ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΕΘΝΙΚΗ - ΑΛΦΑ ΠΙΣΤΕΩΣ

Παζάρια με στόχο τη συγχώνευση

Στόχος η ενίσχυση της λεγόμενης «ανταγωνιστικότητας» στο πλαίσιο της ΟΝΕ. Η ευόδωση του εγχειρήματος σημαίνει χιλιάδες απολύσεις τραπεζοϋπαλλήλων, αύξηση του βαθμού μονοπώλησης, επέκταση των τραπεζών στο σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας

Σε διαδικασία συγχώνευσης βρίσκονται και επίσημα από χτες οι δυο μεγαλύτεροι τραπεζικοί όμιλοι της χώρας, η Εθνική και η Alpha Bank, εξέλιξη που είναι βέβαιο ότι εντάσσεται στο πλαίσιο των γενικότερων ανακατατάξεων στο χώρο του τραπεζικού συστήματος. Ανακατατάξεις που σε κάθε περίπτωση αποτελούν συνέχεια των εξαγορών και συγχωνεύσεων που ξεκίνησαν από την προηγούμενη δεκαετία με το όργιο των ιδιωτικοποιήσεων κρατικών τραπεζών (Αθηνών, Πειραιώς, Μακεδονίας - Θράκης, Κρήτης, Ιονική) με στόχο την ενίσχυση του τραπεζικού κεφαλαίου. Η επίσημη ανακοίνωση για το παζάρι ανάμεσα στην Εθνική και την Alpha Bank ήρθε μια μέρα μετά τις δηλώσεις Χριστοδουλάκη ότι με την κυβερνητική πολιτική «δημιουργούνται πολύ ευνοϊκές προϋποθέσεις στην κατεύθυνση της ανασύνταξης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, στην κατεύθυνση διαμόρφωσης ισχυρών τραπεζικών ομίλων, πράγμα το οποίο είναι μια κατεύθυνση χρήσιμη και απαραίτητη στο πλαίσιο ένταξης και ενσωμάτωσης της ελληνικής οικονομίας στη ζώνη του ευρώ».

Είναι βέβαια κατανοητό ότι η... χρησιμότητα που επικαλείται η κυβέρνηση δεν αφορά τους εργαζόμενους και την οικονομία του τόπου, αλλά το τραπεζικό κεφάλαιο και τους εκπροσώπους του, καθώς και τα διάφορα κοράκια των χρηματαγορών. Ενδεικτικό από αυτή την άποψη είναι το γεγονός ότι μόλις κυκλοφόρησαν χτες οι σχετικές φήμες, η μετοχή της Πίστεως «τσίμπησε» 5,2% στη Σοφοκλέους, της Εθνικής 4,4%, ενώ αργά το βράδυ η μετοχή της ΕΤΕ ήταν στο +17% στο Χρηματιστήριο της Ν. Υόρκης. Ο τραπεζικός κολοσσός που θα προκύψει από ενδεχόμενη κατάληξη των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στις δύο πλευρές, απεικονίζεται και στο σχετικό πίνακα που δημοσιεύει σήμερα ο «Ρ». Τα στοιχεία αφορούν μόνο τις τράπεζες των δύο ομίλων. Αν λοιπόν παρθεί υπόψη και το δυναμικό των θυγατρικών τους εταιριών, τότε τα μεγέθη των 2 τραπεζικών ομίλων είναι πολύ μεγαλύτερα.

Προαπαιτούμενο της ανταγωνιστικότητας στο περιβάλλον της ΟΝΕ είναι η συγκεντροποίηση του τραπεζικού κεφαλαίου, η μεγέθυνση των τραπεζικών ομίλων και ο αυξανόμενος βαθμός μονοπώλησης του χώρου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά και για τις θέσεις εργασίας των τραπεζοϋπαλλήλων. Ενα από τα σημαντικότερα θέματα που προκύπτουν από τις διαδικασίες των συγχωνεύσεων και των εξαγορών, είναι οι σημαντικές συνέπειες για τους εργαζόμενους, που συνήθως μεταφράζονται σε απολύσεις, ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, εντατικοποίηση της εργασίας, συρρίκνωση των απολαβών τους κ.ο.κ. Αλλωστε, η λογική των συγχωνεύσεων και εξαγορών, η ενίσχυση της περιβόητης ανταγωνιστικότητας περνά... αναγκαστικά από τη μείωση του λειτουργικού κόστους και στην περίπτωση του τραπεζικού κεφαλαίου αποτελείται πρώτα και κύρια από το κόστος μισθοδοσίας. Παράλληλα, οι δυο τραπεζικοί όμιλοι ενεργοποιούνται σήμερα σε κοινούς τομείς τραπεζικής δραστηριότητας, γεγονός που επίσης δε διασφαλίζει τις τυχόν μελλοντικές συνεργίες.

Ντόπιοι τραπεζίτες, αλλά και παράγοντες του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης δεν έκρυβαν ότι θα προτιμούσαν τη συνεργασία με ξένους τραπεζικούς ομίλους. Αυτού του είδους η συνεργασία δε φαίνεται να ευοδώνεται, καθώς μόλις το περασμένο καλοκαίρι ο όμιλος Κωστόπουλου άφηνε να διαφαίνεται ως εξαιρετικά πιθανό το ενδεχόμενο συνεργασίας με τη γαλλική τράπεζα BNP Paribas. Το γεγονός ότι η συγχώνευση αυτού του είδους δεν κατέληξε, εξώθησε την Alpha Bank σε συνεργασίες με το ελληνικό τραπεζικό κεφάλαιο. Ετσι και η διαφαινόμενη συνεργασία της με τη μεγαλύτερη ελληνική τράπεζα αποτρέπει για την ώρα το ενδεχόμενο επιθετικής εξαγοράς από ξένη τράπεζα. Την ίδια ώρα η κίνηση αυτή αξιοποιείται προκειμένου να στηριχτούν οι τιμές των μετοχών στο Χρηματιστήριο, καθώς επίσης και να τροφοδοτηθεί το «κλίμα εμπιστοσύνης» των μεγαλοεπιχειρηματιών προς την κυβέρνηση. Ετσι και η συγκυρία που επιλέχτηκε για την ανακοίνωση της συνεργασίας κάθε άλλο παρά τυχαία είναι. Να επισημανθεί επίσης ότι το τελευταίο διάστημα οι διοικήσεις των δυο τραπεζών έχουν συγκεντρώσει σημαντικό αριθμό ιδίων μετοχών, γεγονός που ευχαιραίνει τυχόν αμοιβαία ανταλλαγή μετοχών κατά τους προσεχείς μήνες.

Ο επίσημος «αρραβώνας» των τραπεζών

Επισημοποιήθηκε ο αρραβώνας μεταξύ της Εθνικής Τράπεζας και της ιδιωτικής τράπεζας Alrha Bank του Γ. Κωστόπουλου, με μια κοινή - λακωνική- ανακοίνωση των δύο τραπεζών που δημοσιοποιήθηκε χτες το βράδυ. Στην ανακοίνωση αναφέρεται πως «οι διοικήσεις των δύο τραπεζών βρίσκονται σε συζητήσεις που αφορούν την πιθανή συγχώνευση» και πως γι' αυτό το θέμα έχει προγραμματιστεί για σήμερα κοινή συνεδρίαση των διοικήσεων της Εθνικής και της Alpha Bank. Αν και κανείς δεν είναι σε θέση σήμερα να προδικάσει αν και πότε αυτός ο αρραβώνας καταλήξει σε γάμο, το βέβαιο είναι πως η εξέλιξη αυτή δεν επιφυλάσσει τίποτε καλό, ούτε για τους εργαζόμενους στην Εθνική και την Alpha Bank, ούτε φυσικά για τους μικροαποταμιευτές και μικροδανειολήπτες.

Ανεξάρτητα αν ο αρραβώνας των δύο τραπεζών καταλήξει σε γάμο ή κάποια άλλη μορφή συνεργασίας, η χτεσινή εξέλιξη αποτελεί προάγγελο ότι η συνεργασία αυτή θα αξιοποιηθεί δεόντως από τις διοικήσεις της ΕΤΕ και της Alpha Bank για:

Μαζικές απολύσεις εργαζομένων στις δύο τράπεζες που σήμερα απασχολούν πάνω από 24.000 άτομα.
Την ένταση του βαθμού εκμετάλλευσης του προσωπικού που θα διατηρηθεί. Η μείωση του προσωπικού, αξιοποιήθηκε και συνεχίζει να αξιοποιείται σε όλες τις χώρες του κόσμου που γίνονται συγχωνεύσεις ή συνεργασίες, σαν η πιο «εγγυημένη μέθοδος» αύξησης των τραπεζικών κερδών και υπερκερδών.
Μια νέα επίθεση στα ασφαλιστικά ταμεία των τραπεζοϋπαλλήλων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για χρόνια δικαιώματα και άλλες κατακτήσεις των εργαζομένων και συνταξιούχων στα ασφαλιστικά ταμεία της Εθνικής, της Alpha Bank, της Ιονικής (που έχει εξαγοραστεί από την Alpha Bank) κλπ.
Μεγαλύτερη καταλήστευση των μικροαποταμιευτών και των δανειοληπτών με μικρά και μεσαία εισοδήματα. Κι αυτό, γιατί οι δύο τράπεζες - που από κοινού ελέγχουν πάνω από το 50% των μεριδίων της τραπεζικής αγοράς (καταθέσεων, χορηγήσεων, κλπ.) - θα αξιοποιήσουν τη δεσπόζουσα θέση τους για αύξηση της κερδοφορίας τους με την ενίσχυση των τοκογλυφικών όρων εμπορίας του χρήματος. Δηλαδή θα αγοράζουν ακόμη πιο φτηνά το χρήμα (μηδαμινά επιτόκια για τις λαϊκές αποταμιεύσεις) και θα το πουλάνε ακριβά (χορηγήσεις στεγαστικών, καταναλωτικών και άλλων δανείων).

Η χτεσινή εξέλιξη - που είχε δρομολογηθεί πριν δύο χρόνια - έρχεται σαν ένα ακόμη δείγμα γραφής της κυβερνητικής πολιτικής, σχετικά με τις προθέσεις της να επιταχύνει τον καπιταλιστικό εκσυγχρονισμό της ελληνικής οικονομίας, με τη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του κεφαλαίου σε λιγότερα χέρια. Δεν είναι τυχαίο ότι στις προχτεσινές δηλώσεις του ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Ν. Χριστοδουλάκης - μαζί με τη δημοσιοποίηση της απόφασης για την παράδοση της κρατικής ΕΤΒΑ στην ιδιωτική τράπεζα Πειραιώς, προανήγγειλε επίσης την απόφαση της κυβέρνησης να επιταχύνει τις διαδικασίες ιδιωτικοποίησεων, συγχωνεύσεων και μεγαλοσυγχωνεύσεων, σημειώνοντας: «Πιστεύω ότι με την ιδιωτικοποίηση της ΕΤΒΑ δημιουργούνται πολύ ευνοϊκές προϋποθέσεις στην κατεύθυνση ανασύνταξης του ελληνικού τραπεζικού χώρου και συστήματος, στην κατεύθυνση διαμόρφωσης ισχυρών τραπεζικών ομίλων, πράγμα το οποίο είναι μια κατεύθυνση χρήσιμη και απαραίτητη στο πλαίσιο ένταξης και ενσωμάτωσης της ελληνικής οικονομίας στη ζώνη του ευρώ», για να προσθέσει στη συνέχεια: «Θα συνεχίσουμε στην κατεύθυνση που έχει τεθεί, για την αναδιάρθρωση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Με στόχο τις περαιτέρω ιδιωτικοποιήσεις, συγχωνεύσεις και τη σύναψη διεθνών συμμαχιών».

Τεράστιες οι επιπτώσεις στους εργαζόμενους

Σε δήλωσή του στο «Ρ» ο Αντώνης Αντύπας, μέλος του ΠΑΜΕ και της διοίκησης της ΟΤΟΕ, τόνισε:

Η ανακοίνωση των διαδικασιών για τη συγχώνευση της Εθνικής με την ALPHA BANK αποτελεί ένα γεγονός με τεράστια οικονομική και πολιτική σημασία. Ερχεται σαν συνέχεια της πρόσφατης εξαγοράς της ΕΤΒΑ από την ΠΕΙΡΑΙΩΣ και δε θα είναι η τελευταία στο «χορό» των συγχωνεύσεων - εξαγορών, σηματοδοτώντας την ολοκληρωτική παράδοση του πιστωτικού συστήματος στο ιδιωτικό κεφάλαιο.

Οι επιπτώσεις στους εργαζόμενους θα είναι τεράστιες και ανυπολόγιστες σε ό,τι αφορά πρώτα και κύρια την απασχόληση αλλά και ασφαλιστικά και εργατικά δικαιώματα. Η εμπειρία από τις μέχρι τώρα συγχωνεύσεις τραπεζών (όμιλος Πειραιώς και όμιλος EUROBANK) δείχνει ότι έχουμε μια δραματική μείωση στο αριθμό των εργαζομένων και ανατροπή των εργασιακών δικαιωμάτων. Οι ευθύνες αυτών που έχουν την πλειοψηφία στο συνδικαλιστικό κίνημα είναι τεράστιες, όχι μόνο γιατί χειροκροτούν αυτές τις κινήσεις του κεφαλαίου, αλλά και γιατί ταυτόχρονα με τη στάση τους - στάση συναίνεσης και υποταγής - αφοπλίζουν τους εργαζόμενους, βάζουν φρένο στις αγωνιστικές διαθέσεις για την αποτροπή των αρνητικών εξελίξεων και επιπτώσεων.

Θ. ΚΑΡΑΤΖΑΣ

Σήμερα οι λεπτομέρειες

Απαντώντας σε ερωτήσεις για τις προοπτικές συγχώνευσης των δύο τραπεζών, ο διοικητής της Εθνικής Θ. Καρατζάς δήλωσε: «Δώσαμε κείμενο στον Τύπο. Θα ακούσετε αύριο (σ.σ. σήμερα) λεπτομέρειες. Η συνεργασία θα οδηγήσει σε μία σημαντικά μεγάλη και ισχυρή τράπεζα, που θα ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της ΟΝΕ, της ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων».

Ο πρόεδρος της Αλφα Μπανκ Γ. Κωστόπουλος, απαντώντας σε ερώτηση για επιπτώσεις που θα υπάρξουν για τους εργαζόμενους, έδωσε τη δική του εκδοχή στο θέμα λέγοντας: «Οχι, βέβαια. Οι εργαζόμενοι θα πρέπει να είναι οι πιο ευτυχισμένοι απ' όλους. Η συνεργασία στόχο έχει να δημιουργήσει μια μεγάλη τράπεζα που θα καλύψει τον ευρωπαϊκό χώρο».