Ο Ζενέ γράφει τις «Δούλες» το 1947 εξ αφορμής του εγκλήματος των αδερφών Παπέν, οι οποίες καταδικάστηκαν για τη δολοφονία της μητέρας και της κόρης του σπιτιού όπου οι ίδιες εργάζονταν. Το κείμενο στη δομή του περιγράφει ακριβώς αυτό: Την εξουσιαστική σχέση εκμεταλλευτή - εκμεταλλευόμενου. Με όχημα την αναλογία αυτής της σχέσης στο κυριαρχικό μοτίβο «Κυρίας - Υπηρέτριας» αντλεί όλο τον πλούτο των δραματικών σχέσεων και κινήτρων. Η καθαρή δομή της σχέσης δούλου και αφέντη δεν αφήνει περιθώρια σε σκηνικές παρερμηνείες, είναι μια δομή της ίδιας της πλοκής που θέτει το θέμα των εξουσιαστικών σχέσεων στον πυρήνα κάθε καλλιτεχνικής προσέγγισης από οποιονδήποτε συντελεστή (σκηνοθέτη, ηθοποιό, σκηνογράφο, κ.λπ.).

Ομως, το θέμα της κοινωνικής συνθήκης και σύμβασης δεν είναι το μόνο που απασχολεί τον Ζενέ στο έργο του. Η γυναικεία χειραφέτηση, τα υπαρξιακά θέματα που συγκρούονται μέσα μας, η χρήση του ίδιου του θεάτρου ως παιχνιδιού, αλλά και ως αντανάκλασης, ακόμα και διαφυγής μέσα σε αυτό είναι μερικά από τα αποτυπώματα της γραφής του Ζενέ στο έργο «Οι Δούλες». Ετσι, το νήμα της αφήγησης συντίθεται διαλεκτικά από όλα αυτά τα στοιχεία, για να καταλήξει στο τραγικό τέλος.

Οι συντελεστές της παράστασης που ανεβαίνει στο θέατρο «Αποθήκη» (Σαρρή 40, Ψυρρή) σίγουρα είναι καλά ενημερωμένοι και εφοδιασμένοι με όλη τη συζήτηση και ανάλυση που περιστοιχίζει ένα τέτοιο κλασικό αριστούργημα. Εχουν εντοπίσει τις παγίδες, τις εύκολες λύσεις, την πρωτοεπίπεδη ανάγνωση που θα μπορούσαν πολύ εύκολα να γλιστρήσουν. Αντ' αυτού επέλεξαν να βουτήξουν στον κυκεώνα των νοημάτων και των συμβολισμών του έργου. Με όπλο τη φρέσκια μετάφραση του Δημήτρη Δημητριάδη ανέδειξαν την ποιητική λυρική ματιά του έργου, την έντονη θεατρικότητά του, αφού το παιχνίδι των ρόλων και των σχέσεων βρίσκεται ανά πάσα στιγμή στο τραπέζι. Οι ερμηνείες ακολουθούν αυτήν την περίτεχνη διάσταση του λόγου. Η Κλαιρ της Αμαλίας Καβάλη είναι η μικρότερη ευαίσθητη αδερφή, μια ρομαντική αιθεροβάμων, είναι η «αδυναμία» της Κυρίας, η νεανική της εκδοχή, το alter ego της στην εργατική τάξη. Κρατάει τον ρόλο της Κυρίας στο παιχνίδι ρόλων με την αδερφή της, γιατί ξέρει ότι στην ευγενική ψυχή της ταιριάζουν τα αρώματα και οι κορδέλες. Η Σολάνζ της Αγγελικής Παπαθεμελή είναι ένας πύρινος ποταμός εκδίκησης. Το αίτημά της είναι συνεχές και σιγοβράζει μέσα της ως προοπτική που διογκώνεται, εσωτερική κρυψίνους. Προετοιμάζει το μεγαλειώδες «κατηγορώ» με έναν εκστατικό μονόλογο στο τέλος απέναντι στην καταπίεση τη δικιά της, αλλά και όλων των καταπιεσμένων ανά τον κόσμο. Η Κυρία της Αλεξάνδρας Σακελλαροπούλου είναι μια σικ και έλεγκαντ παρουσία που προασπίζεται τη θέση της ως απόλυτης Κυρίας του σπιτιού, αλλά ταυτόχρονα εμπιστεύεται τις ψυχοκόρες της, είναι μία φιλεύσπλαχνη και καλλιεργημένη οικοδέσποινα στα πρότυπα των σημερινών μεγαλοαστικών κυριών που κατακλύζουν τη δημόσια ζωή με τη φιλανθρωπία τους στους αδύναμους, αρκεί βέβαια αυτοί οι «αδύναμοι» να παραμείνουν πάντα υποτελείς.

Ο σκηνοθέτης Γιώργος Σκεύας, που είναι υπεύθυνος και για το εικαστικό περιβάλλον (σκηνικά, κουστούμια), εμμένει σε μια λιτή σκηνική απόδοση του κειμένου, χωρίς φιοριτούρες και εντυπωσιασμούς, θέλοντας να αναλύσει όλες τις δραματουργικές του επιλογές μέσα από το πρίσμα της υποκριτικής διδασκαλίας των ηθοποιών του. Παρ' όλα αυτά, η συμβολική χρήση των αντικειμένων (π.χ. το ξυπνητήρι, τα γάντια, το φόρεμα, κ.ά.) φαίνεται να αξιοποιούνται και να επανακαθορίζονται. Ο δε πίνακας που αποτελεί το μόνιμο φόντο της δράσης λειτουργεί ως το ρομαντικό διακείμενο που χρειάζεται η παράσταση μέσα σε αυτό το αστικό σαλόνι. Οι φωτισμοί και η μουσική του Βαγγέλη Μούντριχα και της Σήμης Τσιλάλη αντίστοιχα είναι πλαισιωτικοί όσον αφορά την ποιητικότητα του λόγου και συμβολικοί όσον αφορά τις σχέσεις και τα φορτισμένα αντικείμενα.

Μια παράσταση που είναι απόλυτα εναρμονισμένη στον ζεστό χώρο του θεάτρου «Αποθήκη» και δεν φοβάται να συγκεράσει τη λυρικότητα μαζί με την πολιτική με όχημα το κλασικό αριστούργημα του μοντερνισμού.

Παραστάσεις: Τετάρτη 20.00, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο 21.00 και Κυριακή 18.00.

Προπώληση εισιτηρίων στο viva.gr

Οι Φυλακές Αβέρωφ, χτισμένες επί της Λεωφόρου Αλεξάνδρας το 1892, χρησιμοποιήθηκαν, κατά την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά, της Κατοχής, του Εμφυλίου αλλά και αργότερα, μέχρι το 1971, οπότε και έκλεισαν, ως τόπος εγκλεισμού κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών, ανδρών και γυναικών. Η Ολυμπία Παπαδούκα, πολιτική κρατούμενη στο γυναικείο τμήμα των φυλακών από το 1947 έως το 1950, έχει καταγράψει την εμπειρία της στο βιβλίο της με τίτλο «Γυναικείες Φυλακές Αβέρωφ». Στο βιβλίο αυτό βασίστηκε ο θίασος «Αντάμα», αξιοποιώντας συγχρόνως κι άλλες μαρτυρίες αλλά και ποιήματα γυναικών πολιτικών κρατουμένων, προκειμένου να παρουσιάσει την πρωτότυπη σκηνική σύνθεση με τίτλο «Χορεύετε;», που παρουσιάζεται κάθε Κυριακή του Φλεβάρη στις 8.30 μ.μ. στο Θέατρο «Τζένη Καρέζη».

Στον πυρήνα της σκηνικής σύνθεσης βρίσκεται η σχέση του τώρα με το τότε. Η επίσκεψη ενός νέου κοριτσιού σε ένα σπίτι «στοιχειωμένο» από τις φυλακισμένες γυναίκες γίνεται αφορμή για να γνωρίσει την ιστορία τους. Μια ιστορία που την ουσία της ως σφοδρής ταξικής σύγκρουσης φωτίζει η παράσταση. Από τη μία καταγράφονται η αποφασιστικότητα, η φρίκη της βίας του αστικού κράτους και ο αντίκτυπός της στις κρατούμενες. Από την άλλη αναδεικνύεται, μέσα από τις μαρτυρίες των τελευταίων και μέσα από την αλληγορία της κίνησης των σωμάτων τους, του «χορού» τους, η ανυπότακτη στάση τους. Η πρωτότυπη μουσική σύνθεση του Δημήτρη Ανδρονιάδη και οι ειλικρινείς ερμηνείες των ηθοποιών συμβάλλουν οργανικά στην αφήγηση της ιστορίας.

Ο τρόπος που έζησαν αυτές οι γυναίκες τι αντίκτυπο έχει σήμερα; Η παράσταση, μέσα από τη φιγούρα του κοριτσιού, θέτει με ευαισθησία το ερώτημα ως εξής: «Μια ιστορία με τόση δύναμη μπορεί κανείς να την παρακολουθήσει ως απλός παρατηρητής;». Η απάντηση είναι αρνητική. Και έτσι ενώνεται το χθες με το σήμερα.

Μην το χάσετε!

Συντελεστές:

Σκηνοθεσία: Δανάη Κατσαμένη. Δραματουργική επεξεργασία: Δανάη Κατσαμένη, Γεωργία Καούκη. Πρωτότυπη μουσική σύνθεση και εκτέλεση - προγραμματισμός synthesizer: Δημήτρης Ανδρονιάδης. Σκηνικά: Μάρτιν Γαβρίλης. Σχεδιασμός κοστουμιών: Δανάη Κατσαμένη. Κατασκευή κοστουμιών: Μαριλίζα Λούντζη, Κλαίρη Γερανίου. Βοηθός σκηνοθέτη: Σταύρος Πολάκης. Ερμηνεύουν: Δανάη Αλυσανδράτου, Κατερίνα Καϊμά, Γεωργία Καούκη, Ειρήνη Λιγάτου, Βιβή Τάγαρη. Επιμέλεια κίνησης: Δανάη Κατσαμένη, Κατερίνα Καϊμά. Φωτογραφία - βίντεο: Ακης Βαλεργάκης. Graphic Design: Αριάδνη Μιχαηλάρη. Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη.

Προπώληση εισιτηρίων: viva.gr

Οι εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής» και η συγγραφέας Σεμίνα Διγενή παρουσιάζουν το βιβλίο της, «Αποδελτίωση II», τη Δευτέρα 6 Φλεβάρη, στις 6.30 μ.μ. στο cafe - βιβλιοπωλείο της «Σύγχρονης Εποχής» (Μαυροκορδάτου 3, Αθήνα). Για το βιβλίο θα μιλήσουν ο Γιάννης Μετζικώφ, διεθνής εικαστικός, και ο Κύριλλος Παπασταύρου, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

Αποσπάσματα του βιβλίου θα διαβάσουν οι ηθοποιοί Αλκης Παναγιωτίδης και Θέμης Πάνου.

Ο συνθέτης Πάνος Μαλαχιάς παρουσιάζει το νέο του άλμπουμ «Περαστικοί & ευγνώμονες», την Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου, στον «Σταυρό του Νότου Plus», σε μια βραδιά με ζηλευτές συμμετοχές καταξιωμένων ερμηνευτών που συμμετείχαν στο άλμπουμ: Μίλτος Πασχαλίδης, Γεράσιμος Ανδρεάτος, Βιολέτα Ικαρη, Βασίλης Γισδάκης, Βασίλης Προδρόμου, Μάκης Ψαραδέλλης, Νίκος Μπουρνέλης, Μιχάλης Πολυχρονάκης.

Δεν είναι τυχαία η συμμετοχή τόσο ξεχωριστών ερμηνευτών. Τα τραγούδια του Πάνου Μαλαχιά ξεχωρίζουν με την ποιότητα της μουσικής του έκφρασης και την πολυμορφία τους, που κυμαίνεται από το έντεχνο στο λαϊκό, ακόμα και στο παραδοσιακό τραγούδι.

Το «Περαστικοί & ευγνώμονες» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις achordomusic.gr, σε έκδοση βιβλίου/cd 70 σελίδων με 13 νέες συνθέσεις του Πάνου Μαλαχιά, και περιλαμβάνει έργα του ζωγράφου Χρήστου Μπαλούκου αλλά και τις παρτιτούρες των τραγουδιών. Στίχους έχουν γράψει οι Αργύρης Χατζηνάκης, Βιολέτα Ικαρη, Μάκης Ψαραδέλλης, Νίκος Μαλαχιάς, Αρης Παπαδόπουλος, Πάνος Μαλαχιάς, Χαράλαμπος Χατζηνάκης.

Παίζουν οι μουσικοί: Κώστας Στάικος (πνευστά), Γιώργος Γερματσίδης (μπουζούκι), Μιχάλης Πολυχρονάκης (λύρα), Σωτήρης Καρκανιάς (πιάνο), Θοδωρής Μποτίνης (μπάσο), Σπύρος Καραμήτσος (τύμπανα), Πάνος Μαλαχιάς (ηλεκτρική και ακουστική κιθάρα).

Η εκδήλωση παρουσίασης του δίσκου, στον «Σταυρό του Νότου Plus» (Φραντζή & Θαρύπου 35-37, Νέος Κόσμος), αρχίζει στις 21.00 και έχει είσοδο 5 ευρώ. Προπώληση: viva.gr