Sputnik

Από τη συνάντηση του Βλ. Πούτιν με τον απεσταλμένο του Λευκού Οίκου

Το σχέδιο της Ουάσιγκτον για έναν συμβιβασμό με τη Μόσχα - σε κάθε περίπτωση προσωρινό και αβέβαιο, ενώ όλα τα ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα εντείνουν την πολεμική προπαρασκευή - οξύνει τις αντιθέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και «συμμάχων» τους όπως η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία, καθώς και τις ρωγμές μέσα στην ΕΕ.

Στο Λονδίνο, στον υποβαθμισμένο δεύτερο γύρο συνομιλιών Ευρώπης - ΗΠΑ μετά το Παρίσι, Ευρωπαίοι και Ουκρανοί εμφανίστηκαν ως μία πλευρά και παρουσίασαν τους δικούς τους όρους, που έρχονται σε αντιπαράθεση με αυτούς των ΗΠΑ. Οι διαφορές εκτείνονται από το ζήτημα των εδαφών και των «εγγυήσεων ασφαλείας» μέχρι τις κυρώσεις και το μέγεθος του ουκρανικού στρατού, σύμφωνα με τα πλήρη κείμενα των προτάσεων που είδε το «Reuters» και με άλλες «διαρροές», σε «Washington Post», «Bloomberg» κ.α.

Το πρώτο κείμενο αντικατοπτρίζει τις προτάσεις που κοινοποίησε ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, σε Ευρωπαίους αξιωματούχους στο Παρίσι, και οι οποίες ακολούθως διαβιβάστηκαν στους Ουκρανούς, ενώ ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μ. Ρούμπιο είχε επαφές και με τον Εμ. Μακρόν. Το δεύτερο κείμενο προέκυψε μια βδομάδα αργότερα, από συνομιλίες μεταξύ Ουκρανών και Ευρωπαίων χαμηλόβαθμων αξιωματούχων στο Λονδίνο, και έχει δοθεί στην αμερικανική πλευρά.

Σύμφωνα με την πρόταση των ΗΠΑ:

Θα αναγνωριστεί de jure από τις ΗΠΑ ο ρωσικός έλεγχος στη χερσόνησο της Κριμαίας, την οποία προσάρτησε η Ρωσία το 2014, ενώ προβλέπεται de facto αναγνώριση του ρωσικού ελέγχου στο Λουγκάνσκ και στα εδάφη που έχουν καταληφθεί σε Ντονέτσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια.

«Η Κριμαία θα παραμείνει στη Ρωσία», επέμεινε την Παρασκευή ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ.

Η Ουκρανία ανακτά τα εδάφη στην περιφέρεια Χάρκοβο. Επίσης «ανακτά τον έλεγχο» του πυρηνικού σταθμού στη Ζαπορίζια, τον οποίο όμως θα διαχειρίζονται οι ΗΠΑ, με την παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια να διανέμεται και στην Ουκρανία και στη Ρωσία. Επιπλέον, το Κίεβο ανακτά τον έλεγχο του φράγματος Kakhovka.

Η Ουκρανία θα έχει «ανεμπόδιστη διέλευση στον ποταμό Δνείπερο και τον έλεγχο της αμμολωρίδας Kinburn Spit».

Αντίθετα, το ευρωπαϊκό και ουκρανικό έγγραφο αναβάλλει τη συζήτηση για τα εδάφη μέχρι να ολοκληρωθεί η εκεχειρία, χωρίς να αναφέρεται η αναγνώριση του ρωσικού ελέγχου επί οποιουδήποτε ουκρανικού εδάφους. Μετά τη γενική κατάπαυση πυρός «και οι δύο πλευρές ξεκινούν αμέσως διαπραγματεύσεις για την τεχνική εφαρμογή, με τη συμμετοχή των ΗΠΑ και των ευρωπαϊκών χωρών». Παράλληλα «προετοιμάζονται η ατζέντα και οι λεπτομέρειες για μια πλήρη ειρηνευτική συμφωνία».

Οσον αφορά τη στρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας, το έγγραφο των ΗΠΑ αναφέρει ότι η Ουκρανία θα έχει μια «ισχυρή εγγύηση ασφαλείας», ενώ «οι εγγυήτριες χώρες θα είναι μια ad hoc ομάδα ευρωπαϊκών κρατών και πρόθυμων μη ευρωπαϊκών κρατών». Δεν δίνει περισσότερες λεπτομέρειες, ενώ αναφέρει ότι το Κίεβο δεν θα επιδιώξει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Και τα δύο έγγραφα αναγνωρίζουν ότι η Ουκρανία «μπορεί να επιδιώκει ένταξη στην ΕΕ».

Η ευρωπαϊκή πρόταση κάνει λόγο για «ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας, μεταξύ άλλων και από τις ΗΠΑ (συμφωνία όπως το άρθρο 5)» για την κοινή Αμυνα, «όσο δεν υπάρχει συναίνεση μεταξύ των Συμμάχων για την ένταξη στο ΝΑΤΟ».

Οι Ευρωπαίοι δεν δέχονται «κανέναν περιορισμό στις ουκρανικές αμυντικές δυνάμεις», αλλά ούτε και «στην παρουσία, στα όπλα και στις επιχειρήσεις φιλικών ξένων δυνάμεων στο έδαφος της Ουκρανίας». Για τις «εγγυήτριες χώρες» αναφέρεται ό,τι και στο αμερικανικό έγγραφο.

Στο έγγραφο των ΗΠΑ - σύμφωνα με το «Reuters» - δεν γίνεται αναφορά στο μέγεθος ή στον εξοπλισμό των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων, όμως σύμφωνα με το «Bloomberg» οι ΗΠΑ θα απαιτήσουν από τη Ρωσία να αποδεχτεί να έχει η Ουκρανία έναν επαρκώς εξοπλισμένο και επανδρωμένο δικό της στρατό, καθώς και «αμυντική» βιομηχανία.

Σύμφωνα με μια σειρά ΜΜΕ, το θέμα βρέθηκε την Παρασκευή στην ατζέντα της συνάντησης του ειδικού απεσταλμένου του Τραμπ Γουίτκοφ με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλ. Πούτιν στη Μόσχα. Η Ρωσία επιμένει στην «αποστρατιωτικοποίηση» της Ουκρανίας, δηλαδή ο ουκρανικός στρατός να έχει ένα μίνιμουμ προσωπικό και στοιχειώδη εξοπλισμό.

Οι ΝΑΤΟικές δυνάμεις επιδιώκουν τον μετασχηματισμό και εκσυγχρονισμό του ουκρανικού στρατού κατά τα ΝΑΤΟικά πρότυπα, καθώς επίσης να επενδύσουν σε παραγωγή όπλων εκεί.

Οι αμερικανικές προτάσεις αναφέρουν επίσης ότι οι αντιρωσικές κυρώσεις που ισχύουν από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 θα αρθούν, ως μέρος της υπό συζήτηση συμφωνίας.

Οι Ευρωπαίοι επιμένουν σε «σταδιακή χαλάρωση των κυρώσεων μετά την επίτευξη μιας βιώσιμης ειρήνης», ενώ «μπορούν να επανέλθουν αν η Ρωσία παραβιάσει τους όρους της ειρηνευτικής συμφωνίας».

Το ευρωπαϊκό και ουκρανικό έγγραφο προτείνει επιπλέον η Ουκρανία να ανασυγκροτηθεί πλήρως, και να λάβει οικονομική αποζημίωση για τον πόλεμο και από τα «παγωμένα» ρωσικά κεφάλαια. Το έγγραφο των ΗΠΑ δεν αναφέρει την πηγή των χρημάτων.

Το τι θα γίνει με τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία, αν τις άρει η Ουάσιγκτον, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ρήξεις και εντός της ΕΕ.

Οποιαδήποτε κίνηση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν την Κριμαία ως ρωσική ή να απαιτήσουν από τις ευρωπαϊκές χώρες να χαλαρώσουν τις κυρώσεις «θα σκότωνε την ενότητα της ΕΕ», τονίζει αξιωματούχος της ΕΕ.

Η δε Μόσχα δεν φαίνεται μέχρι στιγμής διατεθειμένη να συναινέσει σε παρουσία «δυτικών» στρατιωτικών δυνάμεων στην Ουκρανία.

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμ. Πεσκόφ επέμεινε την Πέμπτη ότι η ιδέα του «συνασπισμού προθύμων» είναι απαράδεκτη για τη Ρωσία, και ότι αποτελεί κρίσιμη απειλή «για ολόκληρη την ευρωπαϊκή και παγκόσμια ασφάλεια».

Αλλά και ο Σ. Σοϊγκού, μέλος του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας, «προειδοποίησε» ότι η ανάπτυξη «δυτικών ειρηνευτικών στρατευμάτων» από τη «συμμαχία των προθύμων» στις «ιστορικές περιοχές της Ρωσίας» θα μπορούσε να οδηγήσει σε Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στα εδαφικά, ο Πεσκόφ κάλεσε την Ουκρανία να αποσύρει τα στρατεύματά της από τις τέσσερις περιοχές (Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα, Ζαπορίζια) «που κατοχυρώνονται στο ρωσικό Σύνταγμα ως αναπόσπαστο μέρος του». Μάλιστα, ισχυρίστηκε ότι «ορισμένα εδάφη αυτών των περιοχών εξακολουθούν να είναι κατεχόμενα από το καθεστώς του Κιέβου».

Ταυτόχρονα με τα παζάρια για τη «λεία» στην Ουκρανία, οι πολεμικές προετοιμασίες καλά κρατούν, όπως αποκαλύπτει και η ετήσια έκθεση του ΝΑΤΟ που δημοσιεύτηκε την Παρασκευή.

Τα κράτη - μέλη δαπάνησαν το 2024 περισσότερα από 1,3 τρισ. δολάρια για στρατιωτικούς σκοπούς, δηλαδή 123 δισ. περισσότερα από το 2023 (1,180 τρισ.).

Οι στρατιωτικές δαπάνες των ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν το 64% του συνόλου.

Χαρακτηριστικό των ανταγωνισμών που φουντώνουν είναι το ότι σε αντίθεση με άλλα χρόνια που τη νόρμα (ορισμένη ήδη από το 2014) κάθε κράτος - μέλος να δαπανά ετησίως το 2% του ΑΕΠ του για στρατιωτικές δαπάνες την περνούσαν 2-3 κράτη - μέλη, πλέον τον κανόνα εκπληρώνουν 22 από τα 31 μέλη του ΝΑΤΟ, ενώ η Ελλάδα εμφανίζεται να αγγίζει πλέον το 3% (2,99%). Θυμίζουμε ότι στο παζάρι με την κυβέρνηση Τραμπ, που ζητάει τα άλλα κράτη - μέλη του ΝΑΤΟ να δαπανούν το 5% του ΑΕΠ, μια σειρά κυβερνήσεις, ανάμεσά τους και αυτή της ΝΔ, αντιπροτείνουν το 3%.

Παράλληλα κατακόρυφη αύξηση παρουσιάζουν τα κράτη - μέλη που πιάνουν και την έτερη νόρμα, τουλάχιστον το 20% των συνολικών στρατιωτικών δαπανών να πηγαίνει σε «μείζονες εξοπλισμούς». Τον στόχο εκπληρώνουν 28 από τα 31 κράτη - μέλη, ενώ η Ελλάδα δαπανά για τέτοιους σκοπούς το 36,1% (του 2,99% του ΑΕΠ).

Αντίστοιχο ρυθμό αύξησης παρουσιάζουν και οι ελληνικές στρατιωτικές δαπάνες, προσανατολισμένες στα προτάγματα του ΝΑΤΟ: Από 3,039 δισ. το 2014 έφτασαν τα 7,126 δισ. ευρώ το 2024 (με υψηλότερο όλων το 2022 με 8,054 δισ., ενώ το 2023 ήταν 6,224), και ήδη έχουν δρομολογηθεί δεκάδες ακόμα δισ. για ΝΑΤΟικής κοπής εξοπλισμούς από την κυβέρνηση με την πλάτη άλλων αστικών κομμάτων.

Παρότι η σχετική αύξηση σε σύγκριση με το 2023 είναι 19,4%, ο γγ του ΝΑΤΟ, Μ. Ρούτε, κάλεσε τα ευρωπαϊκά μέλη και τον Καναδά «να κάνουν ένα κβαντικό άλμα όσον αφορά τις συνεισφορές και τις ικανότητες που προσφέρουν» και «να επενδύσουν σημαντικά περισσότερα».

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, μια νέα στρατιωτική πρωτοβουλία βρίσκεται σε εξέλιξη κατά μήκος των ανατολικών συνόρων του ΝΑΤΟ από 6 κράτη - μέλη που συνορεύουν ή βρίσκονται κοντά στη Ρωσία (Φινλανδία, Πολωνία, Λετονία, Λιθουανία, Εσθονία).

Το project, που ονομάζεται «τείχος από drone» («drone nexus»), προορίζεται να λειτουργήσει ως ένα συνεχές στρώμα μη επανδρωμένων εναέριων συστημάτων, από τη Νορβηγία μέχρι την Πολωνία, αξιοποιώντας τεχνολογία αιχμής. Θα αποτελείται από εκατοντάδες ή και χιλιάδες drones που θα επιτηρούν τα σύνορα κατά μήκος της ανατολικής πλευράς του ΝΑΤΟ.

Οι κυβερνήσεις της Φινλανδίας, της Λιθουανίας, της Νορβηγίας και της Πολωνίας ζητούσαν να γίνει με χρηματοδότηση της ΕΕ, αλλά το αίτημα απορρίφθηκε.

Η επερχόμενη κυβέρνηση Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών στη Γερμανία έχει ήδη δρομολογήσει δυσθεώρητες στρατιωτικές δαπάνες, ύψους 1 τρισ. ευρώ, και φυσικά η «μερίδα του λέοντος» θα πάει στις γερμανικές βιομηχανίες, όπως η Quantum Systems, η οποία ήδη παράγει εκατοντάδες drones μηνιαίως.

«Η τεχνολογία είναι έτοιμη. Αυτό που χρειάζεται είναι μια στρατηγική σε επίπεδο ΕΕ ή ΝΑΤΟ», δήλωσε ο επικεφαλής πωλήσεων της εταιρείας. Ο ίδιος τόνισε την ανάγκη για συστήματα ευρωπαϊκής παραγωγής, τα οποία μπορούν να διασφαλίσουν «στρατηγική αυτονομία» και «ευρωπαϊκό έλεγχο» στα «ευαίσθητα δεδομένα».

Αντίστοιχες προετοιμασίες, για περαιτέρω αύξηση της στρατιωτικής παραγωγής, εντείνει και η Ρωσία.

Οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις δεν έχουν ακόμη αρκετά από ορισμένα όπλα, μεταξύ των οποίων drones, παρά τη μεγάλη αύξηση στην παραγωγή, δήλωσε την περασμένη βδομάδα ο Πρόεδρος Βλ. Πούτιν, ο οποίος έχει τονίσει επανειλημμένα τη σημασία των drones στους σύγχρονους πολέμους.

Μιλώντας σε σύσκεψη της Στρατιωτικοβιομηχανικής Επιτροπής, είπε πως «σχεδόν όλες οι στρατιωτικές επιχειρήσεις ανταποκρίθηκαν στις παραγγελίες πλήρως πέρσι, παράγοντας σχεδόν διπλάσιο πολεμικό υλικό, περισσότερες από 4.000 μονάδες τεθωρακισμένων οχημάτων, 180 αεροσκάφη και ελικόπτερα», περισσότερα από 1,5 εκατ. drones, για τα οποία είπε πως «δεν είναι αρκετά».

Παράλληλα, την περασμένη βδομάδα ο Σ. Σοϊγκού, μέλος του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας, «υπενθύμισε» το αναθεωρημένο πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας, το οποίο καλύπτει και τη Λευκορωσία στα πλαίσια του «Ενωσιακού Κράτους».

Στη Λευκορωσία φαίνεται πως κατασκευάζεται ρωσική πυρηνική βάση στην πόλη Ασιπόβιτσι, σύμφωνα με στοιχεία του Ιδρύματος Jamestown και του Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL). Στις δυο στρατιωτικές εγκαταστάσεις πρόκειται να στεγαστούν τα ρωσικά πυραυλικά συστήματα Iskander-M και πυρηνικές κεφαλές.