική τάξη της Αγγλίας, που είναι γνωστή η σχέση τους με τις ομάδες και το ποδόσφαιρο.

Καθώς το αγαπημένο τους άθλημα έχει μετατραπεί σε ένα πολυτελές και πανάκριβο προϊόν, εξαιτίας της εμπορευματοποίησης και της επιδίωξης των επιχειρηματιών για ακόμα μεγαλύτερα κέρδη μέσω της προσέλκυσης ακριβών - «εκλεκτών» πελατών, τουλάχιστον στη βιτρίνα του, δηλαδή στα γήπεδα, η παραδοσιακή σχέση της πλειοψηφίας των Αγγλων φιλάθλων με το ποδόσφαιρο και το γήπεδο όχι μόνο έχει κλονιστεί, αλλά ίσως οδεύει και προς το φινάλε της. Το σύστημα δεν κρύβει ότι τους θέλει κατά βάση τηλεθεατές στον καναπέ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Και το αγγλικό ποδόσφαιρο δεν αποτελεί την εξαίρεση αλλά - όλο και περισσότερο - τον κανόνα. Τα τελευταία χρόνια πυκνώνουν συνεχώς οι διαμαρτυρίες σε Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία, Ιταλία κ.α. ενάντια στις αυξήσεις των τιμών των εισιτηρίων για ποδοσφαιρικούς αγώνες.

Την τελευταία πενταετία - τουλάχιστον - έχει γίνει συχνό φαινόμενο να ξεσπούν διαμαρτυρίες έξω ή και μέσα στα αγγλικά ποδοσφαιρικά γήπεδα, πολλές φορές μαζικές, ενάντια στην ακρίβεια όχι μόνο στα εισιτήρια αλλά και σε άλλες παροχές που συνδέονται με τα γήπεδα (π.χ. προϊόντα στα κυλικεία). Οι οπαδοί στοχοποιούν τόσο τους επιχειρηματίες - ιδιοκτήτες των ομάδων όσο και την ίδια τη Λίγκα και τις πρακτικές που ακολουθεί στο συγκεκριμένο ζήτημα, σε αγαστή συνεργασία βέβαια με τους πρώτους.

Το 2019 μάλιστα το θέμα πήρε ευρύτερες διαστάσεις, μέχρι και στην αγγλική Βουλή, με την τότε κυβέρνηση να ζητάει ...σύνεση και λογική σε ό,τι αφορά τη διαμόρφωση των τιμών των εισιτηρίων από τη Λίγκα και τους επιχειρηματίες του ποδοσφαίρου. Εκείνοι έδειξαν να αναδιπλώνονται, στην πραγματικότητα όμως δεν άλλαξαν ποτέ πολιτική στο θέμα των εισιτηρίων. Τα τελευταία δε τρία χρόνια χρησιμοποιούν ως βασικό άλλοθι τις οικονομικές συνέπειες του Brexit αλλά και της πανδημίας. Αυτό ενώ σήμερα και στην Αγγλία, με βάση τα επίσημα στοιχεία, τα εργατικά - λαϊκά στρώματα τσακίζονται από την ακρίβεια, με τον πληθωρισμό να βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 40 ετών.

Οπως έγινε ξεκάθαρο και στη φετινή σεζόν, το κόστος παρακολούθησης αγώνων της Premier League από τις εξέδρες κάποιου γηπέδου έχει αυξηθεί σημαντικά για τους περισσότερους οπαδούς, που έχουν να αντιμετωπίσουν και το υψηλό κόστος ζωής στη χώρα. Είναι ενδεικτικά τα στοιχεία έρευνας ότι από τις 20 ομάδες που θα αγωνιστούν στην Premier League τη σεζόν 2022 - 2023, οι 11 έχουν αυξήσει την τιμή του πιο ακριβού εισιτηρίου διαρκείας και 9 χρεώνουν περισσότερο και το φτηνότερο διαρκείας. Αυξήσεις που ήρθαν με τη μορφή τσουνάμι, προκειμένου οι ιδιοκτήτες των ομάδων να βγάλουν τα «σπασμένα» από την πανδημία και τους μήνες που είτε στερήθηκαν την παρουσία των οπαδών στις εξέδρες, λόγω των μέτρων κατά της COVID-19, είτε υποχρεώθηκαν σε πάγωμα των τιμών εξαιτίας της αβεβαιότητας που δημιουργούσε η γενικότερη κατάσταση.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της λονδρέζικης Τότεναμ, μιας από τις ομάδες με τα ακριβότερα εισιτήρια τα τελευταία χρόνια. Η φτηνότερη επιλογή για εισιτήριο διαρκείας ξεκινάει από τις 807 λίρες και η ακριβότερη ξεπερνάει τις 2.000 λίρες! Οσο για τα - λιγοστά πλέον - εισιτήρια που εκδίδονται για μεμονωμένους αγώνες, το ύψος τους κινείται μεταξύ 120 και 300 λιρών. Ετσι, ένας κάτοικος Βόρειου Λονδίνου που υποστηρίζει Τότεναμ για να δει από κοντά την ομάδα του θα χρειαστεί να πληρώσει έως και το 90% του μισθού του για το φτηνότερο εισιτήριο διαρκείας, ή το 1/3 για να δει έναν και μόνο αγώνα!

Την περασμένη σεζόν οι οπαδοί των «σπιρουνιών» πραγματοποίησαν έντονες διαμαρτυρίες, κατά τις οποίες έκαναν λόγο για «αδυσώπητη περιφρόνηση των διοικούντων προς τους οπαδούς και τη σκληρή οικονομική πραγματικότητα που βιώνουν». Η επίσημη απάντηση της διοίκησης της Τότεναμ; Επικαλέστηκε το «αντικειμενικό κόστος του υψηλού επιπέδου υπηρεσιών που προσφέρονται»...

Η κατάσταση δεν διαφέρει ιδιαίτερα στις υπόλοιπες ομάδες της Premier League, ειδικά στις πρωτοκλασάτες, όπως Λίβερπουλ, Μάντσεστερ Σίτι, Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Τσέλσι, Αρσεναλ. Ακόμα πιο δύσκολα είναι τα πράγματα για τους οπαδούς ομάδων όπως Γουέστ Χαμ, Νιουκάστλ κ.ά., οι οποίοι παραδοσιακά έχουν πιο λαϊκές καταβολές.

Ενα από τα βασικά άλλοθι των επιχειρηματιών του αγγλικού ποδοσφαίρου για όλη αυτή την κατάσταση είναι οι απώλειες που υπέστησαν οι σύλλογοι - και φυσικά οι ίδιοι και τα κέρδη τους - από τα lockdown λόγω πανδημίας, που επηρέασαν τις σεζόν 2019 - 2020 και 2020 - 2021 εν μέρει (με πλαφόν στον αριθμό των φιλάθλων που επιτρεπόταν να παρακολουθήσουν κάθε αγώνα) ή και ολοκληρωτικά (με πλήρη απαγόρευση παρουσίας θεατών). Μόλις τον περασμένο Αύγουστο έγινε επιτρεπτό να επιστρέψει σε κανονικά επίπεδα η προσέλευση φιλάθλων στις εξέδρες. Κατά τη διάρκεια της σεζόν και προκειμένου να δικαιολογήσει τις πρακτικές των επιχειρηματιών του χώρου, ο διευθύνων σύμβουλος της Premier League, Ρίτσαρντ Μάστερς, δήλωσε ότι οι σύλλογοι έχασαν περίπου 2 δισ. λίρες εξαιτίας της πανδημίας.

Τα περί σημαντικών απωλειών λόγω των άδειων γηπέδων όμως είναι μόνο η μισή αλήθεια. Πολύ πιο ολοκληρωμένη είναι η εικόνα που δίνει η διεθνής εταιρεία «Deloitte», με τις εκθέσεις που δημοσιεύει για τα οικονομικά του ποδοσφαίρου. Σύμφωνα με την έκθεσή της για τη σεζόν 2018 - 2019, μόνο το 13% των εσόδων των συλλόγων της Premier League αντιστοιχούσαν στα έσοδα από τους αγώνες. Από την άλλη, τα έσοδα από άλλες δραστηριότητες, χορηγίες, τηλεοπτικά δικαιώματα, πωλήσεις στις μπουτίκ κ.λπ. αντιστοιχούσαν στο 59% των κερδών των συλλόγων. Είναι χρήσιμο επίσης να επισημανθεί ότι τον τελευταίο χρόνο το αγγλικό πρωτάθλημα μείωσε αισθητά τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας, με την ανανέωση των κερδοφόρων συμβάσεων μετάδοσης των αγώνων του σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο.