Associated Press

Ο Φ.Κάστρο με τον Τζ. Κάρτερ παρακολούθησαν μαζί ένα «ολ σταρ» παιχνίδι μπέιζ μπολ

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο κατάμεστο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου της Αβάνας, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζίμι Κάρτερ, έκανε έκκληση προς τη χώρα του να κάνει την πρώτη κίνηση για άρση του εμπάργκο, που κρατά εδώ και 40 χρόνια. Μία κίνηση που φυσικά δε μένει χωρίς ανταλλάγματα...

Υπό το βλέμμα του ίδιου του Φιντέλ Κάστρο και των φοιτητών, αλλά και χιλιάδων Κουβανών που παρακολούθησαν την ομιλία, η οποία μεταδόθηκε ζωντανά από την κουβανική τηλεόραση, ο Κάρτερ έκανε λόγο ότι η ώρα για αλλαγές στις σχέσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ με την Κούβα έφτασε και πως, δεδομένου ότι οι ΗΠΑ είναι το μεγαλύτερο κράτος, εναπόκειται στην Ουάσιγκτον να κάνει το πρώτο βήμα και να άρει το εμπάργκο. «Εχω την ελπίδα», είπε, «πως το Κογκρέσο των ΗΠΑ θα ανταποκριθεί σύντομα και θα επιτρέψει τα ταξίδια χωρίς περιορισμούς ανάμεσα στις δύο χώρες, θα εγκρίνει ανοιχτές εμπορικές σχέσεις και θα άρει το εμπάργκο».

Βέβαια, για να γίνει αυτή η άρση του εμπάργκο, κατά Κάρτερ, θα πρέπει να γίνουν κάποια βήματα και εκτός από το πρώτο, που θα πρέπει να προέρχεται από τις ΗΠΑ, τα επόμενα ανήκουν σε ένα «σχέδιο τριών σημείων». Επικρίνοντας το σοσιαλιστικό σύστημα της Κούβας, «σε ό,τι αφορά την ανυπαρξία δυνατοτήτων έκφρασης αντιπολιτευτικού λόγου, που δεν επιτρέπει στο λαό να οργανωθεί σε όποιας μορφής αντιπολιτευτικά κινήματα» και αφού, όπως το έθεσε ο Κάρτερ, το Σύνταγμά της αναγνωρίζει την ελευθερία λόγου και της δημιουργίας ενώσεων, όμως, άλλα νομοθετικά μέτρα αρνούνται αυτές τις ελευθερίες σε όσους δε συμφωνούν με την κυβέρνηση, η λύση μάλλον βρίσκεται στο «σχέδιο Βαρέλα» -που έπλεξε το εγκώμιό του - μια πρωτοβουλία των Κουβανών αντιφρονούντων υπέρ των εκλογών και των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων, όπου σύμφωνα με αυτό το σχέδιο που έχει κατατεθεί και απορριφθεί από το κουβανικό Κοινοβούλιο, ζητείται δημοψήφισμα για το πολιτικό σύστημα της χώρας.

Παράλληλα, ο Κάρτερ ζήτησε από την κουβανική ηγεσία να επιτρέψει την επίσκεψη της ύπατης αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Μέρι Ρόμπινσον, καθώς και της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού. Επίσης, τόνισε ότι η διένεξη μεταξύ της κουβανικής κυβέρνησης και διαφόρων αμερικανικών συμφερόντων πολυεθνικών και εταιριών, για εκτάσεις γης και ιδιοκτησίες που πέρασαν στα χέρια του κουβανικού λαού μετά την επανάσταση, πρέπει και μπορεί να επιλυθεί με τη διαμεσολάβηση των Κουβανών αντιφρονούντων, που «θα λειτουργήσουν ως γέφυρα μεταξύ των δύο κρατών». Και τέλος, ως πράξη «καθωσπρεπισμού» έκανε λόγο και για τις ίδιες τις ΗΠΑ, ότι απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν ως χώρα που σέβεται πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματα, με τους εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που στοιβάζονται στις φυλακές, με τη θανατική ποινή που είναι ακόμη σε ισχύ κ.ά.

Σύμφωνα με αναλυτές, η ομιλία αυτή του Κάρτερ μάλλον ξεφεύγει από το πρωτόκολλο που καθορίζει σαφέστατα ότι οι πρώην πρόεδροι των ΗΠΑ μπορούν να μιλούν για όλα, εκτός από το να επικρίνουν τα πεπραγμένα της κυβέρνησης που βρίσκεται στην εξουσία και η έκκληση για άρση του εμπάργκο θεωρείται ως αντίθεση με την ακολουθούμενη πολιτική της Ουάσινγκτον, γεγονός που θα προκαλέσει αντιδράσεις. Ανάλογες ήταν και οι αντιδράσεις στην αναφορά του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, ότι δεν υπάρχει καμιά απόδειξη εμπλοκής της Αβάνας στη διάδοση των βιολογικών όπλων, που επισήμως, μερικές ώρες αργότερα, ο ο Λευκός Οίκος ανακοίνωνε ότι έχει πολλούς λόγους να πιστεύει πως η Κούβα εξετάζει το ενδεχόμενο να αποκτήσει.

Πάντως, οι πρώτες αντιδράσεις του κουβανικού λόμπι, δηλαδή των αντιφρονούντων της Φλόριντα, ήταν ενθουσιώδεις ως προς την ομιλία Κάρτερ.