Τρία κατεδαφιστέα (κόκκινα) και 44 επισκευάσιμα (κίτρινα) κτίρια, δηλαδή με σοβαρές ζημιές, ήταν μέχρι χτες το απόγευμα ο απολογισμός των ελέγχων που κάνουν τα αρμόδια συνεργεία των μηχανικών του ΥΠΕΧΩΔΕ στη σεισμόπληκτη περιοχή της Σκύρου, γεγονός που πιστοποιεί ότι η πρώτη εκτίμηση για ελαφρές ζημιές ήταν πολύ μετριοπαθής.

Τα συνεργεία έκαναν συγκεκριμένα 148 ελέγχους σε ισάριθμα κτίσματα (χαρακτηρίστηκαν και 101 πράσινα, δηλαδή κατοικήσιμα), ενώ ο αριθμός των κατοίκων που είχαν υποβάλει αιτήσεις για αυτοψία έφταναν τους 286, αλλά συνεχώς αυξάνεται. Σημειώνεται ότι για τα τρία κτίρια που χαρακτηρίστηκαν κόκκινα δόθηκαν ήδη εντολές να εκκενωθούν. Επίσης από το ΥΠΕΧΩΔΕ δόθηκε εντολή προς το δήμαρχο Σκύρου να αποκλείσει με ειδικές σημάνσεις από τους κατοίκους του νησιού την επικίνδυνη περιοχή γύρω από το Κάστρο, ώστε να προστατευτούν από ενδεχόμενες νέες κατολισθήσεις.

Σύμφωνα με απόφαση που υπέγραψε ο υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ Ν. Αλευράς, οριοθετήθηκε ως σεισμόπληκτη περιοχή ο Δήμος Σκύρου και οι πληγέντες θα μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα αποκατάστασης που θα είναι το ίδιο και ανεπαρκέστατο που ισχύει και για τους σεισμόπληκτους της Αθήνας, δηλαδή 130.000 δρχ. το τετραγωνικό (το 1/3 δωρεάν και τα 2/3 άτοκο δάνειο 15ετούς διάρκειας), ενώ για τις επισκευές το ανώτατο όριο στεγαστικής συνδρομής φτάνει τις 65.000 δρχ. το τετραγωνικό και χορηγείται με τους ίδιους όρους. Εκτός από αυτά, καμία ανακοίνωση δε διευκρινίζει αν θα δοθεί το επίδομα των 200.000 δρχ. για τις πρώτες ανάγκες των σεισμοπλήκτων, αν θα δοθεί αποζημίωση για τις οικοσκευές που καταστράφηκαν και πώς θα αποζημιωθούν οι ιδιοκτήτες δεκάδων αυτοκινήτων που καταστράφηκαν από τις κατολισθήσεις.

Εκτός από το θέμα της πλήρους αποκατάστασης των ζημιών, τρία είναι ακόμη τα σοβαρότερα ζητήματα που απασχολούν τους κατοίκους του νησιού:

• Το θέμα της υδροδότησης που είναι και το κορυφαίο, καθώς όπως διαπιστώνεται δεν υπάρχει καν ικανή οδική πρόσβαση για τα γεωτρύπανα του ΙΓΜΕ που αναμένεται να φτάσουν τις επόμενες μέρες. Τα γεωτρύπανα αυτά θα προσπαθήσουν να αποκαλύψουν ξανά το νερό της Αναβάλσας που «εξαφανίστηκε» εξαιτίας του σεισμού, ενώ θα κάνουν γεωτρήσεις και σε άλλα σημεία του νησιού αναζητώντας νέες πηγές.
• Το θέμα των κατολισθήσεων, ένα φαινόμενο που έχει σημειωθεί και στο παρελθόν, εξαιτίας παλαιότερων χτυπημάτων του Εγκέλαδου ή λόγω ιδιομορφίας του εδάφους. Η πρώτη εκτίμηση είναι ότι τα εδάφη είναι σαθρά και γι' αυτό το ΥΠΕΧΩΔΕ έδωσε εντολή για την απομόνωση της περιοχής.
• Το θέμα της οικονομικής κρίσης, που αναμένεται να πλήξει το νησί, το οποίο είναι σχεδόν μονόπλευρα προσανατολισμένο στον τουρισμό. Ηδη πολλοί παραθεριστές άρχισαν να φεύγουν από το νησί και οι κάτοικοι φοβούνται ότι η τουριστική κίνηση θα είναι μειωμένη από δω και στο εξής. Οι κάτοικοι είναι αποφασισμένοι να ζητήσουν συγκεκριμένα μέτρα οικονομικής στήριξης από την κυβέρνηση, ενώ ο δήμαρχος Σκύρου Δ. Αγγελής δήλωσε χτες ότι θα ζητήσει πρόσθετη οικονομική ενίσχυση 150 εκατ. δρχ.

Στο μεταξύ η μετασεισμική δραστηριότητα εξακολουθεί να υπάρχει (ένας ακόμη ισχυρός σεισμός έγινε ιδιαίτερα αισθητός χτες το πρωί στις 9.40'), ωστόσο δεν έχει αλλάξει κάτι που να προβληματίζει τους σεισμολόγους και να τους κάνει να αλλάξουν την εκτίμησή τους πως ο σεισμός των 5,7 Ρίχτερ ήταν ο κύριος σεισμός. Πάντως την Πέμπτη έγιναν 32 μετασεισμοί πάνω από 4 Ρίχτερ και μέχρι 4,8, γεγονός που δείχνει, κατά τους σεισμολόγους, ότι η σεισμική ακολουθία εξελίσσεται ομαλά.

«Επείγει η ανάγκη για διαμόρφωση και υλοποίηση ολοκληρωμένου σχεδιασμού για την αντισεισμική θωράκιση της χώρας», τονίζουν με Ερώτησή τους που κατέθεσαν χτες στη Βουλή οι βουλευτές του ΚΚΕ, ενώ με άλλη Ερώτηση ζητούν την άμεση αντιμετώπιση των ζημιών που προκάλεσε ο πρόσφατος σεισμός στην περιοχή της Σκύρου.

Στην πρώτη Ερώτηση που κατέθεσαν οι βουλευτές του ΚΚΕ Ορέστης Κολοζώφ, Σπύρος Στριφτάρης, Αντώνης Σκυλλάκος, Παναγιώτης Κοσιώνης και Νίκος Γκατζής και απευθύνεται προς τους υπουργούς Εσωτερικών, ΠΕΧΩΔΕ, Δημόσιας Τάξης, Ανάπτυξης, Εργασίας και Πολιτισμού, αναφέρονται τα εξής:

«Η σεισμική έξαρση που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα στο Αιγαίο (5,2 Ρίχτερ την 1-5-2001 ανάμεσα στη Ρόδο και την Κάρπαθο, 5,5 Ρίχτερ στις 11-6-2001 στη Χίο, οι σεισμικές δονήσεις στη Σκύρο με μεγαλύτερη αυτή των 5,7 Ρίχτερ στις 26-7-2001), αλλά και η ανησυχητική ηρεμία που σημειώνουν οι σεισμολόγοι για τη Δυτική Ελλάδα και το Ιόνιο, καθιστούν επίκαιρη και επιτακτική την ανάγκη διαμόρφωσης και υλοποίησης ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού για την αντισεισμική θωράκιση της χώρας και ταυτόχρονα υπογραμμίζουν τις τεράστιες ευθύνες της κυβέρνησης για την τουλάχιστον ανεπαρκή πολιτική της στον τομέα αυτό. Ανεπάρκεια που εμφανίζεται ανάγλυφη στις ανοιχτές πληγές που χάσκουν μετά τους σεισμούς που έγιναν εδώ και χρόνια, όπως της Αθήνας, του Αιγίου κ.λπ. Το ζήτημα δεν περιορίζεται στην ανεπάρκεια της κυβέρνησης, αφού σοβαρές αιτίες για τα προβλήματα που δημιουργούν οι σεισμοί αποτελούν η αντιλαϊκή πολιτική γης και η χρήση της, η ανυπαρξία προγραμμάτων λαϊκής στέγης κ.λπ.

Από την άλλη πλευρά η αντιμετώπιση αυτών των έκτακτων καταστάσεων δεν μπορεί να επαφίεται στον απαράμιλλο και υπεράνθρωπο αλτρουισμό των δυνάμεων της Πυροσβεστικής και των ειδικών δυνάμεών της. Ετσι κι αλλιώς, απαιτείται η ηθική, υλική και επιστημονική ενίσχυση όλου αυτού του δυναμικού».

«Ωστόσο - τονίζουν με έμφαση οι βουλευτές του ΚΚΕ - η αντισεισμική θωράκιση της χώρας, η προστασία των κατοίκων και της περιουσίας τους από τους σεισμούς, είναι ζωτικής σημασίας έργο υποδομής. Μεγάλα έργα δεν είναι μόνο οι δρόμοι και οι γέφυρες. Χρήματα υπάρχουν. Οι πόροι από την Ευρωπαϊκή Ενωση, όπως το Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, τους οποίους έχει πληρώσει πολλαπλάσια ο λαός μας, πρέπει να κατευθυνθούν σ' ένα σημαντικό τους ποσοστό σε αυτόν το στόχο, για να αποτελέσουν μέσο κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης. Πολύ περισσότερο μάλιστα που η κυβέρνηση, αντί για την ανάπτυξη του κοινωνικού περιεχομένου της αντισεισμικής θωράκισης, αποποιείται τις ευθύνες για τις ζημιές που προκαλούν οι σεισμοί και προωθεί σχέδιο νόμου, το οποίο προβλέπει την επιβολή του λεγόμενου σεισμόσημου. Με άλλα λόγια, οι ίδιοι οι κάτοικοι θα πληρώνουν για την προστασία τους και ταυτόχρονα οι ασφαλιστικές εταιρίες θα αυξάνουν τα κέρδη τους».

Οι βουλευτές του ΚΚΕ, στη συνέχεια, ερωτούν ποια μέτρα πρόκειται να πάρει η κυβέρνηση και πότε, προκειμένου να διαμορφωθεί και να υλοποιείται ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός αντισεισμικής θωράκισης της χώρας, που πρέπει να περιλαμβάνει:

• Την καταγραφή και παραπέρα έρευνα και μελέτη της σεισμικής επικινδυνότητας των διαφόρων περιοχών της χώρας. Ειδικότερα, τη μικροζωνική έρευνα και μελέτη των επικίνδυνων περιοχών, που απαιτούν ειδικούς όρους πολεοδόμησης και κατασκευής των κτιρίων ή απαγόρευση δόμησης σε αυτές τις περιοχές. Μία τέτοια μελέτη είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση μετεγκατάστασης των πληγέντων ή ολόκληρων περιοχών. Δημιουργεί την ανάγκη για αποφασιστική ανάπτυξη του ερευνητικού έργου και του δυναμικού του, καθώς και το συντονισμό τους. Απαιτεί το δημόσιο έλεγχο εφαρμογής των θεσπισμένων ειδικών όρων και προδιαγραφών κατασκευής, της ποιότητας των υλικών κ.λπ., που πρέπει να ανταποκρίνονται στην οξύτητα του φαινομένου στη χώρα μας. Τον επιστημονικό έλεγχο όλων των κτιρίων του Λεκανοπεδίου, καθώς και των άλλων μεγάλων πόλεων και ιδιαίτερα των αυθαιρέτων.
• Την ουσιαστική και συνδυασμένη εφαρμογή του αντισεισμικού κανονισμού, της νομοθεσίας προστασίας από τον επαγγελματικό κίνδυνο και της Οδηγίας Σεβέζο, που προβλέπει σχέδιο αντιμετώπισης ατυχημάτων μεγάλης έκτασης, για την ασφάλεια των εργαζομένων στις βιομηχανικές περιοχές. Είναι απαράδεκτη η γειτνίαση πολεμικών βιομηχανιών με διυλιστήρια, γιατί εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους.
• Τη συνεχή ενημέρωση του κόσμου για τη σεισμικότητα της περιοχής όπου ζει και για τον τρόπο αντιμετώπισης του φαινομένου, τόσο ατομικά, όσο και σε επίπεδο γειτονιάς και δήμου.
• Τη θεσμοθέτηση σχεδίου αντιμετώπισης του φαινομένου σε όλη τη χώρα ανά Περιφέρεια και Νομό. Την επικαιροποίηση και τον εκσυγχρονισμό, την ενίσχυση σε υλικοτεχνική υποδομή και ανθρώπινο δυναμικό του μηχανισμού επέμβασης, που θα λειτουργεί με τη συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των φορέων των εργαζομένων και θα επιβάλει τα απαραίτητα μέτρα για την άμεση ανακούφιση των πληγέντων.
• Τη λήψη ειδικών μέτρων προστασίας για τα δημόσια κτίρια και χώρους συγκέντρωσης πολλών ανθρώπων (ιδιαίτερα Νοσοκομεία, εκπαιδευτικά ιδρύματα, χώρους συγκέντρωσης της νεολαίας κ.λπ.), τις υποδομές και τα ιστορικά μνημεία.

«Αμεση αντιμετώπιση χρειάζονται οι ζημιές που προκάλεσε η ισχυρή σεισμική δόνηση τα ξημερώματα της 26ης Ιουλίου 2001 στην περιοχή, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που δημιούργησε ο σεισμός στους κατοίκους, στις υποδομές του νησιού, στα μνημεία και στην οικονομική δραστηριότητα και ειδικά στην τουριστική ανάπτυξη».

Αυτό τονίζουν με τη δεύτερη Ερώτηση που απευθύνεται προς τους υπουργούς ΠΕΧΩΔΕ, Ανάπτυξης, Πολιτισμού, Δημόσιας Τάξης, Αιγαίου και Εσωτερικών, οι βουλευτές του ΚΚΕ Νίκος Γκατζής, Σταύρος Σκοπελίτης και Αντώνης Σκυλλάκος. Συγκεκριμένα ρωτούν ποια μέτρα πρόκειται να πάρει η κυβέρνηση και πότε, ώστε:

• Να γίνει άμεση καταγραφή των πραγματικών ζημιών, ξεπερνώντας τις καθυστερήσεις που εμφανίζονται συνήθως, όπως έχει δείξει η πείρα του παρελθόντος.
• Αμεσα να αποκατασταθούν με κρατική χρηματοδότηση οι ζημιές στα σπίτια και να αποζημιωθούν οι κάτοικοι των οποίων τα αυτοκίνητα καταπλακώθηκαν από τους ογκόλιθους στο «Χωριό», καθώς και τα εμπορικά καταστήματα για τη μερική ή ολική καταστροφή των εμπορευμάτων τους.
• Να εκπονηθεί αμέσως επιστημονική μελέτη, προκειμένου να αποκατασταθεί η όποια ζημιά προκλήθηκε από το σεισμό στο νερό της Αναβάλσας, ταυτόχρονα με τα έκτακτα μέτρα που επιβάλλονται.
• Να αποκατασταθούν οι όποιες ζημιές έχουν προκληθεί στο οδικό δίκτυο, να απομακρυνθούν τα χώματα και οι πέτρες που έχουν πέσει σε πολλά σημεία και άμεσα να τοποθετηθούν προστατευτικά μέσα, προκειμένου η διέλευση πεζών και οχημάτων να είναι ασφαλής.
• Να εκπονηθούν άμεσα επιστημονικές μελέτες, προκειμένου να αποκατασταθούν πλήρως οι ζημιές των μνημείων στην περιοχή του Κάστρου, το οποίο αποτελεί μεγάλης σημασίας ιστορικό μνημείο.

Πενήντα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ημέρα που υπογράφτηκε η Σύμβαση της Γενεύης (28 Ιουλίου 1951), η θεμελιώδης διεθνής σύμβαση για την προστασία των προσφύγων. Κι όμως ο «γιορτασμός» αυτός γίνεται αυτή τη φορά μέσα σε κλίμα ανησυχίας, αλλά και βεβαιότητας ότι πολλές από τις κύριες διατάξεις της Σύμβασης τίθενται πλέον σε αμφισβήτηση και καταπατούνται ανοιχτά από τις συμβαλλόμενες χώρες. Οπως για πρώτη φορά, ίσως, τόσο ανοιχτά η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες - με αφορμή τη σημερινή επέτειο - ξεπέρασε τον... εαυτό της κι έστειλε μια ανακοίνωση - καταπέλτη για τα 141 κράτη που έχουν υπογράψει τη Σύμβαση, χωρίς ωστόσο να εφαρμόζουν πλέον τις διατάξεις της.

«Τα τελευταία χρόνια η διαχρονική ισχύς της Σύμβασης του 1951 έχει αμφισβητηθεί δημόσια, σε διάφορες περιοχές του κόσμου. Αυτό έχει σημάνει συναγερμό στα μέλη των Ηνωμένων Εθνών, καθώς αισθάνονται ότι η παγκόσμια πολιτική παίζεται, σε ευρύ φάσμα, σε βάρος της Σύμβασης και κατά συνέπεια σε βάρος των προσφύγων που προστατεύονται απ' αυτή», αναφέρει η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ.

Τα βασικά «επιχειρήματα» των κρατών που αμφισβητούν τη Σύμβαση είναι ότι υπάρχει ραγδαία αύξηση του αριθμού των αιτούντων άσυλο στις αναπτυγμένες χώρες (οι λόγοι φυσικά πουθενά δεν αναφέρονται), η εξάπλωση των κυκλωμάτων λαθροδιακινητών, η διευρυμένη πλέον αντίληψη ότι η πλειονότητα των αιτούντων άσυλο δεν είναι «γνήσιοι» και το υψηλό κόστος που απαιτούν τα συστήματα παροχής ασύλου στις χώρες υποδοχής. «Οι λόγοι και οι ανησυχίες αυτές τείνουν να αγνοήσουν πως η κύρια αιτία της απότομης αυτής ανόδου των αιτούντων άσυλο οφείλεται στις τρεις σημαντικές εστίες πολέμου που βίωσε η Ευρώπη κατά τη δεκαετία του 1990, παράλληλα με τις πολλαπλές συρράξεις σε άλλες περιοχές του κόσμου», απαντά ο ΟΗΕ. Λέει, δηλαδή, ουσιαστικά πως όσοι ευθύνονται γι' αυτούς τους πολέμους, έρχονται μετά και κλείνουν τις πόρτες τους στους πρόσφυγες που αυτοί δημιούργησαν!

Ο ΟΗΕ δεν ξεχνά να αναφέρει ότι οι διαδικασίες ασύλου ορισμένων κρατών είναι ανεπαρκείς, σε σημείο που να παίρνει χρόνια για να βγουν αποφάσεις υπέρ ή κατά των αιτούντων άσυλο, όπως και ότι οι χώρες αυτές κρατούν υπό μορφή κράτησης κάθε έναν αιτούντα άσυλο, που εισέρχεται στη χώρα τους χωρίς τα απαραίτητα έγγραφα.

Η χώρα μας υπέγραψε τη συγκεκριμένη Σύμβαση το 1959, μόνο που σήμερα - με τα στοιχεία που δίνει το ίδιο το υπουργείο Δημόσιας Τάξης - είναι μια απ' τις χώρες με το χαμηλότερο ποσοστό έγκρισης πολιτικού άσυλου. Στην ουσία αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα παραβιάζει κατ' εξακολούθηση το άρθρο 33 της Σύμβασης (το πλέον σημαντικό), που λέει ότι «ουδεμία συμβαλλόμενη χώρα θα απελαύνει ή θα επαναπροωθεί, καθ' οιονδήποτε τρόπον, πρόσφυγας εις τα σύνορα εδαφών ένθα η ζωή ή ελευθερία αυτών απειλούνται...».

Συγκεκριμένα κατά τα τελευταία πέντε έτη στη χώρα μας οι αιτήσεις και χορηγήσεις πολιτικού ασύλου είχαν ως εξής: Το 1996 έγιναν 1.572 αιτήσεις, αναγνωρίστηκαν 139 άτομα (ποσοστό 22%), το 1997 το ποσοστό πέφτει στο 5,5%, το 1998 ακόμα χαμηλότερα στο 4%, το 1999 το ποσοστό εξακολουθεί να είναι χαμηλά στο 8,5%, το 2000 φτάνει το 11,2% και το πρώτο τρίμηνο του 2001 στο 13,4%. «Αν πρόσφυγες στέλνονται πίσω στον κίνδυνο, τότε όλα τα άλλα μέτρα που αποβλέπουν στην προστασία και την αρωγή τους είναι πραγματικά ανούσια. Κατά το Διεθνές Δίκαιο, αυτό δεν πρέπει να συμβαίνει και η κραυγαλέα αγνόηση του Διεθνούς Δικαίου είναι μια πολύ επικίνδυνη οδός», λέει απ' την πλευρά του ο ΟΗΕ. Η ελληνική κυβέρνηση, πάντως, έχει αποδείξει χρόνια τώρα πως κωφεύει...