Εντείνεται καθημερινά ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός στον Νότιο Καύκασο, με τις ΗΠΑ - ΕΕ να επιδιώκουν να μειωθεί η επιρροή της Ρωσίας και την Αρμενία να ενισχύει τη «φιλοδυτική» στροφή της, ιδιαίτερα μετά την στρατιωτική επιχείρηση του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Η Γαλλία θα παραδώσει στρατιωτικό εξοπλισμό στην Αρμενία, όπως ανακοίνωσε η ΥΠΕΞ, Κατρίν Κολονά, που επισκέφτηκε το Γερεβάν, προκαλώντας την αντίδραση του Αζερμπαϊτζάν.

Η Αρμενία είναι «σύμμαχος» της Ρωσίας στο «αμυντικό» σύμφωνο Οργανισμός Συνθήκης για τη Συλλογική Ασφάλεια (CSTO), έχει υπογράψει στρατηγική αμυντική συμφωνία με τη Ρωσία, η οποία διατηρεί και στρατιωτική βάση στην Αρμενία.

Ωστόσο, όλο το προηγούμενο διάστημα η αρμενική κυβέρνηση εντείνει κινήσεις «αναπροσανατολισμού», φτάνοντας πριν λίγες μέρες να πραγματοποιήσει και κοινή στρατιωτική άσκηση με τις ΗΠΑ.

Η Κολονά εξέφρασε την «υποστήριξη» της Γαλλίας στην Αρμενία μπροστά στον «κίνδυνο στρατιωτικών επιχειρήσεων» του Αζερμπαϊτζάν στο έδαφός της.

Παράλληλα, «η Γαλλία συμφώνησε στη σύναψη μελλοντικών συμβολαίων με την Αρμενία που θα επιτρέψουν την παράδοση στρατιωτικού υλικού στη χώρα ώστε να μπορεί να διασφαλίσει την άμυνά της», δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε με τον πρωθυπουργό της Αρμενίας, Ν. Πασινιάν.

Η Γαλλίδα υπουργός δεν διευκρίνισε τον εξοπλισμό που αφορούν τα συμβόλαια, αλλά ισχυρίστηκε ότι το Παρίσι θα ενεργήσει «σε αυτόν τον τομέα με πνεύμα ευθύνης και από τις δύο πλευρές και χωρίς πνεύμα κλιμάκωσης».

Τόνισε ότι το Αζερμπαϊτζάν, ισχυρό λόγω των εσόδων του από το πετρέλαιο και της τουρκικής υποστήριξης, «δεν έχει σταματήσει να εξοπλίζεται για να αναλαμβάνει δράση».

Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμ. Μακρόν και η Κ. Κολονά έχουν εκφράσει επανειλημμένα τις τελευταίες μέρες «ανησυχία» για πιθανή στρατιωτική επιχείρηση του Αζερμπαϊτζάν κατά της Αρμενίας, με φόντο και την αντιπαράθεση για τον δρόμο σύνδεσης του Αζερμπαϊτζάν με τον αζέρικο θύλακα Ναχιτσεβάν, μέσω αρμενικού εδάφους.

Η δε Γαλλίδα πρωθυπουργός Ελ. Μπορν έχει δηλώσει πως χρειάζεται ένα «ευρωπαϊκό σχέδιο στήριξης» της Αρμενίας.

Σε πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, με βασικό θέμα την Ουκρανία, η Γαλλίδα ΥΠΕΞ υπογράμμισε την ανάγκη να «ενισχυθεί η Αρμενία». Η Κολονά ανέφερε ότι η Αρμενία είναι «μια δημοκρατία υπό την πίεση της Ρωσίας και της οποίας η εδαφική ακεραιότητα διακυβεύεται ή απειλείται» και ζήτησε «να ληφθεί υπόψη επίσης αυτό που συμβαίνει στον Καύκασο», παράλληλα με αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία.

Στο μεταξύ, ο νέος πρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων της αμερικανικής Γερουσίας, Μπεν Κάρντιν, σε ανακοίνωσή του έκανε λόγο για «συντονισμένη, σκόπιμη εκστρατεία εθνοκάθαρσης του Αζερμπαϊτζάν» στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και ανέφερε ότι «πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα τόσο στη στήριξη των Αρμενίων που εκδιώχθηκαν όσο και στο να λογοδοτήσει το Αζερμπαϊτζάν».

Σε αυτό το πλαίσιο, επισήμανε, η Ουάσιγκτον «θα έπρεπε να διακόψει τη βοήθεια στον τομέα της ασφάλειας στο Αζερμπαϊτζάν, μέχρι να σταματήσει αυτή η βάναυση εκστρατεία».

Ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ αρνείται να συμμετάσχει στη συνάντηση με τον πρωθυπουργό της Αρμενίας Ν. Πασινιάν, που είχε προγραμματιστεί για σήμερα στη Γρανάδα της Ισπανίας, εξαιτίας των πρόσφατων ενδείξεων ευρωπαϊκής υποστήριξης προς το Γερεβάν, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο Αζέρος αξιωματούχος.

Στη συνάντηση ήταν προγραμματισμένο να συμμετέχουν επίσης ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σ. Μισέλ, ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμ. Μακρόν, και ο Γερμανός καγκελάριος, Ολ. Σολτς.

«Η φιλοδοξία της Γαλλίας να εξοπλίσει την Αρμενία με κάθε δυνατό τρόπο, να την παρασύρει ξανά σε επιθετικότητα και στρατιωτικά εγχειρήματα είναι απαράδεκτη», ανακοίνωσε το ΥΠΕΞ του Αζερμπαϊτζάν, προσθέτοντας πως «αυτές οι προσπάθειες, καθώς και οι ιστορικά συνεχιζόμενες προσπάθειες παρέμβασης στην περιοχή μας, θα αποτύχουν».

Το Μπακού επικρίνει την «ατμόσφαιρα κατά του Αζερμπαϊτζάν που έχει δημιουργηθεί» μετά την πρόσφατη επίθεση του Μπακού επί των Αρμένιων αυτονομιστών του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Σύμφωνα με το αζέρικο πρακτορείο ειδήσεων ΑΡΑ, ο Αλίεφ ήθελε να εκπροσωπηθεί και η Τουρκία στη συνάντηση στη Γρανάδα, όμως Γαλλία και Γερμανία έφεραν αντίρρηση. Το APA μετέδωσε πως το Αζερμπαϊτζάν δεν θα συμμετάσχει σε μελλοντικές συνομιλίες που θα περιλαμβάνουν τη Γαλλία, όμως παραμένει εν δυνάμει ανοικτό για ενδεχόμενες τριμερείς συναντήσεις με ΕΕ και Αρμενία.

Στο μεταξύ, στη Μόσχα η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα, δήλωσε πως η Ρωσία είχε ανταλλάξει απόψεις με τις ΗΠΑ και την ΕΕ για την κατάσταση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ πριν τη στρατιωτική επιχείρηση των αζέρικων δυνάμεων.

Το «Politico» είχε αναφέρει νωρίτερα πως κορυφαίοι αξιωματούχοι από τις ΗΠΑ και την ΕΕ είχαν συναντηθεί με Ρώσους ομολόγους τους στην Τουρκία για επείγουσες συνομιλίες σχετικά με το Ναγκόρνο Καραμπάχ, μερικές μόλις μέρες πριν το Αζερμπαϊτζάν εξαπολύσει την επιχείρησή του στον αποσχισθέντα θύλακα.

Η Αρμενία «καταδίκασε κατηγορηματικά» τις «παράνομες συλλήψεις» πρώην ηγετών ή αξιωματούχων των αποσχιστικών αρχών του Ναγκόρνο Καραμπάχ, κατηγορώντας το Αζερμπαϊτζάν.

Οι αρμενικές αρχές αναφέρθηκαν κυρίως στην κατάσταση του Ρ. Βαρντανιάν, ο οποίος είχε ηγηθεί του Ναγκόρνο Καραμπάχ από τον Νοέμβρη του 2022 έως τον περασμένο Φλεβάρη και έχει τεθεί σε προσωρινή κράτηση.

Μεταξύ των πρώην υψηλόβαθμων αξιωματούχων του θύλακα που έχουν συλληφθεί, σύμφωνα με το Γερεβάν, βρίσκονται πρώην πρόεδροι και υπουργοί της αυτοανακηρυχθείσας δημοκρατίας.

Στο μεταξύ, το Αζερμπαϊτζάν επανεξέδωσε έναν χάρτη της πρωτεύουσας του θύλακα (Στεπανακέρτ για τους Αρμένιους, Χανκεντί για τους Αζέρους), στον οποίο αναφέρονται οι οδοί με τα ονόματά τους στην αζερική γλώσσα. Ενας από αυτούς τους δρόμους πήρε το όνομά του από τον Τούρκο στρατιωτικό, Ενβέρ Πασά, έναν από τους κύριους υποκινητές της γενοκτονίας του αρμενικού πληθυσμού το 1915.

Οι σφοδροί μονοπωλιακοί ανταγωνισμοί ΕΕ - Κίνας έρχονται για ακόμα μια φορά στο προσκήνιο με τη χτεσινή απόφαση της Κομισιόν να ξεκινήσει έρευνα για το καθεστώς επιδοτήσεων σε κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα που εισάγονται στην ΕΕ (οχήματα BEV, που λειτουργούν αμιγώς με μπαταρία).

Με στόχο να «προστατέψει» τα αντίστοιχα ευρωενωσιακά μονοπώλια του κλάδου, η Κομισιόν θέλει να εξακριβωθεί εάν οι κινεζικές εισαγωγές στην ΕΕ επωφελούνται από παράνομες επιδοτήσεις και εάν αυτή η επιδότηση προκαλεί ή απειλεί να προκαλέσει οικονομική ζημία στις ευρωπαϊκές εταιρείες ηλεκτροκίνησης.

Σε περίπτωση που εξακριβωθούν και τα δύο αυτά ζητήματα, τότε θα αρχίσει έρευνα για τις πιθανές συνέπειες στους εισαγωγείς, χρήστες και καταναλωτές ηλεκτροκίνησης στην ΕΕ, ώστε να καταστρωθούν στρατηγικές και μέτρα υπέρ των ευρωπαϊκών μονοπωλίων του κλάδου.

Το «πράσινο φως» για την έρευνα αυτή έδωσε στις 13/9 η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προειδοποιώντας ότι όπου βρεθούν στοιχεία θα ληφθούν «αποφασιστικά μέτρα», εάν διαπιστωθεί πως οι προσπάθειες των αυτοκινητοβιομηχάνων στην ΕΕ «παρεμποδίζονται από στρεβλώσεις της αγοράς και αθέμιτο ανταγωνισμό».

Η έρευνα αναμένεται να ολοκληρωθεί σε 13 μήνες και στη συνέχεια ενδέχεται να επιβληθούν προσωρινοί δασμοί κατά των επιδοτήσεων.

Από την πλευρά του κινεζικού υπουργείου Εμπορίου αναφέρθηκε ότι η Κίνα θα παρακολουθεί στενά τις διαδικασίες τις οποίες θα ακολουθήσει η Κομισιόν και θα προστατέψει σε κάθε περίπτωση τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των κινεζικών εταιρειών.

Μόλις μία μέρα πριν, η ΕΕ ανακοίνωσε κατάλογο με τεχνολογίες - κλειδιά που θα επιτηρούνται πιο στενά και θα προστατεύονται από κράτη που χαρακτηρίζονται αντίπαλα, όπως η Κίνα.

Ο κατάλογος συμπεριλαμβάνει την τεχνητή νοημοσύνη, τις κβαντικές τεχνολογίες, τους ημιαγωγούς και τη βιοτεχνολογία.

Την ίδια μέρα, το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε ένα «νέο εργαλείο εμπορικής πολιτικής», σύμφωνα με το οποίο η ΕΕ «θα αναλαμβάνει δράση, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και ως έσχατη λύση, σε περίπτωση που η ίδια ή τα κράτη - μέλη αντιμετωπίζουν οικονομικό εκβιασμό από μια ξένη χώρα που επιδιώκει να επηρεάσει μια συγκεκριμένη πολιτική ή θέση».

Αν και δεν αναφέρεται ονομαστικά, είναι ξεκάθαρο πως ο νέος μηχανισμός στρέφεται εναντίον της Κίνας. Οι Βρυξέλλες ενδέχεται να τον επισείουν σε διενέξεις όπως αυτή που εκτυλίσσεται το τρέχον διάστημα ανάμεσα στην Κίνα και τη Λιθουανία, με τη βαλτική χώρα να κατηγορεί το Πεκίνο ότι εμποδίζει τις εξαγωγές της εξαιτίας του ανοίγματος διπλωματικής αντιπροσωπείας της Ταϊβάν στο Βίλνιους.

Τον έντονο προβληματισμό του για την τύχη των χιλιάδων σεισμόπληκτων, που παρότι ο χειμώνας ξεκινά σύντομα ακόμα μένουν σε προσωρινούς καταυλισμούς, εξέφρασε ο τουρκικός Ιατρικός Σύλλογος (TTB), μετά και από έντονα προβλήματα με τα οποία ήρθαν αντιμέτωποι πολλοί στη νοτιοανατολική επαρχία Χατάι, που πρόσφατα χτυπήθηκε και από πλημμύρες.

«Πρέπει να ληφθούν μέτρα για την υποστήριξη των προσωρινών καταφυγίων και νοσοκομείων κατά τη χειμερινή περίοδο», δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΤΤΒ Χατάι, Σ. Γιλμάζ.

Τη βδομάδα που πέρασε, στο Χατάι οι πλημμύρες έπληξαν τουλάχιστον 5.000 ανθρώπους που ζουν σε σκηνές και κοντέινερ.

Ο Γιλμάζ ανέφερε ότι «τα περισσότερα κοντέινερ δεν μπορούν να αντέξουν τις ισχυρές καταιγίδες, ενώ μια μεγαλύτερη πλημμύρα θα μπορούσε να οδηγήσει στην εξάπλωση ασθενειών λόγω του μολυσμένου νερού», την ώρα που μόνο «στο Χατάι, περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι ζουν σε σκηνές ή αυτοσχέδια καταφύγια, συμπεριλαμβανομένων προσφύγων από τη γειτονική Συρία», ενώ άλλοι 160.000 ζουν σε κοντέινερ.

Στο μεταξύ, σε ό,τι αφορά την επίθεση της περασμένης Κυριακής μπροστά από το υπουργείο Εσωτερικών στην Αγκυρα, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Χ. Φιντάν δήλωσε χτες ότι οι δύο δράστες εισήλθαν στην Τουρκία μέσω Συρίας.

Πρόσθεσε δε ότι στο πλαίσιο της απάντησης της Αγκυρας, κάθε υποδομή και ενεργειακή εγκατάσταση στο Ιράκ και στη Συρία η οποία ελέγχεται από το PKK και τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) αποτελεί «νόμιμο στρατιωτικό στόχο», καθώς και ότι «συνιστούμε σε τρίτα μέρη να μείνουν μακριά από εγκαταστάσεις που ελέγχονται από το PKK και το YPG».

Χθες η Τουρκία πραγματοποίησε νέες αεροπορικές επιδρομές εναντίον θέσεων του PKK στο βόρειο Ιράκ, καταστρέφοντας 22 στόχους, σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Αμυνας.

Ανακοινώθηκε επίσης ότι εξαιτίας σοβαρού κρυολογήματος ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν ακύρωσε την επίσημη επίσκεψή του στην Ισπανία, όπως και το υπόλοιπο πρόγραμμά του.

Στις βρετανικές εταιρείες «BAE Systems», «Rolls-Royce» και «Babcock» ανέθεσε το υπουργείο Αμυνας της Βρετανίας την παραγωγή νέων, σύγχρονων πυρηνικών υποβρυχίων, στο πλαίσιο της τριμερούς συμφωνίας AUKUS (Αυστραλία, Βρετανία, ΗΠΑ).

Σύμφωνα με το βρετανικό υπουργείο, τα νέα υποβρύχια, που είναι γνωστά ως «SSN-AUKUS», θα είναι «τα μεγαλύτερα, πιο προηγμένα και πιο ισχυρά που έγιναν ποτέ (...) Θα συνδυάζουν καινοτόμους αισθητήρες παγκόσμιας κλάσης, πρωτοπόρο σχεδιασμό και όπλα σε ένα όχημα».

Οπως ανακοινώθηκε, αυτά τα υποβρύχια θα είναι έτοιμα για παράδοση στο βρετανικό Πολεμικό Ναυτικό στο τέλος της δεκαετίας του 2030 και τα πρώτα υποβρύχια που προορίζονται για το αυστραλιανό Πολεμικό Ναυτικό θα είναι έτοιμα στις αρχές της δεκαετίας του 2040.