Στην «αποστρατιωτικοποίηση» των αρμενικών αυτονομιστικών δυνάμεων του Ναγκόρνο Καραμπάχ προχωρά το Αζερμπαϊτζάν «σε στενή συνεργασία με τους Ρώσους στρατιώτες», μετά τη στρατιωτική επίθεση που εξαπέλυσε την προηγούμενη βδομάδα το Μπακού στον θύλακα, ο οποίος διεθνώς είναι αναγνωρισμένος ως αζέρικο έδαφος, ωστόσο σε αυτόν κατοικούν κυρίως Αρμένιοι.

Οι δυνάμεις των Αρμενίων αποσχιστών της λεγόμενης «Δημοκρατίας του Αρτσάχ» άρχισαν να παραδίδουν τον οπλισμό τους, όπως προβλέπει η εκεχειρία που συμφωνήθηκε μετά την επικράτηση των αζέρικων δυνάμεων.

Την ίδια ώρα, χιλιάδες Αρμένιοι του Καραμπάχ έχουν γίνει ήδη πρόσφυγες στην Αρμενία. Στη μεταφορά τους στην Αρμενία συμμετέχει επίσης η ρωσική «ειρηνευτική» δύναμη που αναπτύχθηκε στην περιοχή μετά την κατάπαυση του πυρός του πολέμου το 2020.

«Στις 22 Σεπτεμβρίου παραδόθηκαν έξι τεθωρακισμένα οχήματα, περισσότερα από 800 ελαφρά όπλα και αντιαρματικά και περίπου 5.000 σφαίρες», ανέφερε το ρωσικό υπουργείο Αμυνας.

Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκονται και διαπραγματεύσεις - παρουσία της ρωσικής στρατιωτικής αποστολής - μεταξύ των αυτονομιστικών αρμενικών αρχών του Ναγκόρνο Καραμπάχ και του Αζερμπαϊτζάν, για την επανένωση του θύλακα στο Αζερμπαϊτζάν και την ενσωμάτωση του αρμενικού στοιχείου.

Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας, Ν. Πασινιάν, και ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχ. Αλίεφ, θα συναντηθούν στην Ισπανία στις 5 Οκτώβρη, σε μια σύνοδο με τη διαμεσολάβηση της ΕΕ, παρουσία του Γάλλου Προέδρου, Εμ. Μακρόν, του Γερμανού καγκελαρίου, Ολ. Σολτς, και του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σ. Μισέλ.

Ο Μακρόν εξέφρασε ανησυχία για μια πιθανή στρατιωτική επίθεση του Αζερμπαϊτζάν κατά της Αρμενίας, τονίζοντας ότι το Μπακού «απειλεί» τα κοινά σύνορα και την «εδαφική ακεραιότητα» της Αρμενίας. «Εχουμε μια Ρωσία που είναι συνεργός του Αζερμπαϊτζάν, μια Τουρκία που πάντα ήταν υποστηρικτής των ελιγμών αυτών και μια εξουσία που δεν έχει δισταγμό και που απειλεί τα σύνορα της Αρμενίας», δήλωσε.

«Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν τη σταθερή υποστήριξή τους στην Αρμενία, στην κυριαρχία και την εδαφική της ακεραιότητα», επισήμανε ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Αντ. Μπλίνκεν, που είχε επείγουσες συνομιλίες με την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν.

Στο μεταξύ, η αρμενική κυβέρνηση, που έχει κάνει «στροφή» προς τη Δύση τον τελευταίο χρόνο, συνεχίζει να επικρίνει τη Ρωσία για έλλειψη υποστήριξης στην αντιπαράθεση με το Αζερμπαϊτζάν.

«Τα συστήματα εξωτερικής ασφαλείας στα οποία μετέχει η Αρμενία αποδείχθηκαν αναποτελεσματικά για να προστατεύσουν την ασφάλεια και τα συμφέροντά της», δήλωσε ο Πασινιάν, συμπληρώνοντας: «Η Αρμενία δεν απαρνήθηκε ποτέ τις υποχρεώσεις της ούτε πρόδωσε τους συμμάχους της. Ωστόσο η ανάλυση της κατάστασης δείχνει ότι τα συστήματα ασφαλείας και οι σύμμαχοι στους οποίους βασιζόμαστε εδώ και καιρό, έθεσαν στόχο να δείξουν την τρωτότητά μας και την αδυναμία του αρμενικού λαού να έχει ανεξάρτητο κράτος».

Η Αρμενία συμμετέχει στον Οργανισμό Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), στρατιωτική συμμαχία υπό την ηγεσία της Ρωσίας, αλλά έχει ήδη δείξει σημάδια απομάκρυνσης, εκφράζοντας δυσαρέσκεια για τον ρόλο των ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, αλλά και για την έλλειψη υποστήριξης από άλλους «συμμάχους» στον CSTO.

Πριν από μήνες η Αρμενία αρνήθηκε να φιλοξενήσει ασκήσεις του CSTO, ενώ πριν από δύο βδομάδες διεξήγαγε στρατιωτικές ασκήσεις με τις ΗΠΑ σε αρμενικό έδαφος, όπου να σημειωθεί διαθέτει στρατιωτική βάση η Ρωσία.

«Οι αρμενικές αρχές κάνουν τεράστιο λάθος επιδιώκοντας εσκεμμένα να καταστρέψουν τους ρωσο-αρμενικούς δεσμούς, που έχουν πολλές πλευρές και εγκαθιδρύθηκαν πριν από αιώνες, και κάνοντας τη χώρα τους όμηρο γεωπολιτικών παιχνιδιών της Δύσης», σημείωσε αντιδρώντας χτες το ρωσικό ΥΠΕΞ.

Οι τελευταίες δηλώσεις Πασινιάν επιβεβαιώνουν ότι «διαδικασίες, που εμπνεύστηκαν από τη Δύση και υποκινήθηκαν από το Γερεβάν, και που καταστρέφουν την ίδια τη χώρα τους και τις διμερείς μας σχέσεις, δεν είναι περιστασιακές αλλά συστηματικές», με στόχο να ξεκινήσει «μια νέα φιλοδυτική πολιτική της Αρμενίας», επισημαίνεται.

Σε μια κίνηση με υψηλό συμβολισμό, ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρ. Τ. Ερντογάν, συναντήθηκε χτες με τον Αζέρο ομόλογό του, Ιλχ. Αλίεφ, στον αζέρικο θύλακα Ναχιτσεβάν, που βρίσκεται ανάμεσα σε Αρμενία, Ιράν και Τουρκία.

Λίγες μέρες μετά την κατάληψη του Ναγκόρνο Καραμπάχ από το Αζερμπαϊτζάν, η συνάντηση αποτέλεσε την επίσημη εκκίνηση της κατασκευής αγωγού φυσικού αερίου, ενώ συζητήθηκε και το θέμα του ανοίγματος του διαδρόμου του Ζανγκεζούρ, ο οποίος θα επέτρεπε στο Μπακού να εξασφαλίσει εδαφική συνέχεια με το Ναχιτσεβάν και την Τουρκία.

Το άνοιγμα δρόμων διασύνδεσης του Αζερμπαϊτζάν με το Ναχιτσεβάν καθώς και επιχειρηματικά σχέδια για πέρασμα αγωγών είναι μια βασική πλευρά των παζαριών Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν από το 2020 για συνθήκη «ειρήνης».

Ο Τούρκος Πρόεδρος κάλεσε την Αρμενία να κάνει «ειλικρινή βήματα» προκειμένου να «αδράξει την ευκαιρία» για να επιτευχθούν σταθερότητα και ειρήνη στην περιοχή.

Περισσότεροι από 2.900 πρόσφυγες είχαν περάσει στην Αρμενία από το Ναγκόρνο Καραμπάχ, στο κέντρο υποδοχής που έχει στήσει η αρμενική κυβέρνηση στο Κόρνιτζορ.

Το Αζερμπαϊτζάν δήλωσε από την πλευρά του ότι σκοπεύει «να ενσωματώσει εκ νέου τους Αρμένιους κατοίκους της περιοχής του Καραμπάχ ως ίσους πολίτες», ενώ η Αρμενία και οι αυτονομιστικές αρχές του Ναγκόρνο Καραμπάχ προειδοποιούν για επικείμενη «εθνοκάθαρση». Πάντως, ο Πασινιάν δηλώνει ότι δεν θέλει οι Αρμένιοι να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στο Ναγκόρνο Καραμπάχ εκτός κι αν είναι απολύτως απαραίτητο.

«Ο λαός μας δεν θέλει να ζήσει ως μέρος του Αζερμπαϊτζάν. Το 99% προτιμά να εγκαταλείψει τα ιστορικά μας εδάφη», σημείωσε ο Ντ. Μπαμπαγιάν, σύμβουλος του Προέδρου της λεγόμενης «Δημοκρατίας του Αρτσάχ».

Για «μια ιστορική ευκαιρία για το Αζερμπαϊτζάν και την Αρμενία να αποκαταστήσουν σχέσεις καλής γειτονίας και να συνυπάρχουν δίπλα δίπλα ειρηνικά», έκανε λόγο μιλώντας στον ΟΗΕ ο Αζέρος ΥΠΕΞ, Τζ. Μπαϊράμοφ.

Η Αρμενία ζήτησε το Σάββατο την άμεση ανάπτυξη αποστολής του ΟΗΕ για να επιβλέπει τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την ανθρωπιστική κατάσταση και την κατάσταση της ασφάλειας στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Με χιλιάδες Αρμένιους του Καραμπάχ να έχουν μείνει χωρίς φαγητό, έχουν φτάσει στην περιοχή φορτία με τρόφιμα και άλλα ήδη πρώτης ανάγκης από τη Ρωσία και από τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού.

• Πολλοί άνθρωποι σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν από την έκρηξη μιας δεξαμενής καυσίμων χτες στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, κοντά στον δρόμο Στεπανακέρτ - Ασκεράν, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσαν οι αυτονομιστικές αρχές του θύλακα.