23 Απρίλη του 1944. Οι γυναίκες ψηφίζουν για πρώτη φορά. Εκλογές για την ανάδειξη του Εθνικού Συμβουλίου στην Ελεύθερη Ελλάδα

Αλλά ας πάρουμε την ιστορία απ' την αρχή:

Το 1920 το Σοσιαλεργατικό Κόμμα (μετέπειτα ΚΚΕ) κατεβαίνει στις εκλογές, όπου ένα από τα προεκλογικά του συνθήματα, πρωτάκουστο για τους περισσότερους, ήταν: «Σφυρί - δρεπάνι και ψήφο στο φουστάνι!». Οι πρώτες γυναικείες οργανώσεις που απαίτησαν ίσα δικαιώματα - και ανάμεσα τους τα πολιτικά - ήταν ο Σύνδεσμος για τα Δικαιώματα της Γυναίκας και το Εθνικό Συμβούλιο Ελληνίδων. Στα χρόνια που ακολούθησαν την ίδρυσή τους, η Βουλή συζήτησε επανειλημμένα το ζήτημα της ψήφου των γυναικών, ύστερα από προτάσεις προοδευτικών βουλευτών, όπως του Θ. Μπάστα - Τυπάλδου, που έφερε στη Βουλή νομοσχέδιο για την ισοπολιτεία. Εγιναν συζητήσεις το 1920, το 1922, το 1925, το 1929, αλλά χωρίς θετικό αποτέλεσμα.

Οι γυναίκες μπήκαν πραγματικά ύστερα από χρόνια επικεφαλής διαδηλώσεων, αλλά «δεν έφαγαν τον κόσμο», βοήθησαν με το αίμα τους να... ξεκουμπιστούν οι κατακτητές: Το 1944, όταν τα 3/4 της Ελλάδας είχαν ελευθερωθεί από την ΕΑΜική αντίσταση, ιδρύθηκε η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης, που προκήρυξε εκλογές. Με απόφασή της για πρώτη φορά ψηφίζουν άντρες και γυναίκες που έχουν συμπληρώσει τα 18 τους χρόνια.

Στις κατεχόμενες πόλεις τα μέλη του ΕΑΜ ψηφίζουν με κίνδυνο της ζωής τους, βάζοντας την υπογραφή τους κάτω από σχετικό κείμενο, ενώ στήνονται κανονικά οι κάλπες στην Ελεύθερη Ελλάδα.

«Καταργούμε έτσι τις αναχρονιστικές αντιλήψεις που επικρατούσαν ως τώρα στην Ελλάδα» αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση.

Και αυτό ήταν πολύ φυσικό, ύστερα μάλιστα από τη μαζική συμμετοχή εκατομμυρίων Ελληνίδων στην Αντίσταση: Τα μισά μέλη της ΕΠΟΝ ήταν κοπέλες και περισσότερα από τα μισά μέλη της Εθνικής Αλληλεγγύης ήταν γυναίκες...

Οι πρώτες εθνοσύμβουλοι που αναδείχτηκαν ήταν: Η Καίτη Ζεύγου από την Αθήνα, η Μάχη Μαυροειδή από την Καλαμάτα, η Μαρία Σβώλου από την Αθήνα, η Φωτεινή Φιλιππίδη από τη Λάρισα και η Χρύσα Χατζηβασιλείου από τον Πειραιά. Να σημειώσουμε ότι από τότε η ΠΕΕΑ και το Εθνικό Συμβούλιο θεσμοθέτησαν την ίση αμοιβή για ίση δουλιά και την ισοτιμία των γυναικών.

Και βέβαια το κράτος του δοσιλογισμού θα σαρώσει τα νομοθετημένα δικαιώματα των Ελληνίδων μετά τον πόλεμο, μαζί με τις άλλες λαϊκές κατακτήσεις. Μόνο το 1952, που ψηφίστηκε η διεθνής σύμβαση για ίσα πολιτικά δικαιώματα και ίση πρόσβαση των δύο φύλων σε όλα τα δημόσια λειτουργήματα, η κυβέρνηση υποχρεώθηκε να κυρώσει τη σύμβαση. Χρειάστηκε όμως να περάσουν ακόμα δυόμισι χρόνια για να αναγνωριστεί στις γυναίκες το δικαίωμα πρόσληψης σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες. Μέχρι τότε γυναίκες αριστούχες δε γίνονταν δεκτές σε δημόσιες υπηρεσίες, όπως η Δικαιοσύνη, το Γενικό Χημείο του Κράτους, ο διπλωματικός κλάδος κ.ά. Πρώτη γυναίκα βουλευτής (σε αναπληρωματική εκλογή, στην περιφέρεια Θεσσαλονίκης) αναδείχτηκε η Ελένη Σκούρα. Στις επόμενες εκλογές, οπότε ψήφισαν οι γυναίκες σ' όλη την Ελλάδα, η Αθήνα στέλνει στη Βουλή δυο βουλευτίνες: Τη Λίνα Τσαλδάρη της Δεξιάς, που έγινε υπουργός Προνοίας και τη Βάσω Θανασέκου της Αριστεράς - που παρ' όλες τις δυσκολίες και τους διωγμούς, κατόρθωσε να εκλεγεί σχεδόν με τον ίδιο αριθμό ψήφων.