- Τρέχουσα
- Προηγούμενη
- Επόμενη
- Μόνο κείμενο
- Σύνθετη αναζήτηση
- Πολιτική
- Κόσμος
- Οικονομία
- Εργαζόμενοι
- Κοινωνία
- Νεολαία
- Πολιτισμός
- Αθλητισμός
- Η άποψή μας
- Από μέρα σε μέρα
- Σαν σήμερα
- Αρθρα
- Σχόλια
- Τετρασέλιδα
- Ολες οι στήλες
- Σκίτσα
- Ιστορική διαδρομή
- Ενθετα ιστορίας
- Ειδικές εκδόσεις
- International
- Νέα του site
- Επικοινωνία
Feeds- Οδηγίες
- Υπεραστικοί Αριθμ.
- Διαφορές ώρας
Με μαζική παρουσία της νεολαίας πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα το βράδυ η εκδήλωση για τη μετονομασία του Στεκιού της ΚΝΕ στο κέντρο της Αθήνας σε «Στέκι Πολιτισμού και Νεανικής Δημιουργίας της ΚΝΕ - Μάνος Λοΐζος».
Μια εκδήλωση γεμάτη συγκίνηση, μνήμες, αλλά και μια υπόσχεση ότι οι νέες γενιές κομμουνιστών και κομμουνιστριών θα διαφυλάξουν, θα διαδώσουν και θα προβάλουν το πάντα επίκαιρο και κοινωνικά χρήσιμο έργο του Μάνου Λοΐζου.
Στην εκδήλωση μίλησε ο Νίκος Αμπατιέλος, Γραμματέας του ΚΣ της ΚΝΕ. Από το βήμα της εκδήλωσης ευχαρίστησε από καρδιάς την Μυρσίνη Λοΐζου, τον Σωτήρη Τσουκάλη, που δούλεψε για δύο μήνες για την επισκευή του πιάνου, με σεβασμό στον συνθέτη και με προσπάθεια να προσεγγίζει το όργανο τον αρχικό του ήχο, και τους μουσικούς που ετοίμασαν το όμορφο μουσικό αφιέρωμα.
Ακολούθησαν σύντομες παρεμβάσεις από ανθρώπους που γνώρισαν και συνεργάστηκαν με τον Μάνο Λοΐζο. Η ΚΝΕ απευθύνθηκε στους Γιώργο Νταλάρα, Χρήστο Λεοντή, Μαρία Φαραντούρη, Αχιλλέα Θεοφίλου, Δήμητρα Γαλάνη και Θανάση Παπακωνσταντίνου, οι οποίοι με χαρά ανέσυραν από τη μνήμη τους στιγμές από τη σχέση τους και τη συνεργασία τους με τον Μάνο, ενώ έδωσαν και τα συγχαρητήριά τους για τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία.
Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν η κόρη του συνθέτη, Μυρσίνη, και η εγγονή του, Eμμανουέλα. Επίσης ο Θέμης Γκιώνης και ο Νίκος Σοφιανός, μέλη του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, καθώς και η Μάγδα Φύσσα.
Ακολουθούν εκτενή αποσπάσματα από την ομιλία του Ν. Αμπατιέλου, καθώς και από τις παρεμβάσεις συνεργατών του Μάνου Λοΐζου.
Εκτενή αποσπάσματα από την ομιλία του Γραμματέα του ΚΣ της ΚΝΕ στην εκδήλωση μετονομασίας του Στεκιού της Αθήνας
Σε μια περίοδο που το σύστημα με ποικίλους τρόπους θέλει να κουρελιαστεί το αισθητικό κριτήριο της νεολαίας, να αποδυναμωθεί η σκέψη της και να οδηγηθεί σε μια παθητική εκτόνωση απ' τα προβλήματά της, η ΚΝΕ έχει στο DNA της να πηγαίνει κόντρα σε αυτά τα πρότυπα.
Να αναζητά νέους, δημιουργικούς τρόπους επαφής με κάθε νέο και νέα που μοιραζόμαστε κοινές ανησυχίες, κοινούς προβληματισμούς και όνειρα, ξέροντας καλά πως «τίποτα πιο ωραίο, τίποτα πιο αληθινό απ' τη ζωή δεν είναι», όπως τραγουδά η αξέχαστη φωνή του Μάνου σε στίχους του Ναζίμ Χικμέτ.
Απέναντι στη μοιρολατρία, στη λογική «ο θάνατός σου η ζωή μου», απέναντι στη λογική ότι η Τέχνη είναι κάτι έξω απ' την κοινωνία και ότι η στράτευση του δημιουργού με τους αγώνες και τα βάσανα του λαού μειώνει την καλλιτεχνική αξία του έργου, ότι είναι τάχα «παλιά» και «ξεπερασμένη», την απάντηση τη δίνει ο ίδιος ο Μάνος Λοΐζος:
«Αναζητούσα πάντοτε ποιήματα με έντονο κοινωνικό περιεχόμενο και προβλήματα σύγχρονα», έλεγε, «σαν καλλιτέχνης, είμαι ένας δέκτης, ευαίσθητος, γεγονότων και καταστάσεων, που ζούμε καθημερινά όλοι μας, όπως οι αγώνες του λαού μας, ο αγώνας της εργατικής τάξης για το μεροκάματο, για καλύτερες συνθήκες ζωής, για την ελευθερία και τη δημοκρατία. Από πολύ μικρός είδα παιδιά να πεινάνε και θεώρησα υποχρέωσή μου να μην το ξεχάσω αυτό ποτέ, να κάνω ό,τι μπορώ με την τέχνη μου για να λείψει αυτή η δυστυχία».
Αυτά τα ιδανικά φλόγισαν το έργο του Μάνου και υπήρξαν η πηγή της έμπνευσής του, μιας έμπνευσης πηγαίας, γνήσιας κι ατόφιας (...) Και πράγματι, όλη η μουσική διαδρομή του Μάνου ρίζωσε βαθιά στη σύγχρονη μουσική μας παράδοση και ζυμώθηκε με τους καημούς, τις ελπίδες και τα όνειρα του λαού μας.
Το τραγούδι του «Ο Δρόμος», που έγραψε το 1964, θεωρούσε ότι ήταν το καλύτερό του γιατί «αναφέρεται στην περίοδο της Κατοχής αλλά έχει μια εφαρμογή πιο καθολική, σε κάθε περίπτωση που ένας λαός αγωνίζεται για την ελευθερία του».
Για το γνωστό κομμάτι «Γ' Παγκόσμιος» είχε πει ότι μιλάει για τους εργάτες που φτιάχνουν τα τανκς κι ύστερα αυτά τους σκοτώνουν κάτω από τις ερπύστριές τους.
Για τη λογοκρισία, την οποία αντιπάλεψε μέσα από το έργο του, αλλά και μέσα από τη δράση του στην Ενωση Μουσικοσυνθετών και Στιχουργών Ελλάδος, της οποίας υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος ένα διάστημα, είχε πει: «Εκείνο που ενοχλεί τους λογοκριτές μας είναι οι στίχοι, το περιεχόμενό τους, η αναφορά τους σε κοινωνικά προβλήματα».
Το βιολί, που σε ηλικία 14 ετών του αγόρασε ο πατέρας του, η αγαπημένη κιθάρα, αλλά και το πιάνο του δεν κοσμούν απλά σήμερα το Στέκι, αλλά «ανασταίνουν» το όνειρό του. Συναντιούνται με το μεράκι, την όρεξη, τη συντροφικότητα, την αυταπάρνηση μελών και φίλων της ΚΝΕ, που με τις καθημερινές δραστηριότητες που φιλοξενούνται σε αυτόν τον χώρο, τον μετατρέπουν σε κυριολεκτικό «πολιτιστικό μελίσσι», γεγονός που νομίζουμε θα γέμιζε με χαρά και τον ίδιο τον Μάνο.
Ο Μάνος Λοΐζος δεν λείπει σήμερα. Εξακολουθεί να είναι παρών με το χαρακτηριστικό χαμόγελο και την πραότητά του. Είναι παρών όταν στις συγκεντρώσεις και τις απεργίες ακούγονται τα τραγούδια του από τα μεγάφωνα, όταν έρχονται οι μέρες του Σεπτέμβρη και ξεδιπλώνονται οι εκδηλώσεις του Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή» σε όλη τη χώρα, έναν θεσμό για τον οποίο ο ίδιος ο Μάνος έλεγε: «Ξέρω με τι κόπους και θυσίες, μέσα από πόσα εμπόδια η ΚΝΕ οργανώνει το Φεστιβάλ (...) Βλέπω ότι έχει μεγάλη σημασία η παρουσία ενός τόσο πολυπληθούς κοινού στον χώρο του Φεστιβάλ τις μέρες που γίνεται, κάτι που συσφίγγει και στεριώνει τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων».
Ο Μάνος Λοΐζος με πλήθος καλλιτεχνών στη σκηνή του 2ου Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή» |
Αλλωστε, η ανάδειξη της δουλειάς του Λοΐζου, του Μίκη, του Θάνου Μικρούτσικου, του Χρήστου Λεοντή, του Μάνου Χατζιδάκι, του Σταύρου Ξαρχάκου, του Γιάννη Μαρκόπουλου δεν είναι μόνο τιμή και αναγνώριση του έργου τους, αλλά το τοποθετεί ως πηγή δύναμης, έμπνευσης και κουράγιου στον αγώνα για μία κοινωνία ανώτερων ιδανικών.
Και γι' αυτήν την προσπάθεια που κάνει το Κόμμα μας νιώθουμε περήφανοι, όχι μόνο για την αναγκαιότητα να αναδειχθεί το έργο των σπουδαίων δημιουργών στη νέα γενιά και να μείνει στην επιφάνεια για πάντα, αλλά γιατί - κι αυτό ίσως είναι το πιο σημαντικό - βλέπουμε στα πρόσωπα των χιλιάδων ανθρώπων που κατακλύζουν τα στάδια των συναυλιών μας, των Φεστιβάλ μας, τη λαχτάρα να τραγουδήσουν τις αγωνίες και τα βάσανά τους, παρατηρούμε στα μάτια τους τον πόθο να μη σβήσει η σπίθα που μεγάλωσε γενιές και γενιές και την ανάγκη να μεταλαμπαδευτεί στις επόμενες, συγκινούμαστε από την ανταπόκριση και το αίσθημα ψυχικής ανάτασης που πλημμυρίζει κάθε γωνιά των εκδηλώσεών μας (...)
Στις Θέσεις του 13ου Συνεδρίου της ΚΝΕ αναφέρεται ότι ο Πολιτισμός αποτελεί διαχρονικά ένα συστατικό στοιχείο ενασχόλησης για την ΚΝΕ.
Η δραστηριότητα που αναπτύσσεται στα Στέκια Πολιτισμού και Νεανικής Δημιουργίας της ΚΝΕ, που έχουν πληθύνει την τελευταία 4ετία, αλλά και η αξιοποίηση περισσότερων και υψηλότερου επιπέδου πολιτιστικών μορφών στη δραστηριότητά μας είναι ορισμένα μόνο από τα μετρήσιμα βήματα που σημειώνει η Οργάνωσή μας στη σταθερή ένταξη του Πολιτισμού στη μαζική πολιτική παρέμβαση στη νεολαία, που φιλοδοξούμε να γίνουν πιο στέρεα και να ανοίξουν νέους δρόμους.
Στα Στέκια βρίσκουν σήμερα στέγη δεκάδες καλλιτεχνικές ομάδες, δίνεται βήμα στη νεανική δημιουργία, οργανώνονται μικρές εκδηλώσεις, αφιερώματα, βιβλιοπαρουσιάσεις, σεμινάρια. Η ΚΝΕ δίνει στους νέους και τις νέες της κάθε περιοχής μια ξεχωριστή πρόταση για ποιοτική ψυχαγωγία κι αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου.
Απέναντι στα κυρίαρχα πρότυπα που καλλιεργεί το σύστημα της εκμετάλλευσης για τον τρόπο ζωής της νεολαίας, απέναντι στα πιο σάπια και δυσώδη ιδανικά του ατομισμού, του ρατσισμού, της ναρκωκουλτούρας, του σεξισμού, της εμπορευματοποίησης του σώματος, η ΚΝΕ καλεί κάθε νέο και νέα που ασφυκτιά απ' αυτήν την κατάσταση να διαλέξει τον όμορφο δρόμο του καθημερινού αγώνα, να αντλήσει δύναμη από τη δύναμη των πολλών, για να «χαθεί μες στις σκιές του όλος ο κόσμος ο παλιός»...
Καλούμε και από αυτό το βήμα κάθε νέο και νέα που προβληματίζεται να δώσει τη δική του μαχητική απάντηση το επόμενο διάστημα στον δρόμο και στην κάλπη.
Ας κάνει η νέα γενιά αυτό που φοβίζει το σύστημα:
Να πάρει πραγματικά τη ζωή στα χέρια της, να δυναμώσει τον συλλογικό αγώνα, τη διεκδίκηση, την αλληλεγγύη ΠΑΝΤΟΥ!
Και να δίνει μάχες, να μη συμβιβάζεται με τα λίγα γιατί τα αξίζει όλα.
Οπως κάνουν αυτές τις μέρες οι καλλιτέχνες και σπουδαστές, που ξεπερνώντας τη λογική των λύσεων «από τα πάνω» παίρνουν στα χέρια τους την υπόθεση της Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης και της απόσυρσης του απαράδεκτου και γνωστού πια σε όλο τον λαό Προεδρικού Διατάγματος.
Και σε αυτήν την κατεύθυνση έχει και άλλη μία ευκαιρία:
Στις επερχόμενες εκλογές να στείλει δυναμικό, αποφασιστικό μήνυμα διεκδίκησης με ψήφο στο ΚΚΕ.
Γιατί η ψήφος στο ΚΚΕ είναι ψήφος αγωνιστική και ανυπότακτη, συμβατή με τις ανάγκες της εποχής και αντάξια των ονείρων της νεολαίας.
Είναι ψήφος μαχητική και ασυμβίβαστη, ταιριαστή με τους αγώνες της νέας γενιάς, με την αγωνιστική στάση ζωής και τη θέλησή μας να ζήσουμε καλύτερα.
Είναι ψήφος ανατρεπτική και ξεκάθαρη, που δεν μπαίνει στα καλούπια τους και σπάει τις νόρμες, που δεν μπορούν να την ερμηνεύσουν στους στόχους τους ούτε να τη φέρουν στα μέτρα τους.
Μόνο η ψήφος στο ΚΚΕ, που δεν μπορεί να ενσωματωθεί σε καμία προσπάθεια αθώωσης και «ξεπλύματος» του συστήματος, μπορεί να αναζωπυρώσει την πίστη του λαού στη δύναμή του, μακριά από «από μηχανής θεούς» και αυτόκλητους «σωτήρες», τέτοιοι δεν υπάρχουν.
Μόνο η ψήφος που αμφισβητεί την κυριαρχία των εκμεταλλευτών μπορεί να μετρήσει ουσιαστικά στον συνολικό αγώνα της νέας γενιάς να ορθώσει ανάστημα και να υπερασπιστεί τη ζωή της.
Αυτός ο αγώνας συγκίνησε και ενέπνευσε και τον Μάνο Λοΐζο. Και αυτό το έργο, το τόσο πρωτοπόρο, κοινωνικά χρήσιμο και επίκαιρο, έχουμε καθήκον εμείς οι νέες γενιές κομμουνιστών και κομμουνιστριών να το διαφυλάξουμε, να το διαδώσουμε και να το προβάλουμε.
Αυτήν την υπόσχεση, ενόψει και του 13ου Συνεδρίου της Οργάνωσής μας, την σηματοδοτούμε σήμερα και με τη μετονομασία του Στεκιού σε «Στέκι Πολιτισμού και Νεανικής Δημιουργίας της ΚΝΕ - Μάνος Λοΐζος». (...)
Τη δεκαετία του '60 πήγα στον Σύλλογο Φίλων Ελληνικής Μουσικής για να με ακούσουν, για να με προσλάβουν σαν μέλος της χορωδίας. Με υποδέχθηκε ο Μάνος Λοΐζος. Με ρώτησε ποιο τραγούδι ξέρω. Εγώ άκουγα ξένα εκείνη την εποχή, μαθήτρια... Μου λέει θα μάθεις ένα ελληνικό και θα έρθεις. Θα μάθεις τον «Καημό», ήταν μεγάλο σουξέ τότε του Μίκη Θεοδωράκη, ακουγόταν στο ραδιόφωνο με την υπέροχη φωνή του Στέλιου Καζαντζίδη. Τραγούδησα... Μου λέει, ωραία, είσαι μέλος του Συλλόγου και μαζί θα προχωρήσουμε. Ηταν ο Μάνος Λοΐζος, ο Χρήστος Λεοντής, ο Νότης Μαυρουδής και ο Διονύσης Σαββόπουλος.
Ο Σύλλογος ήταν η «κυψέλη» μας. Εκεί δοκιμάζαμε τα τραγούδια, κάναμε τη χορωδία. Ξεπερνούσαμε τις δυσκολίες της καθημερινότητας μέσα από το τραγούδι. Ημασταν σχεδόν καθημερινά μαζί.
Ηταν η εποχή των μεγάλων κοινωνικών αγώνων, της νέας δημιουργίας. Γι' αυτό αργότερα ονομάστηκε «άνοιξη» στο ελληνικό τραγούδι. Τραγουδούσαμε σε φοιτητικούς και πολιτιστικούς συλλόγους, σε λαϊκές συναυλίες. Τραγουδούσαμε και διαδηλώναμε. Διαδηλώναμε και τραγουδούσαμε. Υπήρχε η ανάγκη του λαού και της νεολαίας να μιλήσει, να φωνάξει εναντίον της αδικίας, του πολέμου.
Ο Μάνος είχε ένα πηγαίο ταλέντο. Ηταν πολύ λυρικός, ευαίσθητος, τρυφερός άνθρωπος και αυτό έβγαινε και στη δημιουργία του. Τα τραγούδια του ακουμπούσαν τα προβλήματα του κόσμου. Είχε και μια οικουμενική ματιά. Στην Αμερική ήταν έντονο το πρόβλημα του ρατσισμού. Και για σκεφτείτε, ένας Ελληνας μαζί με έναν άλλο Ελληνα που έγραψε τους στίχους, τον Γιάννη Νεγρεπόντη, έγραψαν τα «Νέγρικα». Τα πρωτοτραγουδήσαμε στους φοιτητές της Βιομηχανικής στον Πειραιά και είχαμε ετοιμάσει και άλλες συναυλίες, αλλά δεν προλάβαμε. Εγινε το πραξικόπημα... Τα ηχογραφήσαμε μετά τη μεταπολίτευση. Και όπου τα τραγουδώ, ακόμα και σήμερα, συναρπάζουν τον κόσμο.
Πρέπει να συγχαρούμε το ΚΚΕ και τη Νεολαία του, την ΚΝΕ, που τιμά τους δημιουργούς. Είναι πολύ σημαντικό. Με αυτόν τον τρόπο δεν τιμά μόνο αυτούς αλλά και την κοινωνία, στην οποία απευθύνονται. Η εποχή έχει αλλάξει τόσο πολύ. Φοβάμαι ότι θα περάσουμε στη λήθη... Βέβαια, υπάρχουν και οι καινούριες δημιουργίες που πρέπει να βγουν και να υποστηριχθούν, να κρατήσουμε ό,τι καλύτερο και «ζωντανότερο» από εκείνη την εποχή και να το δώσουμε στον νέο κόσμο.
Στον Σύλλογο Φίλων Ελληνικής Μουσικής γνωριστήκαμε με τον Μάνο. Μου πρότεινε ο πρόεδρος του Συλλόγου αντί να κάνω μόνος μου τη συναυλία, να την κάνω με κάποιον άλλο. Λέω «με ποιον;» και μου δείχνει τον Μάνο. Λέω «παίξε μου ένα τραγούδι εσύ να σου παίξω κι εγώ άλλο ένα για να δούμε αν ταιριάζουμε».
Ετσι δώσαμε και χέρια και οργανώθηκε η πρώτη συναυλία για το 4ο Πανσπουδαστικό Συνέδριο, το οποίο δεν έγινε ποτέ διότι υπήρχαν τότε άγριες καταστάσεις... Είχανε πάρει 1.000 εισιτήρια «φοιτητές» - ήταν το Σπουδαστικό της Ασφάλειας που δεν ξέραμε εμείς - και μας έφεραν τα 1.000 εισιτήρια πέντε λεπτά πριν την παράσταση στο θέατρο «Ακροπόλ» και μας είπαν «δεν πουλήσαμε τίποτα. Πάρτε τα πίσω». Ετσι κάναμε την πρώτη μας συναυλία με τον Μάνο... Μια μέρα αντί για δύο. Το πιο σπουδαίο για μένα τότε, ήταν ότι εκεί ήρθαν ο Ρίτσος κι ο Βρεττάκος. Δύο ποιητές που αγαπούσα και θαύμαζα...
Πάλι το 1963 στο θέατρο «Παρκ» θα γινόταν μια παράσταση - επιθεώρηση του Χατζιδάκι με τον Θεοδωράκη, η «Μαγική Πόλη». Εκεί μου είπε ο Μίκης να διευθύνω την ορχήστρα κάθε βράδυ γιατί δεν μπορούσε ο Χατζιδάκις και ο Θεοδωράκης, ήταν απασχολημένοι. Και του πρότεινα να έρθει κι ο Μάνος. Ετσι διευθύναμε εναλλάξ τη μία εβδομάδα ο ένας τον Χατζιδάκι, την άλλη ο άλλος και αντίθετα. Ετσι είχαμε την ευλογία - αν θέλετε - δύο σπουδαίων προπατόρων μας, θα έλεγα, στη μουσική. Εμείς πλέον ήμασταν δίδυμοι μουσικά και είχαμε και δύο μουσικούς που μας αγκάλιασαν.
Με τον Μάνο αναπτύξαμε μία πολύ στενή φιλία. Δεν ήταν πια μια συναδελφική συνεργασία, ήμασταν φίλοι. Δεν είχα εγώ χρήματα, μου δάνειζε ο Μάνος. Δεν είχε ο Μάνος, του δάνειζα εγώ. Σαν μουσικός μπορεί να έλειψε από όλο τον κόσμο. Εμένα μου έλειψε διπλά. Επαιζα τα τραγούδια μου, τα άκουγε, τα κριτικάριζε, έπαιζε τα δικά του.
Η μουσική του είναι ήδη στεριωμένη. Εχει, ήδη, περάσει στον ιστό του ελληνικού λαού. Δηλαδή, τα τραγούδια του αυτή τη στιγμή είναι ένας φωτεινός φάρος, είναι, όπως λέει ο Ρίτσος, «ένα παράθυρο ανοιχτό στη λιακάδα».
Είναι μια βραδιά συγκίνησης. Εκεί είναι η κιθάρα του Μάνου. Ακούω ακόμα να παίζει... Και εδώ είναι το πιάνο. Εδώ κάναμε και το «Αχ χελιδόνι μου».
Δύσκολο να περιγράψει κανείς τα συναισθήματα. Τα συναισθήματα είναι πιο πυκνά από τις λέξεις που βγαίνουν...
Θέλω να σας πω για την προσωπική μας σχέση. Ο Μάνος είναι ο πρώτος άνθρωπος που με πήρε από το χέρι και πήγαμε στην οδό Σταδίου και ανεβήκαμε και είχε ένα παλιότερο πιάνο και μου γνώρισε τον Λευτέρη Παπαδόπουλο...
Η συγκίνηση είναι μεγάλη. Είναι εδώ η Εμμανουέλα, η εγγονή του, και η κόρη του η Μυρσίνη. Η άλλη μεγάλη χαρά είναι τα νέα παιδιά. Ολα αυτά τα χρόνια που ασχολούμαι με το τραγούδι, δεν έχω δει Ελληνα συνθέτη να τον τραγουδάνε τόσο νέα παιδιά. Αυτό είναι κάτι που το κέρδισε ο Μάνος.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ ότι γύριζα στο φοιτητικό δωμάτιο όπου έμενα, πήγα να ανοίξω την πόρτα και σκάλωνε. Κοίταξα από κάτω και βρήκα ένα τηλεγράφημα. Το ανοίγω και δεν πίστευα στα μάτια μου. Ελεγε: «Θανάση, μου άρεσαν τα στιχάκια σου και θέλω να συνεργαστούμε. Μάνος Λοΐζος».
Μετά τη γνωριμία μας μπορώ να πω ότι ίσως αναθάρρησα λίγο όσον αφορά τη σχέση μου με τη δημιουργία. Βέβαια, όπως το λέω συχνά, αφού πήρα θάρρος από τις επαφές που είχα με τον Μάνο, είπα να του βάλω να ακούσει και κάποια δικά μου τραγούδια, όχι μόνο στίχους, αλλά και τις μουσικές που κάνω. Η αλήθεια είναι ότι με απέτρεψε... Θανάση, είσαι πολύ καλός στα στιχάκια, αλλά αγόρι μου άστο με τη μουσική, δεν το έχεις. Παρότι τον αγαπούσα και τον εκτιμούσα πάρα πολύ, προφανώς το σαράκι που είχα μέσα μου «νίκησε» και συνέχισα...
Ακόμα περισσότερο από τη συνεργασία μας με επηρέασε η προσωπικότητά του, ο χαρακτήρας του. Το βασικό στοιχείο που αναγνώρισα σε αυτόν είναι ότι τα συναισθήματα που έβγαιναν από τις μουσικές του είχαν αντίκρισμα και στον άνθρωπο. Δεν υπήρχε καμία διαφορά ανάμεσα στον δημιουργό και στο έργο του. Και αυτό είναι ευεργετικό.
Η Τέχνη και ειδικά η μουσική είναι μια παρηγορητική διαδικασία και περιμένεις και από τον δημιουργό να είναι συμπονετικός, κοινωνικοποιημένος, να παλεύει στην ουσία και με τα έργα του και με τα λόγια του για μια καλύτερη ζωή.
Ο χρόνος από μόνος του μιλά για τα έργα των σπουδαίων δημιουργών. Εχουν περάσει τόσα χρόνια και βλέπουμε πόσο ζωντανό είναι το έργο του και πόσο είναι στο στόμα κάθε νέας γενιάς που έρχεται. Αυτό το κάνει αιώνιο. Η νίκη του μέσα από το έργο του μέσα στον χρόνο είναι ένα πολύ σπουδαίο πράγμα. Είναι ένας μπούσουλας και για όλους εμάς.
Μέσα από το έργο του μάθαμε το μεγαλείο της απλότητας. Είναι το πιο δύσκολο πράγμα. Ο Μάνος Λοΐζος με ένα νεύμα του αυτό το έκανε, γιατί ήταν και ο ίδιος έτσι.
Εγώ είχα την τιμή και τη χαρά να είμαι φίλη του. Εμφανίζομαι στη δουλειά του στον τελευταίο του δίσκο, «Για μια μέρα ζωής».
Ηταν ένας άνθρωπος που μίλαγε σιγά, ήταν γεμάτος από αισθήματα και δεν είχε καμία υπερβολή. Ενας άνθρωπος που κουβάλαγε πολιτισμό από μόνος του.
Η πρωτοβουλία σας, να δώσετε το όνομα του Μάνου στο Στέκι σας, ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσε να γίνει, γιατί στους νέους ανθρώπους ανήκει ο Μάνος. Σε αυτούς πάντα θα ανήκει.
Με τον Μάνο ήμασταν αδελφικοί φίλοι. Εχω κάνει όλη τη δισκογραφία του εκτός από τον πρώτο του δίσκο, τον «Σταθμό».
Γνωριστήκαμε μέσω κάποιων φίλων ζωγράφων, όταν ο Μάνος είχε πάει για ένα διάστημα στη σχολή «Βακαλό». Από τότε που γνωριστήκαμε μέχρι και το μεγάλο «ταξίδι» είμαστε κολλητοί με τον Μάνο. Ο Μάνος, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, ήμασταν μαζί συνέχεια. Και, βέβαια, παρέες μας τότε ήταν ο Νίκος Καρούζος, ο Γιώργος Ιωάννου, ο Ακος Δασκαλόπουλος.
Ο Μάνος ήταν ένας πολύ ήρεμος άνθρωπος, ήσυχος... Στο στούντιο όμως είχε μια ιδιορρυθμία, δεν μπορούσε να επιλέξει αυτό που ήθελε τις πρώτες 3, 4, 5 ώρες. Ηταν να γράψει ένα τραγούδι. Εμπαινε στο στούντιο και έλεγε «πιάνο, μπάσο». Επί 20 λεπτά έπαιζε το πιάνο και το μπάσο. Μετά έλεγε «κιθάρα, τσέλο». Ηταν μια «τυραννική» κατάσταση.
Μια άλλη ιστορία: Ο Καρούζος ερχόταν πολύ συχνά στο σπίτι του Μάνου και έπαιζαν τάβλι, αλλά είχε και μια μεγάλη μανία. Ηθελε σώνει και καλά κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού να ακούει το «Αχ χελιδόνι μου». Μια φορά μετρήσαμε, 15 φορές το είχαμε βάλει!
