Associated Press

Από παλιότερη εκδήλωση υποστηρικτών του Ου. Τσάβες

Στις αρχές του Δεκέμβρη στην Ουάσινγκτον πραγματοποιήθηκε μια κοινή σύσκεψη, των μελών του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας, του Πενταγώνου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Για δύο μέρες οι Αμερικανοί αξιωματούχοι συζητούσαν για την πολιτική προς τη Βενεζουέλα. Για την ιστορία, ανάλογες συνεδριάσεις, είχαν λάβει χώρα το 1953, το 1963 και το 1973, πολύ καιρό πριν τα πραξικοπήματα που εκδηλώθηκαν στη Γουατεμάλα, τη Βραζιλία και την Αργεντινή.

Ο καταλύτης των εξελίξεων, όσον αφορά στις διμερείς σχέσεις, ήταν οι δηλώσεις του Προέδρου της χώρας, Ούγο Τσάβες Φρίας, που στις αρχές του Νοέμβρη είχε δηλώσει ότι «οι ΗΠΑ πολεμούν την τρομοκρατία με τρομοκρατία». Η πρώτη αντίδραση ήταν η ανάκληση του Αμερικανού πρέσβη και η απαίτηση, η Βενεζουέλα με απόλυτη σαφήνεια να καταδικάσει κάθε μορφή τρομοκρατίας, κατά τον ορισμό της κυβέρνησης Μπους. Καθώς αυτός ο ορισμός, περιλαμβάνει την Κούβα, αλλά και τις ανταρτικές οργανώσεις που δρουν στη γειτονική Κολομβία, η απαίτηση αυτή ισοδυναμούσε με τελεσίγραφο.

Αν και η απαίτηση αυτή μπορεί να πυροδοτήθηκε από τα γεγονότα της 11ης Σεπτέμβρη, τα μαύρα σύννεφα που πυκνώνουν πάνω από τον ουρανό της Βενεζουέλας, έχουν συσσωρευτεί από καιρό και προκλήθηκαν περισσότερο, από πιο «ουσιώδη ζητήματα», όπως η απαγόρευση των πτήσεων των αμερικανικών πολεμικών από την κυβέρνηση Τσάβες, η προσπάθεια της κυβέρνησης να αλλάξει την 60ετή συμφωνία με τις πετρελαϊκές εταιρίες, στις οποίες μέχρι στιγμής επέβαλε μόνο 1% φόρο επί των προνομίων και ταυτόχρονα μεγάλες φοροαπαλλαγές. Και μιλούμε για μια από τις μεγαλύτερες πετρελαιοπαραγωγές χώρες της υφηλίου και τον τρίτο μεγαλύτερο προμηθευτή των ΗΠΑ, που την απομυζούν δεκαετίες τώρα, πετρελαϊκές εταιρίες όπως η Phillips Petroleum και η ExxonMobil, και παρότι αυτή η χώρα εξορύσσει πετρέλαιο ύψους 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων το χρόνο, το 80% του πληθυσμού ζει στη φτώχεια, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της κυβέρνησης της Βενεζουέλας, εκ των οποίων οι μισοί σε μόνιμη βάση υποσιτίζονται. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, που ζει και εργάζεται στις αγροτικές και ημιαστικές περιοχές, δεν έχουν καμία πρόσβαση σε γη εκτός από το να δουλεύουν σε κάποιους άλλους, αφού το 2% του πληθυσμού έχει στην κατοχή του το 60% της συνολικής γης.

Το τεράστιο χάσμα μεταξύ των εκατομμυρίων «μη-εχόντων» και των ελαχίστων «εχόντων» ήταν που έδωσε τη νίκη στον Τσάβες και στον Πατριωτικό Πόλο το 1998, αλλά και τις επόμενες 6 εκλογικές αναμετρήσεις, που το κύριο που προσπάθησαν να κάνουν είναι να αλλάξουν τη δομή της χώρας, με τις συντριπτικές αλλαγές στο Σύνταγμά της, αλλά και τους 49 νόμους, που μόλις πέρσι το Νοέμβρη έγιναν αποδεκτές από το Κοινοβούλιο.

Στην αρχή η «μπολιβαριανή επανάσταση» που ευαγγελιζόταν ο Ούγο Τσάβες, είχε επικεντρώσει την προσοχή της στην αλλαγή του Συντάγματος, που θεσπίστηκε με εκλογές το 1999. Αυτή η νίκη έγινε και η ταφόπλακα της 4ης Δημοκρατίας που αποτελούσε την «προίκα» δύο κομμάτων, των Χριστιανοσοσιαλιστών (COPEI) και της Δημοκρατικής Δράσης(AD), μετά τη λαϊκή εξέγερση που ανέτρεψε τη δικτατορία του Μάρκος Πέρες Χιμένες, στις 23 Γενάρη του 1958.

Μετά από 30 χρόνια μονοπώλησης της εξουσίας και απόλυτης διαφθοράς, οι 49 νόμοι, ήταν τα πρώτα βήματα για την εφαρμογή των αρχών και των αξιών, που θεσπίστηκαν με το νέο Σύνταγμα και την 5η Δημοκρατία και που ορίζουν τη Βενεζουέλα ως «ένα δημοκρατικό Σοσιαλιστικό Κράτος Δικαίου και Δικαιοσύνης». Αυτές οι αλλαγές είναι και το κλειδί των εξελίξεων και του ταξικού πολέμου που πια έχει ξεσπάσει με εξαιρετική ένταση στη Βενεζουέλα, παρότι δεν μπορούν να χαρακτηριστούν τόσο ριζοσπαστικές, εάν κανείς τις συγκρίνει με αυτές που υιοθετήθηκαν από την Οχτωβριανή Επανάσταση, ή ακόμη και με αυτές που υιοθετήθηκαν από τη Μεξικανική.

Ενας ταξικός πόλεμος που υποθάλπεται από τις ΗΠΑ, με αιχμές την ολιγαρχία και την ανώτερη μεσαία τάξη, που περνά με μεγάλη ευκολία από τη δημιουργία κοινωνικής έντασης, διπλωματικής απομόνωσης και κινήσεις στρατιωτικών τη νύχτα.

Είναι ενδεικτικός ο τρόπος που αναφέρθηκαν οι αμερικανικές εφημερίδες στην «απεργία» της 10ης Δεκέμβρη, που κηρύχτηκε από το σύλλογο βιομηχάνων και ένα τμήμα ορισμένων συνδικαλιστικών ενώσεων ενάντια στη νέα οικονομική νομοθεσία και τη μεταρρύθμιση της ιδιοκτησίας της γης, παρότι είναι αυτή η πολιτική που μείωσε τον πληθωρισμό από 40% σε 12% και 4% οικονομική ανάπτυξη σε καιρούς ύφεσης μάλιστα.

Μετά από την «αποτυχία» της υποκίνησης μιας κοινωνικής εξέγερσης, άρχισε μάλλον ο δεύτερος γύρος... Αρχικά με αυτό που ονομάστηκε το κίνημα των δύο Πέδρο και εκδηλώθηκε την ίδια στιγμή με την έναρξη του καρναβαλιού.

Στις 7 Φλεβάρη, οι δηλώσεις του συνταγματάρχη της αεροπορίας Πέδρο Σότο, περί τυραννικής διακυβέρνησης εκ μέρους του Ούγο Τσάβες, προκαλούν διαδηλώσεις στις καθαρά αστικές περιοχές του Καράκας, όπως τόνισε και το ειδησεογραφικό πρακτορείο «Ασοσιέιτεντ Πρες», που δεν μπόρεσε να αποκρύψει ότι «η ελίτ της Βενεζουέλας είναι αυτή που αντιδρά». Την επομένη των δηλώσεων Σότο άλλος ένας αξιωματικός του Στρατού, ο ταγματάρχης της Εθνοφρουράς, Πέδρο Φλόρες, ζήτησε την παραίτηση του Τσάβες, εξαιτίας της αντιδημοκρατικής διακυβέρνησής του.

Αμέσως μετά την εκδήλωση αυτών των πολύ «σκοτεινών και δυσοίωνων» κινήσεων στο στρατό, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο Τσάβες, φάνηκε πεπεισμένος ότι «δεν πρόκειται να γίνει πραξικόπημα». Προερχόμενος και ο ίδιος από τις τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά και βασιζόμενος στις δηλώσεις της ηγεσίας και των τριών Σωμάτων του Στρατού, μπορεί ίσως να νιώθει σχετικά σίγουρος.

Οι κινήσεις, όμως, δε σταμάτησαν. Την περασμένη Δευτέρα, ο Κάρλος Μολίνα Ταμάγιο, ο πιο υψηλόβαθμος στρατιωτικός μέχρι στιγμής και εν ενεργεία πρέσβης της Βενεζουέλας στην Ελλάδα, κάλεσε τον Τσάβες να παραιτηθεί, κατηγορώντας τον ίδιο, την Εθνική Συνέλευση, το Ανώτατο Δικαστήριο, την Εκλογική Επιτροπή και το υπουργείο Οικονομικών ότι προσπαθούν να επιβάλουν ένα «αυταρχικό καθεστώς». Ο Ταμάγιο, που, σύμφωνα με τις πληροφορίες, έχει εκπαιδευτεί στον ηλεκτρονικό πόλεμο στις ΗΠΑ, κατηγόρησε επίσης τον Τσάβες ότι απομακρύνει επικίνδυνα τη χώρα από τους παραδοσιακούς της συμμάχους όπως τις ΗΠΑ και βλάπτει τα εθνικά συμφέροντα, προωθώντας δεσμούς συνεργασίας με την Κούβα αλλά και άλλες κομμουνιστικές και προοδευτικές κυβερνήσεις!

Αναλυτές εκτιμούν ότι οι κινήσεις αυτές του στρατεύματος, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη τη χαμηλών τόνων ρητορική των ΗΠΑ, ότι περισσότερο συμβάλλουν στο κλίμα αναταραχής που επιχειρείται να δημιουργηθεί. Εξάλλου, η ολιγαρχία της Βενεζουέλας δεν εκτονώνεται μόνο με το να αναταράξει τις γραμμές του στρατεύματος, αλλά προσπαθεί συνολικά να υποθάλψει όλο το πολιτικό σκηνικό.

Χαρακτηριστικό είναι ότι μεσούσης της κρίσης, το οικονομικό ινστιτούτο Fitz είχε προειδοποιήσει ότι η Βενεζουέλα δε θα μπορούσε να αποφύγει την υποτίμηση του εθνικού νομίσματός της, εξαιτίας της αιμορραγίας κεφαλαίου που παρατηρείται, με θεμιτό αλλά και αθέμιτο τρόπο. Πράγματι, η Βενεζουέλα υποτίμησε το νόμισμά της ενώ ο Πρόεδρος Τσάβες κήρυξε τον «πόλεμο στους κερδοσκόπους», καθώς παρατηρήθηκε ραγδαία αύξηση των τιμών των καταναλωτικών προϊόντων.

Πραξικόπημα ή όχι, το μόνο σίγουρο είναι ότι στη Βενεζουέλα αυτό το χρονικό διάστημα διεξάγεται ένας ανηλεής ταξικός πόλεμος, μέχρι στιγμής με άδηλο τέλος και ιδιαίτερα δυσοίωνος, αν κανείς αναλογιστεί και τις αιματηρές εξελίξεις στη γειτονική Κολομβία.