Η Γυάρος των άνω των 21.000 κρατουμένων κομμουνιστών και άλλων λαϊκών αγωνιστών, το θανατονήσι, που οι χαράδρες του ακόμα είναι γεμάτες από τη φρίκη και το αίμα των συστηματικών βασανιστηρίων, μα και την ελπίδα και την αντοχή των αλύγιστων της ταξικής πάλης, δεν χωρά αυτούς που σχεδιάζουν μπίζνες πάνω σε τούτα τα χώματα.

Ενώ έχουν περάσει 23 χρόνια από τότε που κηρύχθηκε ιστορικός τόπος και τα κτίριά της διατηρητέα, καθώς «αποτελεί σημαντικό χώρο ιστορικής μνήμης που έχει αναπόσπαστα συνδεθεί με την Ιστορία της νεότερης Ελλάδας», δεν έχει υπάρξει καμιά μέριμνα και φροντίδα για το πώς θα προστατευθεί και θα αναδειχθεί η Ιστορία του τόπου.

Με ευθύνη όλων διαδοχικά των κυβερνήσεων, τα κτίρια των φυλακών και άλλες εγκαταστάσεις έχουν αφεθεί στη φθορά του χρόνου, έχοντας υποστεί πολλαπλές καταστροφές, ενώ ούτε προβλήτα δεν έχει στηθεί για να μπορεί κανείς να προσεγγίζει πιο εύκολα το νησί που «δέρνεται» από τους ανέμους.

Το ΚΚΕ και αντιστασιακοί φορείς, δεκαετίες τώρα, μέσα από παρεμβάσεις, προτάσεις, δράσεις διεκδικούν και απαιτούν από τα αρμόδια υπουργεία να πραγματοποιηθούν σωστικές παρεμβάσεις, αναστήλωση κτιρίων και να δημιουργηθεί προβλήτα, για να καταστεί το νησί επισκέψιμο. Αυτά τα δίκαια αιτήματα αναδεικνύει και το Μνημείο που έστησε το ΚΚΕ πάνω στο νησί, και στέκει φύλακας απέναντι σε όσους απειλούν τον μαρτυρικό τόπο.

Σε μια τέτοια μεθόδευση, πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 28 Ιούνη στο Μέγαρο Μουσικής η τελετή έναρξης του διεθνούς διεπιστημονικού διαγωνισμού για το μέλλον της Γυάρου με πρωτοβουλία της βιομηχανίας αλουμινίου ALUMIL και συνδιοργανωτή την ΑΜΚΕ Αιγέας, που εκπροσωπήθηκε από τον εφοπλιστή Αθανάσιο Μαρτίνο.

Εκεί επιβεβαιώθηκε πως πρόκειται για το πρώτο βήμα στην υλοποίηση ενός σχεδίου αλλοίωσης του χαρακτήρα του νησιού ως «τόπου ιστορικής μνήμης με διατηρητέα κτίρια», όπως φάνηκε και από την ίδια τη φιέστα που ξεκίνησε με ένα... χολιγουντιανό αγγλόφωνο βίντεο που εμπλέκει την ιστορία με την ομορφιά του τόπου, καθώς και με χαιρετισμούς από εκπροσώπους της εταιρείας ALUMIL, της ΑΜΚΕ Αιγαίας, της κυβέρνησης, του ΤΕΕ και του ΕΜΠ.

Καθόλου τυχαία άλλωστε, παρά τα πολλά μεγάλα, παχιά και γενικόλογα λόγια που ακούστηκαν, από κανέναν δεν αναδείχθηκε η ευθύνη του κράτους για την προστασία και την ανάδειξη της Γυάρου. Αντίθετα, όπως ειπώθηκε από τον Ν. Ταχιάο, ο συγκεκριμένος διαγωνισμός είναι απόδειξη ότι οι επιχειρήσεις... μπορούν να παράγουν έργο για την κοινωνία, ενώ ο πρύτανης του ΕΜΠ δήλωσε «εθελοντής» σε αυτή την προσπάθεια, που εμπλέκει θέματα διατήρησης του περιβάλλοντος αλλά και «ιστορικής μνήμης και λήθης», αφού, όπως είπε, δείχνοντας ότι στόχος είναι και το ξαναγράψιμο της Ιστορίας, «όλοι την εθνική συμφιλίωση επιδιώκουμε».

Εκδηλη στο μεταξύ ήταν και η αγωνία νέων επιστημόνων που έδωσαν το «παρών», αρκετοί εκ των οποίων είχαν ασχοληθεί και στην έρευνά τους με τη Γυάρο. Οπως έλεγαν σε πηγαδάκια, δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη περιγραφή τού τι θα γίνει, αφού ούτε καν οι όροι του διαγωνισμού δεν είναι δημόσια αναρτημένοι...

Εξω από το Μέγαρο Μουσικής, όπου έγινε η εκδήλωση, βρέθηκαν μέλη του Συνδέσμου Φυλακισθέντων - Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967 - 1974 (ΣΦΕΑ), καταγγέλλοντας την επιδίωξη να μετατραπεί σε «αυτάρκη κόμβο νερού και Ενέργειας» το ιστορικό κτίριο των φυλακών της Γυάρου που έχτισαν το 1947 οι τότε πολιτικοί κρατούμενοι και όπου υπεράσπισαν τις ιδέες και τους αγώνες τους οι εξόριστοι δεσμώτες της χούντας.

Οπως σημειώνει ο ΣΦΕΑ, «η Γυάρος και τα άλλα ξερονήσια - τόποι εξορίας δεν πρέπει να παραδοθούν στις "πράσινες" ορέξεις του κεφαλαίου. Πρέπει να αναδειχθεί σε επισκέψιμο τόπο ιστορικής μνήμης, όπως θεσπίστηκε».

Τα μέλη του ΣΦΕΑ μοίρασαν την ανακοίνωση του Συνδέσμου και άνοιξαν πανό. Κάτω από την αποφασιστικότητά τους έγινε κατορθωτό να μπουν και στον χώρο όπου διεξαγόταν η ημερίδα, παρά τις αρχικές αρνήσεις από το προσωπικό φύλαξης και τις κλειστές πόρτες σε παλαίμαχους αγωνιστές, που ήρθαν αντιμέτωποι τουλάχιστον με ασέβεια, ενώ κατά τ' άλλα οι εμπλεκόμενοι στην ημερίδα διακηρύσσουν υποκριτικά τον «σεβασμό» τους στην Ιστορία της Γυάρου.

Στην κινητοποίηση παρευρέθηκε αντιπροσωπεία της Πανεπιστημονικής Μηχανικών. Με ανακοίνωση της ξεκαθαρίζει «Κάτω τα χέρια από τη Γυάρο!», ζητώντας μεταξύ άλλων και άμεση απόσυρση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος από τη σχετική διοργάνωση. Παράλληλα υπογραμμίζει ότι «οι εκπρόσωποι της "Πανεπιστημονικής" μπαίνουν μπροστά για τον συντονισμό των αγωνιστικών πρωτοβουλιών το επόμενο διάστημα».

Ειδικότερα, όπως αναφέρει στην ανακοίνωση, «κανένας ιδιωτικός όμιλος δεν δικαιούται να διοργανώνει διεθνείς επιστημονικούς διαγωνισμούς, όχι μόνο για τόπους ιστορικής μνήμης, αλλά και γενικότερα για δημόσια γη και υποδομές που δεν του ανήκουν».

Παραθέτει μάλιστα την «ήδη αρνητική πείρα απ' τον προηγούμενο διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό που συνδιοργανώθηκε απ' την ALUMIL, με τη στήριξη του ΤΕΕ Κ. Μακεδονίας, για την ανάπλαση του Δυτικού Παράλιου Μετώπου της Θεσσαλονίκης», που «αποτέλεσε στην ουσία το "όχημα" για την υλοποίηση κερδοφόρων επενδύσεων συγκεκριμένων ομίλων στην περιοχή».

Θυμίζει ακόμη ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ο ιστορικός χαρακτήρας της Γυάρου βρίσκεται στο στόχαστρο επενδυτικών σχεδίων, σημειώνοντας: «Απ' το 2012 έχουν αδειοδοτηθεί αιολικά πάρκα μεγάλης ισχύος. Εντονη είναι και η παρουσία ΜΚΟ για την αξιοποίηση κοινοτικών προγραμμάτων μετά το 2011 που χαρακτηρίστηκε ως περιοχή NATURA 2000 και περιλαμβάνει Ζώνες Απόλυτης Προστασίας της Φύσης.

Στην ουσία πίσω από τις διακηρύξεις για μετατροπή της Γυάρου σε "πράσινο, ενεργειακό αυτόνομο νησί" και σε περιοχή "τουρισμού χαμηλού αντίκτυπου", κρύβονται διάφορα ανταγωνιστικά σχέδια που οδηγούν στην ακύρωση της δυνατότητας αποκατάστασης του νησιού ως χώρου ιστορικής μνήμης.

Αυτό θα είναι και το αποτέλεσμα της λειτουργίας ερευνητικών κέντρων και χώρων ολιγοήμερης παραμονής τουριστών, εκεί που κάποτε υπήρχαν φυλακές».

Η «Πανεπιστημονική» Μηχανικών απαιτεί από την υπηρεσιακή διοίκηση του ΤΕΕ να «αποσύρει την "υπογραφή" της από το κερδοφόρο πρότζεκτ για τη Γυάρο που προσβάλλει τους εκατοντάδες εξόριστους που βρίσκονται στη ζωή, τους απογόνους τους, αλλά και τον λαό και τη νεολαία που τιμούν την Ιστορία της Γυάρου, την Ιστορία του λαού μας. Ολες οι συστημικές παρατάξεις του ΤΕΕ είναι συνένοχες γι' αυτήν την απόφαση.

Να δοθεί άμεσα γενναία κρατική χρηματοδότηση για να προχωρήσουν η αποκατάσταση των ιστορικών κτιρίων και η δημιουργία υποδομών για να καταστεί το νησί επισκέψιμο».

Τέλος, καλεί «τους συναδέλφους να μη νομιμοποιήσουν και να απόσχουν απ' τη διαγωνιστική διαδικασία. Να συμμετάσχουν στις σχετικές αγωνιστικές πρωτοβουλίες. Καλούμε τους Επιστημονικούς Συλλόγους των Μηχανικών και τα Σωματεία των Μισθωτών Μηχανικών να καταδικάσουν τη συμμετοχή του ΤΕΕ σε αυτό το ανοσιούργημα σε βάρος της ιστορικής συλλογικής μνήμης των λαϊκών αγώνων και θυσιών».

Παρεμβάσεις για καίρια ζητήματα με ερωτήσεις στο πλαίσιο της λεγόμενης «λογοδοσίας» του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής, που έγινε την Πέμπτη 26/6, έκαναν οι σύμβουλοι της «Λαϊκής Συσπείρωσης».

Η Εύη Γεωργιάδου αναφέρθηκε στην ανυπαρξία ουσιαστικά μέτρων πρόληψης ενός Βιομηχανικού Ατυχήματος Μεγάλης Εκτασης (ΒΑΜΕ). Θύμισε τον εφιάλτη που «ξύπνησε» από την πρόσφατη πυρκαγιά στο εργοστάσιο «Pal» στην Κάτω Κηφισιά, ένα εργοστάσιο που είναι «φυτεμένο» μέσα σε αστικό ιστό, δίπλα σε σπίτια, σε κοντινή απόσταση από το Ογκολογικό Νοσοκομείο της Κηφισιάς, κοντά σε σχολεία και δύο βήματα από την Εθνική Οδό, και το τοξικό νέφος που προκλήθηκε κάλυψε μεγάλο μέρος της Αττικής.

Τόνισε χαρακτηριστικά ότι «τέτοιου είδους ατυχήματα μπορεί να έχουν άμεσες, αλλά και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις που δεν περιορίζονται σε αμέσους τραυματισμούς ή και θανάτους (π.χ. από πυρκαγιές και εκρήξεις), αλλά σχετίζονται με κινδύνους από την έκθεση των εργαζομένων και των κατοίκων σε τοξικές, καρκινογόνες ουσίες, ενώ οδηγούν σε καταστροφή του περιβάλλοντος.

Ανέδειξε την απουσία ουσιαστικού ελέγχου των εγκαταστάσεων, ολοκληρωμένων μετρήσεων βλαπτικών χημικών παραγόντων και ολοκληρωμένων μελετών επικινδυνότητας. Ρώτησε μάλιστα αν υπάρχει τεκμηρίωση για τους ρύπους που εκλύθηκαν, αν εκτέθηκαν οι κάτοικοι, αν το εργοστάσιο είχε εγκεκριμένη Μελέτη Περιβαλλοντολογικών Επιπτώσεων, τι χρήματα δόθηκαν από την Περιφέρεια στο συγκεκριμένο εργοστάσιο.

Κατήγγειλε τέλος ότι η Περιφέρεια δεν έχει ειδικό εξοπλισμό και εξειδικευμένο προσωπικό και αναφέρθηκε στην ανάγκη ύπαρξης ολοκληρωμένων μελετών επικινδυνότητας, στο ζήτημα της έκτακτης ανάγκης, στις οδούς διαφυγής και τους χώρους καταφυγής και την αναγκαία ενημέρωση και εκπαίδευση του πληθυσμού.

Από την πλευρά του ο περιφερειάρχης Ν. Χαρδαλιάς υπερασπίστηκε, μεταξύ άλλων, την κυβερνητική πολιτική του «τρεχάτε να σωθείτε» μέσω του «112», μίλησε για «ατομική ευθύνη» των πολιτών και ξέπλυνε την εγκληματική πολιτική που αφήνει υποστελεχωμένες Πυροσβεστική και Δασική Υπηρεσία. Για την πυρκαγιά στην Κάτω Κηφισιά είπε πως αναμένει τα σχετικά πορίσματα, ότι έγιναν μετρήσεις από εταιρεία και προκύπτει πως όλες ήταν εντός ορίων (!) ενώ δήλωσε ότι το εργοστάσιο δεν υπάγεται στη σχετική κατηγορία που πρέπει να τηρούν συγκεκριμένους κανόνες για την αντιμετώπιση κινδύνων από ατυχήματα μεγάλης έκτασης.

Το πρόβλημα της δυσοσμίας από την ΟΕΔΑ της Φυλής που επηρεάζει τους κατοίκους των δήμων Φυλής, Ασπροπύργου, Πετρούπολης, Αγίων Αναργύρων - Καματερού, Ιλίου, καθώς και την ευρύτερη περιοχή του Θριασίου, έθεσε η Νίκη Χρονοπούλου. Τόνισε μεταξύ άλλων πως η κατάσταση με τη χωματερή στη Φυλή γίνεται καθημερινά όλο και χειρότερη και είναι κάτι παραπάνω από δίκαιο το διαχρονικό αίτημα για οριστικό κλείσιμό της.

Την ίδια στιγμή, όπως είπε, παραμένει στα συρτάρια της διοίκησης της Περιφέρειας Αττικής και του ΕΔΣΝΑ η «Επιδημιολογική έρευνα και εκτίμηση περιβαλλοντικών παραμέτρων στην Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) Δυτικής Αττικής και την ευρύτερη περιοχή της», που από τις 4 Μάρτη ο περιφερειάρχης είχε δεσμευτεί ότι θα δημοσιοποιήσει αλλά το αποφεύγει.

Πρόσθεσε ότι υπάρχει μεγάλη αύξηση των καρκίνων στην περιοχή γύρω από τη Φυλή, 31,7%, έναντι 10,1% σε σχέση με την υπόλοιπη Αττική, σύμφωνα με στοιχεία έρευνας που έχει δημοσιευτεί.

«Απαντώντας», ο Ν. Χαρδαλιάς, μεταξύ άλλων, είπε το... γνωστό, ότι ο ΕΔΣΝΑ είναι ο φορέας διαχείρισης, ότι οι σχετικές εγκαταστάσεις έχουν κριθεί κατάλληλες και (άκουσον - άκουσον) ότι σε μετρήσεις «οι οσμές δεν έχουν υπερβεί τα όρια σε κανένα σημείο της περιμέτρου της ΟΕΔΑ» και βέβαια έκανε πως δεν άκουσε για την επιδημιολογική έρευνα.